Κοσμοϊστορικός ο φετινός Δεκαπενταύγουστος για όλους τους Πόντιους της γης, την χάρη της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Παναγιάς της Σουμελά γιόρτασαν την ίδια μέρα εκατοντάδες χιλιάδες πιστών στις τρεις μονές της, στις τρεις ηπείρους.
Η ιστορική μονή της Παναγίας Σουμελά στο Πόντο ξαναλειτούργησε προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου. Ογδόντα οκτώ χρόνια μετά την καταστροφή και την ερήμωση, χιλιάδες πιστοί από όλον τον κόσμο βρέθηκαν στα πατρώα εδάφη και ευλαβικά σκαρφάλωσαν στις ποντιακές Άλπεις για να προσκυνήσουν τη Μεγαλόχαρη. Είχα την ευλογία να συμμετέχω σε αυτό το ιστορικό γεγονός. Η «Κυρία του Πόντου» ξαναέσφιξε στην πλατυτέρα αγκαλιά της τα παιδιά της. Όμαιμοι ξαναέσμιξαν στον ιερό βράχο του μελανού όρους. Ο Πόντος ξαναέγινε Εύξεινος. Ωστόσο η δικαίωση δεν έφτασε ακόμη.
Στην Καστανιά, στα υψώματα του Βερμίου, στον μόνιμο θρόνο για τα τελευταία πενήντα οχτώ χρόνια της θαυματουργής εικόνας της, συγκλονιστική ήταν και πάλι η συρροή χιλιάδων προσκυνητών από όλα τα μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Αλλά και εδώ στο West Milford της πολιτείας του New Jersey, στη δική μας «Ποντιακή Γη στον Νέο Κόσμο» για πέμπτη συνεχή χρονιά εκατοντάδες προσκυνητές προσήλθαν από κάθε άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, στην Ποντιακή Γη του Νέου Κόσμου.
Για μας τους Πόντιους ο Δεκαπενταύγουστος και η Παναγία Σουμελά δεν είναι απλά η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για μας έχει πολλαπλά μηνύματα και συμπυκνώνουν μια ιστορία 17 αιώνων παράδοσης, εθνικής και κοινωνικής παρουσίας, θρησκευτικής και πνευματικής προσφοράς. Η Παναγία Σουμελά αποτέλεσε μέχρι το 1922 για όλους τους Έλληνες τον Φάρο της Ανατολής. Υπήρξε η οδηγός, η προστάτιδα, η παρηγορήτρια, η εμψυχωτής, αλλά και το καταφύγιο και το σημείο συνάντησης και αναφοράς για όλους τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και ταυτότητας, καθώς και της αναζωπύρωσης της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ρωμιών όλης της ευρύτερης περιφέρειας.
Η κάθε μονή έχει τις ιδιαιτερότητες της, αλλά και οι τρείς έχουν θεμελιωθεί σε μοναδικής ομορφιάς δασωμένες εκτάσεις. Η μονή στο West Milford βρίσκεται μέσα στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής Highlands από την πολιτεία του New Jersey. Η περιοχή αυτή έχει σαράντα ήσυχες λίμνες, που αποτελούν τον μοναδικό πόσιμο υδάτινο πόρο της πολιτείας για πάνω από πέντε εκατομμύρια κατοίκους. Έτσι πλέον η Παναγία η Αθηνιώτισσα, αφού έγινε και Σουμελιώτισσα, και Βερμιώτισα βρίσκει εδώ στους πρόποδες των Απαλαχίων ορέων το νέο της χώρο της και μετονομάζεται σε Παναγία η Απαλαχιώτισσα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά. Το σωματείο Παναγία Σουμελά Ποντίων Αμερικής έλαβε σάρκα και οστά από Πόντιους ως επί το πλείστον της Μητροπολιτικής περιοχής της Νέας Υόρκης στις αρχές του 1980 σαν ιδέα αρχικά και ιδρύθηκε και νομικά το 1983. Πρωτοστάτησε η Εύξεινος Λέσχη Καστοριάς «Παναγία Σουμελά» με πρόεδρο τον κ. Β. Βασιλειάδη η οποία στη συνέχεια προσχώρησε στο υπό ίδρυση σωματείο (μετονομασθέν σε Ιερό Ίδρυμα) «Παναγία Σουμελά Ποντίων Αμερικής» με πρώτο πρόεδρο τον κ. Β. Βασιλειάδη. Το όραμα των μελών του ήταν η ανέγερση Ιεράς Μονής προς τιμή της Παναγίας Σουμελά και η αναβίωση του πατροπαράδοτου προγονικού προσκυνήματος του Δεκαπενταύγουστου. Η πρώτη προσπάθεια πραγματοποιείται το 1983 με την αγορά πυκνόφυτης βουνοπλαγιάς έκτασης 690 στρεμμάτων στην περιοχή Blooming Grove του Orange County στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, περίπου μια ώρα βόρεια από την πόλη της Νέας Υόρκης, όπου παράλληλα με την ανέγερση της Μονής, σχεδίαζαν και την θεμελίωση ποντιακού οικισμού στους πρόποδες της πλαγιάς. Δυστυχώς πολλά και ποικίλα προβλήματα νομικής, τεχνικής και οικονομικής φύσης, προέκυψαν τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα να εμποδίσουν την υλοποίηση του μεγαλόπνοου σχεδίου και να αναγκαστεί το ίδρυμα στην πώληση του εν λόγω οικοπέδου το 2004.
Η δεύτερη προσπάθεια ξεκινάει στις 9 Φεβρουαρίου του 2006, όταν και υπογράφονται τα συμβόλαια για την αγορά του νέου οικοπέδου από την Αγγλικανική Εκκλησία της τοπικής περιφέρειας, που αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα. Η «Ποντιακή Γη στον Νέο Κόσμο» αποτελείται πλέον από ένα οικόπεδο 15.4 στρεμμάτων με εκκλησία, με πολιτιστικό κέντρο και ξεχωριστή κατοικία με τέσσερες κρεβατοκάμαρες, για χρήση ξενώνα. Τον Ιούνιο του περασμένου χρόνου (2009) το Ιερό Ίδρυμα προχώρησε και σε αγορά νέου όμορου οικοπέδου εκτάσεως 15.6 στρεμμάτων. Όπως βλέπετε και από την αεροφωτογραφία το νέο οικόπεδο σχηματίζει το γράμμα «Π». Αφήνω στην κρίση σας για το αν είναι τυχαίο, η νέα Ποντιακή γη, η νέα κατοικία της Παναγίας να είναι στο συγκεκριμένο οικόπεδο.
Σε μία περίοδο μεσούσης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αλλά και σε μία περίοδο που οι ανθρώπινες αξίες και τα ιδανικά ισοπεδώνονται, βλέπουμε ότι και οι ποντιακοί δεσμοί εδώ στην Βόρεια Αμερική αποδυναμώνονται, και γίνεται πλέον εντονότερη η αναζήτηση κοινών παραμέτρων για το μέλλον της Ποντιακής γενιάς. Οι αποστάσεις που χωρίζουν τα κέντρα των ποντιακών συλλόγων είναι αρκετά μεγάλες, το ενδιαφέρον για τα συνέδρια και τις άλλες εκδηλώσεις παμποντιακού χαρακτήρα ατονούν χρόνο με τον χρόνο, τα πρώην στελέχη που πρωτοστάτησαν από την δεκαετία του ’80 αποσύρονται λόγω ηλικίας και προβλημάτων υγείας. Από την άλλη η νέα γενιά των Ποντίων χωμένη βαθειά στα προβλήματα της σύγχρονης ζωής, οδηγείται σε ένα μαραθώνιο δρόμο για σπουδές, επαγγελματική αποκατάσταση και δημιουργία οικογένειας. Το αμερικάνικο όνειρο, χωρίς τάιμ άουτς και πιτ στόπς τείνει να μας οδηγήσει στην απώλεια της ποντιακής ταυτότητας. Ωστόσο αντιστεκόμαστε γιατί τρεις χιλιάδες χρόνια πολιτισμού, γραμμάτων, τεχνών και επιστημών στον Πόντο δεν πρέπει να χαθούν, αλλά να συνεχιστούν.
Τα τελευταία χρόνια μια σοβαρή, σημαντική και αξιέπαινη προσπάθεια γίνεται από το Ιερό Ίδρυμα. Δεν το λέω έτσι γιατί και εγώ συμμετείχα προσωπικά σ’ αυτή για μερικά χρόνια, και εξακολουθώ να την παρακολουθώ από κοντά και να την στηρίζω. Αυτή την μεγάλη και ιστορική προσπάθεια όλοι πρέπει να στηρίξουμε, να συμβάλλουμε και να συμπορευτούμε. Εκτιμώ ότι οι Πόντιοι της Βόρειας Αμερικής δεν έχουν άλλο χρόνο για χάσιμο. Τα τριάντα και πλέον στρέμματα στην δενδρόφυτη αυτή έκταση στα σύνορα Νέας Υερσέης και Νέας Υόρκης, με τις δεκάδες λίμνες να την περιτριγυρίζουν αποτελεί ίσως την μόνη λύση για τον Ποντιακό Ελληνισμό του Νέου Κόσμου. Οι βασικές πρώτες ανάγκες όπως προσβάσιμοι δρόμοι, ηλεκτρισμός, νερό, αποχέτευση και χώροι στάθμευσης υπάρχουν. Μπορεί να χρειάζονται αναβάθμιση και επέκταση, αλλά σίγουρα δεν απαιτούνται υπερβολικά και απαγορευτικά οικονομικά ποσά. Η εκκλησία, η οποία είναι βέβαια αγγλικανικού ρυθμού και στην οποία τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές όπως τοποθέτηση ξυλόγλυπτου τέμπλου, εικονογράφηση ιερού, αγορά επισκοπικού θρόνου, προσκυνηταρίου κλπ αλλά θεωρώ ότι είναι γενικά καλαίσθητη και αρκετή για τις ανάγκες μας. Φυσικά υπάρχουν και οι απόψεις για κτίσιμο νέας εκκλησίας βυζαντινού ρυθμού κλπ, όπου βέβαια ο προϋπολογισμός θα ανέλθει σε μερικά εκατομμύρια δολάρια. Κρίνοντας την δυσκολία με την οποία το Ιερό Ίδρυμα ανταπεξέρχεται στην αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου και των άλλων εξόδων, εκτιμώ ότι πρέπει αλλού να δώσουμε βαρύτητα.
Η κατασκευή νέων χώρων φιλοξενίας για εκδρομείς από άλλες περιοχές αλλά και για κατασκηνωτική χρήση θεωρώ ότι είναι αναγκαία αλλά και επιβεβλημένη. Τι το καλύτερο να μπορούσαμε να φιλοξενήσουμε 50 με 100 παιδιά ποντιακής καταγωγής για δύο βδομάδες το χρόνο. Σε δύο εβδομάδες, τα παιδιά θα διδάσκονται την ιστορία του Πόντου, τους χορούς, τα ήθη και έθιμα, την μεγάλη θρησκευτική παράδοση και για τα μοναστήρια του Πόντου και ακόμα διδακτική ενίσχυση στην ελληνική γλώσσα, ιστορία και παιδεία. Σε πιο προχωρημένα παιδιά θα μπορούσε να ξεκινήσει διδασκαλία ποντιακής γλώσσας και παραδοσιακών ποντιακών μουσικών οργάνων. Τι θα επιτυγχάναμε; Τα παιδιά από την μητροπολιτική περιοχή, με τα παιδιά από το Σικάγο, την Βοστώνη, το Κάντον, το Τορόντο, το Μοντρεάλ, την Φλόριδα και την Καλιφόρνια από όλες τις γωνιές της ηπείρου μας θα δημιουργούσαν φιλίες ζωής, αλλά και τις βάσεις για την πραγματική αναγέννηση του Ποντιακού Ελληνισμού στην αμερικανική ήπειρο. Η Παναγία Σουμελά θα γινόταν πλέον ο Φάρος της Δύσης.
Πολλοί θεωρούν μεγαλεπήβολη και ουτοπιστική την ιδέα. Εγώ διαφωνώ ριζικά. Κάθε σύλλογος θα μπορούσε να κτίσει και να εξοπλίσει τον δικό του ξενώνα, σε μία τριετία μέσα πάντα μέσα στα πρότυπα και τις αρχές του αρχικού προγραμματισμού. Θα μπορούσε το κτήριο της Τραπεζούντας να κτιστεί από την χρηματοδότηση του Μοντρεάλ και το κτήριο της Αμάσειας από την Βοστώνη και ούτω καθεξής. Ας μην παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι ήδη έχουν γίνει οι καταστατικές αλλαγές και στην Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά και στο Ιερό Ίδρυμα και πλέον όλοι οι σύλλογοι-μέλη της Παμποντιακής αντιπροσωπεύονται με ένα αντεπιστέλλον μέλος στο Board of Trustees, έτσι όλοι από το «κοινό των Ποντίων» έχουν γνώμη στα γίγνεσθαι. Υπάρχει πλήρη διαφάνεια στις αποφάσεις αλλά και στα οικονομικά του Ιδρύματος, που είναι προσβάσιμα σε όλους αλλά και δημοσιεύονται ανά τακτά διαστήματα στα λευκώματα του Ιδρύματος. Οι πρακτικές που ακολουθούνται καμιά σχέση δεν έχουν με την οικογενειοκρατία άλλων ομώνυμων Ιδρυμάτων.
Σίγουρα οι Πόντιοι της Βορείου Αμερικής έχουν μεγαλουργήσει και έχουν πετύχει τα πλείστα σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο. Επιχειρηματίες διεθνούς βεληνεκούς, διακεκριμένοι επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί, ιεράρχες, διάσημοι καλλιτέχνες και αθλητές με διακρίσεις. Αυτό το οποίο ακόμα δεν έχουμε επιτύχει είναι να ανεβάσουμε το ποντιακό στοιχείο στο ύψιστο επίπεδο που του αρμόζει και δεν μιλώ για μια στείρα ρατσιστική φυλετική ανωτερότητα αλλά για μια συνέχιση ενός ένδοξου πολιτισμού 3,000 χρόνων. Το χρωστάμε στους ίδιους μας τους εαυτούς μας, στις μελλοντικές γενιές, αλλά πάνω από όλα στους προγόνους μας. Γι’ αυτό το χρέος μιλάμε σήμερα.
Η Παναγία η Σουμελιώτισσα να σας προστατεύει και να σας εμπνέει και πάνω από όλα να μας φωτίζει για να πράξουμε τα αυτονόητα.
Δημήτρης Ν. Μολοχίδης, Πρόεδρος
Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά
Η ιστορική μονή της Παναγίας Σουμελά στο Πόντο ξαναλειτούργησε προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου. Ογδόντα οκτώ χρόνια μετά την καταστροφή και την ερήμωση, χιλιάδες πιστοί από όλον τον κόσμο βρέθηκαν στα πατρώα εδάφη και ευλαβικά σκαρφάλωσαν στις ποντιακές Άλπεις για να προσκυνήσουν τη Μεγαλόχαρη. Είχα την ευλογία να συμμετέχω σε αυτό το ιστορικό γεγονός. Η «Κυρία του Πόντου» ξαναέσφιξε στην πλατυτέρα αγκαλιά της τα παιδιά της. Όμαιμοι ξαναέσμιξαν στον ιερό βράχο του μελανού όρους. Ο Πόντος ξαναέγινε Εύξεινος. Ωστόσο η δικαίωση δεν έφτασε ακόμη.
Στην Καστανιά, στα υψώματα του Βερμίου, στον μόνιμο θρόνο για τα τελευταία πενήντα οχτώ χρόνια της θαυματουργής εικόνας της, συγκλονιστική ήταν και πάλι η συρροή χιλιάδων προσκυνητών από όλα τα μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Αλλά και εδώ στο West Milford της πολιτείας του New Jersey, στη δική μας «Ποντιακή Γη στον Νέο Κόσμο» για πέμπτη συνεχή χρονιά εκατοντάδες προσκυνητές προσήλθαν από κάθε άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, στην Ποντιακή Γη του Νέου Κόσμου.
Για μας τους Πόντιους ο Δεκαπενταύγουστος και η Παναγία Σουμελά δεν είναι απλά η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου για μας έχει πολλαπλά μηνύματα και συμπυκνώνουν μια ιστορία 17 αιώνων παράδοσης, εθνικής και κοινωνικής παρουσίας, θρησκευτικής και πνευματικής προσφοράς. Η Παναγία Σουμελά αποτέλεσε μέχρι το 1922 για όλους τους Έλληνες τον Φάρο της Ανατολής. Υπήρξε η οδηγός, η προστάτιδα, η παρηγορήτρια, η εμψυχωτής, αλλά και το καταφύγιο και το σημείο συνάντησης και αναφοράς για όλους τους Έλληνες της Μικράς Ασίας, της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και ταυτότητας, καθώς και της αναζωπύρωσης της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ρωμιών όλης της ευρύτερης περιφέρειας.
Η κάθε μονή έχει τις ιδιαιτερότητες της, αλλά και οι τρείς έχουν θεμελιωθεί σε μοναδικής ομορφιάς δασωμένες εκτάσεις. Η μονή στο West Milford βρίσκεται μέσα στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής Highlands από την πολιτεία του New Jersey. Η περιοχή αυτή έχει σαράντα ήσυχες λίμνες, που αποτελούν τον μοναδικό πόσιμο υδάτινο πόρο της πολιτείας για πάνω από πέντε εκατομμύρια κατοίκους. Έτσι πλέον η Παναγία η Αθηνιώτισσα, αφού έγινε και Σουμελιώτισσα, και Βερμιώτισα βρίσκει εδώ στους πρόποδες των Απαλαχίων ορέων το νέο της χώρο της και μετονομάζεται σε Παναγία η Απαλαχιώτισσα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά. Το σωματείο Παναγία Σουμελά Ποντίων Αμερικής έλαβε σάρκα και οστά από Πόντιους ως επί το πλείστον της Μητροπολιτικής περιοχής της Νέας Υόρκης στις αρχές του 1980 σαν ιδέα αρχικά και ιδρύθηκε και νομικά το 1983. Πρωτοστάτησε η Εύξεινος Λέσχη Καστοριάς «Παναγία Σουμελά» με πρόεδρο τον κ. Β. Βασιλειάδη η οποία στη συνέχεια προσχώρησε στο υπό ίδρυση σωματείο (μετονομασθέν σε Ιερό Ίδρυμα) «Παναγία Σουμελά Ποντίων Αμερικής» με πρώτο πρόεδρο τον κ. Β. Βασιλειάδη. Το όραμα των μελών του ήταν η ανέγερση Ιεράς Μονής προς τιμή της Παναγίας Σουμελά και η αναβίωση του πατροπαράδοτου προγονικού προσκυνήματος του Δεκαπενταύγουστου. Η πρώτη προσπάθεια πραγματοποιείται το 1983 με την αγορά πυκνόφυτης βουνοπλαγιάς έκτασης 690 στρεμμάτων στην περιοχή Blooming Grove του Orange County στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, περίπου μια ώρα βόρεια από την πόλη της Νέας Υόρκης, όπου παράλληλα με την ανέγερση της Μονής, σχεδίαζαν και την θεμελίωση ποντιακού οικισμού στους πρόποδες της πλαγιάς. Δυστυχώς πολλά και ποικίλα προβλήματα νομικής, τεχνικής και οικονομικής φύσης, προέκυψαν τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα να εμποδίσουν την υλοποίηση του μεγαλόπνοου σχεδίου και να αναγκαστεί το ίδρυμα στην πώληση του εν λόγω οικοπέδου το 2004.
Η δεύτερη προσπάθεια ξεκινάει στις 9 Φεβρουαρίου του 2006, όταν και υπογράφονται τα συμβόλαια για την αγορά του νέου οικοπέδου από την Αγγλικανική Εκκλησία της τοπικής περιφέρειας, που αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα. Η «Ποντιακή Γη στον Νέο Κόσμο» αποτελείται πλέον από ένα οικόπεδο 15.4 στρεμμάτων με εκκλησία, με πολιτιστικό κέντρο και ξεχωριστή κατοικία με τέσσερες κρεβατοκάμαρες, για χρήση ξενώνα. Τον Ιούνιο του περασμένου χρόνου (2009) το Ιερό Ίδρυμα προχώρησε και σε αγορά νέου όμορου οικοπέδου εκτάσεως 15.6 στρεμμάτων. Όπως βλέπετε και από την αεροφωτογραφία το νέο οικόπεδο σχηματίζει το γράμμα «Π». Αφήνω στην κρίση σας για το αν είναι τυχαίο, η νέα Ποντιακή γη, η νέα κατοικία της Παναγίας να είναι στο συγκεκριμένο οικόπεδο.
Σε μία περίοδο μεσούσης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αλλά και σε μία περίοδο που οι ανθρώπινες αξίες και τα ιδανικά ισοπεδώνονται, βλέπουμε ότι και οι ποντιακοί δεσμοί εδώ στην Βόρεια Αμερική αποδυναμώνονται, και γίνεται πλέον εντονότερη η αναζήτηση κοινών παραμέτρων για το μέλλον της Ποντιακής γενιάς. Οι αποστάσεις που χωρίζουν τα κέντρα των ποντιακών συλλόγων είναι αρκετά μεγάλες, το ενδιαφέρον για τα συνέδρια και τις άλλες εκδηλώσεις παμποντιακού χαρακτήρα ατονούν χρόνο με τον χρόνο, τα πρώην στελέχη που πρωτοστάτησαν από την δεκαετία του ’80 αποσύρονται λόγω ηλικίας και προβλημάτων υγείας. Από την άλλη η νέα γενιά των Ποντίων χωμένη βαθειά στα προβλήματα της σύγχρονης ζωής, οδηγείται σε ένα μαραθώνιο δρόμο για σπουδές, επαγγελματική αποκατάσταση και δημιουργία οικογένειας. Το αμερικάνικο όνειρο, χωρίς τάιμ άουτς και πιτ στόπς τείνει να μας οδηγήσει στην απώλεια της ποντιακής ταυτότητας. Ωστόσο αντιστεκόμαστε γιατί τρεις χιλιάδες χρόνια πολιτισμού, γραμμάτων, τεχνών και επιστημών στον Πόντο δεν πρέπει να χαθούν, αλλά να συνεχιστούν.
Τα τελευταία χρόνια μια σοβαρή, σημαντική και αξιέπαινη προσπάθεια γίνεται από το Ιερό Ίδρυμα. Δεν το λέω έτσι γιατί και εγώ συμμετείχα προσωπικά σ’ αυτή για μερικά χρόνια, και εξακολουθώ να την παρακολουθώ από κοντά και να την στηρίζω. Αυτή την μεγάλη και ιστορική προσπάθεια όλοι πρέπει να στηρίξουμε, να συμβάλλουμε και να συμπορευτούμε. Εκτιμώ ότι οι Πόντιοι της Βόρειας Αμερικής δεν έχουν άλλο χρόνο για χάσιμο. Τα τριάντα και πλέον στρέμματα στην δενδρόφυτη αυτή έκταση στα σύνορα Νέας Υερσέης και Νέας Υόρκης, με τις δεκάδες λίμνες να την περιτριγυρίζουν αποτελεί ίσως την μόνη λύση για τον Ποντιακό Ελληνισμό του Νέου Κόσμου. Οι βασικές πρώτες ανάγκες όπως προσβάσιμοι δρόμοι, ηλεκτρισμός, νερό, αποχέτευση και χώροι στάθμευσης υπάρχουν. Μπορεί να χρειάζονται αναβάθμιση και επέκταση, αλλά σίγουρα δεν απαιτούνται υπερβολικά και απαγορευτικά οικονομικά ποσά. Η εκκλησία, η οποία είναι βέβαια αγγλικανικού ρυθμού και στην οποία τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές όπως τοποθέτηση ξυλόγλυπτου τέμπλου, εικονογράφηση ιερού, αγορά επισκοπικού θρόνου, προσκυνηταρίου κλπ αλλά θεωρώ ότι είναι γενικά καλαίσθητη και αρκετή για τις ανάγκες μας. Φυσικά υπάρχουν και οι απόψεις για κτίσιμο νέας εκκλησίας βυζαντινού ρυθμού κλπ, όπου βέβαια ο προϋπολογισμός θα ανέλθει σε μερικά εκατομμύρια δολάρια. Κρίνοντας την δυσκολία με την οποία το Ιερό Ίδρυμα ανταπεξέρχεται στην αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου και των άλλων εξόδων, εκτιμώ ότι πρέπει αλλού να δώσουμε βαρύτητα.
Η κατασκευή νέων χώρων φιλοξενίας για εκδρομείς από άλλες περιοχές αλλά και για κατασκηνωτική χρήση θεωρώ ότι είναι αναγκαία αλλά και επιβεβλημένη. Τι το καλύτερο να μπορούσαμε να φιλοξενήσουμε 50 με 100 παιδιά ποντιακής καταγωγής για δύο βδομάδες το χρόνο. Σε δύο εβδομάδες, τα παιδιά θα διδάσκονται την ιστορία του Πόντου, τους χορούς, τα ήθη και έθιμα, την μεγάλη θρησκευτική παράδοση και για τα μοναστήρια του Πόντου και ακόμα διδακτική ενίσχυση στην ελληνική γλώσσα, ιστορία και παιδεία. Σε πιο προχωρημένα παιδιά θα μπορούσε να ξεκινήσει διδασκαλία ποντιακής γλώσσας και παραδοσιακών ποντιακών μουσικών οργάνων. Τι θα επιτυγχάναμε; Τα παιδιά από την μητροπολιτική περιοχή, με τα παιδιά από το Σικάγο, την Βοστώνη, το Κάντον, το Τορόντο, το Μοντρεάλ, την Φλόριδα και την Καλιφόρνια από όλες τις γωνιές της ηπείρου μας θα δημιουργούσαν φιλίες ζωής, αλλά και τις βάσεις για την πραγματική αναγέννηση του Ποντιακού Ελληνισμού στην αμερικανική ήπειρο. Η Παναγία Σουμελά θα γινόταν πλέον ο Φάρος της Δύσης.
Πολλοί θεωρούν μεγαλεπήβολη και ουτοπιστική την ιδέα. Εγώ διαφωνώ ριζικά. Κάθε σύλλογος θα μπορούσε να κτίσει και να εξοπλίσει τον δικό του ξενώνα, σε μία τριετία μέσα πάντα μέσα στα πρότυπα και τις αρχές του αρχικού προγραμματισμού. Θα μπορούσε το κτήριο της Τραπεζούντας να κτιστεί από την χρηματοδότηση του Μοντρεάλ και το κτήριο της Αμάσειας από την Βοστώνη και ούτω καθεξής. Ας μην παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι ήδη έχουν γίνει οι καταστατικές αλλαγές και στην Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά και στο Ιερό Ίδρυμα και πλέον όλοι οι σύλλογοι-μέλη της Παμποντιακής αντιπροσωπεύονται με ένα αντεπιστέλλον μέλος στο Board of Trustees, έτσι όλοι από το «κοινό των Ποντίων» έχουν γνώμη στα γίγνεσθαι. Υπάρχει πλήρη διαφάνεια στις αποφάσεις αλλά και στα οικονομικά του Ιδρύματος, που είναι προσβάσιμα σε όλους αλλά και δημοσιεύονται ανά τακτά διαστήματα στα λευκώματα του Ιδρύματος. Οι πρακτικές που ακολουθούνται καμιά σχέση δεν έχουν με την οικογενειοκρατία άλλων ομώνυμων Ιδρυμάτων.
Σίγουρα οι Πόντιοι της Βορείου Αμερικής έχουν μεγαλουργήσει και έχουν πετύχει τα πλείστα σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο. Επιχειρηματίες διεθνούς βεληνεκούς, διακεκριμένοι επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, εκπαιδευτικοί, ιεράρχες, διάσημοι καλλιτέχνες και αθλητές με διακρίσεις. Αυτό το οποίο ακόμα δεν έχουμε επιτύχει είναι να ανεβάσουμε το ποντιακό στοιχείο στο ύψιστο επίπεδο που του αρμόζει και δεν μιλώ για μια στείρα ρατσιστική φυλετική ανωτερότητα αλλά για μια συνέχιση ενός ένδοξου πολιτισμού 3,000 χρόνων. Το χρωστάμε στους ίδιους μας τους εαυτούς μας, στις μελλοντικές γενιές, αλλά πάνω από όλα στους προγόνους μας. Γι’ αυτό το χρέος μιλάμε σήμερα.
Η Παναγία η Σουμελιώτισσα να σας προστατεύει και να σας εμπνέει και πάνω από όλα να μας φωτίζει για να πράξουμε τα αυτονόητα.
Δημήτρης Ν. Μολοχίδης, Πρόεδρος
Παμποντιακή Ομοσπονδία ΗΠΑ και Καναδά
Η «Ποντιακή Γη στο Νέο Κόσμο» που σχηματίζει το γράμμα «Π». Σύμπτωση άραγε; Μάλλον όχι, αν αναλογιστεί κανείς ότι Πίστη μας είναι η Παντάνασσα, Πατρίδα μας είναι ο Πόντος, και Πορεία μας είναι το Προσκύνημα
Προσκύνημα 2007 – Διακρίνονται από αριστερά ο πρόεδρος του Ιερού Ιδρύματος Χ. Βασιλειάδης, η Γενική Πρόξενος της Ελλάδος κ. Α. Μπούρα, ο Μητροπολίτης Νέας Ιερσέης κ. Ευάγγελος, ο ποντιακής καταγωγής Επίσκοπος Φασσιανής κ. Αντώνιος και ο κ. Η. Τσεκερίδης τότε πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά
Προσκύνημα 2008 – Περιφορά της Ιερής Εικόνας από Ποντίους συμπατριώτες μας, τους κκ. Ι. Ευθυμιάδη, Γ. Σερτζόγλου και Ι. Δημητριάδη. Συνοδεύουν την εικόνα οι θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Μελόης κ.Φιλόθεος και Φασσιανής κ. Αντώνιος και πλήθος πιστών από τις ΗΠΑ και Καναδά
Προσκύνημα 2008 – Διακρίνονται από αριστερά ο πρώην πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Ι. Κοταρίδης, ο σύμβουλος του συλλόγου «Πόντος» του Νόργουοκ, ο πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Νέας Ιερσέης αρχιμανδρίτης Γ. Νίκας, ο πρόεδρος του συλλόγου «Πόντος» του Νόργουοκ κ. Γ. Τσιλφίδης, ο τότε πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά κ. Μ. Μουρατίδης, ο επίσκοπος Φασσιανής κ. Αντώνιος, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Δρ. Χ. Βασιλειάδης, ο πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας ΗΠΑ και Καναδά κ. Δ. Μολοχίδης, ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Π. Σταυριανίδης, και ο τότε πρόεδρος του συλλόγου «Πόντος» του Νόργουοκ κ. Π. Ιωσηφίδης.
Προσκύνημα 2009 – Περιφορά της ιερής εικόνας από τον τότε πρόεδρο της Παμποντιακής Ομοσπονδίας κ. Μ. Μουρατίδη, τον Μέγα Ευεργέτη του Ιδρύματος κ. Β. Κακουλίδη, τον επίτιμο πρόεδρο και ιδρυτικό μέλος του Ιδρύματος κ. Β. Βασιλειάδη και τον συνταγματάρχη κ. Χ. Μεσαρετζίδη. Συνοδεύουν την εικόνα ο Μητροπολίτης Νέας Ιερσέης κ. Ευάγγελος, ο επίσκοπος Φασσιανής κ. Αντώνιος και πλήθος προσκυνητών.Δημοσιεύθηκε στο Λεύκωμα του 2ου Συνεδρίου Εθνικής Αυτογνωσίας της Νεολαίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίαs ΗΠΑ και Καναδά στο Νόργουολκ, Κοννέκτικατ 3-5 Σεπτεμβρίου 2010.