Ερευνητικό Κέντρο «Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα»
Το Σωματείο του «Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα» έπειτα από εμπνευσμένη πρωτοβουλία του τότε προέδρου του, δικηγόρου Κωνσταντίνου Κυριακίδη και με την ουσιαστική συνεργία του μετέπειτα προέδρου του Σωματείου εκδότη Αναστάσιου Κυριακίδη, ίδρυσε και άρχισε από το 1995 να λειτουργεί το «Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης για τον Ελληνισμό των Βαλκανικών και Παρευξεινίων Χωρών».
Από την έναρξη της λειτουργίας του Ερευνητικού κέντρου πρόεδρος διετέλεσε ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννης Ταρνανίδης και διευθύντρια η λέκτορας της Παιδαγωγικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Μαρία Βεργέτη.
Σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει υλοποιήσει τέσσερα ερευνητικά προγράμματα:
1) «Ομογενείς από την πρώην Σοβιετική Ένωση, 1985-1995: ζητήματα στέγασης, απασχόλησης, ταυτότητας». Χρόνος υλοποίησης προγράμματος: 1996-1998.
2) «Ένταξη Ποντίων ιατρών στην ελληνική πραγματικότητα». Χρόνος υλοποίησης προγράμματος: 1998-1999.
3) «Νεφέλη». Χρόνος υλοποίησης προγράμματος: 1998-1999.
4) «Οδυσσέας». Χρόνος υλοποίησης προγράμματος: 1998-2000.
Έχει εκδώσει τις κάτωθι μελέτες:
α) Κωνσταντίνου Α. Βακαλόπουλου, Ο ελληνισμός της βόρειας Θράκης και του θρακικού Ευξείνου Πόντου (μέσα από το αρχείο Γκιουμουσκερδάνη), 1995
β) Κωνσταντίνου Α. Βακαλόπουλου, Φιλεκπαιδευτικός σύλλογος Αδριανουπόλεως, (1872-1996): Από την μαρτυρική θρακική γη στα άγια χώματα της Μακεδονίας, 1996
γ) Στάθη Πελαγίδη, Το κρυπτοχριστιανικό ζήτημα στον Πόντο, 1996
δ) Στάθη Πελαγίδη, 'Αγιος Γεώργιος Περιστερεώτα - 1200 χρόνια
ε) Τάσου Κυριακίδη, Ενημερωτικός κατάλογος με πληροφορίες και διευθύνσεις χρήσιμες, για τους Έλληνες Ποντίους από την πρώην Σοβιετική Ένωση.
Από την αρχή της λειτουργίας του το Ερευνητικό Κέντρο επικεντρώθηκε στην εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων και στη μελέτη του ελληνισμού των βαλκανικών και παρευξεινίων χωρών. Ουσιαστικά μετά τον θάνατο του πρόεδρου του Σωματείου Κωνσταντίνου Κυριακίδη το 1996, ο εκδότης Τάσος Κυριακίδης ανέλαβε το βάρος του συντονισμού τόσο του Σωματείου όσο και του Ερευνητικού Κέντρου. Το 2001 αποχωρεί από το Σωματείο ο κ. Τάσος Κυριακίδης και το Ερευνητικό Κέντρο μένει στην ουσία χωρίς διεύθυνση.
Ξαναρχίζει ουσιαστικά τη λειτουργία του στο β΄ μισό του 2003 όταν αναλαμβάνει το εκλεγμένο στο Δ.Σ μέλος του Σωματείου και σημερινός συντονιστής του κ. Θεοδόσης Κυριακίδης.
Η κατεύθυνση του Ερευνητικού Κέντρου αλλάζει και από τον βαλκανικό και παρευξείνιο ελληνισμό επικεντρώνει τις ερευνητικές του προσπάθειες στον ελληνισμό που έζησε στον Πόντο και γενικότερα στο μικρασιατικό χώρο.
Η πρώτη μεγάλη εκδήλωση που οργάνωσε το Ερευνητικό Κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα ήταν το Επιστημονικό Συμπόσιο Περί Πόντου, προς τιμή των Anthony Bryer και Οδυσσέα Λαμψίδη. Το Συνέδριο οργανώθηκε στην Παλαιά Αίθουσα Τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στις 30/1 έως την 1/2/2004.
Το Συνέδριο που σημείωσε μεγάλη επιτυχία και ήταν ουσιαστικά ένα πρώτο βήμα εδραίωσης του ενδιαφέροντος για τις ποντιακές έρευνες, συνδιοργάνωσε μαζί με το Ερευνητικό του Περιστερεώτα η Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Ποντιακών Μελετών, η Μέριμνα Ποντίων Κυριών και ο Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών και Σπουδαστών Θεσσαλονίκης.
Στα επόμενα χρόνια το Ερευνητικό οργάνωσε στις εγκαταστάσεις του στη Θεσσαλονίκη και στο Ροδοχώρι της Νάουσας διάφορες ομιλίες, εκθέσεις σπάνιων βιβλίων για τον Πόντο και επιστημονικές συναντήσεις. Παράλληλα ο συντονιστής του πραγματοποίησε διαλέξεις για τον ποντιακό ελληνισμό σε διάφορα επιστημονικά συνέδρια και ομάδες εργασίες στην Ελλάδα, Τουρκία, Αμερική, Καναδά, Γερμανία και Ιταλία.
Συστηματικότερη δράση ανέπτυξε το Ερευνητικό Κέντρο τα τελευταία δυο χρόνια. Παρακάτω ακολουθούν συνοπτικά οι δράσεις που πραγματοποίησε μεταξύ 2008-2009:
1) Οργάνωσε το Σεπτέμβριο του 2008 σε συνεργασία με την Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης, τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δράμας, το 2ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Ποντιακών Ερευνών προς τιμή του κορυφαίου ρώσου μεσαιωνολόγου, που ασχολήθηκε επισταμένα με τον Πόντο Sergrei Karpov, και με τη συμμετοχή των κορυφαίων ειδικών επιστημόνων από όλο τον κόσμο που εξειδικεύονται στην έρευνα της ιστορίας του Πόντου. Υπήρχαν συμμετοχές από την Ελλάδα, Κύπρο, Αμερική, Αγγλία και Ρωσία. Επίσης στο Συνέδριο αυτό τιμήθηκε η μνήμη του μεγάλου συνθέτη και αρχιμουσικού Οδυσσέα Δημητριάδη. Το Συνέδριο έχει εξαιρετική σημασία όχι μόνο γιατί μαζεύονται οι πλέον ειδικοί επιστήμονες της Ελλάδας και του εξωτερικού και ανακοινώνουν τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών τους αλλά επίσης γιατί το ενδιαφέρον για τις ποντιακές έρευνες ανοίγεται προς το εξωτερικό και καθίσταται διεθνές. Οι συναντήσεις αυτές συνεπάγονται συνεργασίες σε ερευνητικό και επιστημονικό επίπεδο. Πρώτοι ενδεικτικοί καρποί αυτών των προσπαθειών είναι η πρόταση του πανεπιστημίου του Birmingham της Αγγλίας για οργάνωση του επόμενου συνέδριου στο εκεί πανεπιστήμιο.
2) Ετοίμασε την έκδοση των Πρακτικών των δυο Διεθνών Συνεδρίων για τις ποντιακές έρευνες. Το 1ο διεξήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. προς τιμή των Anthony Bryer και Οδυσσέα Λαμψίδη τον Ιανουάριο του 2004 και, το 2ο διεξήχθη στο Συνεδριακό Κέντρο της νομαρχίας της Δράμας στις 27-29 Σεπτεμβρίου 2009 προς τιμή του Sergei Karpov και Οδυσσέα Δημητριάδη.
3) Το Ερευνητικό Κέντρο του Σωματείου σε συνεργασία με την Περιφερειακή Επιτροπή Νεολαίας Σ.Πο.Σ. Θεσσαλονίκης, τη Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Π.Ο.Ε. και την Αρμενική Νεολαία Ελλάδος οργάνωσαν διάλεξη του παγκοσμίου φήμης καθηγητή Richard Hovannisian του πανεπιστημίου UCLA της Καλιφόρνια με θέμα: Οι αλλαγές στο τοπίο της ιστορικής δυτικής Αρμενίας: Σκέψεις από ένα ταξίδι στο παρελθόν.
4) Συνεχίστηκε η ταξινόμηση του αρχειακού υλικού (φωτογραφίες, οπτικοακουστικά και ηχητικά ντοκουμέντα, έγγραφα κλπ.) και της βιβλιοθήκης του Σωματείου. Ξεκίνησε ήδη το β΄ μέρος αυτού του προγράμματος που αφορά την τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση του υλικού ώστε να καταστεί δυνατή η προσέγγιση του από το διαδίκτυο. Ήδη ψηφιοποιούνται οι κασέτες ήχου και οι βιντεοκασέτες με σπάνιο και σημαντικό αρχειακό υλικό.
5) Εμπλουτίστηκε η βιβλιοθήκη του Ερευνητικού Κέντρου με σημαντικές ειδικές μελέτες. Το κόστος για το 2008 έφτασε περίπου στα 1500 ευρώ, ενώ για το 2009 έφτασε περίπου στα 650. Επίσης μέσω των επαφών του Συντονιστή του Ερευνητικού Κέντρου διάφοροι σημαντικοί καθηγητές, κυρίως της αλλοδαπής, δώρισαν βιβλία τους για τη βιβλιοθήκη του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα, η οποία έχει πλέον καταστεί ως μια από τις αξιολογότερες εξειδικευμένες βιβλιοθήκες για τον Πόντο.
6) Αποστάλθηκαν μελέτες στην αγγλική γλώσσα σχετικά με την γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου σε ειδικά ερευνητικά κέντρα και καθηγητές - (γενοκτονολόγους) του εξωτερικού. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Roger Smith, Taner Akcam, George Shirinian, Theofani Stavrou κα.
7) Ενισχύθηκε η υλικοτεχνική υποδομή του Ερευνητικού Κέντρου με την αγορά ειδικού προτζέκτορα προβολής, σκάνερ και φωτοτυπικού.
8) Ανακατασκευάστηκε η ιστοσελίδα του σωματείου κάτω από την τοποθεσία www.peristereota.com.
9) Συνεχίστηκε και για το 2008 και το 2009 η χρηματοδότηση λειτουργίας του Ελληνικού σχολείου στην περιοχή της Τιφλίδας, σε συνεργασία με τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών και το Σύλλογο Κρωμναίων Καλαμαριάς.
10) Ζητήθηκε η συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη για τη συντήρηση, ψηφιοποίηση και προβολή των κειμήλιων του Σωματείου. Σκοπός αυτής της συνεργασίας είναι η δημιουργία στη Μονή του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στο Ροδοχώρι, επισκέψιμου ιστορικού Μουσείου του Ποντιακού Ελληνισμού.
11) Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 10 Μαΐου 2009 από τη Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος, την Αρμένικη Νεολαία Ελλάδος και την Πανελλήνια Ένωση Ασσυρίων, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο "Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα", εκδήλωση με κεντρικό θέμα: Πόντιοι – Αρμένιοι – Ασσύριοι: Τρεις Γενοκτονίες, Ένας Θύτης σε μία γεμάτη από μέλη, και όχι μόνο, και των τριών νεολαιών αίθουσα εκδηλώσεων της Παλαιάς Βουλής. Το πάνελ των ακαδημαϊκών που δημιουργήθηκε με ευθύνη του Ερευνητικού Κέντρου συμπεριελάμβανε τους Roger Smith, ομότιμο καθηγητή πολιτικών επιστημών και πρώτο πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για τις Γενοκτονίες (IAGS), Taner Akcam, Καθηγητή ιστορίας στο πανεπιστήμιο Clark της Μασσαχουσέτης, καθώς και George Shirinian, Διευθυντή του Zoryan Institute στο Τορόντο του Καναδά.
12) Το Ερευνητικό Κέντρο σε συνέχεια των υποτροφιών σε νέους ερευνητές της Ελλάδας και του εξωτερικού δέχτηκε ως υπότροφο για το Ά εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2009-2010 τον ιστορικό Harun Yeni, ο οποίος εκπονεί το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας Bilkent υπό την εποπτεία του οθωμανολόγου καθηγητή Halil Inalcik και με θέμα: The Via Egnatia region during the Ottoman period, 15th-17th centuries. Ο υποψήφιος διδάκτορας θα διαμείνει στους ξενώνες του Ερευνητικού Κέντρου, όπου θα έχει την ευκαιρία να συμβουλευτεί την πλούσια βιβλιοθήκη του αλλά και να έρθει σε επαφή με έλληνες επιστήμονες.
13) Επίσης συνεχίζεται η υποτροφία προς τον υπ. διδάκτορα του Πανεπιστημιού Δυτικής Μακεδονίας Αλέξανδρο Καστρινάκη, που εκπονεί διδακτορικό υπό την εποπτεία του καθηγητή Κώστα Φωτιάδη και με θέμα: «Η εθνική, θρησκευτική και πολιτική συνείδηση των ελλήνων του Πόντου από το 1850 ως το 1923».
14) Αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης νέων επιστημόνων στα ζητήματα της Γενοκτονίας, προκήρυξε ετήσια υποτροφία τριτοετών τουλάχιστον ή μεταπτυχιακών φοιτητών για να παρακολουθήσουν σεμινάριο για τη Γενοκτονία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Τορόντο του Καναδά. Το Σεμινάριο διοργανώνεται από το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Γενοκτονία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα [International Institute for Genocide and Human Rights Studies, IIGHRS, (www.genocidestudies.org)] σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Τορόντο και διδάσκουν σ’ αυτό διεθνούς φήμης καθηγητές και σημαντικοί εξειδικευμένοι επιστήμονες.
15) Το Ερευνητικό Κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα με την Συντονιστική Επιτροπή Νεολαίας της Π.Ο.Ε. διοργάνωσε Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό με θέμα την ιστορική πορεία των Ελλήνων του Πόντου. Ο Διαγωνισμός σημείωσε τεράστια επιτυχία καθώς συμμετείχαν περίπου 400 νέοι και νέες μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι καλύτερες εργασίες θα βραβευθούν από ειδική επιτροπή σε ειδική εκδήλωση που θα γίνει μέσα στον Ιανουάριο του 2010.
16) Στα πλαίσια των επιστημονικών δραστηριοτήτων του, το Ερευνητικό Κέντρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα έχει προγραμματίσει τη δημιουργία ενός ιστορικού ντοκιμαντέρ για τον Πόντο με τη συμμετοχή σημαντικών καθηγητών Πανεπιστημίου της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Η παραγωγή γίνεται με τη συνεργασία της πολυβραβευμένης εταιρίας παραγωγής της σειράς ντοκιμαντέρ του Εξάντα, την Smallplanet Production. Αφηγητής/ξεναγός στο ταξίδι αυτό στην ιστορία του Πόντου θα είναι ο καταξιωμένος έλληνας ηθοποιός Κώστας Αρζόγλου, ενώ το ντοκιμαντέρ θα είναι δίγλωσσο (ελληνικά/αγγλικά). Το έργο υπολογίζεται να ολοκληρωθεί τους πρώτους μήνες του 2010 και θα συμμετέχει σε διαγωνιστικά τμήματα διεθνών Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ. Παράλληλα θα εκδοθούν 1000 DVD τα οποία θα αποσταλούν σε επιλεγμένα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακές ταινιοθήκες.
Πέραν όλων των παραπάνω δραστηριοτήτων το Ερευνητικό Κέντρο πρόσφερε αφιλοκερδώς τις συμβουλευτικές του υπηρεσίες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, όπου αυτό ήταν απαραίτητο χωρίς να αξιώνει σχετική διαφήμιση. Παράλληλα πρέπει να επισημανθεί ότι η λειτουργία του Ερευνητικού αποτελεί ουσιαστικά μια εθελοντική προσφορά των μελών του στον Ποντιακό Ελληνισμό, αφού κανένας από τα στελέχη που το απαρτίζουν δεν αμείβεται για τις υπηρεσίες του στο Κέντρο.
Η δυναμική που έχει αναπτύξει για το μέλλον είναι πολύ σημαντική αφού έχει αποκτήσει ένα αξιόλογο διεθνές δίκτυο επαφών με σημαντικούς επιστήμονες ενώ έχει καταφέρει να τροφοδοτήσει το ενδιαφέρον για τις ποντιακές έρευνες σε ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Επικοινωνία
Γραφεία - Πνευματικό και Ερευνητικό Κέντρο
Ολύμπου 78, Θεσσαλονίκη
Τ.Κ. 54631
Τηλ.: 2310271522
Fax: 2310271522
www.peristereota.com
admin@peristereota.com
Ιερά Μονή: Ροδοχώρι Νάουσας
Τ.Κ. 59200
Τηλ. 2332051167
Φωτογραφικό υλικό
Έκθεση ποντιακού βιβλίου και εφημερίδων - Έκθεση φωτογραφιών της Μονής
Έκθεση ποντιακού βιβλίου και εφημερίδων - Έκθεση φωτογραφιών της Μονής
Εγκαίνια των εγκαταστάσεων του ερευνητικού και πνευματικού Κέντρου Θεσσαλονίκη το 1995
Επιστημονικό Συμπόσιο "Περί Πόντου" προς τιμή των ANTHONY BRYER και ΟΔΥΣΣΕΑ ΛΑΜΨΙΔΗ
Πρόγραμμα συνεδρίου
Πρόγραμμα συνεδρίου
Ο Ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου του Birmingham, κ. Anthony Bryer
Ο κ. Οδυσσέας Λαμψίδης με τον κ. Χρήστο Καμενίδη
Τα τιμώμενα πρόσωπα κ. Οδυσσέας Λαμψίδης και κ. Anthony Bryer
Άποψη του ακροατηρίου
Ο καθηγητής κ. Γεώργιος Παρχαρίδης
Ο κ. Anthony Bryer με την κ. Καρανίκα
Ο κ. Anthony Bryer με τον πρόεδρο του Σωματείου κ. Αριστείδη Κυριακίδη
Ο κ. Anthony Bryer με το συγγραφέα κ. Γεώργιο Ανδρεάδη
Αναμνηστική φωτογραφία μετά το τέλος του Συνεδρίου
Ο κ. Οδυσσέας Λαμψίδης με τον πρόεδρο του Σωματείου κ. Αριστείδη Κυριακίδη
Ο κ. Οδυσσέας Λαμψίδης με τον κ. Γεώργιο Παρχαρίδη
Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη βράβευσηΦωτογραφίες από το 2ο Διεθνές Συνέδριο Ποντιακών Ερευνών που πραγματοποιήθηκε στη Δράμα στο διάστημα 27-29 Σεπτεμβρίου 2008
Οδυσσέας Δημητριάδης
Ο μαέστρος Δρ. Παύλος Τσακαλίδης με τη χορωδία του Συλλόγου Καυκασίων Καλαμαριάς
Ο Sergrei Karpov
Άποψη από την αίθουσα κατά τη διάρκεια του συνεδρίου
Ο Θεοδόσης Κυριακίδης με το Sergrei Karpov και τη κ. Άρτεμις Καρανίκα - Κούμα
Η Λίζα Δημητριάδου, εγγονή του Οδυσσέα Δημητριάδη με τον πρόεδρο του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα Αριστείδη Κυριακίδη
Πρόγραμμα Συνεδρίου
Πρόγραμμα συνεδρίουΟμιλία του ομότιμου καθηγητή του UCLA Richard Hovannisian, στις 30 Σεπτεμβρίου 2008 στη Θεσσαλονίκη
Από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ για τον Πόντο με τη συμμετοχή σημαντικών καθηγητών Πανεπιστημίου της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Από την εκδήλωση στην αίθουσα εδηλώσεων της παλαιάς Βουλής με θέμα: "Πόντιοι – Αρμένιοι – Ασσύριοι: Τρεις Γενοκτονίες, Ένας Θύτης"
Αναμνηστική φωτογραφία πριν από την έναρξη της εκδήλωσης
Roger Smith, ομότιμος καθηγητής πολιτικών επιστημών και πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημαϊκών για την αναγνώριση των γενοκτονιών (IAGS).
Taner Akcam, Καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Clark της Μασσαχουσέτης
George Shirinian, Διευθυντής του Zoryan Institute στο Τορόντο του Καναδά
Άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης
Άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης
Άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης
Άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης
Αναμνηστική φωτογραφία μετά το τέλος της εκδήλωσηςΑπό την έκθεση κειμηλίων
