του Φάνη Μαλκίδη
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη σε εκδήλωση που οργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Παρακαταθήκη» στην Ιερά Μονή του Αγίου Αρσενίου Βατοπαιδίου Χαλκιδικής.
Η μεγάλη σημασία της ανάδειξης των μαζικών εγκλημάτων που υλοποιήθηκαν σε χρονικές περιόδους, όταν η διεθνής κοινότητα δεν είχε ούτε τις διατάξεις (Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και την καταστολή της Γενοκτονίας), ούτε τους θεσμούς (Διεθνές Δικαστήριο για Εγκλήματα γενοκτονίας) είναι αναμφισβήτητη.
Σ΄αυτό το πλαίσιο ανήκει και η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, όπως και της Ιωνίας και της Θράκης, η οποία σε συνδυασμό με το μαζικό έγκλημα ενάντια στους Αρμένιους και τους Ασσύριους, αποτελούν τις πρώτες οργανωμένες και προσχεδιασμένες διώξεις του 20ου αιώνα. Μάλιστα η μη τιμωρία των υπευθύνων της γενοκτονίας των χριστιανικών λαών από το οθωμανικό κράτος και στη συνέχεια από το κεμαλικό κίνημα, ώθησε τους συνεχιστές της πολιτικής της εξολόθρευσης των μη αρεστών, να διευρύνουν τα μαζικά εγκλήματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και αργότερα, φτάνοντας μέχρι τις ημέρες μας.
Σ΄ αυτήν την περίπτωση τα διάφορα νομικά κείμενα και η πολιτική διάθεση πρόληψης, καταστολής και τιμωρίας των υπευθύνων μίας γενοκτονίας, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την τέλεση του εγκλήματος. Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου όπως και η γενοκτονία και των Ελλήνων που ζούσαν σε χώρους με μακραίωνη και σημαντική παρουσία, παρέμεινε στο περιθώριο της πολιτικής και επιστημονικής ανάλυσης στην Ελλάδα και το εξωτερικό για πολλά χρόνια, και ιδιαίτερα σε περιόδους που υλοποιούνταν ένα ακόμη έγκλημα εναντίον τους στην πρώην Σοβιετική Ένωση αλλά και εναντίον των ελληνόφωνων που παρέμειναν στον Πόντο.
Η προσφυγιά πλέον του ενός εκατομμυρίου Ελλήνων, οι τραγικές απώλειες χιλιάδων άλλων, η ανάγκη επιβίωσης, το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας, το οποίο εκτός από το τυπικό-νομικό του περιεχόμενο (περιουσίες), είχε ένα βαθιά και στην ουσία του πολιτικό νόημα και στόχο, τη λήθη, και η κοινή ένταξη Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ήταν οι σημαντικότερες αιτίες για την απουσία της γνώσης, της σκέψης και της ανάλυσης για την τραγική στιγμή του Ελληνικού λαού.
Εξαιρέσεις στο κανόνα της λήθης και της αφωνίας, της ύβρεως εναντίον των Ποντίων, υπήρξαν οι προσωπικότητες της προσφυγικής διανόησης και πολιτικής που βρήκαν καταφύγιο στη διχασμένη για δεκάδες χρόνια Ελλάδα, οι οποίες μέσα από τις προσφυγικές πολιτιστικές και επιστημονικές προσπάθειες διέσωσαν τη μνήμη, τον πολιτισμό, τη διάλεκτο, την ιστορία.
Το ίδιο έπραξαν όσον ήταν δυνατόν και μέχρι την περίοδο που επιτρεπόταν από το εκεί καθεστώς οι Πόντιοι στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Ήταν η συνέχεια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Ρωσία και στις άλλες οντότητες της Σοβιετικής Ένωσης της αντίστοιχης προσπάθειας που έκαναν οι Πόντιοι πολιτικοί και διανοούμενοι στον Πόντο για να διασώσουν χιλιάδες ανθρώπους, μαζί με την ανάδειξη του αιτήματος για ανεξαρτησία και συνέχεια. Η αποφασιστική στάση αυτών των ανθρώπων που αποτέλεσαν την ποντιακή ηγεσία, αφού μπροστά στην πολιτική των δολοφονιών, των βιασμών και των διώξεων, κατόρθωσε να διασώσει άνδρες, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους από το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσής τους.
Παράλληλα ανέλαβε σε όλο τον κόσμο να κάνει γνωστό το μαζικό έγκλημα και την προώθηση του αιτήματος για ανεξάρτητο Πόντο, απαλλαγμένο από τις δυνάμεις του θανάτου των Νεότουρκων και των Κεμαλικών. Η γενοκτονία και ιδιαίτερα η μαζική δολοφονία της ποντιακής ηγεσίας και διανόησης, αποτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο των Οθωμανών και των Κεμαλικών αφού χωρίς ηγέτες παύει να υπάρχει καθοδήγηση και πνευματική στήριξη του λαού. Ενός λαού που διώχθηκε, και βρήκε καταφύγιο στην Ελλάδα και την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Στη δεύτερη μάλιστα χώρα, αντιμετώπισε μία νέα γενοκτονία, εξορίες και εξόντωση εκ νέου της ηγεσίας του, ενώ μέχρι σήμερα προσπαθεί να αναδείξει στην διεθνή κοινότητα το μαζικό έγκλημα. Σε μία διεθνή κοινότητα η οποία όπως και τότε αδιαφορεί σχεδόν στο σύνολό της για το έγκλημα, αφού συμφέροντα, τακτικές και επιδιώξεις εμποδίζουν την αλήθεια. Οι προσπάθειες ανάδειξης του ποντιακού ζητήματος αποτελούν στοιχεία ανάκτησης της ιστορικής γνώσης και ταυτότητας, του πολιτισμού που διακόπηκε βίαια, αλλά προσωρινά, όπως δείχνει η σημερινή ανιδιοτελής δραστηριοποίηση των Ελλήνων και φιλελλήνων σε όλο τον κόσμο, όπου πολιτικοί, κυβερνήτες, βουλευτές, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες και ερευνητές, έχουν πειστεί για την τέλεση του εγκλήματος και εκδίδουν σχετικές αναγνωρίσεις και ψηφίσματα.