του Robert Fisk
Τα ορφανά της μεγάλης σφαγής του 1915 και ο τάφος με τα οστά των τριακοσίων παιδιών στη Βηρυτό.
Η μεγάλη εορταστική φωτογραφία από το ορφανοτροφείο. Στο μέσον, η διευθύντρια Χαλιντέ Εντίπ Αντιβάρ περιστοιχισμένη από εκτουρκισμένα αρμενόπουλα. Στη φωτογραφία αριστερά, εξαθλιωμένοι τρόφιμοι του ορφανοτροφείου στην πρωινή τους γυμναστική. Δεξιά, ο ομαδικός τάφος με τα οστά των νεκρών ορφανών όπως είναι σήμερα.Oι ΗΠΑ δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι η σφαγή ενάμισι εκατομμυρίου Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915 ήταν γενοκτονία. Υπάρχει ωστόσο η απόδειξη σε κάποιο ορφανοτροφείο της Βηρυτού.
Είναι ένας μικρός τάφος, τετράγωνη τσιμεντένια μαρκίζα, όπου φυτρώνουν κίτρινα άγρια κρινάκια. Από κάτω είναι ακόμη θαμμένα τα οστά 300 παιδιών που πέθαναν από χολέρα και ασιτία στις εγκαταστάσεις ενός ορφανοτροφείου στις παρυφές της Βηρυτού. Ηταν ορφανά που οι Τούρκοι προσπαθούσαν να τα εξισλαμίσουν στο ορφανοτροφείο, παιδιά Αρμενίων που εξοντώθηκαν στη μεγάλη σφαγή του 1915. Πρόκειται για τη σχεδόν άγνωστη ιστορία 1.200 παιδιών ηλικίας 3-15 ετών που επέζησαν, μια ιστορία που αποδεικνύει ότι πράγματι οι Τούρκοι διέπραξαν γενοκτονία το 1915.
Ο Μπαράκ Ομπάμα και η υπουργός Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, που δεν θέλουν να χαρακτηρίσουν γενοκτονία αυτό το έγκλημα των οθωμανών Τούρκων, πρέπει να έρθουν σε αυτό το χωριουδάκι επάνω στον λόφο έξω από τη Βηρυτό και να σκύψουν το κεφάλι από ντροπή. Πρόκειται για μια απίστευτη ιστορία βαρβαρότητας με θύματα αθώα και απροστάτευτα παιδιά που είχαν χάσει τις οικογένειές τους, θύματα των τουρκικών δυνάμεων στη μεγάλη σφαγή, στο αποκορύφωμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πολλά από τα παιδιά αυτά είχαν φτάσει στο σημείο να φάνε τις σάρκες νεκρών συμμαθητών τους για να μην πεθάνουν από την πείνα.
Ο Τζεμάλ Πασάς, ένας από τους πρωτεργάτες της γενοκτονίας του 1915, και η πρώτη φεμινίστρια της Τουρκίας, η Χαλιντέ Εντίπ Αντιβάρ, συνέβαλαν στη λειτουργία αυτού του ορφανοτροφείου της φρίκης, όπου τα παιδιά εξαναγκάζονταν να απαρνηθούν την αρμενική τους ταυτότητα. Τους έδιναν ονόματα τουρκικά και τα ανάγκαζαν να ασπασθούν το Ισλάμ. Οταν εκείνα τολμούσαν να μιλήσουν στα αρμενικά, τα έδερναν αλύπητα.
Το άρθρο 2 της Συνθήκης του ΟΗΕ του 1951 για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας αναφέρει ότι στον όρο «γενοκτονία» εντάσσεται και η διά της βίας ένταξη παιδιών που ανήκουν σε ομάδα κάποιας εθνότητας, φυλής ή θρησκείας σε ομάδα διαφορετική. Αυτό ακριβώς έκαναν οι Τούρκοι στον Λίβανο. Υπάρχουν ακόμη φωτογραφίες που δείχνουν εκατοντάδες σχεδόν γυμνά αρμενόπουλα να κάνουν γυμναστική στο προαύλιο του σχολείου. Σε μια εμφανίζεται ο ίδιος ο Τζεμάλ Πασάς το 1916 εν μέσω πλειάδας μαθητών, δίπλα στην όμορφη Χαλιντέ Εντίπ Αντιβάρ η οποία έπειτα από κάποιους δισταγμούς είχε δεχτεί να διευθύνει το ορφανοτροφείο.
Το 1989, λίγο πριν από τον θάνατό του, ο Καρνίνγκ Πανιάν διηγήθηκε στα αρμενικά τη ζωή του στο ορφανοτροφείο αυτό, όπου είχε βρεθεί το 1916 σε ηλικία 6 ετών. Εκεί του άλλαξαν το όνομα και του έδωσαν τον αριθμό 551 για ταυτότητα: «Κάθε απόγευμαυπό το βλέμμα 1.000 ορφανών γινόταν η υποστολή της σημαίας. Τραγουδούσαμε “ζήτω ο στρατηγός πασάς” και μετά ερχόταν η ώρα της τιμωρίας για όσους είχαν παρεκτραπεί εκείνη την ημέρα στους οποίους έκαναν φάλαγγα. Οι σκληρότερες τιμωρίες ήταν για αυτούς που τους είχαν πιάσει να μιλούν στα αρμενικά».
Σύμφωνα με την αφήγηση του Πανιάν, πολλά παιδιά πέθαιναν από την κακομεταχείριση και τις κακουχίες. Τα έθαβαν στην πίσω αυλή του ορφανοτροφείου. «Τη νύχτα κατέβαιναν τα τσακάλια και σκόρπιζαν τα οστά τριγύρω. Κάποια παιδιά ξεπόρτιζαν στο σκοτάδι για να βρουν μήλα στο γειτονικό δάσος ή οτιδήποτε φαγώσιμο και σκόνταφταν στα σκορπισμένα οστά. Τα έπαιρναν στο δωμάτιό τους να τα βράσουν για σούπα, να έχουν να φάνε κάτι για να μην πεθάνουν από την πείνα. Ετρωγαν τα κόκαλα των φίλων τους...».
Παλαιότερα το κτίριο αυτό ήταν σχολή χριστιανική λαζαριστών μοναχών οι οποίοι εκδιώχθηκαν βίαια από τους Τούρκους που πέταξαν στα σκουπίδια τα ιερά και τα όσια. Ο ηγούμενος των Λαζαριστών έγραψε το 1947: «Τα ορφανά αρμενόπουλα εξισλαμίζονταν, τους έκαναν περιτομή και τους έδιναν καινούργιο όνομα, τουρκικό ή αραβικό, διατηρώντας τα αρχικά του πραγματικού ονόματος του καθένα».
Πηγή: Το Βήμα