 |
| Μ. Χαραλαμπίδης: πρότυπο αυθεντικού πνευματικού ανθρώπου, γνήσιος πατριώτης και περήφανος Πόντιος |
γράφει ο Κώστας Σαμουρκασίδης*
Οραματιστής, ιδεολόγος, πρότυπο αυθεντικού πνευματικού ανθρώπου, γνήσιος πατριώτης και περήφανος Πόντιος.
Αυτός ήταν ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης στον οποίο οφείλεται η αναγνώριση, από την ελληνική Βουλή, έστω και με καθυστέρηση 72 ετών, της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Δύο λόγια στη μνήμη του για τους πιο σημαντικούς σταθμούς στο δρόμο για την αναγνώριση:
- Το Μάιο του 1985, ιδρύθηκε στην Αθήνα το Κέντρο Ποντιακών Μελετών, με πρωτοστάτη τον κοινωνιολόγο Μιχάλη Χαραλαμπίδη, ο οποίος στη συνέχεια από κοινού με τον καθηγητή Κώστα Φωτιάδη συγκρότησαν μια ομάδα που έθετε ως πρωταρχικό της στόχο την αναγνώριση της Γενοκτονίας. Καταλυτικός για την προώθηση του ζητήματος της αναγνώρισης υπήρξε ο ρόλος της ομάδας των «Ιταλών» του ΠΑΣΟΚ. Οι «Ιταλοί», η κομματική, δηλαδή, οργάνωση του ΠΑΣΟΚ στην Ιταλία, της οποίας ηγείτο ο Χαραλαμπίδης, αποτελούσαν από το 1979 μέχρι και το 1990 μια διακριτή ιδεολογική τάση εντός του ΠΑΣΟΚ. Από το 1983 και έπειτα, η ομάδα των «Ιταλών» επικέντρωσε την πολιτική της δράση στην Ελλάδα. Έτσι το 1983 ο Χαραλαμπίδης προχώρησε στην ίδρυση του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών.
- Το πρώτο κείμενο στο οποίο ο Χαραλαμπίδης διατύπωσε δημόσια το αίτημα για αναγνώριση της Γγενοκτονίας δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1986 στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι πριν τη δημοσίευση του κειμένου ενημέρωσε εγγράφως, ως μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ, τον τότε Πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, υπό τον φόβο διαγραφής του από κόμμα. Στο κείμενό του ο Χαραλαμπίδης έθετε το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας, ως μια πράξη αντίστασης τόσο στη λήθη, που επιβλήθηκε από το ελληνικό κράτος, όσο και στην αλλοίωση ή την ολοκληρωτική απώλεια της ταυτότητας των Ποντίων.
- Σημείο καμπής αποτέλεσε το Β΄ Παγκόσμιο Ποντιακό Συνέδριο, που διεξήχθη το καλοκαίρι του 1988 στη Θεσσαλονίκη. Με εισήγησή του, με τίτλο «Το Ποντιακό ζήτημα σήμερα», ο Χαραλαμπίδης έθεσε επίσημα ενώπιον των αντιπροσώπων των Ποντιακών οργανώσεων από όλο τον κόσμο, το ζήτημα της διεκδίκησης, από την πλευρά των Ποντίων, της διεθνούς αναγνώρισης της Γενοκτονίας, κάνοντας λόγο για το «δικαίωμα των Ποντίων στη μνήμη». Οι προτάσεις της εισήγησής του υιοθετήθηκαν από το σύνολο των συνέδρων καθώς κάμφθηκαν και οι όποιες αντιρρήσεις είχαν διατυπωθεί εντός της Ποντιακής κοινότητας.
- Έπειτα από πρόταση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη προς τον Ανδρέα Παπανδρέου, την 1η Απριλίου 1992, είκοσι δύο (22) βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν πρόταση νόμου με τίτλο: «Η 19η Μαΐου αναγνωρίζεται σαν ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων».
- Μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία τον Οκτώβριο του 1993, η πρόταση νόμου των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για αναγνώριση της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης κατατέθηκε εκ νέου στις 9 Δεκεμβρίου 1993. Η πρόταση νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο: «Η 19η Μαΐου αναγνωρίζεται σαν ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων» κατατέθηκε προς επεξεργασία και συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, η οποία συνεδρίασε στις 10 και 17 Φεβρουαρίου 1994 παρουσία του αρμόδιου Υφυπουργού αλλά και εκπροσώπων Ποντιακών Ομοσπονδιών και Σωματείων, μεταξύ αυτών και ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ως Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών.
- Στις 24 Φεβρουαρίου 1994 η Βουλή των Ελλήνων αποφάσισε ομόφωνα την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως "Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου".
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Μιχάλη Χαραλαμπίδη σ' ευχαριστούμε!
* Ο Κώστας Σαμουρκασίδης είναι Ιστορικός, ΜΑ Δημόσια Ιστορία