 |
| Περιοδικό "Εύξεινος Πόντος", Τραπεζούντος |
1. Έκδοση και περιεχόμενο
Το εβδομαδιαίο περιοδικό Εύξεινος Πόντος εκδόθηκε στην Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1880 από τους Κ.Δ. Ξιφιλίνο και Δ. Κτενίδη. Ήταν το πρώτο μιας σειράς εντύπων που κυκλοφόρησαν στον Πόντο ως αποτέλεσμα των αυξημένων ελευθεριών και της κατοχύρωσης της συλλογικής έκφρασης που πρόσφεραν οι μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.1 Το περιεχόμενό του ήταν ποικίλο και ήταν δομημένο με τον ακόλουθο τρόπο: πραγματεία, μελέτη, σκιαγράφηση χαρακτήρων ή ηθικοπλαστικές ιστορίες, γνωμικά, ποικίλα, γλωσσολογικά, εσωτερικά –όπου θίγονταν εσωτερικά ζητήματα της κοινότητας Τραπεζούντας–, άσματα και αινίγματα.
Τον Αύγουστο του 1880 άλλαξαν οι εκδότες και ο διευθυντής του περιοδικού: εκδότης έμεινε μόνο ο Ξιφιλίνος, ενώ διευθυντής ανέλαβε ο Θ.Χ.Ε. Γραμματικόπουλος, ο οποίος έθεσε νέους στόχους για το περιοδικό. Έτσι, αμέσως μετά την ανάληψη της θέσης του, δήλωσε ότι στο εξής με την έκδοση του περιοδικού επιδιωκόταν να ενισχυθεί το χριστιανικό αίσθημα και η φιλοπατρία της κοινότητας, να καλλιεργηθεί η ελληνική παιδεία και ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και να διαδοθούν τα γράμματα, να σχολιάζονται τα κοινοτικά πράγματα, να διδαχθούν οι αναγνώστες τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του έθνους και της Εκκλησίας και να ενημερώνονται και να ψυχαγωγούνται μέσω της ποικίλης ύλης του περιοδικού.2
2. Οι βιογραφίες Τραπεζουντίων λογίων
Το Σεπτέμβριο του 1881 αρχίζει η δημοσίευση από το περιοδικό σειράς με τις βιογραφίες Τραπεζουντίων λογίων από το 15ο έως το 19ο αιώνα. Ξεκινώντας από το Βησσαρίωνα, τον οποίο θεωρεί τον πρώτο και σημαντικότερο λόγιο της πόλης, το περιοδικό Εύξεινος Πόντος ασχολείται με την ποντιακή διανόηση από το τέλος του Βυζαντίου μέχρι το 19ο αιώνα, επιδιώκοντας να ανταποκριθεί στην απαίτηση της συγκρότησης μιας συνεκτικής εθνικής ταυτότητας. Σε όλα τα διασωθέντα τεύχη του περιοδικού, εξάλλου, έως το Σεπτέμβριο του 1882 φαίνεται καθαρά αφενός ο επηρεασμός της ύλης του από προβληματισμούς που αναπτύσσονταν στην Ευρώπη την ίδια εποχή και αφετέρου η έμφαση στην έννοια της ιστορικής συνέχειας του ελληνικού στοιχείου. Το τελευταίο τεύχος που σώζεται από το περιοδικό εκδόθηκε το Σεπτέμβριο του 1882· δεν είναι, ωστόσο, γνωστό αν σταμάτησε τότε η έκδοση του περιοδικού. Το 1884, πάντως, το εβδομαδιαίο περιοδικό Αστήρ του Πόντου εμφανίστηκε ως συνεχιστής του.
1. Αγτζίδης, Β., «Ο ελληνικός τύπος στον Εύξεινο Πόντο», Τα Ιστορικά 24-25 (1996), σελ. 268.
2. Εύξεινος Πόντος 10 (2.8.1880), σελ. 1-2.
Σχετικά θέματα