Η καινούργια πτέρυγα στα κοιμητήρια της Κομοτηνής γέμισε με παλιννοστούντες κάθε ηλικίας που ετοίμασαν πλουσιοπάροχα τραπέζια πάνω στους τάφους με φαγητά, κόκκινα αβγά, τσουρέκια και ποτά, τιμώντας έτσι την παράδοση που θέλει τους συγγενείς την ημέρα αυτή να την αφιερώνουν σε εκλιπόντα πρόσωπα.
Ο Ηλίας Χαριτίδης βρέθηκε στα νεκροταφεία, τσούγκρισε τα κόκκινα αβγά μαζί με συγγενείς στη μνήμη των νεκρών και θυμήθηκε το έθιμο, που αναβίωναν οι πρόγονοί του στη Ρωσία: «Στην Ρωσία κανονικά πηγαίναμε στα νεκροταφεία την τρίτη ημέρα μετά το Πάσχα, αλλά επειδή ήταν εργάσιμη μέρα και δεν μπορούσαμε να φύγουμε από τις δουλειές μας, το κάναμε Κυριακή. Αυτό το έθιμο εμείς το βρήκαμε από τους γονείς μας, από τους προπαππούδες μας, δεν είναι σημερινό. Έχει χιλιάδες χρόνια, μπορεί κάπου να το ξέχασαν αλλά εμείς το κρατήσαμε και το έχουμε ως σήμερα. Και από εκεί και πέρα το παραδίδουμε και στα παιδιά μας, στα εγγόνια μας και έτσι θα πάει πάντα. Θυμάμαι οι παλαιότεροι αυτές τις μέρες ετοίμαζαν και αυτοί φαγητά, γιατί η σημερινή ημέρα λογαριάζεται σαν μία συνάντηση με τους νεκρούς. Ερχόμαστε, τους βλέπουμε, ανάβουμε ένα κερί, τα καντήλια, κάνουμε ένα τραπέζι και πίνουμε και ένα ποτό στην υγειά τους, όπως όταν ήταν ζωντανοί». Σύμφωνα με την παράδοση στον Πόντο την ημέρα αυτή, όπως επίσης και την ημέρα του Αγίου Πνεύματος σε κάποιες άλλες περιοχές, κάτοικοι επισκέπτονταν τα μνήματα όπου έπαιζαν λύρα και τραγουδούσαν. Οι Πόντιοι πιστεύουν ότι με το αναφέρεις ένα νεκρό είναι σα να τον ζωντανεύεις.
Το έθιμο ζωντανεύει στην περιοχή μας κάθε χρόνο ενώ απέκτησε ιδιαίτερη αίγλη, μετά την εγκατάσταση στο νομό μας των παλιννοστούντων από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Την πιο οργανωμένη αναβίωση και την μετάδοση και στις νεότερες γενιές, επιδιώκει και ο σύλλογος Ποντιακής νεολαίας Ν. Ροδόπης «Η Τραπεζούντα», τα μέλη του οποίου οργάνωσαν τρισάγιο παρουσία του ιερέα του Θρυλορίου. Ο πρόεδρος του συλλόγου Γιάννης Νικολαΐδης, που έδωσε τις ευχές του σε όλους τους Πόντιους, μίλησε για το έθιμο: «Η Κυριακή του Θωμά είναι η πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα, οπότε την πρώτη Κυριακή συντρώμε, συγκαθόμαστε και ανταλλάσουμε ευχές με τους ζωντανούς, με τους δικούς μας ανθρώπους που έχουν φύγει από αυτό τον κόσμο. Το έθιμο αυτό υπάρχει και στον Ίμερο Κομοτηνής και τηρείται εκεί από τους Μικρασιάτες της περιοχής Προύσας, όπως μου είπε χθες η πρόεδρος γυναικών του Μικρού Κρανοβουνίου, Μαρίνα Καρπούζη, μου είπε ότι και στον Ίμερο, αν και δεν είναι Πόντιοι, υπάρχει το έθιμο. Επίσης και σε κάποια άλλα ποντιακά χωριά του νομού υπάρχει το έθιμο της Κυριακής του Θωμά όπως και στο δήμο Ελληνικού, στην περιοχή Σουρμένων στην Αθήνα, όπου γίνεται μάλιστα 3ήμερο πανηγύρι. Επίσης ανήμερα του Αγίου Πνεύματος στο Θρυλόριο παρατίθεται γεύμα εις μνήμη των νεκρών, οπότε και θα κατεβούν οι ψυχές πάλι στον Άδη. Και επίσης να πούμε ότι αυτό το έθιμο που αναβίωσε σε αυτό το βαθμό στην Κομοτηνή, συνεχίζονταν σε όλες τις σοβιετικές δημοκρατίες με θρησκευτική ευλάβεια. Και στα νεκροταφεία Κομοτηνής όλοι οι πρόσφυγες παλιννοστούντες δίνουν το δυναμικό παρόν και τιμούν τα πρόσωπά τους». Οι Πόντιοι συνέφαγαν και θυμήθηκαν τους δικούς τους ανθρώπους, ενώ προσέφεραν ό,τι καλύτερο είχαν και σε επισκέπτες που έτυχαν να βρεθούν στα κοιμητήρια και θέλησαν να παρακολουθήσουν το ιδιαίτερο αυτό έθιμο από κοντά.
06-05-2008, Εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ