 |
| Του Αγίου Παντελεήμονα στον Πόντο |
Ο Άγιος Παντελεήμονας ήταν ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός στον Πόντο. Ήταν και είναι γιατρός για όλες τις ασθένειες και τα σωματικά ελαττώματα. Κατ' εξοχήν προστάτης των αναπήρων, καθώς θεωρούνταν ιατρός και μάλιστα ανάργυρος. Δηλαδή δεν πληρωνόταν.
Όλοι προσδοκούσαν ότι θα έβρισκαν γιατρειά από τον Άγιο. Μόνο η γερασμένη καρδιά, πίστευαν, δεν παίρνει θεραπεία. «Οι άρρωστοι ολ’ χαίρουνταν, ελπίζ’ νε να λαρούνταν και μονάχον το γερασμένον η καρδά λαρωμονήν κι παίρει». Δηλαδή, οι άρρωστοι όλοι χαίρονταν, ελπίζανε να θεραπευτούν και μόνο η γηρασμένη η καρδιά, θεραπεία δεν παίρνει.
Έλεγαν χαρακτηριστικά οι Πόντιοι: «Ούμπαν κοτζοί κι ούμπαν στραβοί, σον Άη Παντελεήμονα». Δηλαδή, όπου κουτσοί και όπου στραβοί, στον Άγιο Παντελεήμονα.
Στον Πόντο υπήρχαν πολλές εκκλησίες και ξωκλήσια στη χάρη του Αγίου Παντελεήμονα.
Την ημέρα της γιορτής του Αγίου επικρατούσε αυστηρά αργία, από κάθε χειρωνακτική εργασία. Εξαίρεση, από την αργία, αποτελούσε μόνο η βοήθεια σε χήρες, ορφανά και ανήμπορους. Πίστευαν, ακόμη, ότι τα κατάγματα και οι εξαρθώσεις οφείλονταν σε κάποια ασέβεια στον Άγιο Παντελεήμονα.
Η συρροή του κόσμου στα θρησκευτικά πανηγύρια, που είχαν και εμπορικό χαρακτήρα, ήταν ιδιαίτερα μεγάλη στα ξωκλήσια. Πήγαιναν και από μεγάλες αποστάσεις με τα πόδια, για να εναποθέσουν τις ελπίδες τους στον Άγιο, για τη θεραπεία κάποιας ασθένειας. Μάλιστα, έταζαν ή έφερναν τάματα.
Χαρακτηριστικοί είναι οι στίχοι ενός τραγουδιού:
«Τάζ'νε λαμπάδας σον Αέρ’ ελάδ’ σην Παναϊαν και τριπόπαδοι λουτρούεμαν σον Αε Παντελεήμον».
Δηλαδή, τάζουν λαμπάδες στον Άγιο Γεώργιο, λάδι στην Παναγία και λειτουργία από τρεις παπάδες στον Άγιο Παντελεήμονα.
Την ημέρα της γιορτής του Αγίου Παντελεήμονα, μετά τη Θεία λειτουργία ακολουθούσε διασκέδαση, με χορούς και τραγούδια.
Αξίζει να σημειωθεί πως τη βοήθεια του Αγίου την επικαλούνταν ακόμα και οι Μουσουλμάνοι! Άναβαν κεράκι και έφερναν τάματα. Ίσως κατάλοιπο από την προηγούμενη Χριστιανική τους πίστη... ή να ήταν κρυπτοχριστιανοί.
Πηγή: Lelevose