του Θεοδόσιου Κυριακίδη
Παίρνοντας αφορμή από τον 1ο Πανελλήνιο Σχολικό Διαγωνισμό θα ήθελα να σταθώ σε μια πολύ σύντομη αλλά σημαντική ποιοτική επισήμανση που αξίζει να γίνει για το συγκεκριμένο εγχείρημα.
Η συζήτηση διεθνώς για τη Γενοκτονία γενικά ως φαινόμενο έχει διάφορες πτυχές. Μεταξύ άλλων πέρα από τα καθαρώς ιστορικά γεγονότα, η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την ψυχολογία, το διεθνές δίκαιο, την καταλλαγή και συμφιλίωση και άλλα παραπλήσια με τη Γενοκτονία θέματα. Οι αρνητές των Γενοκτονιών για να αποτρέψουν τους επιστήμονες να ασχολούνται με το σημαντικό αυτό ζήτημα χρησιμοποιούν πολύ συχνά ένα σαθρό επιχείρημα. Σ’ αυτούς, λοιπόν, που διδάσκουν περιπτώσεις και επιμέρους ζητήματα Γενοκτονίας τους απευθύνουν το εξής ερώτημα: Γιατί επιμένετε να διδάσκετε το μίσος και την εχθρότητα; Γιατί σπέρνετε το μίσος ανάμεσα στους λαούς; Τα γεγονότα αυτά πρέπει να ξεχαστούν για να προχωρήσουμε μπροστά.
Οι σοβαροί και έντιμοι επιστήμονες ξέρουν ότι μια τέτοια πρακτική δεν μπορεί να οδηγήσει σε πραγματική συμφιλίωση και καταλλαγή μεταξύ των λαών. Μάλιστα, αν δεν αποδοθεί η πρέπουσα δικαιοσύνη στα θύματα, το γεγονός της Γενοκτονίας θα βαραίνει στη συνείδηση και στη ζωή των απογόνων των θυμάτων μέχρι να πεθάνουν. Πράγματι αν διαβάσει ή ακούσει κανείς τις συνεντεύξεις με επιζήσαντες της Γενοκτονίας θα δει ότι ακόμη και στα βαθιά τους γεράματα δεν μπόρεσαν να γιατρέψουν τις ψυχές τους από το βάρος αυτού του εγκλήματος, όσο κι αν πέτυχαν ή ευτύχησαν αργότερα στη ζωή τους.
Το επόμενο θύμα της Γενοκτονίας μετά τους ανθρώπους είναι η ίδια η μνήμη. Η συμφιλίωση με τους γειτονικούς λαούς πρέπει πράγματι να είναι ο στόχος μας. Η συμφιλίωση, όμως, αυτή, αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί πρέπει να εδράζεται στην ιστορική αλήθεια. Ο 1ος Πανελλήνιος Σχολικός Διαγωνισμός, σαφώς και δεν είχε σκοπό να εξάψει το μίσος μεταξύ των λαών. Το πόσο σαθρό είναι το επιχείρημα αυτό των αρνητών, έρχονται να επιβεβαιώσουν οι ίδιες οι συμμετοχές των παιδιών. Αν μελετήσει κανείς τα κείμενα τους θα δει κάτι το εκπληκτικό. Παρόλο που το θέμα ήταν επικεντρωμένο στη Γενοκτονία και τους διωγμούς που υπέστησαν οι έλληνες του Πόντου, πουθενά σε καμιά έκθεση δεν αποτυπώθηκε μια διάθεση για εκδίκηση και ρεβανσισμό. Τουναντίον όλα τα κείμενα έκλειναν με την ευχή να μην επαναληφθούν ξανά αυτά τα γεγονότα, τα οποία αποτελούν όνειδος για την ανθρωπότητα.
Αυτό το αβίαστο συμπέρασμα το οποίο βγαίνει από τη μελέτη των συμμετοχών των παιδιών μας δίνει ένα πολύ σημαντικό μήνυμά: Η νέα γενιά διατηρεί ακόμη αλάνθαστο το κριτήριο και το αίσθημα του δικαίου, αφού δεν έχει προλάβει να αλλοιωθεί σε θλιβερές συναλλαγές και σε εκπτώσεις της αξιοπρέπειας της. Επίσης φαίνεται ξεκάθαρα μέσα και από τον συγκεκριμένο διαγωνισμό ότι τέτοια ζητήματα δεν δημιουργούν πάθη, δεν καλλιεργούν το μίσος ανάμεσα στους λαούς και δεν μαυρίζουν τις ψυχές των παιδιών.
Αντιθέτως χτίζουν πολίτες συνειδητοποιημένους, ευαίσθητους και υπεύθυνους, αρκεί η προσέγγιση να γίνεται με την πρέπουσα παιδαγωγική κατάρτιση.
Ένας αγαπητός μου καθηγητής στη Θεολογική Σχολή, ο Πέτρος Βασιλειάδης έγραφε κάπου:
«Είναι όμως γνωστό ότι πολλά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας, οφείλονται εν μέρει στην απώλεια των "βαθέων συμβόλων", εκείνων δηλαδή των αξιών με τις οποίες η κάθε κοινωνία αυτοπροσδιορίζεται και εκπληρώνει τις επιδιώξεις της.
Στη σύγχρονη κοινωνία αυτά τα θεμελιώδη για την πνευματική υπόσταση και επιβίωση του ανθρώπου σύμβολα έχουν περιθωριοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που είναι σχεδόν αδύνατη η επαναδραστηριοποίησή τους».
Εμείς ως ερευνητικό κέντρο Περιστερεώτα και ως ποντιακή νεολαία της Π.Ο.Ε. αυτά τα θεμελιώδη σύμβολα προσπαθούμε να αναδείξουμε και είμαστε περήφανοι που σε ένα βαθμό το έχουμε καταφέρει.