Από τη Σάντα του Πόντου στο Αετοχώρι του Έβρου
Συμβολή στην έρευνα για την εγκατάσταση των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο.
Βιβλιοπαρουσίαση
Ευσεβία Γεωργιάδου - Θεοφάνης Μαλκίδης
«Το πρώτο σου χρέος, εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νικήσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».
Πέρασαν χρόνια από τότε που διαβάσαμε στην Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη αυτή τη γνωστή ρήση.
Έκτοτε σε κάθε περίσταση που ταίριαζε ερχόταν ξανά και ξανά στο νου. Όταν διαβάζουμε κάποιο βιβλίο που αφορούσε στον Πόντο και στη Γενοκτονία, αναλογιζόμαστε την βαρύτητα αυτής της ρήσης, το μεστό νόημα της, τη διαχρονική της αξία και το σημαντικότερο: το γεγονός πως αφορά τον καθένα από εμάς· τον κάθε Έλληνα και Ελληνίδα, το κάθε ζωντανό κύτταρο του Ελληνισμού.Ιδιαίτερα στις μέρες μας προβάλλει αναπότρεπτη η ανάγκη να καταλάβουμε πως ο κόσμος που ζούμε είναι απρόοπτος και οι εξελίξεις ραγδαίες. Γι’ αυτό χρειάζονται ανάλογες προσπάθειες και στέρεες αντιστάσεις, τέτοιες που μόνο η γνώση του παρελθόντος μπορεί να διαμορφώσει.
Επιπρόσθετα, η επαφή με το ιστορικό παρελθόν μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την πληρέστερη κατανόηση του παρόντος. Μ’ αυτό το σκεπτικό οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε το παρελθόν και την εμπειρία μας ως γνώμονα που θα καθορίσει την πορεία μας για το μέλλον.
Η καταγραφή της ιστορίας της πατρίδας μας, του Πόντου και ειδικότερα της ιδιαίτερης καταγωγής της Σάντας, αποτελούσε και εδώ και καιρό στόχο μας, αλλά και σκοπό του Πολιτιστικού μας Συλλόγου. Παράλληλα, η καταγραφή της εγκατάστασης των προσφύγων από τη Σάντα στο Αετοχώρι του Έβρου ήταν μία αναγκαιότητα, η οποία πέρα από τις προφανείς απαιτήσεις της τοπικής και προσφυγικής ιστορίας, ήταν και ένα καθήκον, χρέος και απαραίτητη εργασία προς τους προγόνους μας. Σ΄ αυτούς και σ΄ αυτές, που με ασύγκριτες με το σήμερα, δυσκολίες, εργάστηκαν και έζησαν για το Αετοχώρι. Και τα κατάφεραν δίνοντας στους νεότερους και στις νεότερες, τις καλύτερες αναμνήσεις που έφεραν μαζί τους από τον Πόντο και τη Σάντα. Τις χειρότερες μνήμες, και είμαστε σίγουροι ότι ήταν οι περισσότερες, τις κράτησαν για τον εαυτό τους.
Για την υλοποίηση της καταγραφής της ιστορίας της Σάντας και του Αετοχωρίου οφείλουμε να ευχαριστήσουμε όλους και όλες που συνέβαλλαν με το δικό τους τρόπο. Με αφηγήσεις, συζητήσεις φωτογραφίες, ανταλλαγή απόψεων και κάθε βοήθεια, μας «ζωντάνεψαν» την ιστορία του Αετοχωρίου, της Σάντας και του Πόντου. Ειδικότερα θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Ιωάννη Δημητριάδη πρώην πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αετοχωρίου «η Σάντα» και τον Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη.
Επίσης θέλουμε να ευχαριστήσουμε το Πολιτιστικό Σύλλογο Αετοχωρίου «η Σάντα» που εξέδωσε το βιβλίο.
Τέλος για αμέτρητους λόγους αλλά και ως ελάχιστη τιμή σε όλες εκείνες τις, για ευνόητους λόγους, μαυροφορεμένες γυναίκες που βλέπαμε στα προγενέστερα χρόνια στο Αετοχώρι αφιερώνουμε το βιβλίο αυτό με πολύ αγάπη και περισσότερη συγκίνηση για τους ανθρώπους που φεύγουν από αυτή τη ζωή, αλλά δε χάνονται από τη μνήμη μας: στη μάμα τη Μαρία (Μαρία Γολιδοπούλου), στη θεία Όλγα (Όλγα Χαραλαμπίδου), στη θεία Παρθένα (Παρθένα Καλαϊτζίδου), στη Δωροθέα Κουρτίδου, στην Ελένη Σοφιανίδου («Ελέγκο»), στη Σοφία Μωυσιάδου («Τσόφα») που έζησαν την προσφυγιά, τον πόνο, τη νοσταλγία για τη γενέτειρα γη και δεν έπαψαν ως τη στιγμή που έφυγαν να μιλούν για τη Σάντα (Σαντά), και τον Πόντο, πράττοντας στο ακέραιο τον καθήκον τους προς την πατρίδα μας.Η ιστορία των Σανταίων και γενικότερα των Ελλήνων του Πόντου συνεχίζεται. Με το βιβλίο αυτό βάλαμε, έτσι θέλουμε να πιστεύουμε, ένα μικρό λιθάρ(ι). Τα μεγαλύτερα, τα οποία τα διαλύθηκαν με τη Γενοκτονία και ξαναφτιάχτηκαν και εξακολουθούν να φτιάχνονται, στην προσφυγιά, σε όλον τον πλανήτη, στην Ελλάδα, στο Αετοχώρι, τα έβαλαν οι πρόγονοί μας. Σ’ αυτούς οφείλουμε τα πάντα: το ζειν και το ευ ζειν.
Η παρουσίαση του βιβλίου για τους Πόντιους της Σάντας που εγκαταστάθηκαν στο Αετοχώρι Έβρου, πραγματοποιήθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αετοχωρίου «Η Σάντα» στο δημοτικό σχολείο στις 4 Αυγούστου 2012. Την παρουσίαση, την οποία έκαναν οι Ε. Γεωργιάδου και Θ. Μαλκίδης, την παρακολούθησαν εκπρόσωποι της εκκλησίας και του Δήμου Αλεξανδρούπολης, μέλη του συλλόγου και πολλοί κάτοικοι και επισκέπτες του χωριού.
Για περισσότερες πληροφορίες κα. Ε. Γεωργιάδου τηλ. 6972339580