Του Σταύρου Τζίμα
Ήταν ιστορικό το φετινό προσκύνημα στην Παναγία Σουμελά του Πόντου. Για πρώτη φορά μετά έναν αιώνα, περίπου, ένα αντίγραφο της εικόνας της προστάτιδας των Ποντίων επέστρεψε για λίγο στον θρόνο της. Επρόκειτο για μια πρωτοβουλία του ομογενή Ιβαν Σαββίδη, προέδρου του ΣΑΕ Ανατολικής Ευρώπης, βουλευτή της ρωσικής Δούμας και φίλου του Βλαντιμίρ Πούτιν. Χωρίς αυτόν η γεμάτη συμβολισμούς κίνηση θα ήταν αδιανόητη. Οι Τούρκοι δεν θα επέτρεπαν στους Πόντιους της Ελλάδας ούτε να σκεφτούν κάτι τέτοιο, ούτε φυσικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα είχε τη διάθεση να εμπλακεί σε περιπέτειες. Η ρωσική ισχύς ήταν αυτή που έφερε την εικόνα της Παναγίας στο ιερό βουνό. Στο πρόσωπο του πάμπλουτου Πόντιου από το Ροστόβ η τουρκική εξουσία είδε τον εκπρόσωπο της ισχυρής Ρωσίας και ως τέτοιο τον υποδέχτηκε. Εξ ου και οι μάλλον δυσανάλογες για το μέγεθος μιας τέτοιας εκδήλωσης τιμές που του επιφύλαξε και τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας που έλαβε για την προστασία του.
Επιστράτευσε έναν λόχο βαριά οπλισμένων ανδρών της στρατιωτικής αστυνομίας, για να φρουρούν –διακριτικά– την πομπή, τον συνόδευαν θωρακισμένα οχήματα, Ρώσοι πράκτορες κινούνταν αθέατοι μέσα στο πλήθος, ενώ στην είσοδο της χαράδρας που οδηγεί στο μονοπάτι για τη μονή, είχαν επιτρέψει την εγκατάσταση αψίδας με την επιγραφή «Καλωσόρισες, Ιβαν». Ούτε ο Πούτιν να ήταν…
«Eμάς θα μας είχαν πετάξει στη θάλασσα αν τολμούσαμε κάτι τέτοιο», σχολίαζε στέλεχος του ποντιακού στοιχείου από τη Θεσσαλονίκη που είχε ταξιδέψει στον Πόντο προσκεκλημένος του Σαββίδη, ο οποίος ναύλωσε και δύο μεγάλα ρωσικά αεροπλάνα για να μεταφέρει πιστούς από την πατρίδα του. Η ιστορία θα γράψει ότι Ρώσοι ήταν αυτοί που έφεραν την εικόνα–φετίχ για το ποντιακό στοιχείο στον φυσικό της χώρο, το μοναστήρι της Σουμελά, που σήμερα λειτουργεί ως αρχαιολογικός χώρος. Ρώσος βουλευτής ανέλαβε την πρωτοβουλία και τις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους, αυτός διέθεσε τα ρούβλια για να φιλοτεχνηθεί, Ρώσοι ιερείς τη συνόδευαν –καθόλου τυχαία μάλιστα έβαλαν τις υπογραφές τους στο πίσω μέρος της–, Ρώσοι πιστοί ήταν στην πλειοψηφία τους όσοι την ακολούθησαν έως τη μονή.
Έχει σημασία, θα μου πείτε, αν ήταν Ρώσοι αυτοί που οργάνωσαν και υλοποίησαν μια τόσο σημαντική πρωτοβουλία που ενδέχεται να σηματοδοτήσει και άλλες πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις στο ζήτημα των ορθόδοξων χριστιανικών μνημείων στην Τουρκία; Από αθώα θρησκευτική σκοπιά, όχι. Ομως, το παιχνίδι της επιρροής στην ευρύτερη περιοχή έχει ανοίξει για τα καλά, και η θρησκεία δεν μένει έξω από αυτό. Δεν είναι μυστικό ότι η Μόσχα διεκδικεί να γίνει το κέντρο της παγκόσμιας ορθοδοξίας –αυτό που αποκαλείται Τρίτη Ρώμη–, προσδοκώντας μέσα από τη θρησκευτική συσπείρωση και οφέλη στην πολιτική και οικονομική εξάπλωσή της… Με δεδομένο αυτό, συνειρμοί για τη «ρωσική απόβαση» στην Τραπεζούντα τον Δεκαπενταύγουστο μπορεί να γίνουν εύκολα.
Πηγή: Εφημερίδα "Καθημερινή"
Αναδημοσίευση: Ποντιακά Θέματα