ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ
ΝΟΜΟΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
ΔΗΜΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΩΝ
Βασιλική Λευκάδας
Τ.Κ. 31082
Τηλεφωνο: 2645361000
FAX: 2645361035
Προς: Ποντιακά Σωματεία, Πολιτιστικούς Φορείς και Μ.Μ.Ε.
Αγαπητοί φίλοι και φίλες.
Σας επισυνάπτουμε ενημερωτικό υλικό για τις εκδηλώσεις στο Δήμο Απολλωνίων Λευκάδας, αφιερωμένες στον Ποντιακό Ελληνισμό.
Στο Δήμο μας δεν έχουμε δημότες Ποντιακής καταγωγής.
Όμως θεωρούμε Καθήκον και Χρέος να τιμήσουμε την ιστορική Μνήμη και όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους προασπίζοντας τα υπέρτατα ιδανικά του Έθνους μας.
Παρακαλείστε όπως μεταφέρετε το δικό μας μήνυμα και σας περιμένουμε στη Λευκάδα να μοιραστείτε μαζί μας την συγκίνηση αλλά και την περηφάνια όλων μας για τους προγόνους, αλλά και τους άξιους απογόνους των Ποντίων, που συνεχίζουν να μεταφέρουν την Ποντιακή Ψυχή στα πέρατα της γης.
Γιώργος Λογοθέτης
Δήμαρχος Απολλωνίων Λευκάδας.
Για φωτογραφικό υλικό :
www.apollonion.gov.gr
www.apollonion.gr
«Όμως απ΄ τα άλλα, πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με τη λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως πίστευαν πως θα σωθούμε ακόμη.»
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ
Από την «ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ του Νίκου Καζαντζάκη όταν συνόδευσε τους πρόσφυγες στα ταξίδια τους προς την Ελλάδα:
«Tα βαπόρια ήταν γεμάτα ψυχές που ξεριζώθηκαν από τα χώματα του Πόντου, και πήγαινα να τις μεταφυτέψω στην Ελλάδα. Ανθρώποι, αλόγατα, βόδια, σκάφες, κούνιες, άγια κονίσματα, τσάπες και αξίνες, έφευγαν από τους Τούρκους, τους Μπολσεβίκους και τους Κούρδους, και δρόμωναν κατά τη λεύτερη Ελλάδα. Κι εγώ, σαν νάμουν Κένταυρος, κι όλο ετούτο το τσούρμο σαν νάταν από το λαιμό και κάτω, το κορμί μου.
Η Μαύρη Θάλασσα κυμάτιζε αλαφριά, σκούρα, λουλακιά. Ζερβά μας τ’ ακρόγιαλο και τα βουνά του Πόντου, μια φορά κι ένα καιρό δικά μας, δεξά αστραφτερό, απέραντο το πέλαγο. Ο Καύκασος είχε σβήσει μέσα στο φως, μα οι γέροι, με τη ράχη γυρισμένη, κάθονταν στην πρίμα και δεν μπορούσαν να ξεκολλήσουν τα μάτια τους από το αγαπημένο ουρανοθάλασσο. Δύσκολο, δύσκολο πολύ η ψυχή να ξεκολλήσει από την πατρίδα. Βουνά, θάλασσες, αγαπημένοι ανθρώποι, φτωχό αγαπημένο σπιτάκι, ένα χταπόδι είναι η ψυχή κι όλα ετούτα τα απλοκάμια της.
Καθόμουν στην πλώρη σε μια κουλούρα από σκοινιά, και γύρω μου συνάχτηκαν γυναίκες κι άντρες. Ο πόνος τους δεν είχε τελειωμό.
Περάσαμε τη Μαύρη Θάλασσα, κι ένα πρωί μέσα στο θολό ουρανό πρόβαλε μπροστά μας κατάχλομη η Πόλη. Η Αγιά Σοφιά, τα Παλάτια, τα μισογκρεμισμένα αυτοκρατορικά τείχη, χάνονταν μέσα στη σιγανή απελπισμένη βροχή. Ένας από τους συντρόφους μου βλαστήμησε :
- Ανάθεμά την που κοιμάται με τον Τούρκο, είπε και τα μάτια του βούρκωσαν.
Ένας άλλος έκαμε το σταυρό του, έσκυψε από την πλώρη και μούγκρισε:
- Κουράγιο. Κουράγιο μωρή μάνα!
Περάσαμε τ’ ακρογιάλια της Θράκης και της Μακεδονίας, μπήκαμε στο λιμάνι της Σαλονίκης. Ολοένα κατάφταναν βαπόρια από τον Πόντο, τον Καύκασο, την Πόλη, καράβια φορτωμένα ανθρώπους και ζωντανά, φέρνοντας καινούριο αίμα στις φλέβες της πληγωμένης Ελλάδας. Γύριζαν την Μακεδονία και τη Θράκη, διάλεγαν τα χωράφια και τα χωριά που είχαν αφήσει οι Τούρκοι φεύγοντας.
Άρχισαν να οργώνουν, να σπέρνουν, να θερίζουν. Κι εγώ σαν μεθυσμένος ακούω τις καμπάνες από τις μελλούμενες εκκλησιές, βλέπω τα σχολεία γεμάτα παιδιά να γελούν και να παίζουν στις αυλές. Και μια μυγδαλιά ανθισμένη μπροστά μου, με καλεί ν’ απλώσω το χέρι και να κόψω ένα κλαδί ανθισμένο....»
Η ιστορική μνήμη.
Του συγγραφέα Γιώργου Ανδρεάδη.
Στην Παγκόσμια Ιστορία δεν υπάρχει άλλο παράδειγμα λαού τόσο μικρού, όπως ήταν ο Ποντιακός λαός, που να ζει επί αιώνες πολλούς, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και αποκομμένος από την εθνική του Εστία κάτω από την κυριαρχία, Ασιάτη Τυράννου. Και όμως : Ο μικρός αυτός λαός κατόρθωσε να διατηρήσει ακέραια την γλώσσα του, την Πίστη του, τα Ήθη και Έθιμα του, τον Πολιτισμό του.
Για να το πετύχει αυτό ο Ποντιακός λαός, εγκατέλειψε προαιώνιες εστίες, για να κτίσει αετοφωλιές πάνω στις πλαγιές των πανύψηλων βουνών του Πόντου. Μετήλθε ο λαός αυτός ακόμη και το τέχνασμα του Κρυπτοχριστιανού, για να διασώσει την οικογενειακή του τιμή και την περιουσία του, αλλά ταυτόχρονα και να διασώζει τους φανερούς χριστιανούς αδελφούς, σε περιόδους μεγάλων διώξεων και κρίσεων.
Μέσα απ’ αυτές τις συνθήκες έζησαν και επέζησαν οι πρόγονοι μας, με ανεκπλήρωτα όλα τα όνειρα και οράματα τους, μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα. Από τo 1916 μέχρι και το 1922, έγινε μια ευρεία εθνοκάθαρση εις βάρος του Χριστιανικού λαού στον Πόντο. H συστηματική Γενοκτονία οδήγησε 353.000 Ποντίους στον Θάνατο, με κάθε είδος εγκληματικής πράξης και στον εκτουρκισμό 100.000 και πλέον ορφανών.
Την Μνήμη όλων αυτών τιμά σήμερα ο Λαός της Λευκάδος και οι εκπρόσωποι του.
ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΛΕΥΚΑΔΑ
ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΖΑΜΠΕΛΗ
Σίγουρα στον μελετητή της ιστορίας ο Πόντος και η γη της Μικρασίας αποτελούν για το έθνος / γένος μας τον πολύτιμο και ζωοφόρο οξυγονούχο πνεύμονα που αμύνεται και γνήσια διασφαλίζει και διασώζει την συνέχειά μας, μεταφέροντας ζωτικό οξυγόνο αίματος και πνεύματος.
Το γεωγραφικό, αυτό κομμάτι του Πόντου και της Μικρασίας είναι ατίμητο μέρος της απέραντης Ρωμανίας –Ρωμιωσύνης, που ξεκινούσε από την Αγγλία, διαπερνούσε την Ευρώπη τα Βαλκάνια, την Βόρεια Αφρική, την Συρία κι έφθασε μέχρι και τις ακτές της Ρωσικής παραλίας του Εύξεινου Πόντου.
Η Λευκάδα ήταν τιμάριο της ευρύτερης ιστορικής περιοχής της Ρωμανίας αντίστοιχο τιμάριο της οποίας ήταν ο Πόντος. Ο Φράγκος κατακτητής Βάλθερος Βρισκος παραδίδοντας το νησί της Λευκάδας στον άλλο κατακτητή Γρατιανό Τζώρτζη έγραφε:
«παραδίδομεν τίτλο δωρεάς και εις το διηνεκές παραχωρούμεν εις Τιμάριον το εν Ρωμανία ημέτερον Φρούριον της Αγίας Μαύρας και την ημετέραν νήσον Λευκάδα…»
Ύστερα από τον ξεριζωμό του 1922 πλήθος Ποντίων ξεριζωμένων έφθασαν στο νησί αναζητώντας στέγη στον ήλιο. Οι υπηρεσίες τους χώρισαν σε δύο ίσα μέρη. Το ένα μέρος βρήκε καταφύγιο και στέγη στο κάστρο της Αγίας Μαύρας. Το δεύτερο στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας που υπάρχει Δυτικά προς την περιοχή του Αη Γιάννη. Αρκετοί πρόσφυγες παρέμειναν στην πόλη στην περιοχή της Νεάπολης όπου τους παραχωρήθηκαν οικόπεδα. Οι περισσότεροι προωθήθηκαν προς την ευρύτερη περιοχή της Πρέβεζας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ
ΛΕΥΚΑΔΑ 26.6 – 28.6.2009
Παρασκευή 26.6
Προσέλευση Μουσικοχορευτικών Συλλόγων και Προσκεκλημένων
Σάββατο 27.6
Πρωί: 11.00 Παρέλαση των Συγκροτημάτων στον κεντρικό δρόμο της πόλης της Λευκάδας.
Βράδυ: 19.00 Εγκαίνια της Έκθεσης για την Γενοκτονία του καθηγητή Κώστα Φωτιάδη και έκθεσης βιβλίου του συγγραφέα Γιώργου Ανδρεάδη.
20.30: Επίσημη έναρξη των εκδηλώσεων στο λιμάνι της Βασιλικής.
Χαιρετισμοί επισήμων
Ομιλία από τον συγγραφέα Γιώργο Ανδρεάδη.
Απονομή τιμητικών πλακετών
Μουσικοχορευτικό πρόγραμμα από τα Ποντιακά συγκροτήματα.
Κυριακή 28.6.
Ποντιακές Βραδιές στην πόλη της Λευκάδας στα χωριά ΚΑΡΥΑ – ΣΦΑΚΙΩΤΕΣ- ΣΥΒΡΟ – ΑΓΙΟ ΠΕΤΡΟ.
Συμμετέχουν τα Ποντιακά Συγκροτήματα από τη Βόρεια Ελλάδα:
- Ποντιακός Σύλλογος Καλαμαριάς
- Λαογραφικός Πολιτιστικός Όμιλος Αμπελοκήπων
- Ένωση Ποντίων νομού Κιλκίς «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ»
- Σύλλογος Ποντίων Σταυρούπολης «ΑΚΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ»
- «ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΛΕΣΧΗ» νομού Σερρών
- Λέσχη Ποντίων Νομού Καβάλας.
- Ποντιακός Σύλλογος Αγίου Νικολάου Βόνιτσας
Θα τιμηθούν:
Φωτιάδης Κώστας,
Ανδρεάδης Γιώργος,
Παρχαρίδης Γεώργιος,
Ragip Ζarakoglou,
Adem Ekiz,
Kerim Aydin,
Τερζανίδης Χρήστος
Ενημερωτικό σημείωμα για τις σημαντικές συμμετοχές από την Τουρκία.
1. ΡΑΓΚΙΠ ΖΑΡΑΚΟΛΟΥ.
Τούρκος εκδότης και ενεργός αγωνιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Κυκλοφόρησε σε τουρκική μετάφραση πολλά βιβλία από την ελληνική βιβλιογραφία και μεταξύ αυτών 7 από τα βιβλία του Γιώργου Ανδρεάδη για τον Πόντο. Όμως το κόστος είναι βαρύ. Έχει υποστεί και υπόκειται συνεχώς σε διώξεις, διότι σαν εκδότης εκδίδει βιβλία ταμπού για την Τουρκία. Ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής του το έχει περάσει στις ανά την Τουρκία φυλακές ασφαλείας. Είναι πολυβραβευμένος από διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγγραφέας ο ίδιος
2. Δύο πολύ γνωστοί ποντιόφωνοι καλλιτέχνες από την Τουρκία και την Μαύρη Θάλασσα που θα παρουσιάσουν τα ποντιακά τραγούδια όπως τραγουδιούνται σήμερα στον Πόντο: Οι ADEM EKIZ και KERIM AYDIN που κατάγονται από την περιοχή του Όφεως ποταμού, όπου όλοι οι κάτοικοι ακόμα και σήμερα έχουν για μητρική γλώσσα την ποντιακή. Πριν από την Γενοκτονία και την Καταστροφή στην περιοχή υπήρχαν 70 χριστιανικά χωριά. 70 χιλιόμετρα από την θάλασσα, πάνω στα βουνά υπήρχε το χριστιανικό χωριό που συνεχίζει να ονομάζεται και σήμερα ακόμη ΥΨΗΛ. Από το χωριό ΥΨΗΛ κατάγεται η οικογένεια των Υψηλάντηδων, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Παλιγγενεσία του Γένους των Ελλήνων.
Συνέντευξη του Γιώργου Λογοθέτη για τις εκδηλώσεις στη Λευκάδα. Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ.
Ερώτ. Φέτος ο Δήμος Απολλωνίων οργανώνει εκδηλώσεις προς τιμήν του Ποντιακού Ελληνισμού. Τι σας έκανε να προχωρήσετε σ' αυτή την απόφαση;
Γ.Λ.: Με τον Ποντιακό Ελληνισμό ήρθα σε επαφή για πρώτη φορά στη Σουηδία όταν εργαζόμουν στην Σουηδική Τηλεόραση. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν η αγάπη και η αφοσίωσή τους στα ήθη και στα έθιμα που μετέφεραν και κρατούσαν ζωντανά ακόμα και στην Σουηδία.
Αργότερα έζησα συγκλονιστικές εμπειρίες σε ένα ταξίδι στον Πόντο με τον επιφανή Πόντιο συγγραφέα Γιώργο Ανδρεάδη. Για το ταξίδι αυτό που μας οδήγησε μέχρι τα σύνορα με την Αρμενία, στην πόλη Άνιον, την παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα της Αρμενίας, έχω γράψει σειρά από άρθρα που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα περιοδικά.
Για τον Ποντιακό Ελληνισμό αξίζει να αναφέρουμε το μήνυμα του ο Υπουργού
Πολυπολιτιστικών Υποθέσεων της Πολιτείας της Αυστραλίας κ. Μάϊκλ Άτκινσον όπου μεταξύ άλλων αναφέρει:
"Οι Έλληνες Πόντιοι της Νότιας Αυστραλίας, είναι οι φύλακες της φλόγας και κληρονόμοι του ανεκτίμητου και μοναδικού πολιτισμού τον οποίο και διατήρησαν αναλλοίωτο κάτω από αντίξοες, διώξεις, πολέμους και ειρήνη, σε καιρούς δόξας και σκλαβιάς, για τέσσερις χιλιάδες χρόνια…».
Ερώτ. Ποια είναι η ανταπόκριση στην πρότασή σας ;
Γ.Λ. Από την πλευρά των Ποντιακών Σωματείων έχει εκδηλωθεί μεγάλος ενθουσιασμός και διάθεση για συμμετοχή. Θα παρευρεθεί ο πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και καθηγητής Καρδιολογίας κ. Παρχαρίδης Γεώργιος, ο καθηγητής κ. Κώστας Φωτιάδης που θα παρουσιάσει μία μοναδική Έκθεση Φωτογραφίας για τον Ποντιακό Ελληνισμό, οι ολυμπιονίκες Βούλα Πατουλίδου και Γιώργος Ποζίδης, ο συγγραφέας και ερευνητής κ. Ανδρεάδης. κ.ά.
Αυτό που θα κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι θα έρθουν στη Λευκάδα Πόντιοι από την Τουρκία που ζούνε στη Μαύρη Θάλασσα και θα παρουσιάσουν Ποντιακά τραγούδια στην τουρκική γλώσσα! Αυτό από μόνο του θα αποτελέσει κορυφαίο γεγονός των εκδηλώσεων αφού θα αποδείξει ότι ακόμα και σήμερα στην Τουρκία υπάρχουν ποντιόφωνοι πληθυσμοί με τις ίδιες παραδόσεις και τα ίδια ήθη και έθιμα που επέζησαν για πάνω από 17 αιώνες!
Ερώτ. Είναι έτοιμοι οι Λευκαδίτες για να συμμετέχουν σ' αυτή την προσπάθεια;
Γ.Λ.: Πιστεύω ότι η Λευκαδίτικη παράδοση θα δώσει ένα μεγάλο παρόν στις εκδηλώσεις και θα υποδεχτούν τους επισκέπτες πρώτα ως φίλοι και μετά ως επισκέπτες. Αυτό θα ενδυναμώσει και τις σχέσεις Λευκάδας και Βόρειας Ελλάδας μια και οι περισσότεροι θα έρθουν από την Μακεδονία. Και θα ήθελα να επιμείνω στο τελευταίο. Δηλαδή η φιλοξενία και η γενναιοδωρία να έχει τον πρώτο ρόλο και μετά όλα τα άλλα. Άλλωστε οι Πόντιοι και οι Μακεδόνες γενικά είναι άτομα που εκτιμούν πολύ τη φιλία και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ερώτ. Σε συνάντηση Ποντίων στην Αθήνα αναφέρθηκες και στην ιδέα να δημιουργηθεί στην νότια Λευκάδα ένα Μνημείο του Προσφυγικού Ελληνισμού. Ποια ήταν η αντίδραση ;
Γ.Λ. Ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα. Στη συνέχεια είχα προτάσεις ακόμα και από καλλιτέχνες όπως από τον πολύ γνωστό μαρμαρογλύπτη Ευάγγελο Φυλακτό ο οποίος προφερθεί να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη μορφή του μνημείου.
Ερώτ. Οι εκδηλώσεις θα αφορούν μόνο το 2009 ;
Γ.Λ. : Όχι. Στόχος μας είναι όπως ο Δήμος Απολλωνίων κάθε χρόνο να οργανώνει εκδηλώσεις για τον Προσφυγικό Ελληνισμό και τον Ελληνισμό της Διασποράς, όπως για την Καππαδοκία, την Σμύρνη, την Ανατολική Ρωμυλία, τις παραδουνάβιες περιοχές, τους ελληνόφωνους της Κάτω Ιταλίας κ.ά. Μην ξεχνάτε ότι η Λευκάδα έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην ανάδειξη των Ελληνοφώνων της Κάτω Ιταλίας.
Ερώτ. Ποιο είναι το προσωπικό σας μήνυμα προς τους φίλους μας που θα έρθουν στην Λευκάδα ;
Γ.Λ. Να μας κατανοήσουν πιθανές οργανωτικές ατέλειες. Είμαστε ένας μικρός Δήμος που αναλαμβάνει ένα βαρύ χρέος. Όμως είμαστε βέβαιοι ότι και κατανόηση θα υπάρξει και συνεργασία. Με την ευκαιρία να ευχαριστήσω την Ν/Α την ΤΕΔΚ Λευκάδας, την Περιφέρεια και τον εμπνευσμένο μας νέο Επίσκοπο κ.κ. Θεόφιλο ο οποίος θα εγκαινιάσει την έκθεση για την Γενοκτονία του καθηγητή κ. Φωτιάδη.
Σας ευχαριστούμε θερμά.
Γ.Λ. Σας ευχαριστώ και εγώ, και να ενημερώσουμε ότι με την ολοκλήρωση της Εγνατίας οδού το ταξίδι Θεσσαλονίκη – Λευκάδα έχει μειωθεί σε 4 ώρες. Έτσι οι ταξιδιώτες μπορούν να απολαύσουν τον καλλίτερο αυτοκινητόδρομο της Ελλάδας και μοναδικά τοπία της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας.