Καταθέτει την αγωνία του για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου και ελπίζει στη διάσωση της με το έργο του, προσκεκλημένος στις γιορτές του Συλλόγου Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς.
Την πατρίδα μ’ έχασα
Έκλαψα και πόνεσα
Λύουμαι κι’ αροθυμώ, όι - όι
Ν’ ανασπάλω κι’ επορώ
Τα ταφία μ’ έχασα
Ντ’ έθαψα κι’ ενέσπαλα
Τ’ εμετέρτς αναστορώ, όι - όι
Και ‘ς σο ψυόπο μ’ κουβαλώ
Εκκλησίας έρημα,
Μοναστήρεα ακάντηλα
Πόρτας και παράθυρα, όι - όι
Επέμναν ακράνοιχτα
Μίαν κι’ άλλο ‘ς σην ζωήν μ’
Σο πεγάδι μ’ σην αυλήν μ’
Νερόπον ας έπινα, όι - όι
Και τ’ όμματεα μ’ έπλυνα
Από τα πλέον αγαπημένα τραγούδια των ποντίων το συγκεκριμένο «Την πατρίδα μ’ έχασα» ο δημιουργός του οποίου Χρήστος Αντωνιάδης βρισκόταν τη Δευτέρα 13 Ιουλίου στο νομό μας και συγκεκριμένα στις γιορτές που πραγματοποιεί ο Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς», όπου και θα μιλήσει για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου.
Μια απόδοση τιμής σε ένα άνθρωπο που εκτός από κορυφαίος ιατρός χειρουργός στη Θεσσαλονίκη, είναι ένας ευαίσθητος άνθρωπος με σκεπτικισμό και αγωνία για την πορεία της Ποντιακής γλώσσας.
Αγωνία για την πορεία της ποντιακής γλώσσας
Το όνομα Χρήστος Αντωνιάδης στη συνείδηση των Ποντίων είναι συνδυασμένο με πέντε – έξι τραγούδια τουλάχιστον και με μία περίοπτη θέση ανάμεσα στις κορυφαίες μορφές της ποντιακής λογοτεχνίας.
Η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Κατάθεση Ψυχής», που μελοποιήθηκε από τον αείμνηστο Χρήστο Χρυσανθόπουλο και ερμηνεύτηκε από μεγάλους τραγουδιστές του ποντιακού χώρου με πρώτο τον Στέλιο Καζαντζίδη, μονοπωλεί κατά μία έννοια τα ενδιαφέροντα στο χώρο της ποντιακής μουσικής τα τελευταία είκοσι χρόνια από την πρώτη κιόλας μέρα που κυκλοφόρησε.
Τα τραγούδια που έγραψε ακούγονται καθημερινά από όλους του ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας που παρουσιάζουν ποντιακό πρόγραμμα και συνοδεύουν κάθε πολιτιστική εκδήλωση, γλέντι, γιορτή και χαρά, σε κάθε γωνία της γης, όπου ζουν Πόντιοι.
Τραγούδια που περιγράφουν με τρόπο μοναδικό τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναδεικνύουν μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Ποιος δεν έχει ακούσει «Την Πατρίδα μ’ έχασα», «Πατρίδα μ’ άραεύωσε», «Μαυροθάλασσα», «Ορθοδοξία», «Χαρά» και «Χούι – Χούι».
Ελάχιστοι είναι αυτοί, ακόμα και μεγάλοι δημιουργοί, που ευτύχησαν να κάνουν τόσες πολλές και μεγάλες επιτυχίες.
Ακολουθώντας πιστά τη ρήση του Ελύτη, «μόνη έγνοια η γλώσσα μου», ο Αντωνιάδης καταθέτει καθημερινά την αγωνία του για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου και ελπίζει ότι συμβάλλει στην διάσωσή της με το έργο του.
Μεγάλη ικανοποίηση αισθάνεται όταν βλέπει πάρα πολύ μικρά παιδιά, να χορεύουν και να τραγουδάνε τα τραγούδια του. Μέσα από αυτά είναι απόλυτα βέβαιος, «ότι η ποντιακή διάλεκτος θα έχει διάρκεια για τουλάχιστον άλλα εβδομήντα χρόνια», όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Με σύνθημά του «Η ποντιακή διάλεκτος δεν έχει το κουράγιο να πεθάνει», ο Χρήστος Αντωνιάδης εδώ και 15 χρόνια γράφει στίχους στα ποντιακά μεταφέροντας ουσιαστικά τα βιώματα που «εισέπραξε» πριν από χρόνια από τη γιαγιά του με έναν και μοναδικό σκοπό, όπως τόνισε στην εφημερίδα το Βήμα: «Να μη χαθεί η γλώσσα μας. Αυτός είναι άλλωστε και ο μοναδικός λόγος που ασχολήθηκα με τη στιχουργική. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όταν μια γλώσσα-διάλεκτος δεν διδάσκεται στα σχολεία, είναι καταδικασμένη να πεθάνει. Και δεν θέλω να συμβεί αυτό στα ποντιακά» σημειώνει.
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το άλμπουμ του «Πισάγκωνα δεμένος» ένα άλμπουμ που «πατάει» στα παραδοσιακά ακούσματα του Ανατολικού Πόντου (αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποντιακοί στίχοι συνοδεύονται από τη νεοελληνική απόδοσή τους). Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη επαφή του Χρήστου Αντωνιάδη με τη μουσική. Όλα άρχισαν πριν από 15-16 χρόνια από ένα ταξίδι του στον Πόντο, στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του.
Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο: η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνιάδη «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από τον Χρυσανθόπουλο, ενώ συμμετείχε, ως ερμηνευτής, ο Στέλιος Καζαντζίδης. Ήταν τραγούδια που μιλούσαν για τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναφέρονταν σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούσαν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν κρύβει τη συγκίνησή του και μόνο στη σκέψη ότι η ποντιακή διάλεκτος μπορεί να εξαφανισθεί. «Αυτή η προσπάθεια που γίνεται μέσω των τραγουδιών έχει ως στόχο να παραμείνει ζωντανή η ποντιακή λαλιά. Στους στίχους που γράφω, άλλωστε, δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να αναπαράγω τις ιστορίες που έλεγε η γιαγιά μου για τον Πόντο...Είναι συγκινητικό να βλέπω σήμερα μικρά παιδιά να μιλούν τη διάλεκτό μας. Γι΄ αυτό και δημιουργήθηκε αυτή η παρέα με τους λυράρηδες και τους τραγουδιστές:για να ασχοληθούμε με τη διάλεκτό μας. Και εγώ διάλεξα τον πιο εύκολο δρόμο: να γράφω στίχους».
Μήδεια στα Ποντιακά
Εκτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο: «Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες των νεότερων γενιών. Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα». Ως τότε, παράλληλα με την εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, θα συνεχίσει να επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του, την Κοζάνη σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να δίνει το παρών στις ποντιακές μαζώξεις, να τραγουδά, να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, αλλά κυρίως... να σκέπτεται και να γράφει στα ποντιακά.
«Σκοπός μας το “φρεσκάρισμα” της παράδοσης»
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκοπεύει να κόψει τις ρίζες με το ποντιακό παρελθόν του. Δίνει πάντα το παρών σε εκδηλώσεις Ποντίων, χαίρεται να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα ποντιακά («από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω» ), ενώ διατυπώνει την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό. «Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον ποντιακό στίχο και την ποντιακή λύρα. Γι΄ αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής- χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής. Σεβόμενοι την παράδοσή μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον.Το κλασικό ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό. Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το... πείραμα που κάνουμε».
Α.Π.
Ποιος είναι ο Χρήστος Αντωνιάδης
Ο Χρήστος Αντωνιάδης είναι επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης. Γεννήθηκε στην Ξηρολίμνη της Κοζάνης και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Το 1976 μετέβη στην Γερμανία όπου σαν εσωτερικός βοηθός της νευροχειρουργικής κλινικής του Πανεπιστήμιου ULM της Γερμανίας, όπου και εκπαιδεύτηκε εντατικά στην μικροχειρουργική και στη νευροδιαγνωστική. Ανέλαβε μέρος της διδασκαλίας των φοιτητών και της επιστημονικής έρευνας στο πανεπιστήμιο. Περάτωσε τη συγγραφή της διδακτορικής του διατριβής με θέμα «Μικροχειρουργική αντιμετώπιση ανευρισμάτων εγκεφάλου». Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Γερμανία όπου το 1982 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Εκλέχτηκε Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1992 και το 1998 επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως Νευροχειρουργός στο «Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης». Με δική του επινόηση στη Νευροχειρουργική Κλινική του ΑΠΘ υπό την διεύθυνση του καθηγητή κ. Φάρογλου και όλων των συνεργατών της κλινικής ανέπτυξε νέα μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων με αποτελέσμα την ελαχιστοποίηση των υποτροπών και τον μηδενισμό της θνητότητας. Η μέθοδος αυτή σήμερα αποτελεί μια βασική μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων.
Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 150 εργασίες που έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια ή έχουν δημοσιευτεί σε δύο διεθνή συνέδρια.
Ασχολείται με την ποντιακή μουσική και ειδικότερα γράφει ποντιακούς στίχους, οι οποίοι μελοποιήθηκαν και τραγουδήθηκαν από καταξιωμένους πόντιους καλλιτέχνες. Αυτή τη στιγμή ο ίδιος συμμετέχει στην ποντιακή δισκογραφία με κατ’ εξοχήν δικά του τραγούδια σε 7 δίσκους.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από το Χρήστο Χρυσανθόπουλο και έγινε δίσκος στον οποίο συμμετείχε ως ερμηνευτής ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Έχει μεταφράσει και διασκευάσει τη «Μήδεια» στην ποντιακή διάλεκτο.
Πηγή: "Παρατηρητής της Θράκης"13-07-2009
Την πατρίδα μ’ έχασα
Έκλαψα και πόνεσα
Λύουμαι κι’ αροθυμώ, όι - όι
Ν’ ανασπάλω κι’ επορώ
Τα ταφία μ’ έχασα
Ντ’ έθαψα κι’ ενέσπαλα
Τ’ εμετέρτς αναστορώ, όι - όι
Και ‘ς σο ψυόπο μ’ κουβαλώ
Εκκλησίας έρημα,
Μοναστήρεα ακάντηλα
Πόρτας και παράθυρα, όι - όι
Επέμναν ακράνοιχτα
Μίαν κι’ άλλο ‘ς σην ζωήν μ’
Σο πεγάδι μ’ σην αυλήν μ’
Νερόπον ας έπινα, όι - όι
Και τ’ όμματεα μ’ έπλυνα
Από τα πλέον αγαπημένα τραγούδια των ποντίων το συγκεκριμένο «Την πατρίδα μ’ έχασα» ο δημιουργός του οποίου Χρήστος Αντωνιάδης βρισκόταν τη Δευτέρα 13 Ιουλίου στο νομό μας και συγκεκριμένα στις γιορτές που πραγματοποιεί ο Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς», όπου και θα μιλήσει για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου.
Μια απόδοση τιμής σε ένα άνθρωπο που εκτός από κορυφαίος ιατρός χειρουργός στη Θεσσαλονίκη, είναι ένας ευαίσθητος άνθρωπος με σκεπτικισμό και αγωνία για την πορεία της Ποντιακής γλώσσας.
Αγωνία για την πορεία της ποντιακής γλώσσας
Το όνομα Χρήστος Αντωνιάδης στη συνείδηση των Ποντίων είναι συνδυασμένο με πέντε – έξι τραγούδια τουλάχιστον και με μία περίοπτη θέση ανάμεσα στις κορυφαίες μορφές της ποντιακής λογοτεχνίας.Η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Κατάθεση Ψυχής», που μελοποιήθηκε από τον αείμνηστο Χρήστο Χρυσανθόπουλο και ερμηνεύτηκε από μεγάλους τραγουδιστές του ποντιακού χώρου με πρώτο τον Στέλιο Καζαντζίδη, μονοπωλεί κατά μία έννοια τα ενδιαφέροντα στο χώρο της ποντιακής μουσικής τα τελευταία είκοσι χρόνια από την πρώτη κιόλας μέρα που κυκλοφόρησε.
Τα τραγούδια που έγραψε ακούγονται καθημερινά από όλους του ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας που παρουσιάζουν ποντιακό πρόγραμμα και συνοδεύουν κάθε πολιτιστική εκδήλωση, γλέντι, γιορτή και χαρά, σε κάθε γωνία της γης, όπου ζουν Πόντιοι.
Τραγούδια που περιγράφουν με τρόπο μοναδικό τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναδεικνύουν μεγάλα κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Ποιος δεν έχει ακούσει «Την Πατρίδα μ’ έχασα», «Πατρίδα μ’ άραεύωσε», «Μαυροθάλασσα», «Ορθοδοξία», «Χαρά» και «Χούι – Χούι».
Ελάχιστοι είναι αυτοί, ακόμα και μεγάλοι δημιουργοί, που ευτύχησαν να κάνουν τόσες πολλές και μεγάλες επιτυχίες.
Ακολουθώντας πιστά τη ρήση του Ελύτη, «μόνη έγνοια η γλώσσα μου», ο Αντωνιάδης καταθέτει καθημερινά την αγωνία του για το μέλλον της ποντιακής διαλέκτου και ελπίζει ότι συμβάλλει στην διάσωσή της με το έργο του.
Μεγάλη ικανοποίηση αισθάνεται όταν βλέπει πάρα πολύ μικρά παιδιά, να χορεύουν και να τραγουδάνε τα τραγούδια του. Μέσα από αυτά είναι απόλυτα βέβαιος, «ότι η ποντιακή διάλεκτος θα έχει διάρκεια για τουλάχιστον άλλα εβδομήντα χρόνια», όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Με σύνθημά του «Η ποντιακή διάλεκτος δεν έχει το κουράγιο να πεθάνει», ο Χρήστος Αντωνιάδης εδώ και 15 χρόνια γράφει στίχους στα ποντιακά μεταφέροντας ουσιαστικά τα βιώματα που «εισέπραξε» πριν από χρόνια από τη γιαγιά του με έναν και μοναδικό σκοπό, όπως τόνισε στην εφημερίδα το Βήμα: «Να μη χαθεί η γλώσσα μας. Αυτός είναι άλλωστε και ο μοναδικός λόγος που ασχολήθηκα με τη στιχουργική. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όταν μια γλώσσα-διάλεκτος δεν διδάσκεται στα σχολεία, είναι καταδικασμένη να πεθάνει. Και δεν θέλω να συμβεί αυτό στα ποντιακά» σημειώνει.
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε το άλμπουμ του «Πισάγκωνα δεμένος» ένα άλμπουμ που «πατάει» στα παραδοσιακά ακούσματα του Ανατολικού Πόντου (αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποντιακοί στίχοι συνοδεύονται από τη νεοελληνική απόδοσή τους). Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη επαφή του Χρήστου Αντωνιάδη με τη μουσική. Όλα άρχισαν πριν από 15-16 χρόνια από ένα ταξίδι του στον Πόντο, στην Τραπεζούντα συγκεκριμένα, στα χωριά των παππούδων του.
Η παρότρυνση ήρθε λίγο αργότερα από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της ποντιακής λύρας Χρήστο Χρυσανθόπουλο: η πρώτη ποιητική συλλογή του Αντωνιάδη «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από τον Χρυσανθόπουλο, ενώ συμμετείχε, ως ερμηνευτής, ο Στέλιος Καζαντζίδης. Ήταν τραγούδια που μιλούσαν για τις αλησμόνητες πατρίδες και τα βάσανα της προσφυγιάς, αναφέρονταν σε κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας και υμνούσαν τις ανθρώπινες σχέσεις και τον έρωτα.
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν κρύβει τη συγκίνησή του και μόνο στη σκέψη ότι η ποντιακή διάλεκτος μπορεί να εξαφανισθεί. «Αυτή η προσπάθεια που γίνεται μέσω των τραγουδιών έχει ως στόχο να παραμείνει ζωντανή η ποντιακή λαλιά. Στους στίχους που γράφω, άλλωστε, δεν κάνω τίποτε περισσότερο από το να αναπαράγω τις ιστορίες που έλεγε η γιαγιά μου για τον Πόντο...Είναι συγκινητικό να βλέπω σήμερα μικρά παιδιά να μιλούν τη διάλεκτό μας. Γι΄ αυτό και δημιουργήθηκε αυτή η παρέα με τους λυράρηδες και τους τραγουδιστές:για να ασχοληθούμε με τη διάλεκτό μας. Και εγώ διάλεξα τον πιο εύκολο δρόμο: να γράφω στίχους».
Μήδεια στα Ποντιακά
Εκτός από στίχους, ο Χρήστος Αντωνιάδης έχει μεταφράσει και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη στην ποντιακή διάλεκτο: «Ελπίζω να εκδοθεί και να μείνει στις βιβλιοθήκες των νεότερων γενιών. Να μάθουν για παράδειγμα ότι τις “Συμπληγάδες πέτρες” εμείς οι Πόντιοι τις λέμε συμπληγολίθαρα». Ως τότε, παράλληλα με την εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, θα συνεχίσει να επισκέπτεται τον τόπο καταγωγής του, την Κοζάνη σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να δίνει το παρών στις ποντιακές μαζώξεις, να τραγουδά, να χαλαρώνει, να διασκεδάζει, αλλά κυρίως... να σκέπτεται και να γράφει στα ποντιακά.
«Σκοπός μας το “φρεσκάρισμα” της παράδοσης»
Ο Χρήστος Αντωνιάδης δεν σκοπεύει να κόψει τις ρίζες με το ποντιακό παρελθόν του. Δίνει πάντα το παρών σε εκδηλώσεις Ποντίων, χαίρεται να βλέπει μικρά παιδιά να τραγουδούν στα ποντιακά («από αυτό παίρνω κουράγιο να συνεχίσω» ), ενώ διατυπώνει την άποψη ότι η παράδοση δεν είναι κάτι το στατικό. «Με ενδιαφέρει και με απασχολεί αν ένα νέο παιδί μπορεί να ακούσει αυτό που κάνουμε με τον ποντιακό στίχο και την ποντιακή λύρα. Γι΄ αυτό και προσπαθώ οι στίχοι μου να περιγράφουν τον σημερινό τρόπο ζωής- χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν “πατάμε” πάνω στον παλιό τρόπο στίχου και μουσικής. Σεβόμενοι την παράδοσή μας θέλουμε να προσθέσουμε κάτι το νέο. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον.Το κλασικό ποντιακό τραγούδι υπήρχε και θα υπάρχει, αλλά για να το αγκαλιάσουν οι νέες γενιές θα πρέπει να παρουσιαστεί πιο φρέσκο και σημερινό. Αυτός είναι ο σκοπός μας και αυτό είναι το... πείραμα που κάνουμε».
Α.Π.
Ποιος είναι ο Χρήστος Αντωνιάδης
Ο Χρήστος Αντωνιάδης είναι επίκουρος καθηγητής Νευροχειρουργικής Κλινικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης. Γεννήθηκε στην Ξηρολίμνη της Κοζάνης και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Θεσσαλονίκης. Το 1976 μετέβη στην Γερμανία όπου σαν εσωτερικός βοηθός της νευροχειρουργικής κλινικής του Πανεπιστήμιου ULM της Γερμανίας, όπου και εκπαιδεύτηκε εντατικά στην μικροχειρουργική και στη νευροδιαγνωστική. Ανέλαβε μέρος της διδασκαλίας των φοιτητών και της επιστημονικής έρευνας στο πανεπιστήμιο. Περάτωσε τη συγγραφή της διδακτορικής του διατριβής με θέμα «Μικροχειρουργική αντιμετώπιση ανευρισμάτων εγκεφάλου». Μετά τη στρατιωτική του θητεία στην Ελλάδα επέστρεψε στην Γερμανία όπου το 1982 αναγορεύτηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Εκλέχτηκε Λέκτορας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1992 και το 1998 επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως Νευροχειρουργός στο «Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης». Με δική του επινόηση στη Νευροχειρουργική Κλινική του ΑΠΘ υπό την διεύθυνση του καθηγητή κ. Φάρογλου και όλων των συνεργατών της κλινικής ανέπτυξε νέα μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων με αποτελέσμα την ελαχιστοποίηση των υποτροπών και τον μηδενισμό της θνητότητας. Η μέθοδος αυτή σήμερα αποτελεί μια βασική μέθοδο στην αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων.
Το συγγραφικό και ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περισσότερες από 150 εργασίες που έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια ή έχουν δημοσιευτεί σε δύο διεθνή συνέδρια.
Ασχολείται με την ποντιακή μουσική και ειδικότερα γράφει ποντιακούς στίχους, οι οποίοι μελοποιήθηκαν και τραγουδήθηκαν από καταξιωμένους πόντιους καλλιτέχνες. Αυτή τη στιγμή ο ίδιος συμμετέχει στην ποντιακή δισκογραφία με κατ’ εξοχήν δικά του τραγούδια σε 7 δίσκους.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή «Κατάθεση ψυχής» μελοποιήθηκε από το Χρήστο Χρυσανθόπουλο και έγινε δίσκος στον οποίο συμμετείχε ως ερμηνευτής ο Στέλιος Καζαντζίδης.
Έχει μεταφράσει και διασκευάσει τη «Μήδεια» στην ποντιακή διάλεκτο.
Πηγή: "Παρατηρητής της Θράκης"13-07-2009