«Οι πρώτες οργανωμένες κοινότητες Ποντίων»

«Οι πρώτες οργανωμένες κοινότητες Ποντίων»

Ένα οδοιπορικό αναζήτησης, ένα ταξίδι στον Πόντο, όχι της Μικράς Ασίας, αλλά αυτού που συνεχίζει εντός της Ελλάδας, με ξεναγό την Ηρώ Σαΐα, συνεχίζεται το Σάββατο 25 Ιουνίου 2022, στις 18:15. Η εξαιρετική σειρά ντοκιμαντέρ έξι επεισοδίων, «Oι θησαυροί του Πόντου», που θα μεταδίδεται κάθε Σάββατο και Κυριακή, αναδεικνύει την πλούσια ιστορία, την πολιτισμική ταυτότητα, τα στοιχεία που μπόλιασαν την ψυχή των Ελλήνων του Πόντου με τόση ομορφιά και δύναμη.

Ακριβώς 100 χρόνια μετά τη βίαιη επιστροφή τους, οι Ακρίτες που μεγαλούργησαν από το 800 π.Χ. έως το 1922 μ.Χ. στις περιοχές πέριξ της Μαύρης Θάλασσας, κατορθώνουν να διατηρούν την ιστορική ταυτότητά τους και εξακολουθούν να αποτελούν ένα από τα πιο δυναμικά κομμάτια του Ελληνισμού. Θα επισκεφτούμε τους τόπους όπου εγκαταστάθηκαν μετά τον ξεριζωμό για να αναδείξουμε τις αξίες που κρατάνε τη ράτσα αυτή τόσο ξεχωριστή εδώ 3.000 χρόνια.

Ποια είναι τα στοιχεία που μπόλιασαν την ψυχή των Ελλήνων του Πόντου με τόση ομορφιά και δύναμη; Ποια είναι η ιδιοπροσωπία αυτής της ένδοξης ελληνικής ράτσας;

Σάββατο 25 Ιουνίου 2022

Το ταξίδι αναζήτησης των «Θησαυρών του Πόντου» συνεχίζεται… Πρώτη αναφορά στην πολυτραγουδισμένη «Πόντια μάνα», αλλά και γενικότερα στον ρόλο της γυναίκας στις κοινωνίες των Ελλήνων του Πόντου.

Μας μιλάει η Άννα Θεοφυλάκτου και ξεναγούμαστε στη Μέριμνα Ποντίων Κυριών, στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια, μας ξεναγεί στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης ο πρόεδρός της,  Γ. Λυσαρίδης. Η Κική και η Μαίρη μάς ξεναγούν στην παραδοσιακή φάρμα «Περέκ» και μας μιλούν για τα οφέλη της ποντιακής διατροφής. Στη συνέχεια, ο καθηγητής Κωνσταντίνος Φωτιάδης και ο τραγουδιστής Παναγιώτης Θεοδωρίδης μάς καλούν σε ένα πάρτι στη Λέσχη Ποντίων Φοιτητών Θεσσαλονίκης.

.

Στο επεισόδιο εμφανίζονται οι: Άννα Θεοφυλάκτου (επίτιμη πρόεδρος επί τιμή της Μέριμνας Ποντίων Κυριών), Γεώργιος Λυσαρίδης (πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχεως Θεσσαλονίκης), Κική Μουρατίδου (βιολόγος, διατροφολόγος, υπεύθυνη παραγωγής «Περέκ»), Μαίρη Μουρατίδου (βιολόγος, ιδιοκτήτρια κτήματος «Περέκ»), Ευγενία Σακονίδου (χοροδιδάσκαλος).

Διεθνής διάκριση για το Λύκειο Νικήσιανης φτιάχνοντας ένα επιτραπέζιο με θέμα τον Εύξεινο Πόντο

Διεθνής διάκριση για το Λύκειο Νικήσιανης φτιάχνοντας ένα επιτραπέζιο με θέμα τον Εύξεινο Πόντο

Άξιοι πολλών συγχαρητηρίων τόσο τα παιδιά της Α’ τάξης του Λυκείου Νικήσιανης όσο και ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός τους, μαθηματικός Χ. Χαραλαμπίδης, αφού κατάφεραν να αποσπάσουν το πρώτο βραβείο στον «Διεθνή μαθητικό διαγωνισμό δημιουργίας επιτραπέζιου και ψηφιακού αφηγηματικού παιχνιδιού».

Στο πλαίσιο του διαγωνισμού αυτού συνεργάσθηκαν με υπευθυνότητα για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πρωτοτύπου επιτραπέζιου «Εύξεινος Πόντος», το θέμα και οι στόχοι του οποίου σχετίζονται με το μάθημα της Ιστορίας.

Το μάθημα… παιχνίδι

Πιο συγκεκριμένα, στο παιχνίδι γίνεται αναφορά σε ιστορικά γεγονότα της περιοχής του Πόντου σε διάφορες χρονικές περιόδους, αναδεικνύονται κομβικές προσωπικότητες και προβάλλονται στοιχεία πολιτισμού και παράδοσης.

Μέσα από αυτή τη δράση οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα πτυχές της Ιστορίας, αλλά και στοιχεία της καθημερινότητας και της ζωής των κατοίκων του Πόντου. Επίσης εξοικειώθηκαν με τις μεθόδους της παιχνιδοκεντρικής μάθησης και ανέπτυξαν δεξιότητες μηχανιστικής και σχεδιαστικής σκέψης.

Συνεργάστηκαν με προθυμία, επέδειξαν ιδιαίτερο ζήλο και το αποτέλεσμα τους δικαιώνει. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο εστάλη στον διαγωνισμό μία μέρα πριν την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων.

Πηγή: Kavala Post

Τα μπάνια του λαού… στον Πόντο

Τα μπάνια του λαού… στον Πόντο

της Γιώτας Ιωακειμίδου*

Οι κάτοικοι των παραλίων του Πόντου αγαπούσαν πολύ τη θάλασσα και τα μπάνια τα καλοκαιρινά στα καταγάλανα νερά της Μαύρης θάλασσας. Ξεκινούσαν αρχές Μαΐου και συνεχίζονταν μέχρι τον Σεπτέμβρη, ανάλογα με τον καιρό. Τα θαλασσινά μπάνια απολάμβαναν άντρες και γυναίκες, αλλά σε διαφορετικά σημεία για τις γυναίκες.

Τα μικρά παιδιά και οι έφηβοι, κυρίως με απόμερα σημεία, δεν φορούσαν τίποτα. Το ένδυμα μπάνιου λεγόταν «τυλιγάδ΄», από το ρήμα τυλίγω. Αυτό ήταν ένας είδος ποδιάς, το οποίο το τύλιγαν ως εξής: δένανε τις δυο άκρες από μπροστά πάνω στον αφαλό κρύβοντας έτσι το πίσω μέρος του σώματος. Στη συνέχεια περνούσαν τις δυο άλλες άκρες κάτω από τον κόμπο καλύπτοντας το μπροστινό μέρος του σώματος και τις έδεναν πίσω, τσακίζοντας το κομμάτι που περίσσευε. Με την αναδίπλωση αυτή σχηματίζονταν μια σακούλα και μέσα εκεί έβαζαν κοχύλια, μύδια κ. ά. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άντρες περιτύλιγαν απλά το σώμα τους με αυτήν την τύπο μαντήλα. Βεβαίως δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έμπαιναν στο νερό με τα σώβρακά τους.

Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν το αυτό «τυλιγάδ΄» δεμένο όμως διαφορετικά. Το έφερναν πίσω στο σώμα, έδεναν τις δυο άκρες πίσω στο λαιμό, αφού τις περνούσαν κάτω από τις μασχάλες και μπροστά από το στήθος.

Προτού βουτήξουν στη θάλασσα έκαναν πάντα τον σταυρό τους λέγοντας «Χριστέ μ΄ ΄σ΄ όνομά σ΄ και σην καλήν την ώρα σ΄». Όταν έβγαιναν από το νερό σταύρωναν τη θάλασσα και ξάπλωναν ανάσκελα στην άμμο από μια φορά στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, ξεκινώντας πάντα από την Ανατολή.

Αν έμπαινε νερό μέσα στα αυτιά τους, έβγαιναν έξω, ξάπλωναν και ακουμπούσαν πάνω στα αυτιά δυο ζεστά πλατιά χαλίκια για να βγει το νερό, γυρνώντας πότε από τη μια πλευρά και πότε από την άλλη. Άλλη μέθοδος ήταν να χοροπηδούν κουνώντας το κεφάλι και γέρνοντας απότομα στην πλευρά, όπου είχε μπει το νερό. Αν τα γιατροσόφια δεν έπιαναν, τότε οι πρακτικές γιάτρισσες ήταν μονόδρομος. Αυτές ρουφούσαν το νερό με ένα καλάμι, «εσύρναν το νερόν». Κάποιες φορές το νερό έμενε εκεί για μήνες και προκαλούσε ενοχλήσεις.

Ο τρόπος κολύμβησης των ανδρών λέγεται «αγουρεκός», αντρικός δηλαδή, είναι ύπτιος τρόπος, ενώ των γυναικών λέγεται «κοριτσεκός», κοριτσίστικος, απλωμένη με το στήθος, χρησιμοποιεί τα χέρια να πλέει με τα πόδια χτυπούν τη θάλασσα.

Όσοι δεν ήξεραν να κολυμπούν χρησιμοποιούσαν κεσκίλε, μαντάρε, κοιλίας (νεροκολοκύθες, φελούς, κοιλιές). Οι νεροκολοκύθες ως σωσίβια χρησιμοποιούντο και στην Ελλάδα. Τις κοιλιές τις προμηθεύονταν από τα σφαγεία και αφού τις καθάριζαν, τις φούσκωναν, έδεναν το στόμιό τους και τις περνούσαν στη μέση τους.

Άλλοι πάλι χρησιμοποιούσαν σανίδες, τις ακουμπούσαν κοντά στο αφαλό και κουνώντας χέρια και πόδια κολυμπούσαν με αυτόν τον τρόπο.

Τα θαλασσινά παιχνίδια και αθλήματα δεν έλειπαν από τις θαλασσινές τους αποδράσεις. Θα αναφερθώ σε ένα από αυτά, το οποίο είναι πρόδρομος της ιστιοσανίδας, windsurfing το λέμε τώρα. Στον Πόντο ήταν το «γόσεμαν τη βίας», η λέξη γόσεμα σημαίνει το ζέψιμο, η χαλιναγώγηση και η λέξη βία σημαίνει κύμα και είναι ομηρική, με την ίδια ακριβώς σημασία. Όταν είχε τρικυμία έπαιρναν τις σανίδες τους και περίμεναν το μεγάλο κύμα. Μόλις ερχόταν, ξάπλωναν πάνω στη σανίδα και περνούσαν πάνω από κύμα. Το θέαμα ήταν πολύ εντυπωσιακό, όταν πολλοί μαζί «εγόσευαν», καβαλούσαν δηλαδή το ίδιο κύμα. Όσοι δεν είχαν αρκετή δεξιοτεχνία, έχαναν την ισορροπία τους και τους τσαλάκωνε το κύμα, με δυσάρεστες καμιά φορά εξελίξεις. Το «γόσεμαν» μπορούσε να γίνει και με βάρκες, αλλά ήταν επικίνδυνο σπορ, μπορούσε από αδέξιες κινήσεις να βουλιάξει η βάρκα.

Άλλο παιχνίδι ήταν το «σολούχ΄,», το κράτημα της αναπνοής, κάνοντας καταδύσεις, όσο άντεχαν να κρατούν την αναπνοή τους.

Όλα αυτά συνέβαιναν στα παράλια του Πόντου. Στον Μεσόγειο Πόντο οι περισσότεροι δεν είχαν δει ποτέ τους τη θάλασσα. Την είδαν για πρώτη φορά, όταν μπήκαν στα καράβια που τους έφεραν στην Ελλάδα.

Γιώτα Ιωακειμίδου*

Φιλόλογος

Πηγή: Schooltime

Ο Ε. Στυλιανίδης ανέδειξε το έργο του Θράκα ηγέτη των Ποντίων Χρύσανθου

Ο Ε. Στυλιανίδης ανέδειξε το έργο του Θράκα ηγέτη των Ποντίων Χρύσανθου

Σε Επιστημονικό Ʃυνέδριο που οργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Μυτιλήνης, Ερεσσού και Πλωμαρίου υπό την αιγίδα της Ιεράς Ʃυνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας μίλησε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου της Κύπρου, Βουλευτής Ροδόπης και πρώην Υπουργός Δρ. Ευριπίδης Ʃτ. Ʃτυλιανίδης εκπροσωπώντας και τον πρόεδρο της Βουλής Κώστα Τασούλα.

Θέμα του Ʃυνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν διακεκριμένοι ιεράρχες και επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ήταν: «Μικρασία: Αλησμόνητη Πατρίδα – Γη Αγίων».

Το συνέδριο διοργανώθηκε επ’ ευκαιρία των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή. Το θέμα που ειδικώς ανέπτυξε ο Ευριπίδης Ʃτ. Ʃτυλιανίδης ήταν «Ο από Τραπεζούντος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, ο πνευματικός Ηγέτης που πρωτοστάτησε σε όλους τους εθνικούς αγώνες». Το παρών έδωσαν οι τοπικές αρχές της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου καθώς και πολίτες της Μυτιλήνης.

Η προσπάθεια το τελευταίο διάστημα του Θρακιώτη πολιτικού και επιστήμονα είναι να αναδείξει με ομιλίες και παρεμβάσεις πανελληνίως και διεθνώς διακεκριμένες μορφές που ταυτίζονται με τη Θράκη και αναδεικνύουν τη συμβολή της στην εθνική ιστορία και στον πολιτισμό. Είναι χαρακτηριστικός ως προς αυτή την επιδίωξη, ο επίλογος της ομιλίας του Ευριπίδη Ʃτυλιανίδη, ο οποίος τόνισε: «Η ιστορία του Θράκα Ιεράρχη και ηγέτη των Ποντίων, του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου, αποδεικνύει ότι τα πάθη, οι ιδεοληψίες και ο διχασμός των Ελλήνων για ακόμα μια φορά στην ιστορία μας, δεν τους επέτρεψαν να αναγνωρίσουν μορφές που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελλάδα.

Ωστόσο η πραγματική ιστορία δε γράφεται από διατεταγμένους κονδυλοφόρους, αλλά από τη ζωή και κυρίως από τους ίδιους τους λαούς. Σήμερα λοιπόν ο Προσφυγικός, ο Ποντιακός, ο Θρακικός, όλος ο Ελληνισμός γονατίζει με σεβασμό μπροστά στο μέγεθος τέτοιων εθνικών μορφών, όπως ο Τραπεζούντος Χρύσανθος. Εμπνέεται από το παράδειγμά τους, διότι συνειδητοποιεί ιστορικά ότι η σωτηρία του Αιγαίου, του Πόντου, της Κύπρου, της Θράκης, της Μακεδονίας, η σωτηρία της Ελλάδας ολάκερης είναι υπόθεση τις περισσότερες φορές ενός και μόνο ανθρώπου. Είναι δική σου υπόθεση».

Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης

Ετήσιος χορός του Συλλόγου Ποντίων Νέστου

Ετήσιος χορός του Συλλόγου Ποντίων Νέστου

Ο Σύλλογος Ποντίων Νέστου προσκαλεί τα μέλη και τους φίλους του συλλόγου στην ετήσια καλοκαιρινή βραδιά που πραγματοποιεί το Σάββατο 25 Ιουνίου 2022 στις 9 μ.μ. στην Πλατεία Ποντίων στη Χρυσούπολη.

Στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα συμμετέχουν:

Λύρα - τραγούδι: Στάθης Πορφυρίδης

Τραγούδι: Αδάμ Αποστολίδης

Λύρα: Γιώργος Αποστολίδης

Νταούλι: Παναγιώτης Ταξίδης

Πλήκτρα: Χρήστος Κουνέλης

Πτολεμαΐδα: 27χρονος ήρθε από την Αδελαΐδα για να παίξει Ποντιακή λύρα

Πτολεμαΐδα: 27χρονος ήρθε από την Αδελαΐδα για να παίξει Ποντιακή λύρα

της Μαίρης Κεσκιλίδου

Διακοπές στην Ελλάδα με επίσκεψη στον δάσκαλο που του παραδίδει διαδικτυακά μαθήματα εκμάθησης της Ποντιακής λύρας, συνδύασε ένας 27χρονος από την Αδελαΐδα της Αυστραλία. Έπαιξε μαζί του, χόρεψε έναν χορό, και φεύγοντας πήρε ως ενθύμιο, μία κεμεντζέ.

Πρόκειται για τον 27χρονο Γιάννη Αποστολίδη που γεννήθηκε και μένει στην Αυστραλία, δεν ομιλεί καλά τα Ελληνικά, αλλά, η ποντιακή λύρα, χτυπά, όπως λέει, στην καρδιά του.

Μαζί με τον Γιάννη και η μητέρα του Σοφία, που δάκρυσε βλέποντας τον γιο της και τον διακαή πόθο του να μυηθεί στα μυστικά του πατροπαράδοτου οργάνου των προγόνων τους. Ο πρώτος σταθμός μάνας και γιού ήταν η Πτολεμαΐδα, όπου έμειναν δύο ημέρες, με προορισμό το εργαστήρι κατασκευής παραδοσιακών ποντιακών οργάνων «Κοκκίμελον» του Βασίλη Παπαδόπουλου, που «εκπαιδεύει» μέσω διαδικτύου, παιδιά μεταναστών παγκοσμίως, ώστε, και μέσω της εκμάθησης της ποντιακής λύρας, να μην αποκοπούν από τις ρίζες τους, την παράδοση και την Ιστορία. Το επόμενο διάστημα αναμένονται και άλλες αφίξεις παιδιών μεταναστών στο «Κοκκίμελον».

Πηγή: ΕΡΤ

Πανηγυρικός εσπερινός στα Πετρωτά παρουσία Ποντιακών Σωματείων της ΑΜΘ

Πανηγυρικός εσπερινός στα Πετρωτά παρουσία Ποντιακών Σωματείων της ΑΜΘ

Ο Σύνδεσμος Ποντιακών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος καλεί τους πιστούς και τα σωματεία-μέλη του, την Παρασκευή 24 Ιουνίου 2022 και ώρα 19:00 στο ναό του Αγίου Ευγενίου στα Πετρωτά Νομού Ροδόπης, όπου θα ψαλλεί πανηγυρικός εσπερινός χοροστατούντος του Μητροπολίτου Μαρωνείας και Κομοτηνής κ.κ. Παντελεήμονος.

Η φήμη και η λατρεία του Αγίου Ευγενίου ήταν τόσο διαδεδομένη στην Τραπεζούντα, ώστε κατά τη διάρκεια της γιορτής του συγκεντρωνόταν πλήθος πιστών για να τιμήσουν τη μνήμη του.