Του Σταύρου Μαρμαρινού
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η λαχτάρα να φτάσουν επάνω τούς έδινε κουράγιο όταν ανέβαιναν το δρόμο προς το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο και η συγκίνηση τούς έκοβε την αναπνοή, όταν αξιώθηκαν να μπουν μέσα και να προσκυνήσουν. Λίγο μετά την ιστορική Θεία Λειτουργία στη Μονή πριν λίγες μέρες με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, ομογενείς από την Αμερική και την Ευρώπη, αλλά και Πόντιοι της Ελλάδος, ανέβηκαν στο μοναστήρι.
Τα μέλη της ίδιας αποστολής βρήκαν, επίσης, την ευκαιρία να περπατήσουν στην κεντρική πλατεία της Τραπεζούντας, να δουν το κτίριο του παλαιού ελληνικού προξενείου, ο κάτω όροφος του οποίου χρησιμοποιείται σήμερα ως εστιατόριο, να κλάψουν αντικρίζοντας το φημισμένο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας και να χορέψουν γνήσιους ποντιακούς χορούς με κατοίκους στα Σούρμενα.
Η μικρή αντιπροσωπεία της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά με τον πρόεδρό της, Δημήτριο Μολοχίδη, συνταξίδεψε με τις επίσημες αντιπροσωπείες της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος (Π.Ο.Ε.) με τον πρόεδρό της Γεώργιο Παρχαρίδη και της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ελλήνων Ποντίων Ευρώπης (Ο.Σ.Ε.Π.Ε.), με επικεφαλής τον υπεύθυνο Δημοσίων Σχέσεων, Ηλία Μαυρίδη.
O κ. Μολοχίδης, εξέφρασε τη βαθιά του συγκίνηση γιατί αξιώθηκε να παραβρεθεί στην ιστορική πρώτη Θεία Λειτουργία στο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, που τελέστηκε για πρώτη φορά μετά τον ξεριζωμό των Ποντίων από τη γη τους. «Μαζί ένιωσα και χαρά, ικανοποίηση και ελπίδα», είπε. «Συνταξίδευσα στον Πόντο μαζί με τον πατέρα μου, που κι αυτός γεννήθηκε κοντά στην Κατερίνη, αλλά ούτε ο ίδιος είχε ξαναπάει εκεί. Το ότι επέτρεψαν οι Τούρκοι να γίνει αυτή η ιστορική Θεία Λειτουργία, δεν ξέρουμε, φυσικά, τι πολιτικές καταστάσεις θα φέρει στο μέλλον.
Υπάρχει ελπίδα ότι ίσως τελικά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις γυρίσουν σελίδα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ηταν μια γενναία πράξη του πρωθυπουργού της Τουρκίας κ. Ερντογάν, παρά τις όποιες αντιδράσεις των εθνικιστών».
Τα μέλη των τριών ομοσπονδιών, αποτελούμενα από 60 περίπου άτομα, έφυγαν το πρωί της Κυριακής από το ξενοδοχείο τους στην πόλη Ματσούκα, που βρίσκεται μεταξύ της Τραπεζούντας και της Μονής της Παναγίας Σουμελά. Για τη μεταφορά τους, είχε διαθέσει δημοτικά λεωφορεία ο δήμαρχος της πόλης, Ερντογκρούλ Γεντς.
«Στο δρόμο, σταματήσαμε σε μπλόκα αστυνομικών που ήλεγχαν εάν όσοι πηγαίναμε προς τη Μονή, είχαμε προσκλήσεις», είπε ο κ. Μολοχίδης. «Η αλήθεια είναι ότι η παρουσία αστυνομικών και στρατιωτικών, ήταν διακριτική».
Η αποστολή έφθασε στους πρόποδες του βουνού με το μοναστήρι. «Από εκεί άρχιζε ένας ανηφορικός δρόμος που χρειάστηκε 30-40 λεπτά της ώρας για να τον ανέβουμε», συνέχισε ο κ. Μολοχίδης. «Σε κάποια σημεία ο δρόμος είναι κακοτράχαλος και αλλού είναι στρωμένος με πέτρες. Παντού τριγύρω υπάρχουν πολλά έλατα και άλλα δένδρα. Στα χέρια μας κρατούσαμε κεριά για να ανάψουμε στη Μονή. Λίγο πριν, υπάρχει μια στενή ανάβαση με 90 σκαλοπάτια και ακολουθεί μια κατάβαση με άλλα 90 σκαλοπάτια. Οταν φτάσαμε εκεί, υπήρχαν πάρα πολλοί προσκυνητές και πολλοί δημοσιογράφοι, φωτογράφοι και εικονολήπτες τηλεοράσεως».
Τα μέλη της αποστολής επισκέφθηκαν με ιδιαίτερη συγκίνηση την Τραπεζούντα. Εκεί, ο πατέρας του προέδρου της Παμποντιακής Αμερικής και Καναδά, Νικόλαος Μολοχίδης, έκλαψε αντικρίζοντας το φημισμένο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας το οποίο είχε τελειώσει ο πατέρας του, Αναστάσιος το 1909.
Στην κεντρική πλατεία της Τραπεζούντας είδαν το κτίριο που κάποτε στέγαζε το ελληνικό προξενείο, ενώ σήμερα στο ισόγειό του, λειτουργεί εστιατόριο. Επισκέφθηκαν επίσης την ιστορική εκκλησία της Αγίας Σοφίας, όπου πολλά χρόνια πριν, είχαν στεφθεί οι αυτοκράτορες της Τραπεζούντας, ενώ σήμερα είναι ανοιχτή σαν μουσείο.
Στην παραλιακή πόλη Σούρμενα, 40 χιλιόμετρα δυτικά της Τραπεζούντας, τα μέλη της αποστολής συναντήθηκαν με ντόπιους, και χόρεψαν μαζί τους ποντιακούς χορούς, όπως ακριβώς έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. «Αρκετοί από αυτούς μιλούσαν Ποντιακά», είπε ο κ. Μολοχίδης. «Εκεί, ο φίλος μας καλλιτέχνης, Αντέμ, μας μετέφερε με τη μουσική και τα τραγούδια του, στα χρόνια που οι γονείς της μητέρας μου, Ζαχαρίας και Παναήλα Εφραιμίδη, γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην περιοχή αυτή για να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές μας εστίες και να εγκατασταθούν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα».
Στην πόλη Ματσούκα, συναντήθηκαν με το δήμαρχο, Ερντογκρούλ Γεντς, ο οποίος τους είπε ότι οι προσπάθειές του επικεντρώνονται στο να γίνονται κάθε χρόνο τρεις τουλάχιστον Λειτουργίες στην Παναγία Σουμελά. Τα μέλη της αποστολής επέδωσαν στον Τούρκο δήμαρχο ένα χρηματικό ποσό που συγκέντρωσαν, προκειμένου να διατεθεί σε φτωχές οικογένειες της περιοχής.
Κατά την επίσκεψή τους στον Πόντο, τα μέλη της κοινής αποστολής, συνάντησαν ντόπιους που έχουν τις ίδιες διατροφικές συνήθειες και αρκετά κοινά ήθη και έθιμα. «Η λύρα και η μουσική που έχουν είναι ακριβώς όπως την ξέρουμε», τόνισε ο κ. Μολοχίδης.
Έντονη δυσαρέσκεια προκάλεσε στα μέλη της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά, το γεγονός ότι κατά τη διάθεση των 500 επισήμων προσκλήσεων για τη Θεία Λειτουργία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, δεν είχε διατεθεί κανένα για την οργάνωση. Δεν είχε προσκληθεί ούτε και ο ποντιακής καταγωγής επίσκοπος Φασιανής, κ. Αντώνιος, πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, ο οποίος ανυπομονούσε να παραβρεθεί κατά την ιστορική Θεία Λειτουργία. Εάν πήγαινε ο κ. Αντώνιος θα είχε οργανωθεί μεγάλη αποστολή Ελληνοαμερικανών προσκυνητών.
Προσκύνημα στον Πόντο και στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, είχε κάνει το 2005 και ο πρόεδρος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ποντίων και πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης, Ηλίας Τσεκερίδης, ο οποίος είχε διατελέσει και πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά. «Οταν περπατούσε την ανηφόρα που οδηγεί στο μοναστήρι, σκεφτόμουν με συγκίνηση, ότι κάποτε τον ίδιο αυτό δρόμο, μπορεί να τον ανέβηκε ο παππούς μου, ο προπάππος μου και ίσως και ο πατέρας μου», δήλωσε ο κ. Τσεκερίδης.
«Το ότι οι Τούρκοι επέτρεψαν να γίνει η Λειτουργία, το βλέπω σαν ένα άνοιγμα της Άγκυρας προς την Ευρώπη. Τους βοηθά και τουριστικά, γιατί πήγε πολύς κόσμος. Βλέπω ότι ο Πατριάρχης άνοιξε μια ωραία γέφυρα με την τουρκική κυβέρνηση. Εύχομαι να πάει και του χρόνου εκεί να λειτουργήσει».
Ο πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Αμερικής και Καναδά, Δημήτρης Μολοχίδης (δεύτερος από αριστερά), με μέλη των ομοσπονδιών που πήγαν στον Πόντο, στην κεντρική πλατεία της Τραπεζούντας. Πίσω τους, το κτίριο, όπου στεγαζόταν άλλοτε το ελληνικό προξενείο και τώρα είναι εστιατόριο.
Ομογενείς από την Αμερική και την Ευρώπη, αλλά και Πόντιοι της Ελλάδος, χορεύουν ποντιακούς χορούς με κατοίκους της πόλης Σούρμενα.
Από αριστερά, οι: Κώστας Γαβρίδης, Δημήτρης Μολοχίδης και Γεώργιος Παρχαρίδης.
Ο Νικόλαος Μολοχίδης, κλαίει βλέποντας από το τζάμι του αυτοκινήτου, το περίφημο Φροντιστηριο της Τραπεζούντας, που τέλειωσε το 1909 ο πατέρας του, Αναστάσιο.Αύγουστος 27, 2010