"Δυο τόποι που αφήσανε ιστορία στον πλανήτη
Είναι ο Πόντος ο τρανός κι η δοξασμένη Κρήτη"
της Ρένας Τσόγκα
Το Σάββατο 30 Μαρτίου 2013, μια αίθουσα χωρητικότητας 2000 ατόμων στη καρδιά του Μονάχου, γέμισε ασφυκτικά με Κρήτες και Πόντιους στα πλαίσια της δεύτερης εκδήλωσης φιλίας Ποντίων και Κρητικών.
Λαοί περήφανοι, οι Κρήτες και οι Πόντιοι, αγαπούν με πάθος την παράδοσή τους και τον τόπο που τους γέννησε...
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ομοιότητάς τους στο γλωσσικό ιδίωμα, τα ήθη και έθιμα, τη φορεσιά, τη μουσική, τη λύρα και τον χορό αλλά και την εγκαρδιότητα και φιλοξενία τους.
Μια σύντομη ματιά στην ιστορία θα μας δείξει ότι οι ομοιότητες που έχουν δεν είναι τυχαίες.
Το 960 μ.Χ. όταν ο Νικηφόρος Φωκάς, ανέλαβε επικεφαλής της εκστρατείας για την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Σαρακηνούς οι πρώτοι Πόντιοι εγκαταστάθηκαν στο νησί και ο ποντιακής καταγωγής Νίκωνας ο «μετανοείτε» ανέλαβε τη θρησκευτική στήριξη, αναμόρφωση και τον επανεκχριστιανισμό του νησιού.
Το 1414, ο αρχηγός των Τραπεζούντιων Αμβράκιος Αντέρον Αρμίητος, ζήτησε από την ενετική Σύγκλητο να εγκατασταθούν στην Κρήτη 880 οικογένειες από την Τραπεζούντα του Πόντου. Έτσι χτίστηκε ένα χωριό κοντά στην Σητεία και ονομάστηκε Τραπεζούντα.
Πολλοί ήταν οι Πόντιοι που μετανάστευσαν στην Κρήτη και μετά την άλωση της Τραπεζούντας το 1461, μα και στην επανάσταση του 1821 Πόντιοι πολέμησαν στην Κρήτη, όπως ο Αλέξης Μαυροθαλασσίτης, ο οποίος έπεσε σε μάχη και θάφτηκε στα κρητικά χώματα.
Με την Μικρασιατική καταστροφή και την Γενοκτονία των Ποντίων το 1922, πολλοί Πόντιοι κατέφυγαν στην Κρήτη και έμειναν για πάντα εκεί, βρίσκοντας αγάπη και θαλπωρή από τους φιλόξενους κατοίκους της.
Όμως πέρα από τα ιστορικά στοιχεία, υπάρχει πραγματική αγάπη μεταξύ των δυο λαών και στην καθημερινότητα. Πολύ συχνά, σύλλογοι Ποντίων και Κρητών, οργανώνουν από κοινού εκδηλώσεις πολύ επιτυχημένες και εντυπωσιακές όπως η ετήσια «εκδήλωση φιλίας μεταξύ Ποντίων και Κρητών Μονάχου» οι οποίοι εκτός από όλα τα κοινά χαρακτηριστικά που τους ενώνουν, ενώνονται και με το πόνο της ξενιτειάς.
Η συγκεκριμένη εκδήλωση ξεκίνησε με την κρητική λύρα του Στέλιου Μακρόπουλου, ο οποίος κράτησε συντροφιά στο κόσμο για δύο περίπου ώρες μέχρι την επίσημη έναρξη της βραδιάς με κρητικές μαντινάδες και τραγούδια. Τον συνόδευσαν ο Μιχάλης Μαλιωτάκης στο Λαόυτο και ο Θανάσης Μαρίνης στην κιθάρα. Ο Μιχάλης και ο Θανάσης ήρθαν από την Κρήτη καλεσμένοι από τον σύλλογο Κρητών Μονάχου και περιχώρων μια μέρα πριν την εκδήλωση.
Κατά την επίσημη έναρξη οι παρουσιάστριες Σοφία Κράουζε εκπρόσωπος των Ποντίων και Ρένα Τσόγκα εκπρόσωπος των Κρητών ντυμένες με τις παραδοσιακές φορεσιές του τόπου τους, κάλεσαν εκπροσώπους της εκκλησίας, του προξενείου, των συλλόγων και της ελληνικής κοινότητας του Μονάχου να απευθύνουν χαιρετισμό στο κόσμο και μετά αναφέρθηκαν στην ιστορία των δυο τόπων, και στα στοιχεία που τους ενώνουν.
Στη συνέχεια τα δύο χορευτικά των συλλόγων παρουσίασαν τοπικούς χορούς και ενδυμασίες.
Η λεβεντιά και η αρχοντιά της Κρήτη έλαμψαν μέσα από τον Πεντοζάλη, το Χανιώτη, το Συρτό, τον Πρινιώτη, το Λαζώτη, τον Ανωγειανό, το Μαλεβυζώτη και τη Σούστα ενώ οι Πόντιοι χάρισαν στους καλεσμένους ένα υπέροχο θέαμα με τους χορούς Μαντίλια, Τουρτούγουζους, Πατούλα, Τρυγώνα, και Σαρικουζ Πάγρας.
Η παρουσίαση αποκορυφώθηκε με τα δυο χορευτικά να χορεύουν μαζί στην πίστα Πεντοζάλη και Κότσαρι!
Μετά την παρουσίαση των χορευτικών η πίστα άνοιξε για τον κόσμο με τα δυο συγκροτήματα των Κρητών και των Ποντίων να παίζουν και να τραγουδούν εναλλάξ όλο το βράδυ.
Την όμορφη βραδιά έκλεισε το Ποντιακό συγκρότημα με τους Βασίλη Τοπαλίδη που ήρθε από την Θεσσαλονίκη για την εκδήλωση στο τραγούδι, τον Νίκο Μωυσιάδη στη ποντιακή λύρα, τον Σάκη Αντωνιάδη στο Νταούλι, τον Σωτήρη Καμπερίδη στο Ντραμς και τον Γιώργο Παπαγεωργίου στο Αρμόνιο.
Ζώντας από κοντά μια τέτοια εκδήλωση αναρωτιέται κανείς αν κυλάει στις φλέβες των Κρητικών ποντιακό αίμα και στις φλέβες των Ποντίων κρητικό…
Όπως και να έχει, ένα είναι σίγουρο κατά τον Ν. Ζωιδάκη και τον Κ. Καζαντζίδη:
«Οι Πόντιοι κι οι Κρητικοί όπου και να βρεθούνε
τσίπουρο πίνουν και ρακί κι οι λύρες κελαηδούνε...»
Πηγή: Νέα Κρήτη