Ο Νίκος Σοφιανίδης γεννήθηκε το 1933 στο χωριό Ν. Τυρολόη του Νομού Σερρών από γονείς πρόσφυγες από τον Πόντο, από την περιοχή του Καρς. Με τη μουσική άρχισε ν’ ασχολείται από πολύ μικρός. Στην τρυφερή ηλικία των πέντε ετών, το 1938, αρχίζει να παίζει φλογέρα, την οποία συνεχίζει ως το 1949. Με τη φλογέρα μαθαίνει να παίζει όλους τους ποντιακούς και δημοτικούς χορούς.Το 1949 έρχεται στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης, στην ίδια γειτονιά που έμενε και ο μεγάλος λαογράφος, λυράρης και τραγουδιστής της ποντιακής παράδοσης Στάθης Ευσταθιάδης.
Παρασυρμένος απ’ το γλυκό παίξιμο της λύρας του, έρχεται κοντά του και γρήγορα μαθαίνει να παίζει ποντιακή λύρα. Την εποχή εκείνη στην Πολίχνη σύχναζαν κι άλλοι αξιόλογοι λυράρηδες, όπως ο Χρήστος ο Αϊβάζ (θρύλος στα επιτραπέζια και στα δρομικά) και ο Γιάννης Ουσταμπασίδης. Όταν πια έμαθε να παίζει καλά, άρχισε να πηγαίνει στην Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης. Τότε γνωρίζει τον μεγάλο λυράρη, τον ασύγκριτο στην τέχνη της ποντιακής λύρας, το Γώγο Πετρίδη, τον «Πατριάρχη», όπως τον αποκαλούσαν.
Εκεί μαθητεύει πλάι σ’ όλους αυτούς τους σπουδαίους καλλιτέχνες και βελτιώνει το παίξιμο της λύρας του. Στο μεταξύ το 1965 νυμφεύεται την Ειρήνη Σαλονικίδου και αποκτούν δύο κόρες, την Ευγενία και τη Μαρία.
Το 1970 οικογενειακώς εγκαθίστανται στην Αθήνα. Την περίοδο εκείνη γνωρίζει δύο ακόμη σημαντικούς εκπροσώπους της ποντιακής μουσικής, τον Χρήστο Μπαϊρακτάρη και τον Νίκο Παπαβραμίδη. Από κει και πέρα χαράσσει το δικό του δρόμο στο παίξιμο της ποντιακής λύρας. Το αρχικό έναυσμα μπορεί να δόθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά η ουσιαστική του δράση διαμορφώνεται στην Αθήνα. Παίρνει το ανώτατο αξίωμα του μουσικού στην ποντιακή λύρα και το τραγούδι δίνοντας δείγμα εξετάσεων ενώπιον Ανώτατης Κρατικής εξεταστικής επιτροπής με επικεφαλής τον αείμνηστο Σίμωνα Καρρά και τη σύζυγό του Αγγελική, που ήταν υπεύθυνοι για την ελληνική γενικά παράδοση. Η δικαίωση ήρθε, όταν του παραχώρησαν δικό του Όμιλο, που περιλάμβανε χορευτικό συγκρότημα, χορωδία και την τραγουδίστρια Σοφία Χονδροματίδου, που προσέφεραν πλούσιο έργο στην ποντιακή μας παράδοση στο τότε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης και των Ενόπλων Δυνάμεων, την Υ.Ε.Ν.Ε.Δ, με αμέτρητες εκπομπές και συμμετοχή σε διάφορες άλλες εκδηλώσεις.
Το 1975 για οικογενειακούς λόγους επιστρέφει στη γενέτειρά του Ν. Τυρολόη Σερρών και απ’ το 1982 εγκαθίστανται μόνιμα πια στην πόλη των Σερρών. Η προσφορά και η ποικίλη δράση του συνεχίζεται αμείωτη σε πολλούς τομείς.
Δώδεκα χρόνια ημίωρη ραδιοφωνική εκπομπή στην Ε.Ρ.Α. Σερρών με τίτλο «Ποντιακές στιγμές» και στη συνέχεια «Ποντιακοί αντίλαλοι». Στα ιστορικά κείμενα της εκπομπής αρχικά συνεργάζεται με τον Βασίλη Ευθυμιάδη και μετά με τον Γιώργο Πεζυργιαννίδη.
Το 1987 η Εύξεινος Λέσχη Σερρών τον καλεί ν’ αναλάβει εξ ολοκλήρου προσωπική δράση σ’ όλους τους πολιτιστικούς τομείς. Δημιούργησε δύο χορωδίες, τη μία στην Εύξεινο Λέσχη Σερρών, σε συνεργασία με τον καθηγητή Βυζαντινής μουσικής Αλ. Θεοδωρίδη, και την άλλη στον ποντιακό σύλλογο Επταμύλων Σερρών, σε συνεργασία με τον καθηγητή Μιχαήλ Γλέσα.
Επίσης το 1996 η Ν.Ε.Λ.Ε. Σερρών του ανέθεσε τη δημιουργία και συγκρότηση χορευτικού συγκροτήματος στο χωριό Αναγέννηση Σερρών, που είναι αμιγώς ποντιακό. Οργάνωσε και μια χορωδία και τιμήθηκε για τη συνεργασία του αυτή με ειδική τιμητική πλακέτα από τη Ν.Ε.Λ.Ε.
Έχει στην κατοχή του εκατό περιεχόμενα σε στίχους και σύνθεση δική του, όλα κατοχυρωμένα ως πνευματική του ιδιοκτησία. Δέκα απ’ αυτά κυκλοφόρησε στον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Εμείς οι ποντοπρόσφυγες» στην εταιρεία Β.Α.Σ.Ι.Π.Α.Π. Θεσσαλονίκης του Βασίλη Παπαδόπουλου. Έχει στη διάθεσή του άλλα ενενήντα. Δέκα απ’ αυτά είναι Εκκλησιαστικά - Δεήσεις - Ποιήματα και ποντιακοί θρήνοι της Μεγάλης Εβδομάδος.
Ο Νίκος Σοφιανίδης, ακούραστος λυράρης της ποντιακής μουσικής, παρότι συνταξιοδοτήθηκε, δε σταμάτησε ούτε στιγμή να παίζει σε τοπικά ιδιωτικά κανάλια και ραδιόφωνα, προσφέροντας αφιλοκερδώς χαρά στην τοπική μας κοινωνία.
Το παίξιμό του, παραδοσιακό και ανόθευτο από σύγχρονες επιρροές, εξακολουθεί να εκφράζει τις χαρές, τις πίκρες και τους καημούς του ποντιακού Ελληνισμού. Εξήντα ολόκληρα χρόνια ανελλιπώς προσφέρει στον τομέα της ποντιακής μουσικής και παράδοσης, με αγάπη και μεράκι για τη διάσωση και τη διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ποντιακή Γνώμη - Τεύχος Απριλίου