του Γιάννη Δελόγλου
Σε μια περιοχή όπου και τα δάκρυα χαράς ήταν μαύρα, εκεί όπου μαύριζε η ατμόσφαιρα από τα πολλαπλά λιγνιτωρυχεία που λειτουργούσαν μέχρι και πριν μια δεκαετία, πότισαν με τους απαλούς βηματισμούς τα αέρινα πόδια ενός νεανικού ανθρωποσύννεφου και σκόρπισαν χαρά και αισιοδοξία. Ήταν ο θησαυρός της Ελληνικής λεβεντιάς που θρόνιασε στις καρδιές των έκπληκτων Γερμανών που έβλεπαν μικρούς ακρίτες και θεσπέσιες αμαζόνες για πρώτη φορά στην πόλη τους και αιφνιδιάστηκαν από το μεγαλείο αυτών των παιδιών. Θαύμασαν το παράστημα τους, τις μικρές ηλικίες των παιδιών εκείνων που δεν έκλεισαν ακόμη την πρώτη πενταετία της ζωής τους και βρέθηκαν φορτωμένα με την ιστορία των προγόνων τους. σε μια μεγαλούπολη των 230.000 κατοίκων που συνήθισε στην νεωτεριστική ζωή της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Βρέθηκαν να χορεύουν στο 29ο φεστιβάλ Ποντιακών χορών νεολαίας και να χτυπούν ρυθμικά το νταούλι.Ένα νταούλι μεγαλύτερο από το παιδικό τους ανάστημα. Η γοητεία όλης αυτής της Ποντιοθάλασσας, της ομορφιάς και της υπερηφάνειας λύγισε μικρούς και μεγάλους που θάμπωσαν μπροστά στα αγγελικά τους πρόσωπα που τα φώτιζε ένα μόνιμο χαμόγελο.
Η μοναδική Ομοσπονδία που από την ίδρυση της το 1981 καθιέρωσε το φεστιβάλ χορών νεολαίας γιόρτασε κι εφέτος πανηγυρικά το 29ο μέσα σε πελάγη ευτυχίας για το μεγάλο γεγονός. Και όταν τα βλέμματα των εκατοντάδων παρευρισκομένων έπεφταν επάνω τους ως προβολείς, τα Ποντιόπουλα ανταπέδιδαν με ενθουσιώδη τρόπο την ικανοποίηση της αναγνώρισης των προσπαθειών τους.
Στην τεράστια αίθουσα του Ruhrcongress της πόλεως Bochum της βόρειας Ρηνανίας Βεσφαλίας όπου αντάμωσαν για 29η φορά τα Ποντιόπουλα της Κεντρικής Ευρώπης για να δηλώσουν παρών στην ιστορία την παράδοση και τα ήθη και έθιμα του μαρτυρικού Πόντου παραβρέθηκαν: Ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Φιλόθεος Μαρούδας ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Γερμανίας και εξάρχου Κεντρώας Ευρώπης κ.κ. Αυγουστίνου.
Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στο Dusseldorf κ. Πρόδρομος Μαρκουλάκης, ο μακροβιότερος Γεν. Γραμματέας του υπουργείου Μακεδονίας- Θράκης κ. Γιώργος Λυσαρίδης, ο Επίτιμος πρόεδρος της ΟΣΕΠΕ κ. Χρήστος Γαλανίδης, ο Συντονιστής Περιφέρειας Ευρώπης του ΣΑΕ κ. Γιώργος Αμαραντίδης, οι πρώην πρόεδροι του ΟΣΕΠΕ κ. Γιώργος Τσορακλίδης και κ. Δημήτρα Παπαδοπούλου - Schickl, ο ευπατρίδης χορηγόςκ. Αμανάτης Ταγκαλίδης, ο Πρόεδρος των Ελληνικών συλλόγων Λιθουανίας κ. Γεώργιος Ματσουκάτος, ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Ηπειρωτών κ. Κώστας Βρυζάλας και η πρωταγωνίστρια του θεάτρου κ. Μαρία Καραβία.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΒΡΑΔΥΑΣ
Πλήθος εκπροσώπων από διάφορα σωματεία, προσκεκλημένοι της ΟΣΕΠΕ, η Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας και η ομάδα εργασίας δημιούργησαν μία εκληκτική ατμόσφαιρα που θύμιζε μια μεγάλη αγκαλιά αγάπης. Η Γεν. Γραμματέας κ. Σοφία Καρυπίδου αφού ευχαρίστησε όλους εκείνους που στηρίζουν τις δραστηριότητες του Ελληνισμού στη διασπορά, κάλεσε στο βήμα τον πρόεδρο της ΟΣΕΠΕ κ. Γιάννη Μπουρσανίδη που έκανε μία σύντομη αναφορά δραστηριοτήτων της Ομοσπονδίας και έδωσε εύσημα στο σύλλογο Ποντίων της Στοκχόλμης για τη μεγάλη συμβολή του στην αναγνώριση της Γενοκτονίας από το Σουηδικό Κοινοβούλιο.
Δεν έκρυψε τη χαρά του ο οικοδεσπότης πρόεδρος του συλλόγου ποντίων Herten "Δημήτρης Ψαθάς" κ. Γιάννης Χαλκίδης για τη συνδιοργάνωση μαζί με την Ομοσπονδία του 29ου φεστιβάλ. Ο Συντονιστής Νεολαίας Ποντίων κ. Χρήστος Σαββίδης κάλεσε όλους τους νέους στην προσπάθεια της Σ.Ε. για υλοποίηση των στόχων της.
Ο Γεν. Πρόξενος κ. Πρόδρομος Μαρκουλάκης αποκάλεσε τους Πόντιους τολμηρούς, γενναίους και αποφασιστικούς. Συμμετέχω, είπε, στις εκδηλώσεις των Ποντίων της περιοχής. Τιμάτε την πατρίδα, τις ρίζες σας. Εύχομαι να πετύχουμε εδώ ότι πέτυχαν στη Σουηδία. Ο Συντονιστής Περιφέρειας Ευρώπης του ΣΑΕ κ. Γιώργος Αμαραντίδης τόνισε. "Νοιώθω συγκινημένος για την όμορφη ατμόσφαιρα. Η απουσία εκπροσώπου της κυβέρνησης στο φεστιβάλ έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αυτά τα παιδιά κουβαλούν την Ελλάδα".
Ο Επίτιμος Πρόεδρος κ. Χρήστος Γαλανίδης τόνισε με σημασία ότι καμιά φορά η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια. Εκείνο που μετράει είναι τα έργα μας. Ο πρώτος πρόεδρος της ΟΣΕΠΕ κ. Γιώργος Τσορακλίδης αναφέρθηκε σε υπέροχες παρουσίες και φανταστικές βοήθειες. Έκανε αναφορά στον αείμνηστο Γιάννη Ταϊχανίδη στο μεγάλο στιχουργό- δημιουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο και άλλους που κόσμησαν την ΟΣΕΠΕ. Ο επίσειρά ετών Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Μακεδονάις- Θράκης κ. Γιώργος Λυσαρίδης τόνισε ότι είναι ιδιαίτερα ευτυχής που βρέθηκε για 11η φορά κοντά στα Ποντιόπουλα της Κεντρικής Ευρώπης και απέδωσε εύσημα σε όσους αγωνίζονται και αγωνιούν για τον Ποντιακό Ελληνισμό.
Η πρώτη πρόεδρος κ. Δήμητρα Παπαδοπούλου αφού ευχήθηκε στο Δ.Σ. κάθε επιτυχία, αναφέρθηκε σε ονόματα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα δρώμενα του Ποντιακού Ελληνισμού και συνεχάρει τη νεολαία της ΟΣΕΠΕ για το δημιουργικό της έργο. Ο εκπρόσωπος της ΟΕΚ κ. Νίκος Αθανασιάδης ευχήθηκε κάθε επιτυχία και μετέφερε το χαιρετισμό του προέδρου της ΟΕΚ κ. Κώστα Δημητρίου. Ο Πρόεδρος των ελληνικών συλλόγων Λιθουανίας κ. Γιώργος Ματσουκάτωφ τόνισε ότι βρέθηκε μέσα σε μια Ελλάδα, στον ίδιο Πόντο. Το έργο σας τόνισε είναι αξιόλογο. Ο εκπρόσωπος των Ηπειρωτών κ. Κώστας Βρυζάλας που μετέφερε τον χαιρετισμό του Προέδρου Δρ. Ηλία Γαλανού τόνισε μεταξύ άλλων ότι η συνεχόμενη προσπάθεια των νέων αφήνει θετικά στοιχεία για το μέλλον.
Αθόρυβος και μετριοπαθής ο επίτιμος πρόεδρος κ. Χρήστος Γαλανίδης παρουσίασε τη ζωή, το έργο και ένα ντοκιμαντέρ του μεγάλου σεναριογράφου- συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά που γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου το 1907 και πέθανε στην Αθήνα το 1979. Ο Δ.Ψ. είχε την ευτυχία να σπουδάσει στο περίφημο και πασίγνωστο σήμερα Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Το 1923 εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην Αθήνα. Σκληρά χρόνια, σκληρή βιοπάλη. Ξέρει όμως κάποια... τέχνη και το 1925 προσλαμβάνεται ως συντάκτης στο "Ελεύθερο Βήμα" ενώ παράλληλα συνεργάζεται σε διάφορα εβδομαδιαία περιοδικά, όπου παρουσίασε τα πρώτα του ευθυμογραφήματα.
Το πηγαίο του ταλέντο δεν άργησε να αποτυπώσει και σε ένα πλήθος βιβλία. Δημιουργεί σπαρταριστούς τύπους, σατιρίζει, καυτηριάζει. Ακόμη σχολιάζει πολιτικά και κοινωνικά θέματα με γνώση και με πάθος. Μέχρι το 1976 ήταν τακτικός ευθυμογράφος και χρονογράφος στα "Νέα" και από το 1976 και μετά στην "Ελευθεροτυπία". Ξεχώρισε και σαν θεατρικός συγγραφέας, τα έργα του παιχτηκαν από τους καλύτερους θιάσους της Αθήνας και τους διαπρεπέστερους Έλληνες ηθοποιούς.
Ποιος δεν έχει δει το "Στραβόξυλο", το "Ζητείται ψεύτης", το "Ένας βλάκας και μισός", τη "Χαρτοπαίχτρα", τον "Αχόρταγο", το "Ξύπνα Βασίλη", το "Φωνάζει ο κλέφτης", το "Φον Δημητράκη", και άλλα. Όλα τα έργα του έχουν διαχρονικό χαρακτήρα μα το ευθυμογράφημα του "Μαντάμ Σουσού" έχει βάλει τη σφραγίδα του στη ζωή μας. Το 1937 κυκλοφόρησε το πρώτο χιουμοριστικό βιβλίο του "Η θέμις έχει κέφια" και την ευθύς επόμενη χρονιά "Η θέμις έχει νεύρα". Τη δραματική περίοδο της Ιταλογερμανικής κατοχής, περιέγραψε με το δικό του τρόπο στα βιβλία του "Χειμώνας του '41" το 1945, "Αντίσταση" το 1945 και το "Χιούμορ μιας εποχής"το 1946. Άλλες εκδόσεις του είναι το "Κάτω από τους ουρανοξύστες" το 1950, "Στη χώρα των Μυλόρδων" το 1951, "Οικογένεια Βλαμμένου" το 1956, "Στο καρφί και στο πέταλο" το 1999, "Στου κουφού την πόρτα" το 2000.
Στο βιβλίο του "Γη του Πόντου" πρώτη έκδοση το 1966 μπορεί κανείς να διαβάσει για όλα αυτά τα γεγονότα που κατά τη γνώμη μου πρέπει να διαβάζουν όλοι γιατί αποτελεί το βιβλίο του Ποντιακού Ελληνισμού. Πολλές σελίδες του είναι κείμενα εθνικής αυτογνωσίας και μυσταγωγίας και όχι μόνο για τους Ποντίους αλλά για όλους τους Έλληνες.
ΧΟΡΕΥΑΝ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΡΔΙΕΣ ΤΟΥΣ
Στην πανέμορφη πόλη Bochum γνωστή σε πολλούς από το πέρασμα του διαθνή φορ Φάνη Γκέκα, όπου αναδείχθηκε με τα χρώματα της τοπικής ομάδας, πρώτος σκόρερ του Γερμανικού πρωταθλήματος, ξεχύθηκαν σμήνη Ποντιόπουλων από κάθε γωνιά της Κεντρικής Ευρώπης συμμετέχοντας στο 29ο φεστιβάλ που διοργάνωσε η ΟΣΕΠΕ. Αγόρια και κορίτσια άπλωσαν το χαμόγελο και την ομορφιά τους δίνοντας αποστομωτική απάντηση σε εκείνους τους κονδυλοφόρους που προσπάθησαν να θίξουν τις προσπάθειες τους.
Γέμισα την πόλη με τη λεβεντιά τους και έκαναν το Bochum κάποιες ώρες Ποντιακή αποικία. έδειξαν για μία ακόμη φορά ότι είναι εραστές της μεγάλης παράδοσης του Ποντιακού Ελληνισμού. στην τεράστια αίθουσα Rurhcongress άνοιξαν οι πόρτες για να δεχτούν στην αγκαλιά τους την αθάνατη φύτρα του Ελληνισμού. Η Γεν. Γραμματέας κ. Σοφία Καρυπίδου και πάλι στην ενημέρωση και πάλι στην παρουσίαση των ομιλητών. Κάνουμε το καθήκον μας. Είμαστε υποχρεωμένοι ως μία δύναμη να προχωρήσουμε στους δρόμους αναζήτησης της ιστορίας.
Είμαστε εδώ και σας ευχαριστούμε για την αγάπη σας. Πραγματικά το νέφος των 1200 Ποντιόπουλων ήταν έτοιμο να πάρει τη σκυτάλη. Έτοιμοι και οι οργανοπαίχτες και ο τραγουδιστής και ηθοποιός που παρουσίασε με το γνωστό εκφραστικό του τρόπο το φεστιβάλ. Αυτός ο άφταστος μαχητής σε όλους τους χώρους, ο Αχιλλέας Βασιλειάδης.
Στο βήμα όμως ο πρόεδρος κ. Γιάννης Μπουρσανίδης τόνισε προς κάθε κατεύθυνση: Το μήνυμα που πρέπει να περάσει είναι ότι "κανείς δεν περισσεύει!". Όλοι μαζί λοιπόν, με στόχο την εξωστρέφεια και τη δημιουργική μνήμη! Χωρίς αγκυλώσεις και ταμπού αλλά με γνώμονα τη διαφάνεια και τα αποτελέσματα. Μόνο έτσι θα προχωρήσουμε ως λαός οι Πόντιοι, μόνο έτσι θα μπορέσουμε να κινητοποιήσουμε ακόμα περισσότερο τη γενιά που μας ακολουθεί. Κοιτάμε μπροστά και αξιοποιούμε το παρελθόν μας!
Και ο οικοδεσπότης πρόεδρος κ. Γιάννης Χαλκίδης τόνισε μεταξύ άλλων. Υπάρχει και θα υπάρχει ο Πολιτισμός των Ελλήνων του Πόντου. Ποτέ, μα ποτέ, δε θα σε ξεχάσουμε Πατρίδα! κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σε ξεριζώσει από την καρδιά μας! Πόντος! Εκεί άνθισε ο Ποντιακός Ελληνισμός, εκεί βρίσκονται τα αγιασμένα χώματα του Πόντου, εκεί είναι θαμμένοι οι πρόγονοί μας, εκεί είναι ακόμα τα σπίτια, τα σχολειά, οι εκκλησιές, τα μοναστήρια μας. Ο Συντονιστής της Νεολαίας κ. Χρήστος Σαββίδης τόνισε: Εδώ, όπως κάθε χρόνο, συναντιόμαστε από μια πηγαία ανάγκη όχι απλά για να τραγουδήσουμε και να χορέψουμε, αλλά για να συναντηθούν τα βλέμματα μας, να πιάσει ο ένας το χέρι του άλλου.
Από την ανάγκη μας να τονώσουμε και να ανανεώσουμε του φιλικούς και αδελφικούς δεσμούς που μας ενώνουν χρόνια τώρα. συναντιόμαστε γιατί η ανάγκη αυτή αφορά τις ψυχές μας. Γιατί αυτές οι δύο μέρες, μας γεμίζουν δύναμη, κουράγιο, ανάδες. Ο αναπληρωτής πρόεδρος του Σ.Α.Ε. και Συντονιστής Ευρώπης κ. Γεώργιος μαραντίδης τόνισε ότι τους επόμενους μήνες θα μεταφέρουν τόσο στα γραφεία του ΣΑΕ όσο και στην ΟΣΕΠΕ τη σειρά της Ποντιακής Ιστορίας του σημαντικού ιστορικού κ. Κώστα Φωτιάδη. Ο γνωστός επιστήμονας, δώρισε στο ΣΑΕ με απώτερο σκοπό να φτάσει στις έδρες των Ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό όσο και στην ομογένεια το έργο και η έρευνα του που μεταλαμπαδεύουν τη γνώση.
Ο πανοσιολογιότατος αρχιμανδρίτης Φιλόθεος Μαρούδας μετέφερε το χαιρετισμό του Αρχιεπισκόπου Γερμανίας κ.κ. Αυγουστίνου που επισημαίνει μεταξύ άλλων: Στις κρίσιμες μέρες που διέρχεται η πατρίδα μας, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική τη σημερινή εκδήλωση διότι στηρίζει την ελπίδα μας με ένα μοναδικό τρόπο. Είναι στη φύση του χορού να αναδεικνύει τόσο την αξία και το χάρισμα του κάθε χορευτή, όσο και την ομορφιά της κοινής προσπάθειας, της σύμπραξης των χαρισμάτων.
Κάθε φορά που όλοι μαζί οι χορευτές κατορθώνουν να γίνουν ένα αρμονικό σύνολο φανερώνεται έμπρακτα η δύναμη της ενότητας. Αυτή την ενότητα χρειαζόμαστε σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα της ζωής. Και αν ακόμα πολλά πράγματα φαίνονται να χάθηκαν, εμείς επιμένουμε να τραγουδάμε "Ανθεί και φέρει κι άλλο".
Αυτό ήταν και αυτό έγινε. Αυτό τόνισε και ο Πρόεδρος της ΟΣΕΠΕ κ. Χρήστος Γαλανίδης που διακρίνεται για τις εύστοχες αντικειμενικές και γεμάτες ουσία παρεμβάσεις του. Είπε μεταξύ άλλων: Ανάμεσα στο μεγάλο λόγο και στη σιωπή αν χρειασθεί θα προτιμήσουμε τη σιωπή, γιατί μόνον η σιωπή είναι ειλικρινής.
Και το εστιάζει λέγοντας. Δεν υποσχεθήκαμε και δεν θα υποσχεθούμε τίποτε που δεν μπορούμε να πραγματοποιήσουμε, στηριγμένοι μόνο στις δικές μας δυνάμεις και των καλών μας φίλων, που μας αγαπάνε και μας εμπιστεύονται. Κλείνοντας τόνισε ακόμα: Να μην μείνουμε αδιάφοροι, μπροστά στις διακρίσεις και τους αποκλεισμούς, να αγωνιστούμε, να φύγουμε από τη μιζέρια να πάμε μπροστά, να ανοίξουμε δρόμους την ώρα που πρέπει για να ξανανθίσει η ελπίδα για μια δικαιότερη ζωή και να πάρουν σάρκα και οστά "τα όνειρα ης αθωότητας".
Και όταν τα απαλά χέρια των νεαρών λυράρηδων χάιδευαν τις λύρες και άνοιγαν οι ουρανοί, να ρίξουν ευωδιά στις μουσικές τους νότες, τα φτερωτά Ποντιόπουλα σχημάτισαν ανθρώπινο λουλούδινο στεφάνι σκορπώντας τη χαρά στο ενθουσιώδες κοινό με τις αέρινες κινήσεις τους. Οι λύρες ξέσπασαν στη μουσική του Πόντου και γέμισαν οι διάδρομοι ένστολα Ποντιόπουλα, που έμοιαζαν με ανθισμένα λιβάδια μπροστά στον πολιτιστικό καθρέπτη ενός παράδεισου που μόνο αυτά τα παιδιά γνωρίζουν.
Χόρευαν τα μάτια τους, χόρευαν τα χείλη τους, χόρευαν οι καρδιές τους. Και όσο ακούγοντας ο παρουσιαστής Αχιλλέας Βασιλειάδης με τις αναφορές του στον ιστορικό Πόντο, αυτά τίναζαν υπερήφανα τα κορμιά τους και χόρευαν με ζήλο.
Ήταν τα 1200 Ποντιόπουλα 38 συλλόγων που πήραν μέρος και καταχειροκροτήθηκαν από 4000 χέρια. Αυτή η εκθαμβωτική εμφάνιση των αετόπουλων του Πόντου γοήτευσε τους πάντες για μία ακόμη φορά. Ακόμα όσοι μπόρεσαν να μπουν στο αγέρωχο ύφος αυτών των παιδιών γνώρισαν την υπερηφάνεια και την καταγωγή τους. Γιατί στα βλέμματα αυτών των ιπτάμενων παιδιών κρυβόταν ο Πόντος. Αυτό το υπέροχο σύνολο αποχώρησε όπως ήρθε και στη συνέχεια ο Αχιλλέας Βασιλειάδης παρουσίασε ξεχωριστά τα χορευτικά των συλλόγων που χόρεψαν από δύο χορούς ο καθένας.
Αυτό το εκπληκτικό φεστιβάλ που γράφει τη δική του υπέροχη ιστορία πέρασε ως το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός. Και άφησε άναυδους ακόμα περισσότερους παρευρισκομένους το κλείσιμο του χορευτικού από όλους τους συλλόγους της Βόρειας Ρηνανίας Βεσφαλίας που εντυπωσίασε από την αρχή μέχρι και την αποχώρηση του. Για όλα αυτά τα αγγελούδια του Πόντου απένειμε η Ομοσπονδία διπλώματα και μετάλλια ενώ στους Προέδρους απένειμε ειδική πλακέτα.
Αυτό το χαρούμενο γεγονός το κόσμησαν με το ταλέντο τους οι λυράρηδες Κυριάκος Οξυζίδης, Άλκης Παπαβραμίδης, Χρήστος Λαμπριανίδης, Μάλαρος Σαββίδης, Μπάμπης Καχλιαρίδης, Άκης Τσαουσίδης, Στέφανος Χριστοδούλου, Γιώργος Πελικπασίδης και Παύλος Σεμερτζίδης.
Οι ταουλτζήδες Αναστάσιος Τσαουσίδης, Ευάγγελος Σπυρίδης, Ηλιάς Φωτιάδης, Κώστας Τσιανάκας, Γιώργος Σταθόπουλος, Γιάννης Ιωαννίδης, Λευτέρης Σελαλμαζίδης και Κώστας Τυρέκογλου. Αγγείο γαβάλ έπαιξε ο Χρήστος Σαββλιδης. Τραγούδησαν: Αχιλλέας Βασιλειάδης, Δημήτριος Λαζαρίδης, Αντώνης Νικηφορίδης, Κ¨ωστας Πανίδης, Παύλος Ιντζές, Βαλάντης Τάσκος και Νίκος Ξενίδης. Κεμανέ έπαιξε ο Βασίλης Μπασούνας.
Οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ συνεχίστηκαν μέχρι τις πρωϊνές ώρες με χορό για όλους.