 |
| Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας (της Εύης Α. Παπαδοπούλου) |
του Θεόφιλου Ι. Κωτσίδη
(Εισήγηση στην 3η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας της Π.Ο.Ε.)
Η ευρωπαϊκή προοπτική – πορεία της Τουρκίας είναι ένα θέμα διεθνές, σημαντικό και σαφώς επίκαιρο.
Ένα θέμα που όπως φαίνεται θα κρατήσει για πολύ καιρό και θα ήταν μεγάλη μας παράλειψη αν δεν βάλλουμε σε παράλληλη γραμμή και το ποντιακό ζήτημα.
Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας προσδιορίζεται ως ένα σημαντικό βαθμό από σημαντικές παραμέτρους όπως η γεωγραφική της θέση, τα προβλήματα και o ρόλος της στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στην ευρύτερη περιοχή, οι σχέσεις και τα προβλήματα με τις γειτονικές της χώρες, όπως επίσης και οι προβληματισμοί και οι ανησυχίες για τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας και οι σχέσεις των εσωτερικών δομών της με εξωτερικούς παράγοντες. Όλα τα παραπάνω είναι παράμετροι που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, όσον αφορά την ευρωπαϊκή πορεία και προοπτική της Τουρκίας.
Τα παράδοξα πολιτισμικά και πολιτικά σημεία στον σημερινό Ευρω-τουρκικό λόγο, δυσκολεύουν συχνά την ψύχραιμη αντιμετώπιση πάγιων προβλημάτων που υπάρχουν ανάμεσα στην Τουρκία και σε γείτονες σε αυτή χώρες.
H Τουρκία μπήκε στον 21ο αιώνα ξεκινώντας την προσπάθεια για την ευρωπαϊκή της πορεία αρνούμενη ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του 20ού αιώνα: τη γενοκτονία 1,5 εκατ. Αρμενίων και 353.000 Ελλήνων του Πόντου κατά την περίοδο 1915 - 1924. Αν και η 19η Μαΐου έχει οριστεί ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ιστορικά τα γεγονότα δεν διαχωρίζονται μεταξύ τους, αφού απώτερος στόχος και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε η εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας.
Σήμερα αυτή η άρνηση φέρνει την Τουρκία σε αντίφαση με την επιδίωξή της να εμφανιστεί σαν κράτος που υποτίθεται βρίσκεται σε μια εν προόδω μετατροπή του σε δημοκρατία δυτικού τύπου. Διότι δεν νοείται διαφορετικά η ευρωπαϊκή προοπτική ή ο «εξευρωπαϊσμός» της. Και ο στόχος αυτός προϋποθέτει ότι η Τουρκία, όπως και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη κατά το παρελθόν, οφείλει να δει τις οδυνηρές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας της και να ξαναδιαβάσει τις σκοτεινές της σελίδες.
H σημερινή Τουρκία, ωστόσο, δεν έχει ανάγκη από ψευδείς ιστορικούς μύθους για να διατηρήσει τη σταθερότητά της και να αυξήσει την ευημερία της. Χρειάζεται όμως μια βαθιά ανάσα δημοκρατίας.
H αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων και των Ελλήνων του Πόντου θα έσπαγε τους δεσμούς που την κρατούν αιχμάλωτη στο οθωμανικό της παρελθόν.
H αναγνώριση δεν είναι πράξη κατηγορίας, αλλά πράξη ειρήνης και ανθρωπιάς. Είναι μια επιβεβλημένη πράξη, αυτονόητη για ένα κράτος που προσπαθεί πράγματι να γίνει δημοκρατικό και δεν υποκρίνεται απλώς. Γι' αυτό και με ειδικότερο στόχο την προστασία των μειονοτικών ομάδων η E.E. έχει παροτρύνει επανειλημμένως την Τουρκία να επανεξετάσει το παρελθόν της.
H αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου δεν πρέπει να αναβληθεί άλλο.
Η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. και η ίδια η πορεία προς τον στόχο αυτό θα αποδώσουν σημαντικούς καρπούς στον ριζικό εκδημοκρατισμό της Τουρκίας.
(Εισήγηση στην 3η Πανελλήνια Συνάντηση Ποντιακής Νεολαίας της Π.Ο.Ε.)
Η ευρωπαϊκή προοπτική – πορεία της Τουρκίας είναι ένα θέμα διεθνές, σημαντικό και σαφώς επίκαιρο.
Ένα θέμα που όπως φαίνεται θα κρατήσει για πολύ καιρό και θα ήταν μεγάλη μας παράλειψη αν δεν βάλλουμε σε παράλληλη γραμμή και το ποντιακό ζήτημα.
Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας προσδιορίζεται ως ένα σημαντικό βαθμό από σημαντικές παραμέτρους όπως η γεωγραφική της θέση, τα προβλήματα και o ρόλος της στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στην ευρύτερη περιοχή, οι σχέσεις και τα προβλήματα με τις γειτονικές της χώρες, όπως επίσης και οι προβληματισμοί και οι ανησυχίες για τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας και οι σχέσεις των εσωτερικών δομών της με εξωτερικούς παράγοντες. Όλα τα παραπάνω είναι παράμετροι που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, όσον αφορά την ευρωπαϊκή πορεία και προοπτική της Τουρκίας.
Τα παράδοξα πολιτισμικά και πολιτικά σημεία στον σημερινό Ευρω-τουρκικό λόγο, δυσκολεύουν συχνά την ψύχραιμη αντιμετώπιση πάγιων προβλημάτων που υπάρχουν ανάμεσα στην Τουρκία και σε γείτονες σε αυτή χώρες.
H Τουρκία μπήκε στον 21ο αιώνα ξεκινώντας την προσπάθεια για την ευρωπαϊκή της πορεία αρνούμενη ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα του 20ού αιώνα: τη γενοκτονία 1,5 εκατ. Αρμενίων και 353.000 Ελλήνων του Πόντου κατά την περίοδο 1915 - 1924. Αν και η 19η Μαΐου έχει οριστεί ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ιστορικά τα γεγονότα δεν διαχωρίζονται μεταξύ τους, αφού απώτερος στόχος και στις δύο περιπτώσεις υπήρξε η εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας.
Σήμερα αυτή η άρνηση φέρνει την Τουρκία σε αντίφαση με την επιδίωξή της να εμφανιστεί σαν κράτος που υποτίθεται βρίσκεται σε μια εν προόδω μετατροπή του σε δημοκρατία δυτικού τύπου. Διότι δεν νοείται διαφορετικά η ευρωπαϊκή προοπτική ή ο «εξευρωπαϊσμός» της. Και ο στόχος αυτός προϋποθέτει ότι η Τουρκία, όπως και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη κατά το παρελθόν, οφείλει να δει τις οδυνηρές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας της και να ξαναδιαβάσει τις σκοτεινές της σελίδες.
H σημερινή Τουρκία, ωστόσο, δεν έχει ανάγκη από ψευδείς ιστορικούς μύθους για να διατηρήσει τη σταθερότητά της και να αυξήσει την ευημερία της. Χρειάζεται όμως μια βαθιά ανάσα δημοκρατίας.
H αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων και των Ελλήνων του Πόντου θα έσπαγε τους δεσμούς που την κρατούν αιχμάλωτη στο οθωμανικό της παρελθόν.
H αναγνώριση δεν είναι πράξη κατηγορίας, αλλά πράξη ειρήνης και ανθρωπιάς. Είναι μια επιβεβλημένη πράξη, αυτονόητη για ένα κράτος που προσπαθεί πράγματι να γίνει δημοκρατικό και δεν υποκρίνεται απλώς. Γι' αυτό και με ειδικότερο στόχο την προστασία των μειονοτικών ομάδων η E.E. έχει παροτρύνει επανειλημμένως την Τουρκία να επανεξετάσει το παρελθόν της.
H αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου δεν πρέπει να αναβληθεί άλλο.
Η πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. και η ίδια η πορεία προς τον στόχο αυτό θα αποδώσουν σημαντικούς καρπούς στον ριζικό εκδημοκρατισμό της Τουρκίας.