Ο Άγιος Αντώνιος είναι ένα μικρό ορεινό χωριό έξω από τη Θεσσαλονίκη. Απέχει από το πολεοδομικό συγκρότημα περίπου 35 χιλιόμετρα, βρίσκεται δίπλα στη Σουρωτή, κοντά στον παλιό δρόμο για τη Χαλκιδική αλλά δεν θεωρείται πέρασμα. Οι κάτοικοί του κατά 80% είναι παιδιά κι εγγόνια προσφύγων από τον Πόντο.
Το 1997, μία ομάδα γυναικών του Αγίου Αντωνίου είχε παρακολουθήσει σεμινάρια τυποποίησης και εμπορίας παραδοσιακών προϊόντων στην Αναπτυξιακή Eταιρεία Θέρμης Θεσσαλονίκης. Εκεί έπεσε ο σπόρος. Μια έρευνα αγοράς που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος, έδειξε ότι θα υπήρχε πρόσφορο έδαφος για αγνά παραδοσιακά εδέσματα.Η πρεσβυτέρα του χωριού κι άλλες τέσσερις συγχωριανές της αποτέλεσαν τη «μαγιά» ενός ακόμη Γυναικείου Αγροτικού Συνεταιρισμού από τους περίπου εκατό που δημιουργήθηκαν στη χώρα μας, οι περισσότεροι ελέω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και ευρωπαϊκών επιχορηγήσεων. Ετσι. οι γυναίκες του Αγίου Αντωνίου έβαλαν τα φαγητά που έφεραν οι μανάδες και οι γιαγιάδες από τον Πόντο, στη γραμμή παραγωγής και της γαστριμαργικής απόλαυσης.
Τον πρώτο χρόνο (1998) ο Συνεταιρισμός επιδοτήθηκε από το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ (Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού) για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες. Στην αρχή, η έδρα του δεν ήταν παρά μια μικρή κουζίνα με ξύλινα πλαστήρια και πλάστες, συνήθως γεμάτη αστεία και πειράγματα από το γυναικείο κέφι. Αργότερα, απέκτησε δικό του χώρο, δικό του εργαστήριο, ψυγεία, δικό του εκθετήριο και συμπεριέλαβε στις συνταγές του αλεύρι από στάρι βιολογικής καλλιέργειας που εγγυάται τη γνησιότητα των παραδοσιακών του προϊόντων.
Φύλλα για ποντιακές πίτες που προσφέρονται και για ψήσιμο στο τζάκι, συρόν (ζυμαρικό ποντιακού τύπου), μακαρίνα (κοφτό μακαρονάκι), χυλοπίτες με σπανάκι και καρότα, τραχανάς με γάλα ή γιαούρτι, τραχανάς νηστίσιμος, ιβριστό (τύπος ζυμαρικού) για φαγητά στο φούρνο ή στο τηγάνι και, φυσικά, τα (απαραίτητα σχεδόν για κάθε γυναικείο συνεταιρισμό) παραδοσιακά γλυκά και μαρμελάδες.
Σε λίγο καιρό, μάλιστα, θα λειτουργήσει στην είσοδο του χωριού το καφεγλυκοπωλείο του Συνεταιρισμού, ένα κατάστημα γεμάτο όνειρα, σκληρή δουλειά, μεράκι και παράδοση. Στο Συνεταιρισμό εργάζονται 20 γυναίκες, οι περισσότερες άνω των 40 που προσθέτουν ένα εισόδημα της τάξεως των 300 ευρώ στην οικογένειά τους. Τώρα, μετά τα σεμινάρια εστιατορικής που παρακολούθησαν θα στελεχώσουν τις νέες επενδυτικές δραστηριότητες του Συνεταιρισμού (το καφεγλυκοπωλείο) και κοπέλες από την περιοχή.
Oπως είπε, μιλώντας στο ΟΙΚΟ, η ταμίας του Συνεταιρισμού η κα Σοφία Σοάνη, τα χρήματα αποτελούν ένα συμπλήρωμα για την οικογένεια αλλά μεγάλο κομμάτι υπερηφάνειας για την κάθε γυναίκα που συμμετέχει παρά τις πάμπολλες ασχολίες της στο σπίτι κατορθώνει να βρίσκει χρόνο για εργασία στην παρασκευή και συσκευασία των παραδοσιακών προϊόντων.
Η βιοτεχνική δραστηριότητα του Συνεταιρισμού είναι χωρισμένη σε δύο βάρδιες. Στις πρωινές που ετοιμάζουν τα φύλλα πίτας και τα γλυκά και τις απογευματινές που τα συσκευάζουν για να αποσταλούν στη συνέχεια στους τόπους των παραγγελιών.
«Εχουμε παραγγελίες από καταστήματα της Αθήνας, της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας, του Κιλκίς, των Σερρών και άλλων πόλεων, ενώ τα προϊόντα μας βρίσκονται πλέον σε κάθε εμπορική γωνιά της Θεσσαλονίκης», υπογραμμίζει η πρεσβυτέρα Δέσποινα Ιωαννίδου.
Η ίδια καλλιεργεί 40 στρέμματα πιστοποιημένου βιολογικού σταριού στην περιοχή, από το οποίο ο Συνεταιρισμός προμηθεύεται για μεταποίηση 1,5 τόνο αλευριού από τους περίπου δέκα που καταναλώνει ετησίως. Το άλεσμά του μάλιστα γίνεται σε πετρόμυλο(!) στη Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης.
Από τα προϊόντα που παράγει, τα πέντε ποντιακά παραδοσιακά παρασκευάσματα έχουν πιστοποιηθεί από τη «ΒΙΟΕΛΛΑΣ» (όπως και το σιτάρι) και είναι ίσως ο μοναδικός γυναικείος συνεταιρισμός που το έχει πετύχει αυτό. Ενας μάλιστα από τους τέσσερις επόμενους στόχους, όπως ανέφερε η κυρία Ιωαννίδου, είναι να αποκτήσει πιστοποιητικό HACCP (σύστημα ελέγχου και ασφάλειας τροφίμων), κάτι ασυνήθιστο για γυναικείο συνεταιρισμό. «Υπολογίζουμε περισσότερο το «χειροποίητα, ποιοτικά, αγνά και βιολογικά» και λιγότερο τα κέρδη αφού ο αρχικός μας στόχος ήταν η απασχόληση», προσθέτει η ίδια. Τα μέλη του Συνεταιρισμού ποντάρουν και στη διαπίστωση που προέκυψε από έρευνες ότι καταναλωτές βιολογικών προϊόντων είναι περισσότερο τα νεαρά ζευγάρια.
Η επιτυχία της προσπάθειας που αρχικά είχε τον χαρακτήρα ενός πειράματος άνοιξε την όρεξη στις γυναίκες. Στις νέες προτάσεις που υπέβαλε ο Συνεταιρισμός, οι τρεις (καφεγλυκοπωλείο, εκσυγχρονισμός εργαστηρίου και η προσπάθεια πιστοποίησης κατά HΑCCP) εντάχθηκαν στα ΟΠΑΑΧ (Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου) και η τέταρτη που σχετίζεται με την προβολή ποιοτικών επιχειρήσεων νομού Θεσσαλονίκης στο Leader Plus (κοινοτικό πρόγραμμα).
Στα σχέδιά τους είναι και οι κατεψυγμένες πίτες για εκδηλώσεις δήμων και άλλων φορέων μέσω κέτερινγκ για το οποίο υπάρχει ήδη σχετική υποδομή. Ο Δήμος Βασιλικών, πάντως, στον οποίο υπάγεται το δημοτικό διαμέρισμα Αγίου Αντωνίου, στέκεται αρωγός αφού παραχώρησε το χώρο για το καφεγλυκοπωλείο που ετοιμάζει αυτήν την περίοδο ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός του Αγίου Αντωνίου.
Πληροφορίες
Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίου Αντωνίου Τηλ.: 2396041807
ΠΟΥ ΘΑ ΤΑ ΒΡΕΙΤΕ:
• Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν σχεδόν σε κάθε γειτονιά σε πρατήρια άρτου και σε καταστήματα με παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα.
• Στην Αθήνα, σε επιλεγμένα πρατήρια άρτου και σε καταστήματα με παραδοσιακά και βιολογικά προϊόντα.
• Στην Κοζάνη, στο Κιλκίς, στην Πτολεμαΐδα, στην Έδεσσα, στην Κέρκυρα, σε καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα.