του Γιώργου Γεωργιάδη
Χρωστώ μια ακόμη επισήμανση σε όσους κρίνουν εκ των ύστερων τις απόψεις του εθνεγέρτη Φίλωνα Κτενίδη περί του ιερού προσκυνήματος της εν Βερμίω Παναγία Σουμελά. Γράφηκε πριν από λίγες εβδομάδες σε μηνιαία ποντιακή εφημερίδα παγκόσμιας κυκλοφορίας από σταλινόφιλο κομμουνιστή άνθρωπο των γραμμάτων και τεχνών ότι ο Ιωάννης Πασσαλίδης, ιστορικό στέλεχος της ελλαδικής αριστεράς, σχολίασε ότι ο Κτενίδης «εξέρ¨΄ ντο εφτάει, τράπεζα εφτάει εκεί απάν»…
Δεν γνωρίζω αν ειπώθηκε κάτι τέτοιο από τον συμπαθέστατο Πασσαλίδη και αν αναφερόταν στον Κτενίδη. Προσφέρω στο δημόσιο διάλογο μια παράγραφο από άρθρο του ιδρυτή και κτήτορα του ιερού προσκυνήματος στο περιοδικό «Ποντιακή Εστία» που ο ίδιος δημιούργησε αμέσως μετά τον εμφύλιο. Στο άρθρο αυτό ο Κτενίδης αναφέρεται στη σημασία της ανιστόρησης σε κάποιο βουνό προσιδιάζοντα της νέας μονής Σουμελά πριν ακόμη αυτή υλοποιηθεί.
Από τα τεύχη Ιουλίου-Αύγουστου του 1950(7ον-8ον) και δια την αντιγραφήν¨:
«Αν εμείς οι Πόντιοι θέλωμε να είμεθα, πραγματικά, συνεπείς με τας παραδόσεις και την ιστορία μας, οφείλομεν να φροντίσωμεν να βρούμε σε κάποιο βουνό της Ελλάδος, μια τοποθεσία που να υπενθυμίζει έστω και αμυδρώς την γραφικήν, υποβλητικήν και επιβλητικήν μεγαλοπρέπεια του όρους του Μελά, όπου να ιδρύσωμεν, ένα –έστω και εν μικρογραφία-ναόν της Παναγίας Σουμελά και ΜΕΡΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΑΦΙΕΡΩΘΟΥΝ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Της ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΣ.
Αλλά και αν αι βουλαί του Κυρίου θα επεφύλλασσον εις τα μέλλουσας γενεάς να επιστρέψουν μιαν ημέραν εις τας προγονικάς των εστίας, θα είχον ως οδηγόν και Συμπαραστάτιδα την Μεγαλόχαρην, που είχε συμμερίσθη μαζί με εμάς την προσφυγιά Μας και που της προσφέραμε την λατρεία μας στο «προσωρινό» της ενδιάτημα…»
Αυτά γράφει μεταξύ άλλων ο ιδρυτής και κτήτορας της νέας μονής Σουμελά ο όποιος εξ όσων γνωρίζω, ετάφη φτωχός πλην αξιοπρεπής.
Δεν δημιούργησε ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΝ δηλ, δια τον ίδιο και τους απογόνους του και δεν εδημιούργησεν ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ παρά μόνον Αγίαν Τράπεζα στον μικρόν τω όντι πρωταρχικόν ιερό ναό.
Επίσης ο σεμνός και φιλαλήθης ορθόδοξος πατριώτης Κτενίδης αγαλλίαζε εις την ιδέαν παρουσίας και αφιερώσεως μοναχών-καλογέρων στο όνομα της Δεσποίνης του Πόντου, Σουμελά.
Ήθελε δηλ, ο κτήτορας και ιδρυτής της νέας μονής Σουμελά, μια ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΗ ΑΝΔΡΩΑ, όπως και στη πατρίδα ημών Τραπεζούντα. Ο Κτενίδης απέθανον λίγα χρόνια πριν την δημιουργία του Ιερού Ιδρύματος με το Βασιλικόν Διάταγμα του 1966 και την κανονιστικήν πράξη του 1973.
Από τον τάφο του ο Κτενίδης δεν μπορεί να σχολιάσει τα παρόντα εν Βερμίω. Τα γραπτά του όμως μας δείχνουν τον δρόμο.
«ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΤΣΑ, ΛΙΓΑ ΚΕΛΙΑ ΜΕ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΥΣ ΜΟΝΑΧΟΥΣ, ΛΑΤΡΕΙΑ Της ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΣ»
Οι συγκρίσεις ΔΙΚΕΣ ΣΑΣ...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΠΙΣΤΟΣ, ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝ ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΟΣ
Χρωστώ μια ακόμη επισήμανση σε όσους κρίνουν εκ των ύστερων τις απόψεις του εθνεγέρτη Φίλωνα Κτενίδη περί του ιερού προσκυνήματος της εν Βερμίω Παναγία Σουμελά. Γράφηκε πριν από λίγες εβδομάδες σε μηνιαία ποντιακή εφημερίδα παγκόσμιας κυκλοφορίας από σταλινόφιλο κομμουνιστή άνθρωπο των γραμμάτων και τεχνών ότι ο Ιωάννης Πασσαλίδης, ιστορικό στέλεχος της ελλαδικής αριστεράς, σχολίασε ότι ο Κτενίδης «εξέρ¨΄ ντο εφτάει, τράπεζα εφτάει εκεί απάν»…
Δεν γνωρίζω αν ειπώθηκε κάτι τέτοιο από τον συμπαθέστατο Πασσαλίδη και αν αναφερόταν στον Κτενίδη. Προσφέρω στο δημόσιο διάλογο μια παράγραφο από άρθρο του ιδρυτή και κτήτορα του ιερού προσκυνήματος στο περιοδικό «Ποντιακή Εστία» που ο ίδιος δημιούργησε αμέσως μετά τον εμφύλιο. Στο άρθρο αυτό ο Κτενίδης αναφέρεται στη σημασία της ανιστόρησης σε κάποιο βουνό προσιδιάζοντα της νέας μονής Σουμελά πριν ακόμη αυτή υλοποιηθεί.
Από τα τεύχη Ιουλίου-Αύγουστου του 1950(7ον-8ον) και δια την αντιγραφήν¨:
«Αν εμείς οι Πόντιοι θέλωμε να είμεθα, πραγματικά, συνεπείς με τας παραδόσεις και την ιστορία μας, οφείλομεν να φροντίσωμεν να βρούμε σε κάποιο βουνό της Ελλάδος, μια τοποθεσία που να υπενθυμίζει έστω και αμυδρώς την γραφικήν, υποβλητικήν και επιβλητικήν μεγαλοπρέπεια του όρους του Μελά, όπου να ιδρύσωμεν, ένα –έστω και εν μικρογραφία-ναόν της Παναγίας Σουμελά και ΜΕΡΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΑΦΙΕΡΩΘΟΥΝ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ Της ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΣ.
Αλλά και αν αι βουλαί του Κυρίου θα επεφύλλασσον εις τα μέλλουσας γενεάς να επιστρέψουν μιαν ημέραν εις τας προγονικάς των εστίας, θα είχον ως οδηγόν και Συμπαραστάτιδα την Μεγαλόχαρην, που είχε συμμερίσθη μαζί με εμάς την προσφυγιά Μας και που της προσφέραμε την λατρεία μας στο «προσωρινό» της ενδιάτημα…»
Αυτά γράφει μεταξύ άλλων ο ιδρυτής και κτήτορας της νέας μονής Σουμελά ο όποιος εξ όσων γνωρίζω, ετάφη φτωχός πλην αξιοπρεπής.
Δεν δημιούργησε ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΝ δηλ, δια τον ίδιο και τους απογόνους του και δεν εδημιούργησεν ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ παρά μόνον Αγίαν Τράπεζα στον μικρόν τω όντι πρωταρχικόν ιερό ναό.
Επίσης ο σεμνός και φιλαλήθης ορθόδοξος πατριώτης Κτενίδης αγαλλίαζε εις την ιδέαν παρουσίας και αφιερώσεως μοναχών-καλογέρων στο όνομα της Δεσποίνης του Πόντου, Σουμελά.
Ήθελε δηλ, ο κτήτορας και ιδρυτής της νέας μονής Σουμελά, μια ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΗ ΑΝΔΡΩΑ, όπως και στη πατρίδα ημών Τραπεζούντα. Ο Κτενίδης απέθανον λίγα χρόνια πριν την δημιουργία του Ιερού Ιδρύματος με το Βασιλικόν Διάταγμα του 1966 και την κανονιστικήν πράξη του 1973.
Από τον τάφο του ο Κτενίδης δεν μπορεί να σχολιάσει τα παρόντα εν Βερμίω. Τα γραπτά του όμως μας δείχνουν τον δρόμο.
«ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΤΣΑ, ΛΙΓΑ ΚΕΛΙΑ ΜΕ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΥΣ ΜΟΝΑΧΟΥΣ, ΛΑΤΡΕΙΑ Της ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΣ»
Οι συγκρίσεις ΔΙΚΕΣ ΣΑΣ...
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΠΙΣΤΟΣ, ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚ ΓΕΝΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝ ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΟΣ