«Τότε ήμασταν αρκετά παιδιά στο χωριό, αγόρια και κορίτσια και η μόνη μας διασκέδαση ή καλύτερα ο τρόπος για να περνάμε όμορφα τις ώρες μας, ήταν να συγκεντρωνόμαστε κάθε βράδυ στο σπίτι του ξάδερφου μου του Νίκου του Τσατλίδη. Είχε τελειώσει ηλεκτρονική στη Θεσσαλονίκη και είχε φτιάξει ένα εργαστήρι στο σπίτι. Η παρέα ήταν ο Νίκος Τσατλίδης, εγώ και η αδερφή μου η Σοφία, η Αγάπη Αποστολίδου, ο Τέλης Κυριακίδης και η αδερφή του η Αρχοντούλα, ο Νίκος Νικολαϊδης, ο Κώστας Ελευθεριάδης, ο Χρήστος Σαπρανίδης, η Χρύσα Σαλπιγγίδου, η Ελπίδα Σαπρανίδου, ο Στάθης Σαββίδης και η Σούλα η Σαββίδου, η Νένα η Σαλπιγγίδου, ο Γιώργος Κυριακίδης, ο Διγενής Ελευθεριάδης, η Χρύσα η Αφεντουλίδου, η Τάσα Μαυρίδου, η Μιρίτσα η Ξενοδοχίδου. Εκεί συζητούσαμε διάφορα, λέγαμε ιστορίες, πειράζαμε ο ένας τον άλλο, γελούσαμε πολύ, κεντούσαμε, τρώγαμε φρούτα και ξηρούς καρπούς, πίναμε καφέ…» θυμάται η Νίτσα Τσατλίδου και συμπληρώνει ο Νίκος Τσατλίδης.
«Και όταν αποφασίζαμε να διασκεδάσουμε παίρναμε τον Κώστα τον Σαπρανίδη και πηγαίναμε στο μαγαζί του Γιάννη του Παπαδόπουλου και στήναμε το γλέντι. Τότε μαζεύονταν και άλλοι χωριανοί και κόσμος από τα γύρω χωριά και το μαγαζί γέμιζε. Ήταν ωραία χρόνια! Τα αγόρια δεν πηγαίναμε στο καφενείο, προτιμούσαμε να είμαστε παρέα με τις κοπέλες. Μας είχε γίνει απαραίτητη η συνάντηση όλης της παρέας κάθε βράδυ».
«Και τότε υπήρχαν καφετέριες, αλλά περιορισμένες και βέβαια στην Κομοτηνή. Αργότερα γύρω στο ’82 ο Θόδωρος ο Λαζαρίδης άνοιξε καφετέρια και η νεολαία το έκανε στέκι της, χωρίς όμως να αφήσουμε τις συναντήσεις μας στα σπίτια. Μέσον δεν υπήρχε, κανένα παλικάρι δεν είχε αυτοκίνητο. Ο Νίκος ο Νικολαϊδης από την παρέα ήταν ο πρώτος που πήρε αυτοκίνητο και να σημειώσουμε, αγροτικό. Είναι παροιμιώδης οι βόλτες μας με αυτό το αγροτικό. Έτσι ο ελεύθερος μας χρόνος ήταν παρεϊστικος. Ξενυχτούσαμε συχνά. Πολλές φορές ξημερώματα πηγαίναμε στο σπίτι» συνεχίζει η Νίτσα.
Και στο ερώτημα αν οι γονείς σας είχαν πρόβλημα με αυτή την παρέα κοριτσιών και αγοριών, η απάντηση ήταν κατηγορηματικά αρνητική.
«Οι γονείς μας δεν είχαν κανένα πρόβλημα για την παρέα μας. Όταν λέγαμε ότι θα είμαστε στου Νίκου μαζί με τα παιδιά, δεν έλεγαν τίποτα» λέει με έμφαση η Αγάπη Αποστολίδου και σπεύδει να συμπληρώσει η Νίτσα «Οι γονείς μας το χαιρότανε, γιατί τέτοιες παρέες κάνανε και αυτοί παλαιότερα, δεν τους φαινότανε περίεργο».
«Με τον καιρό δεθήκαμε πολύ μεταξύ μας. Μπορεί να σου πω ότι μερικές φορές θυμώναμε με τα κορίτσια, αλλά δεν αντέχαμε ούτε μια μέρα» παραδέχεται ο Νίκος και επιβεβαιώνει γελώντας η Σοφία Τσατλίδου «Το βράδυ μας ψάχνανε. Η αλήθεια είναι όμως ότι τους πειράζαμε πολύ».
Ο Γιώργος ο Κυριακίδης, αν και λόγω δουλειάς έλειπε για μακρύ διάστημα από το χωριό, όταν αναφέρεται στην παρέα εκείνης της εποχής, δεν κρύβει τη νοσταλγία του. «Υπήρχε μεταξύ μας τότε ειλικρινής και αγνή φιλία, που κρατάει ακόμη και σήμερα, μετά από 30 χρόνια. Όποτε θα βρεθούμε μετά από καιρό, ζωντανεύουν οι μνήμες και τα συναισθήματα».
«Πολλές φορές πηγαίναμε και στης Σοφίας της Τσατλίδου στο κάτω το σπίτι και στης Αγάπης το καινούριο, στο οποίο μάλιστα κάναμε και κάποιες Πρωτοχρονιές. Την Πρωτοχρονιά του ’83 τη γιορτάσαμε στης Χρύσας της Αφεντουλίδου το σπίτι και μείναμε ως το πρωί» θυμούνται όλοι και η Αγάπη συμπληρώνει «Και μετά πηγαίναμε στου Γιάννη του Παπαδόπουλου και πίναμε καφέ».
Η παρέα ανακαλεί μνήμες από μια εποχή που θα ζήλευε ο καθένας σήμερα. Είναι τα τέλη του ’70 και αρχές του ’80, η περίοδος που ο ελληνισμός προσπαθεί να επουλώσει τα τραύματα του από τη δικτατορία και να οικοδομήσει τη ζωή του πάνω στη δημοκρατία και την ελευθερία και γράφει μια νέα σελίδα στην ιστορία του. Είναι η εποχή της κρατικής ασπρόμαυρης ακόμη τηλεόρασης, του ασπρόμαυρου ακόμη κόσμου μας που όμως χρωματίζεται από την επαφή μας με τη φύση και την επικοινωνία μας με τους ανθρώπους. Γιατί ο καταναλωτισμός και η εμπορευματοποίηση δεν έχουν ακόμη εισβάλλει στη ζωή μας. Γιατί δεν υπάρχουν κινητά, υπολογιστές, η ιδιωτική τηλεόραση, οθόνες που να αποχαυνώνουν το νου. Τα παιδιά ακόμη γεμίζουν με τις φωνές και τα παιχνίδια τους τις γειτονιές. Και η μέρα δεν φτάνει, τα παιχνίδια δεν τελειώνουν, οι μάνες φωνάζουν για να μαζευτούνε. Οι πόρτες είναι ανοιχτές, δεν υπάρχει φόβος.
Οι τσέπες είναι άδειες, αλλά κανέναν δεν νοιάζει. Ο κόσμος δεν ζητά πολλά, είναι ξένοιαστος. Δεν έχει ο καθένας το δωμάτιο του, αλλά όλοι χωρούν μια χαρά. Τρώνε όλοι μαζί στο σπίτι και στα πανηγύρια τρώνε λουκουμάδες και μαλλί της γριάς. Δεν υπάρχει άγχος, ούτε κατάθλιψη. Δεν υπάρχει πρόβλημα επικοινωνίας. Η παρέα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Κάθε απόγευμα βγαίνουν βόλτα στους δρόμους και στις πλατείες. Δεν χρειάζονται οι ψυχολόγοι, οι διαιτολόγοι και τα γυμναστήρια. Δεν ανησυχεί κανείς για το μέλλον και μπορεί να ονειρεύεται. Ωραία χρόνια!
Επιπλέον, αν εξαιρέσει κανείς την κακόγουστη μόδα, με τις πελώριες βάτες και τις φουντωτές περμανάντ, η γενιές του ’80 θα έλεγε κανείς είναι ευνοημένες, γιατί έχει αρχίσει να βελτιώνεται το βοιωτικό επίπεδο των ανθρώπων και οι νέοι διαθέτουν πλέον περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους. Ευτυχώς αυτό τον ελεύθερο χρόνο δεν τον διεκδικεί ακόμη η τηλεόραση, αλλά τα βιβλία, οι παρέες και οι ατελείωτες συζητήσεις επί παντός επιστητού. Κάπου εκεί, σε κάποιες από αυτές τις συζητήσεις της παρέας, εκεί στο ξημέρωμα του κόσμου που αλλάζει, γεννιέται στο Θρυλόριο η ανάγκη προσδιορισμού της ποντιακής ταυτότητας και η ιδέα της ίδρυσης ενός Συλλόγου που θα τη διαφυλάξει και θα την αναδείξει.
«Τη δεκαετία του ’80 ζήσαμε την αλλαγή σε όλους τους τομείς. Παράδειγμα αυτής της αλλαγής είναι και οι Σύλλογοι που ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια σε όλο το νομό. Θαρρείς πως υπήρχε ένα τεράστιο απόθεμα ενέργειας που λούφαζε κάτω από την αδράνεια, περιμένοντας την ευκαιρία για να εκτονωθεί» θυμάται ο Τέλης Κυριακίδης και συνεχίζει με ενθουσιασμό και νοσταλγία «Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και ο Σύλλογος μας. Ένα βράδυ στο σπίτι της Νίτσας, εγώ, ο Νίκος ο Νικολαϊδης, ο Κωστής ο Ελευθεριάδης, ο Νίκος ο Τσατλίδης, ο Γιώργος ο Κυριακίδης, η Χρύσα η Σαλπιγγίδου, η αδερφή μου η Αρχοντούλα θυμάμαι, συλλάβαμε την ιδέα για την ίδρυση του Συλλόγου. Έτσι ξαφνικά, σαν ένα ηφαίστειο που εξεράγει στη ζωή του χωριού και παρέσυρε όλους με τη λάβα του».
Έτσι από το ’82 ήδη, η παρέα νιώθει και φέρεται σαν Σύλλογος, αν και ακόμη δεν έχει αποκτήσει νομική υπόσταση. Η Νίτσα θυμάται χαρακτηριστικά «Όταν πηγαίναμε στο μαγαζί του Γιάννη του Παπαδόπουλου για γλέντι, λέγαμε ότι θα σηκωθεί να χορέψει ο Σύλλογος, χωρίς να τον έχουμε ιδρύσει ακόμη. Θεωρούσαμε ότι ήμασταν Σύλλογος. Μάλιστα αν κάποιος εκτός της παρέας, όπως χορεύαμε έμπαινε ανάμεσά μας, τον απομακρύναμε λέγοντας του, ότι τώρα χορεύει ο Σύλλογος».
Αρχίζουν μια σειρά δράσεις στο χωριό, αλλά και επαφές με διάφορους Συλλόγους στο νομό, όπου συλλέγουν ιδέες και αντιμετωπίζονται ως ένας από τους πιο οργανωμένους Συλλόγους. Ο Τέλης σημειώνει χαρακτηριστικά «Ήμασταν ήδη γνωστοί σε όλο το νομό. Μας καλούσαν σε διάφορους Συλλόγους, όπου πηγαίναμε όλοι μαζί η παρέα και δίναμε την εντύπωση ότι ήμασταν πολύ οργανωμένοι. Θυμάμαι η πρόεδρος των Αγίων Θεοδώρων μου είχε πει ότι τον ενθουσιασμό που βλέπανε σε εμάς δεν τον παρατηρούσανε σε κανέναν άλλο Σύλλογο. Πράγματι είχαμε μεγάλο ενθουσιασμό και δίψα για δημιουργία και πολιτιστική δράση και μια δύναμη που την αντλούσαμε από το δέσιμο της παρέας. Η έννοια της παρέας και της φιλίας είναι πολύ αναπτυγμένη σε εμάς τους πόντιους, κάτι που φαίνεται πολλές φορές περίεργο στους άλλους».
Ζητούν από την Κοινότητα του χωριού τα κλειδιά και στην αίθουσα της κάνουν συνελεύσεις με πρακτικογράφο τον Χρήστο το Σαπρανίδη και μοναδικό θέμα τους την κατάθεση ιδεών και το σχεδιασμό των δράσεων του Συλλόγου. «Μαζευόμασταν στην αίθουσα της Κοινότητας και μιλούσαμε μόνο για το Σύλλογο, πως θα τον ιδρύσουμε, τι δραστηριότητες θα κάνουμε, που θα βρούμε χρήματα. Θέλαμε να κάνουμε χορευτικό συγκρότημα και δικές μας στολές. Θέλαμε να ακουστεί ότι το Θρυλοριο έχει Μορφωτικό, χορευτικό Σύλλογο Ποντίων, το θέλαμε!» περιγράφει η Νίτσα με τον ενθουσιασμό εκείνης της εποχής.
Αποφασίζουν τη δημιουργία χορευτικού συγκροτήματος με χοροδιδάσκαλο τον Χρήστο το Σαπρανίδη και λυράρη τον πατέρα του Κώστα Σαπρανίδη. Απευθύνονται στα παιδιά του χωριού και σύντομα οι πρόβες ξεκινούν. Ο Τέλης θυμάται ότι συστάθηκαν τρία χορευτικά συγκροτήματα, διαφόρων ηλικιών, τα οποία συμμετείχαν και σε εκδηλώσεις μέσα στο νομό. Στολές δανείζονταν από τον Σύλλογο της Κομοτηνής τον Εύξεινο Πόντο. «Κάποτε που ο Εύξεινος δεν μπόρεσε να μας δώσει στολές, θυμάμαι πήγαμε στην Ξάνθη και πήραμε από τον εκεί σύλλογο».
«Στο χορευτικό βοηθούσε κάποιες φορές και ο Λευτέρης ο Σαλπιγγίδης, γιατί με τον Χρήστο χορεύανε στην Αθήνα στο συγκρότημα της Δώρας Στράτου και μπορούσαν να διδάξουν χορούς», σημειώνει η Νίκος Τσατλίδης.
Με τα παιδιά όμως κάνουν και άλλες δραστηριότητες. «Κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Σάββατο στην Κοινότητα συγκεντρώναμε τα παιδιά του σχολείου και τα απασχολούσαμε με παιχνίδια, χειροτεχνίες και άλλες δράσεις. Επίσης μια αποκριά κάναμε διαγωνισμό καρναβαλιού στα παιδιά, όπου με κριτική επιτροπή το Λάζαρο τον Αποστολίδη, το Γιώργο το Μαυρίδη και έναν τρίτο που δεν τον θυμάμαι, ξεχώρισαν τα τρία καλύτερα καρναβάλια τα οποία βραβεύθηκαν με βιβλία, προσφορά από ένα βιβλιοπωλείο» ανιστορεί ο Τέλης.
Το Πάσχα του ’82 αναβιώνουν για πρώτη φορά οι αυγομαχίες, το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών. Αντιλαμβάνονται ότι έθιμα ριζωμένα για αιώνες στην ψυχή των προγόνων τους, χάνονται και φέρουν την ευθύνη ως νέα γενιά να τα διασώσουν. Ο μπαρμπά Γιάννης ο Λαζαρίδης είναι ο ηθικός αυτουργός της διάσωσης του εθίμου, μια και είναι αυτός που δίδαξε στους νέους την τέχνη να ξεχωρίζουν τα γερά αυγά κότας από τον ήχο που κάνουν αυτά όταν τα χτυπούν στα δόντια τους. Και την σκυτάλη παίρνει ο Σύλλογος. Σύμφωνα με τον Τέλη, ορίζουν μια επιτροπή, αποτελούμενη από το Σάββα Νικολαϊδη, ως άνθρωπο που ήξερε να ξεχωρίζει τα γερά αυγά, τον κτηνίατρο Θωμά Μαυρίδη, ως ειδικό να εξετάσει τα αυγά αν είναι κότας ή όχι και τον παπά του χωριού για να επιβεβαιώσει με το κύρος του την αλήθεια του διαγωνισμού. Τα έπαθλα για τους νικητές είναι κύπελλα. Και οι πρώτες αυγομαχίες είναι γεγονός. Από τότε μέχρι και σήμερα οι αυγομαχίες θα συνεχίσουν να γίνονται κάθε Πάσχα ανελλιπώς, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και το έθιμο θα σωθεί. Ο Τέλης επιτέλους, με την πληροφορία του έριξε φως στην αρχή της αναβίωσης του εθίμου των αυγομαχιών από το Σύλλογο, που τόσο καιρό προσπαθούσα να βρω.
Την παραμονή Χριστουγέννων αναβιώνουν το δεύτερο έθιμο, τα ποντιακά Χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Στόχος τους, εκτός της αναβίωση του εθίμου είναι και η συγκέντρωση χρημάτων για το Σύλλογο. Τα ποντιακά κάλαντα δεν ακούγονταν πλέον στο χωριό, έπεσαν και αυτά θύματα της ενσωμάτωσης των προσφύγων στην νέα πατρίδα.
Τα θυμάται όμως ακόμη ο Λάζαρος Μαυρίδης, ο γνωστός Λαζαρίκας, γεννημένος στον Πόντο, στον οποίο απευθύνονται και τα μαθαίνουν. Έτσι με τον Κώστα Σαπρανίδη στη λύρα, η παρέα λέει τα κάλαντα στο χωριό, δίνοντας πολύ χαρά στους Θρυλοριώτες. Δεν λείπουν βέβαια και οι αντιδράσεις, γιατί τότε ήταν πολύ παράξενο μεγάλα κορίτσια και αγόρια να λένε τα κάλαντα. «’Κ’ εντρέπουστουν σ’ ατό την ηλικία να ψάλετε τα κάλαντα», τους είπε μια γιαγιά, θυμάται γελώντας η Νίτσα. Όταν όμως της εξήγησαν τους λόγους για τους οποίους το έκαναν, τους αντάμειψε καλά.
Τα θυμάται όμως ακόμη ο Λάζαρος Μαυρίδης, ο γνωστός Λαζαρίκας, γεννημένος στον Πόντο, στον οποίο απευθύνονται και τα μαθαίνουν. Έτσι με τον Κώστα Σαπρανίδη στη λύρα, η παρέα λέει τα κάλαντα στο χωριό, δίνοντας πολύ χαρά στους Θρυλοριώτες. Δεν λείπουν βέβαια και οι αντιδράσεις, γιατί τότε ήταν πολύ παράξενο μεγάλα κορίτσια και αγόρια να λένε τα κάλαντα. «’Κ’ εντρέπουστουν σ’ ατό την ηλικία να ψάλετε τα κάλαντα», τους είπε μια γιαγιά, θυμάται γελώντας η Νίτσα. Όταν όμως της εξήγησαν τους λόγους για τους οποίους το έκαναν, τους αντάμειψε καλά.
Το πάθος των νιάτων θα αλλάξει τα Χριστούγεννα του '82 για το Θρυλόριο. Εκτός από τους παραδοσιακούς ήχους των καλάντων, ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και μια φάτνη φτιαγμένη από τον Νίκο Νικολαϊδη κοσμεί την πλατεία του χωριού. Ακόμη θυμάται και γελά η παρέα τα άχυρα που ο Νίκος έβαλε μέσα στη φάτνη, στην προσπάθειά του να την αναπαραστήσει όσο γίνεται πιο πειστικά, τα οποία όμως ο αέρας σκόρπισε και γέμισε την πλατεία. Στη θέα τους την επομένη, οι νοικοκυρές των σπιτιών γύρω από την πλατεία, έπαθαν σοκ και τους φώναζαν να πάνε τα μαζέψουν.
Η ανατολή του 1983 θα βρει τους νέους στο σπίτι της Χρύσας της Αφεντουλίδου να γιορτάζουν όλοι μαζί την Πρωτοχρονιά. Είχα την τύχη να είμαι και εγώ εκεί μαζί με την αδερφή μου την Όλγα και να θαυμάσω τη μοναδική σχέση αυτών των νέων. Έφηβες τότε, που βιαζόμασταν να μεγαλώσουμε, δεχθήκαμε με περισσή ευτυχία την πρόσκληση των μεγαλύτερων να μπούμε στον κόσμο τους. Θυμάμαι κάτσαμε σε μια γωνιά στην αρχή και τους παρακολουθούσαμε αμήχανες να μιλούν, να γελούν, να παίζουν χαρτιά, να χορεύουν. Η ζεστασιά της παρέας εύκολα μας κατέκτησε και έδιωξε την αμηχανία μας.
Εκείνο το βράδυ γοητεύθηκα τόσο από το δέσιμο των νέων αυτών, που ζήλεψα και θαύμασα. Δυστυχώς δεν μπόρεσα να γίνω κομμάτι αυτού του υπέροχου κόσμου, ήμουν βλέπετε άλλη γενιά. Ούτε η δική μου γενιά, αλλά ούτε και οι επόμενες θα ζήσουν παρόμοιες σχέσεις. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Νίκος Τσατλίδης «Τα χρόνια τα σημερινά με τα τότε είναι μέρα με τη νύχτα». Έχοντας όμως γευτεί έστω και λίγο τη γλύκα εκείνης της παρέας, δε σταμάτησα να την εξάρω στις επόμενες γενιές που είδα να μεγαλώνουν μέσα στο Σύλλογο και να επιτάσσω ως ανάγκη και στόχευση του Συλλόγου τη δημιουργία σχέσεων παρέας, σχέσεων αγνής αγάπης, ειλικρίνειας, ομαδικότητας, συνεργασίας και αλληλεγγύης. Γιατί αποδείχθηκε ότι τα σπουδαία έτσι προκύπτουν.
Εκείνο το βράδυ γοητεύθηκα τόσο από το δέσιμο των νέων αυτών, που ζήλεψα και θαύμασα. Δυστυχώς δεν μπόρεσα να γίνω κομμάτι αυτού του υπέροχου κόσμου, ήμουν βλέπετε άλλη γενιά. Ούτε η δική μου γενιά, αλλά ούτε και οι επόμενες θα ζήσουν παρόμοιες σχέσεις. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Νίκος Τσατλίδης «Τα χρόνια τα σημερινά με τα τότε είναι μέρα με τη νύχτα». Έχοντας όμως γευτεί έστω και λίγο τη γλύκα εκείνης της παρέας, δε σταμάτησα να την εξάρω στις επόμενες γενιές που είδα να μεγαλώνουν μέσα στο Σύλλογο και να επιτάσσω ως ανάγκη και στόχευση του Συλλόγου τη δημιουργία σχέσεων παρέας, σχέσεων αγνής αγάπης, ειλικρίνειας, ομαδικότητας, συνεργασίας και αλληλεγγύης. Γιατί αποδείχθηκε ότι τα σπουδαία έτσι προκύπτουν.
Στο μεταξύ, παράλληλα με τις διάφορες δραστηριότητες, προχωρούν και στις ενέργειες για την νομική υπόσταση του Συλλόγου. Εκλέγουν προσωρινή διοικούσα Επιτροπή, η οποία αναλαμβάνει τις διαδικασίες για την ίδρυση του Συλλόγου. Πρόεδρος του πενταμελούς προσωρινού συμβουλίου, σύμφωνα με τη Νίτσα, ορίζεται ο Τέλης ο Κυριακίδης, η ίδια γίνεται Γραμματέας, Ταμίας η Νένα Σαλπιγγίδου και μέλη ο Χρήστος ο Σαπρανίδης και η Αρχοντούλα Κυριακίδου. Το καταστατικό με ημερομηνία 19-11-1982 γράφει σχετικά, στη μεταβατική διάταξη «Άρθρον 30ν: Η εκλεγησομένη πενταμελής προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή θα ασκήση τα καθήκοντα Διοικητικού Συμβουλίου μέχρι της πρώτης Τακτικής Γενικής Συνελεύσεως, ήτις θα συγκληθή τον Απρίλιον του 1983 δι’ εκλογήν Διοικητικού Συμβουλίου και Εξελεγκτικής Επιτροπής».
Έχοντας έντονο το συνεταιριστικό πνεύμα από τους προγόνους και όντας κατά βάση αγροτική κοινωνία, απευθύνονται για την σύσταση του Συλλόγου στη Διεύθυνση Γεωργίας, από όπου ζητούν κατευθύνσεις. Πράγματι η Διεύθυνση Γεωργίας ανταποκρίνεται στο αίτημα τους και στέλνει κάποιον στο Θρυλόριο να ενημερώσει και να καθοδηγήσει τους νέους. Τους προτείνει την ίδρυση Συλλόγου με την επωνυμία «Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτικής Νεολαίας Θρυλορίου», ο οποίος θα αποτελεί κομμάτι της Διεύθυνσης Γεωργίας και θα λειτουργεί σύμφωνα με κανονισμούς που προβλέπονταν από την υπηρεσία. Οι νέοι όμως, όπως θυμάται ο Τέλης, διαφωνούν με την παραπάνω πρόταση, γιατί θέλουν να είναι αυτόνομοι και να έχουν δικό τους καταστατικό από το πρωτοδικείο, ώστε να έχουν τη δυνατότητα επιχορηγήσεων και από άλλους φορείς. Έτσι η συνεργασία σταματάει και προχωρούν μόνοι τους. Στη σύνταξη του καταστατικού κρατούν κάποιες από τις παραγράφους του κανονισμού της Διεύθυνσης Γεωργίας, αλλά και την επωνυμία «Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτικής Νεολαίας Θρυλορίου». Απαιτούνται όμως και είκοσι υπογραφές από τα ιδρυτικά μέλη που εύκολα συγκεντρώνονται. Υπογράφουν, όπως φαίνεται στο καταστατικό οι:
1. Νικολαϊδης Νικόλαος του Παναγιώτη
2. Κυριακίδης Αριστείδης του Γεωργίου
3. Τσατλίδης Νικόλαος του Σωκράτη
4. Μαυρίδου Αναστασία του Ιωάννη
5. Σαπρανίδου Ελπίδα του Ιωάννη
6. Σαλπιγγίδου Χρυσή του Σάββα
7. Σαλπιγγίδου Αρχοντούλα του Σάββα
8. Ελευθεριάδης Κωνσταντίνος του Λαζάρου
9. Σαββίδης Ευστάθιος του Ιωάννη
10. Σαββίδου Αναστασία του Στεφάνου
11. Σαπρανίδης Χρήστος του Κωνσταντίνου
12. Σαπρανίδου Μαρία του Ευθυμίου
13. Σαπρανίδης Ηλίας του Κωνσταντίνου
14. Σαλπιγγίδου Παρθένα του Ιωάννη
15. Τσατλίδου Ελένη του Δημητρίου
16. Τσατλίδου Σοφία του Δημητρίου
17. Παπαδόπουλος Σάββας του Νικολάου
18. Σαλπιγγίδης Ελευθέριος του Παναγιώτη
19. Ελευθεριάδης Διογένης του Γεωργίου
20. Αναστασιάδης Λάζαρος του Παναγιώτη
Μαζεύουν και τα χρήματα που απαιτούνται και καταθέτουν το καταστατικό στο Πρωτοδικείο. «Τα πρώτα χρήματα για το καταστατικό τα δώσαμε εγώ, ο Νίκος ο Νικολαϊδης, ο Γιώργος ο Κυριακίδης, ο Κωστής ο Ελευθεριάδης και η Νίτσα η Τσατλίδου. Πήραμε και 500 δραχμές από τα ιδρυτικά μέλη» θυμάται ο Τέλης.
Εν αναμονή της απόκτησης νομικής υπόστασης του Συλλόγου, αμέσως μετά τις γιορτές, τον Γενάρη του 1983, καλούν τους Θρυλοριώτες στην αίθουσα της Κοινότητας σε εκδήλωση κοπής πίτας, όπου για πρώτη φορά επίσημα ανακοινώνουν την ίδρυση του Συλλόγου στον κόσμο του χωριού και ζητούν την στήριξή του. Ο κόσμος αντιδρά με ενθουσιασμό στην είδηση.
Η Νίτσα περιγράφει με λεπτομέρειες την εκδήλωση «Η μαμά μου έκανε οχτώ βασιλόπιτες. Πήραμε και οχτώ ελαιόδεντρα για δώρα και καλέσαμε έναν γεωπόνο από την Αγροτική Ανάπτυξη να μας μιλήσει για την καλλιέργεια της ελιάς. Μίλησε ο γεωπόνος, κόψαμε τις βασιλόπιτες, δώσαμε τα δώρα και μιλήσαμε για το Σύλλογο που πάμε να ιδρύσουμε. Ήταν η πρώτη επίσημη ανακοίνωση στο χωριό για την ίδρυση του Συλλόγου. Μας έκανε εντύπωση ότι ήρθαν πολλοί χωριανοί, που χάρηκαν πολύ το ξεκίνημα του Συλλόγου και μας βοήθησαν. Η Κοινότητα γέμισε κόσμο».
Εκ μέρους του, υπό σύσταση Συλλόγου, μίλησε στην εκδήλωση η Νένα Σαλπιγγίδου «Ο Σύλλογος σας ευχαριστεί για άλλη μια φορά, που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση του και παρευρεθήκατε στην εκδήλωση αυτή. Ελπίζουμε να υπάρχει η ίδια ανταπόκριση από μέρους σας και σ’ όλες τις μετέπειτα εκδηλώσεις.
Όπως και εσείς βλέπετε, οργανώνουμε το Σύλλογο αυτό με μεγάλο ενθουσιασμό και απεριόριστη θέληση. Αυτά όμως δε φτάνουν για να πραγματοποιηθούν οι στόχοι μας.
Θέλουμε να κάνουμε τόσα πράγματα και όλα μας οδηγούν στο ίδιο πρόβλημα, στο κεφάλαιο.
Βέβαια έχουμε μερικά χρήματα με τα οποία θα καλύψουμε άλλες επείγουσες ανάγκες.
Η δημιουργία λ.χ. του χορευτικού συγκροτήματος που είναι από τους βασικούς στόχους μας, είναι υπόθεση εύκολη και δύσκολη συγχρόνως. Εύκολη από την άποψη ότι υπάρχουν νέοι του χωριού που με μεγάλη προθυμία δέχονται να διδαχθούν και να χορέψουν τους παραδοσιακούς μας χορούς και δύσκολη γιατί χρειάζονται χρήματα αρκετά για τις στολές.
Επειδή θεωρούμε απαραίτητη την ύπαρξη ποντιακού συγκροτήματος στο χωριό μας, παρακαλούμε να βοηθήσετε και εσείς στο πρόβλημά μας αυτό, για να το ξεπεράσουμε μαζί. Κρίναμε απαραίτητο να γίνει κάποιος έρανος στο χωριό για την συγκέντρωση του κεφαλαίου που χρειάζεται.
Είναι κρίμα σε ένα χωριό καθαρά ποντιακό σαν το δικό μας, να μην υπάρχει ένα χορευτικό συγκρότημα για το οποίο όλοι θα αισθανόμαστε περήφανοι».
Η ανάγκη ανάδειξης της Ποντιακής τους ταυτότητας, παρότι είναι τρίτης γενιάς των προσφύγων Ποντίων και έχουν πλέον ενσωματωθεί στην τοπική κοινωνία, συνεχίζει να είναι παρούσα. «Νιώθαμε περήφανοι που ήμασταν Πόντιοι και θέλαμε αυτό να το βγάλουμε και έξω» δηλώνει η Νίτσα και συνεχίζει η Αρχοντούλα Κυριακίδου «Θέλαμε να δείξουμε στον κόσμο, έξω από το χωριό, ποιοι ήμαστε και να συμβάλουμε στην ανύψωση του χωριού».
Θεωρούν ότι το χορευτικό συγκρότημα μπορεί να καλύψει αυτή την ανάγκη και την προτάσσουν στους σκοπούς του Συλλόγου. Ο Νίκος Τσατλίδης λέει χαρακτηριστικά «Συνειδητοποιήσαμε ότι είχαμε την ευθύνη και την υποχρέωση να διασώσουμε την πολιτιστική μας παράδοση. Γι’ αυτό ιδρύσαμε και το Σύλλογο. Θέλαμε να υπάρχει ο Σύλλογος, να δημιουργήσουμε το χορευτικό, να μείνουν τα ήθη τα έθιμα και οι παραδόσεις από τους παππούδες και τους γονείς μας, να εδραιωθούν και να μη χαθούν».
Κάνουν μεγάλη προσπάθεια για να εξασφαλίσουν φορεσιές για το συγκρότημα. Η Σούλα η Σαββίδου, περιγράφει την αγωνία του συζύγου της Στάθη Σαββίδη, του πρώτου εκλεγμένου Προέδρου του Συλλόγου, για την απόκτηση φορεσιών. «Το όνειρό μας ήταν να έχουμε χορευτικό συγκρότημα. Θυμάμαι έναν Στάθη να είναι συνέχεια στο χωριό, στο Σύλλογο. Εγώ είχα μικρά παιδιά τότε. Είχε μεγάλο βάσανο για να γίνουν φορεσιές για το συγκρότημα και να έχουν όλοι ίδια παπούτσια. Έγινε μεγάλος αγώνας και τελικά ράψαμε φορεσιές στην Κίτσα την Αφεντουλίδου».
Στις 7 Απριλίου του 1983 το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης εγκρίνει την ίδρυση και το καταστατικό του Συλλόγου και έτσι ο Σύλλογος αποκτά πλέον νομική υπόσταση.
Στην τελευταία του σελίδα γράφει «Βεβαιούται ότι το παρόν καταστατικόν κατεχωρήθη στο βιβλίο καταχωρήσεων Σωματείων υπ’ αύξ. αρίθμ. 242/7-4-1983 της καταχωρήσεως διαταχθείσης δια της υπ’ αρίθμ. 18/83 αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης.
Κομοτηνή 7-4-1983
Ο Γραμματέας»
Σύμφωνα λοιπόν με το 1ο άρθρο του καταστατικού «Ιδρύεται Σωματείον εδρεύον εν Θρυλορίω Κομοτηνής υπό την επωνυμίαν «Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτικής Νεολαίας Θρυλορίου». Το Σωματείον εφεξής θα αποκαλείται Σύλλογος». Και σύμφωνα με το 2ο άρθρο του, κύριος σκοπός του Συλλόγου είναι η πνευματική, ηθική και καλλιτεχνική καλλιέργεια των μελών και εν γένει μορφωτική, πολιτιστική ανύψωση εν τω Νομώ Ροδόπης.
Βέβαια ο Σύλλογος είχε και έναν ακόμη σημαντικό σκοπό, όπως έλεγε αστειευόμενος ο Νίκος ο Νικολαϊδης «Σκοπός του Συλλόγου έν’ να παντρεύκουμες όλ’», θυμάται γελώντας η Σοφία Τσατλίδου και όλη η παρέα. Πράγματι όλοι σχεδόν στην παρέα παντρεύτηκαν και εκείνος αφού τους αποκατέστησε όλους παντρεύτηκε τελευταίος.
Την Κυριακή 10 Απριλίου του 1983 γίνεται η πρώτη τακτική Γενική Συνέλευση του Μορφωτικού Συλλόγου Αγροτικής Νεολαίας Θρυλορίου με μοναδικό της θέμα την εκλογή επταμελούς Διοικητικού Συμβουλίου, εκλογή τριμελούς Εξελεγκτικής Επιτροπής και Αναπληρωματικών μελών, από όπου προκύπτει και το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου που έχει ως εξής:
Πρόεδρος Στάθης Σαββίδης
Αντιπρόεδρος Διγενής Ελευθεριάδης
Γενική Γραμματέας Παρθένα Σαλπιγγίδου
Ταμίας Αναστασία Μαυρίδου
Μελη Ελπίδα Σαπρανίδου, Σοφία Τσατλίδου και Κωνσταντίνος Τοπαλίδης.
Αναπληρωματικά Μέλη η Αρχοντούλα Κυριακίδου και η Αρχοντούλα Σαλπιγγίδου.
Στην Εξελεγκτική Επιτροπή είναι ο Αριστείδης Κυριακίδης, ο Νικόλαος Νικολαϊδης και ο Γεώργιος Μαυρίδης με Αναπληρωματικά Μέλη την Χρυσή Σαλπιγγίδου και την Μαρία Σαπρανίδου.
Το πρώτο εκλεγμένο Διοικητικό Συμβούλιο, πραγματοποιεί την πρώτη του εκδήλωση στο πανηγύρι του χωριού Κωνσταντίνου και Ελένης. Φέρνουν χορευτικά συγκροτήματα από γειτονικά χωριά στην πλατεία του χωριού και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς. Η Νένα θυμάται ότι καλέσανε τα χορευτικά συγκροτήματα της Ξυλαγανής, των Αγίων Θεοδώρων και του Κοσμίου και τους μετέφερε με το λεωφορείο του ο Πέτρος Τοπαλίδης. Τότε χορεύανε μικρά παιδιά στα συγκροτήματα και όχι μεγάλοι. Οικονομική ενίσχυση για την εκδήλωση, όπως θυμάται ο Τέλης ο Κυριακίδης, πήραν από τη Νομαρχία, ύψους πενήντα χιλιάδων δραχμών, με την οποία πλήρωσαν το λεωφορείο και το τραπέζι που έκαναν στους χορευτές, στο μαγαζί του Σπύρου του Σαλπιγγίδη. Η φιλοξενία του Συλλόγου εντυπωσίασε τα χορευτικά συγκροτήματα και αποτέλεσε παράδειγμα για τους άλλους Συλλόγους, λέει με έμφαση ο Τέλης.
Τέλη Ιουνίου του ίδιου χρόνου, διοργανώνουν και τον πρώτο χορό τους στο μαγαζί του Γιάννη Παπαδόπουλου, με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για την απόκτηση φορεσιών για το χορευτικό, θυμάται η Νένα, ως Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου τότε. «Υπολογίσαμε να έχουν τελειώσει τα αλώνια, ώστε να έχει ο κόσμος λεφτά και να έχει επιτυχία ο χορός μας. Πράγματι είχε πάρα πολύ κόσμο, το μαγαζί γέμισε. Στη λαχειοφόρο αγορά θυμάμαι το μεγάλο μας δώρο ήταν ένας ηλιακός θερμοσίφωνας, σημαντικό δώρο για την εποχή».
Δε θα βγει ο χρόνος και το συγκρότημα θα αποκτήσει τις δικές του φορεσιές. Μένει να παραγγείλουν δεκαπέντε ζευγάρια μπότες για τις ανδρικές φορεσιές. Αυτό αποφασίζουν στην ετήσια Γενική Συνέλευση των μελών της 25ης Νοεμβρίου του 1983. Στα θέματα της ημερήσιας διάταξης ξεχωρίζουν ο καλλωπισμός του χωριού, η εύρεση χώρου στέγασης του Συλλόγου και κυρίως η αλλαγή τίτλου του.
Όσον αφορά τον καλλωπισμό του χωριού, αποφασίζεται η δενδροφύτευση του, ο καθαρισμός των δρόμων, η τοποθέτηση καλαθιών απορριμμάτων. Είναι νέοι και αντιλαμβάνονται την ευθύνη τους για τη διαμόρφωση του παρόντος και του μέλλοντος τους. Πολιτισμός δεν είναι μόνο η διάσωση της ιστορίας και της παράδοσης, αλλά και το υγειές και όμορφο περιβάλλον. Έτσι απλά, αλλά συνάμα γοητευτικά, συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και βάζουν τη δική τους σφραγίδα στον κόσμο που καλούνται να ζήσουν και να γράψουν τη δική τους ιστορία.
Το θέμα της εύρεσης χώρου στέγασης απασχόλησε το Σύλλογο από τον πρώτο χρόνο της ίδρυσης του. Απόλυτα λογικό θα μου πείτε, γιατί στέκομαι στο θέμα. Γιατί δυστυχώς μετά από τριάντα χρόνια παραμένει ένα άλυτο θέμα. Προσωρινές λύσεις δόθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, όπως είναι ο χώρος του κτηρίου του προσκοπισμού που βρίσκεται δίπλα στην Κοινότητα, το λεγόμενο Συλλογάκι, όπως συνηθίζουμε να λέμε, αλλά και η Κοινότητα του χωριού όπου φιλοξενηθήκαμε και συνεχίζουμε να φιλοξενούμαστε ακόμη και σήμερα.
Βέβαια ο Δήμος Κομοτηνής δρομολόγησε την ίδρυση Πολιτιστικού Κέντρου στο Θρυλόριο, η αποπεράτωση του οποίου όμως έπεσε θύμα της οικονομικής κρίσης της χώρας μας. Καλά είπε ο λαός μας, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού.
Βέβαια ο Δήμος Κομοτηνής δρομολόγησε την ίδρυση Πολιτιστικού Κέντρου στο Θρυλόριο, η αποπεράτωση του οποίου όμως έπεσε θύμα της οικονομικής κρίσης της χώρας μας. Καλά είπε ο λαός μας, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού.
Το πιο σημαντικό από τα θέματα της ημερήσιας διάταξης θεωρώ ότι είναι η αλλαγή τίτλου του Συλλόγου, ενώ ακόμη δεν συμπλήρωσε ένα χρόνο από την ίδρυσή του. Στο πρακτικό γράφει «Αποφασίστηκε ομόφωνα να αρχίσουν από το νέο έτος οι διαδικασίες για την αλλαγή τίτλου του Συλλόγου. Κρίθηκε αναγκαίο στον τίτλο να περιλαμβάνεται και η λέξη «Πόντος» ή κάτι παρόμοιο, για να καταστεί γνωστή η πραγματική ταυτότητα του Συλλόγου». Ο προσδιορισμός της ποντιακής ταυτότητας διαρκώς στο προσκήνιο και ο τίτλος του Συλλόγου «Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτικής Νεολαίας Θρυλορίου», όπως είναι φυσικό, δεν ικανοποιεί.
Έτσι στις 22 Μαΐου του 1986 το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης εγκρίνει την πρώτη τροποποίηση του Συλλόγου ο οποίος μετονομάζεται σε «Πολιτιστικό Όμιλο Ποντίων Θρυλορίου». Το καταστατικό γράφει «Άρθρον 1ον. Ιδρύεται Σωματείον, που εδρεύει στο Θρυλόριο Κομοτηνής με την επωνυμία «Πολιτιστικός όμιλος Ποντίων Θρυλορίου. Το Σωματείο στο εξής θα αποκαλείται όμιλος». Η τροποποίηση αφορά μόνο την επωνυμία του Συλλόγου ενώ τα άρθρα του παραμένουν ως έχουν.
Επειδή όμως, όπως είπε ο Ηράκλειτος «τα πάντα ρει και ουδέν μένει», έτσι και τα χρόνια που κυλούν φέρνουν αναπόφευκτα τις δικές τους αλλαγές, που ο Σύλλογος, σαν ζωντανός οργανισμός, καλείτε να τις ακολουθήσει και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Το καταστατικό που αποτελεί το θεμέλιο της λειτουργίας του, είναι το πρώτο που θα μπει στο πλάνο της αλλαγής.
Από το 2001 αρχίζει η συζήτηση για τη δεύτερη τροποποίηση του καταστατικού, αρχικά με την πρόταση της Γενικής Συνέλευσης να συμπληρωθεί η επωνυμία του Συλλόγου με τον τίτλο «Η Κερασούντα και το Γαρς», δηλωτικό του τόπου καταγωγής των περισσότερων Ποντίων κατοίκων του Θρυλορίου. Στη Γενική Συνέλευση της 16ης Φεβρουαρίου 2003 η τροποποίηση του καταστατικού αποτελεί το μοναδικό θέμα συζήτησης και ακούγονται προτάσεις επί των άρθρων του καταστατικού, η οποία ολοκληρώνεται στην Συνέλευση της 3ης Απριλίου 2005, οπότε και αποφασίζεται το τελικό κείμενο του καταστατικού και η κατάθεση του στο Πρωτοδικείο για τροποποίηση.
Στις 19 Απριλίου 2005 εγκρίνεται το τροποποιημένο καταστατικό με το άρθρο 1ο να γράφει «Ιδρύεται Σωματείο με την επωνυμία: «Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου: Η Κερασούντα και το Γαρς» ΕΔΡΑ: Θρυλόριο, Νολού Ροδόπης. Τούτο στα επόμενα άρθρα θα αποκαλείται Σύλλογος».
Στο σκοπό δε του Συλλόγου προστίθενται «Η διατήρηση της πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς, η αναβάθμιση του πολιτιστικού επιπέδου και η επιμόρφωση των Ποντίων που κατάγονται από το Θρυλόριο και διαμένουν στην ευρύτερη περιοχή. Η καλλιέργεια ιστορικής μνήμης στα μέλη του, με την ταυτόχρονη μελέτη και διάδοση της ιστορίας του ποντιακού Ελληνισμού».
Είναι γεγονός ότι αλλάζουν οι καιροί, αλλάζουν και οι στόχοι που καλείται ο Σύλλογος να υπηρετήσει. Οι νέοι του '80 μέσα από το Σύλλογο, δηλώνουν με λεβεντιά και αποφασιστικότητα ότι είναι κομμάτι της θρακιώτικης κοινωνίας, στην οποία οι πρόσφυγες πρόγονοί τους έχτισαν τη νέα τους ζωή, αναδεικνύοντας τα στοιχεία της ποντιακής τους ταυτότητας. Αντιστέκονται στους όρους της ενσωμάτωσης που τους θέλει αρνητές της λαλιάς τους, της κουλτούρας και της ιστορίας τους. Βάζουν τους δικούς τους όρους και προχωρούν κάνοντας έντονη την παρουσία τους μέσα από τις δραστηριότητες του Συλλόγου και αξιοποιώντας το παρελθόν ως αφετηρία για ένα δημιουργικό παρόν και μέλλον.
Οι νέοι του 21ου αιώνα όμως καλούνται να σώσουν την ανθρωπιά αυτού του κόσμου, την καταρρακωμένη συνείδησή του, τον κόσμο που υποδουλώθηκε σε ένα σχήμα ζωής που του επιβλήθηκε μέσω της ιδεολογίας της παγκοσμιοποίησης, ξένο προς τις δικές του συνήθειες και αντιλήψεις, με σύμμαχο την ιλιγγιώδη τεχνολογική ανάπτυξη. Γιατί η τεχνολογία μπορεί να πρόσφερε στον άνθρωπο νέους πόρους ζωής, να διεύρυνε το φάσμα της ανθρώπινης γνώσης και να έλυσε χρόνια προβλήματα, ο άνθρωπος όμως πλήρωσε το τίμημα με την αποξένωση, τον πολιτιστικό μαρασμό, την κρίση αξιών. Σε όλα αυτά προστέθηκε και η παγκόσμια οικονομική κρίση, με τη χώρα μας να διεκδικεί την πρωτιά.
Έτσι ο προσδιορισμός της ταυτότητας προβάλλει σαν ένα από τα πιο επιτακτικά ζητούμενα των ημερών μας και η μόνη διέξοδος είναι να στηριχτούμε στην γερή μας ραχοκοκαλιά, την παράδοση και την ιστορική μας μνήμη. Ο προσδιορισμός της ταυτότητας όμως σε επίπεδο πλέον εθνικό, με όλα τα διαφορετικά πολιτιστικά κομμάτια που συνθέτουν το παζλ της ελληνικής φυσιογνωμίας, μέρος του οποίου είναι και ο Ποντιακός Ελληνισμός. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η προσθήκη στο καταστατικό του Συλλόγου, της καλλιέργειας της ιστορικής μνήμης και της διατήρησης της πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς των ποντίων προγόνων μας.
Έτσι δικαιολογείται η αλλαγή προσανατολισμού των δραστηριοτήτων του, που μετέτρεψαν το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας σε εκδηλώσεις μνήμης, το θέατρο σε μέσο διάσωσης της ποντιακής μας λαλιάς, την εκμάθηση χορών σε δυνατότητα προβολής της χορευτικής ποντιακής παράδοσης, την προσφορά ποντιακών φαγητών σε πρόταση για υγιεινή διατροφή και την αναβίωση εθίμων σε τόνωση των χαμένων μας αξιών.
Έτσι δικαιολογείται η αλλαγή προσανατολισμού των δραστηριοτήτων του, που μετέτρεψαν το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας σε εκδηλώσεις μνήμης, το θέατρο σε μέσο διάσωσης της ποντιακής μας λαλιάς, την εκμάθηση χορών σε δυνατότητα προβολής της χορευτικής ποντιακής παράδοσης, την προσφορά ποντιακών φαγητών σε πρόταση για υγιεινή διατροφή και την αναβίωση εθίμων σε τόνωση των χαμένων μας αξιών.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο πριν συμπληρώσει χρόνο, τον Ιανουάριο του ’84 αλλάζει, γιατί φαίνεται, ο άγραφος σκοπός του Συλλόγου, «να παντρεύκουμες όλ’», όπως τον είχε ορίσει ο Νίκος ο Νικολαϊδης, πραγματοποιείται και η πλειοψηφία από τους πρωτεργάτες του Συλλόγου αποκτούν καινούργιους ρόλους, κάνουν οικογένεια ή ασχολούνται με την αναζήτηση εργασίας, όπως επιτάσσει η ενηλικίωση.
Τα χρόνια που ακολουθούν πολλά πρόσωπα περνούν από τη διοίκηση του Συλλόγου, βάζοντας το καθένα το δικό του λιθαράκι στο οικοδόμημά του, που χρόνο με το χρόνο ψηλώνει σε στόχους και έργα.
Στο χορευτικό συγκρότημα, από τον Μάρτη του 1984, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, αναλαμβάνει χοροδιδάσκαλος ο Δημήτρης Αποστολίδης και λυράρης ο Χαράλαμπος Σιδηρόπουλος. Γενιές ολόκληρες θα μάθουν ποντιακούς χορούς από τον Δημήτρη Αποστολίδη, τον «δάσκαλο» όπως τον φωνάζουν οι μαθητές του μικροί και μεγάλοι, ο οποίος συνεχίζει ακόμη μέχρι σήμερα να διδάσκει αφιλοκερδώς. Τον Χαράλαμπο Σιδηρόπουλο διαδέχεται το 1996 ο γιος του Ιωάννης, με την παροιμιώδη συνέπεια και υπευθυνότητα, που επίσης μέχρι σήμερα συνοδεύει με τη λύρα του τα χορευτικά συγκροτήματα του Συλλόγου. Δυο άνθρωποι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την ιστορία του Συλλόγου και τη χορευτική παράδοση του χωριού.
Στα τριάντα χρόνια της πορείας του Συλλόγου, τα χορευτικά του συγκροτήματα, έχουν δεκάδες εμφανίσεις σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, με κορυφαίες την εμφάνισή τους στο Αλάτρι της Ιταλίας, όπου εκπροσώπησαν την Ελλάδα, τον Αύγουστο του 2003 και στα οχτώ Πανελλαδικά Φεστιβάλ Ποντιακών Χορών της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε για την ιστορία ότι στο 7ο Πανελλαδικό Φεστιβάλ που έγινε στην Κομοτηνή, ο Σύλλογος σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Γυναικών Θρυλορίου μαγείρεψε και τάισε τους 1700 χορευτές του Φεστιβάλ.
Ο χορός και η μουσική είναι το δίδυμο που δεν έλειψε ποτέ από τη ζωή του Θρυλορίου. Χρόνο για χορό και μουσική έβρισκαν πάντα, με κάθε ευκαιρία έστηναν το γλέντι, στην πλατεία και στα πανηγύρια, στα παρακάθια των μερακλήδων, στις ονομαστικές γιορτές, στους γάμους και στις βαφτίσεις, αλλά και χωρίς αφορμή, μετά τη δουλειά στο χωράφι για να ξεκουράσουν την ψυχή αγνοώντας τον κάματο της ημέρας. Έτσι πολύ πριν δημιουργηθεί ο Σύλλογος οι δεύτερης γενιάς Θρυλοριώτες, αγόρια και κορίτσια, οργανώνουν χορευτικό συγκρότημα, δανειζόμενοι φορεσιές από άλλους Συλλόγους - μέχρι τη Δράμα έφτασε ο Δημήτρης Τσατλίδης για να βρει φορεσιές – και χορεύουν στα Ελευθέρια της Κομοτηνής και σε άλλες σημαντικές στιγμές και εκδηλώσεις της εποχής τους. Θεωρούνται ο πρόγονος των χορευτικών συγκροτημάτων του Συλλόγου και η φωτογραφία τους που ευτυχώς σώζεται είναι αδιάψευστος μάρτυρας της μοναδικής σχέσης των Ποντίων Θρυλοριωτών με «τη τοξαρί το σύρσιμο, τη κεμεντσές τον ήχο».
Έχοντας χρέος να σώσουμε τη μουσική μας παράδοση και να μην ξεχαστούν οι άνθρωποι που τη φύλαξαν, ο Σύλλογος κατέγραψε τη μουσική ιστορία του χωριού, στο βιβλίο του με τίτλο «Ομεύω κι ονειρεύκουμαι, θυμούμαι κι πορεύω. Οι μουσικοί του χωριού μας» και στο ομώνυμο cd.
Από το 1984, το θέατρο μπαίνει στις στοχεύσεις του Συλλόγου. Πολλά ποντιακά θεατρικά έργα από διάφορους Συλλόγους ανά την Ελλάδα, θα φιλοξενηθούν στις εκδηλώσεις της Αγίας Μαρίνας, μόλις όμως το 2004 αρχίζει η θεατρική παραγωγή από το θίασο του Συλλόγου, με πρώτο έργο τον «Κούκουδα» της Βέρας Αντωνιάδου, σε σκηνοθεσία Αθανάσιου Δουλγερίδη και το 2006 την κωμωδία του Φίλωνα Κτενίδη «Η αποθήκη της Στοφορίνας» με τον ίδιο σκηνοθέτη. Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε την αφιλοκερδή βοήθεια του Αθανάσιου Δουλγερίδη στις θεατρικές παραστάσεις, τόσο στη σκηνοθεσία των περισσότερων έργων που ανέβασε ο Σύλλογος, όσο και στην κατασκευή σκηνικών. Ακολουθούν το 2009 «Ο Πρωθυπουργόν», το 2010 το «Καφενείον ο Πόντος», το 2011 η Ποντιακή Επιθεώρηση «Τζαϊζουμ’ ’κι φογούντανε, χατεύοματς κι φεύνε», το 2012 η θεατρική παράσταση «Τη σχολείονος παλαιά λαλίας» και για το 2013 η συνέχεια της επιθεώρησης «Τζαϊζουμ’ ’κι φογούντανε, χατεύοματς κι φεύνε», όλα έργα του Σάββα Σαλπιγγίδη. Ο Σάββας έχει αποδειχθεί μεγάλο ταλέντο τόσο ως ηθοποιός, όσο και ως σκηνοθέτης, αλλά κυρίως ως θεατρικός συγγραφέας. Το ποντιακό θέατρο στο πρόσωπο του Σάββα βρήκε έναν σπουδαίο θεατρικό άνδρα, ένα πηγαίο ταλέντο και έναν συνεχιστή της ποντιακής θεατρικής παράδοσης. Τα δε μέλη του θιάσου, με το υποκριτικό τους ταλέντο να ξεπερνάει πολλές φορές και τους επαγγελματίες ηθοποιούς, χάρισαν μοναδικές στιγμές ευεργετικού γέλιου, αλλά και συγκίνησης στο κοινό που παρακολούθησε τις παραστάσεις.
Είναι γνωστό ότι η τέχνη του θεάτρου μπορεί να λειτουργήσει παιδευτικά, ίσως και θεραπευτικά. Μπορεί όμως το θέατρο να γίνει και η σωσίβια λέμβος της ποντιακής μας λαλιάς, η οποία δυστυχώς γενιά τη γενιά μιλιέται από όλο και λιγότερους. Γι’ αυτό το θέσαμε στην υπηρεσία της, δημιουργώντας στο Σύλλογο παιδική θεατρική ομάδα που ως σήμερα, ανέβασε τρεις παιδικές ποντιακές παραστάσεις, «Τη Ανεράδας η λαλία» του Ηλία Υφαντίδη, «Η Σαχταρίτσα» της Έλσας Γαλανίδου Μπαλφούσια και «Η κυρά Καλή και τα δώδεκα μήνας» (διασκευή του παραδοσιακού παραμυθιού «Η κυρά Καλή και οι δώδεκα μήνες») της Χρύσας Μαυρίδου.
Αρνούμενοι να γίνουμε η γενιά που θα αφήσει τη γλώσσα μας να χαθεί, με όχημα το θέατρο, μπολιάζουμε τις παιδικές ψυχές με την πολιτιστική μας κληρονομιά, στοχεύοντας να μείνει ζωντανή η Ποντιακή διάλεκτος. Και τα παιδιά μας ανταμείβουν για την εμπιστοσύνη που τους δείχνουμε.
Την περίοδο του Δωδεκαημέρου (από τα Χριστούγεννα ως και τα Φώτα) ο Σύλλογος αναβιώνει τα «Μωμογέρια», το αρχαίο λαϊκό θέατρο των Ελλήνων του Πόντου. Ο θίασος των Μωμογέρων δημιουργείται για πρώτη φορά, μετά από σαράντα χρόνια, την Πρωτοχρονιά του 1999, με την βοήθεια του τελευταίου εναπομείναντα Μωμόγερου, του Γιάννη Λαζαρίδη.
Στο Θρυλόριο παίζεται ο «Κιτί Γοτσάς». Η αρπαγή της νύφης από το Μωμόγερο και η αναγκαστική φυγή τους, αποτελεί το βασικό επεισόδιο της υπόθεσης. Η φυγή αυτή επιφυλάσσει δυσκολίες και εκπλήξεις που αναπαρίστανται με κωμικοτραγικό τρόπο.
Κανείς δεν φανταζόταν την Πρωτοχρονιά του 1999 ότι ο «Κιτί Γοτσάς» θα κέρδιζε τόσο τις καρδιές του κόσμου και θα διαδραμάτιζε τόσο σημαντικό ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα, όχι μόνο του Θρυλορίου, αλλά και πέρα από αυτό. Απόδειξη οι ατελείωτες εμφανίσεις τους σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Στην προσπάθεια ανίχνευσης της παράδοση μας, έρχεται στο προσκήνιο άλλο ένα έθιμο που είχε καταδικαστεί στη λήθη. Ο λόγος για το Ταφικό έθιμο, ένα έθιμο που ξεπερνάει τα 2500 χρόνια ζωής και προδίδει την αγάπη προς τους νεκρούς, το ιερό δέσιμο που είχαν μ’ εκείνους. «Τ’ Α Πνευμάτ’ επέναμε σα ταφία και έτρωγαμε με τ’ αποθαμέν’τσ’. (Του Αγίου Πνεύματος πηγαίναμε στα νεκροταφεία και τρώγαμε με τους πεθαμένους). Του Αγίου Πνεύματος λοιπόν, που οι αναστημένες ψυχές επιστρέφουν στον τόπο τους, κατά την χριστιανική μας παράδοση, οι Θρυλοριώτες στρώνουν ένα γιορταστικό τραπέζι για τους νεκρούς τους και τους εύχονται καλό ταξίδι.
Έτσι, με την αναβίωση του εθίμου για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2001 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου, το ταφικό έθιμο επανήλθε στη ζωή του Θρυλορίου και τελείται ανελλιπώς κάθε Αγίου Πνεύματος.
Και εκεί που πιστεύεις ότι ξετρύπωσες όλους τους θησαυρούς από το μπαούλο του χρόνου, προτού το κλείσεις, μπαίνεις στον πειρασμό να ρίξεις μια τελευταία ματιά και βρίσκεσαι να βουτάς με ξαναμμένη περιέργεια στα σκονισμένα πράγματα του, γιατί κάτι ανασαίνει ανάμεσά τους. Κάπως έτσι ξαναμύρισαν το Σάββατο του Λαζάρου τα κερκέλια στο χωριό και ακούστηκαν πάλι οι φωνές των παιδιών να ψάλλουν τα κάλαντα των Βαΐων, πλέχτηκαν ξανά τα αποθέρια για να επιβεβαιώσουν το τέλος του θερισμού, άναψε το σατς και πλάστηκαν τα φύλλα για το σιρόν και την αριστέ και οι μεγάλοι γίνανε μικροί παίζοντας γαράγουτις και νημέας.
Κάπου εκεί αναδύθηκε και η ανθρωπιά και θύμισε σε όλους ότι η εθελοντική αιμοδοσία που ο Σύλλογος ενέταξε στις εκδηλώσεις του, είναι έμπρακτη αγάπη προς τον συνάνθρωπο, είναι ύψιστο δείγμα πολιτισμού.
Και η βουτιά συνεχίζεται, αυτή τη φορά στα νερά του Πόντου, στις πατρογονικές εστίες, στον τόπο που έμειναν με το βλέμμα στραμμένο οι παππούδες μέχρι που πέθαναν. Ένα 12ήμερο ταξίδι προσκύνημα, που πραγματοποιεί ο Σύλλογος το 2005, τάμα που περίμενε να εκπληρωθεί.
Σε ποιο όμως χρηματοκιβώτιο να φυλάξεις αυτό το θησαυρό, που βγήκε στο φως; Η εφημερίδα του Συλλόγου «Η Κερασούντα και το Γαρς» είναι η απάντηση στο ερώτημα. Η ιστορική μνήμη, ο πολιτισμός του χθες αλλά και του σήμερα του Θρυλορίου και όχι μόνο, βρήκαν στην εφημερίδα τον φύλακα άγγελο τους, από το 1999 ως το 2010, που έπαψε να εκδίδεται πλέον, γιατί η οικονομική κρίση την έκλεισε στο μπαούλο. Ανασαίνει όμως υπομονετικά σε μια γωνιά, γιατί ξέρει ότι αργά ή γρήγορα κάποιος θα μπει στον πειρασμό να ανοίξει το μπαούλο.
Η κορύφωση όμως της πολιτιστικής δράσης του Συλλόγου έχει το όνομα «Παρακάθ’ κι Αροθυμίας». Πρόκειται για το μικρό πανηγύρι του εξωκλησιού της Αγίας Μαρίνας, που από μικρό παράδεισο των παιδικών μας εικόνων, αβίαστα, αθόρυβα, σχεδόν μυστηριακά, μετατράπηκε, χρόνο με το χρόνο, σε μια πολυήμερη «γιορτή πολιτισμού στην καρδιά του θέρους», έγινε η κιβωτός μνήμης της παράδοσής μας, έγινε η γέφυρα σύνδεσης των γενεών, με όλους εμάς να ακολουθούμε τις περπατησιές των προγόνων μας προσπαθώντας να χτίσουμε το μέλλον των παιδιών μας.
Το «παρακάθ’» της Αγίας Μαρίνας, στάθηκε η αφορμή μεγάλοι Ολυμπιονίκες και Παγκόσμιοι Πρωταθλητές να επισκεφτούν το χωριό μας, όπως ο δύο φορές Ολυμπιονίκης Χαράλαμπος Χολίδης, η Ολυμπιονίκης Βούλα Πατουλίδου, ο Ολυμπιονίκης Παλαιστής Γιώργος Ποζίδης, ο 2ος Παραολυμπιονίκης της Κολύμβησης Άλεξ Ταξιλδάρης, ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής Ελευθέρας Πάλης Γιώργος Μουστόπουλος, ο 2ος Πανευρωπαϊκός Πρωταθλητής Αναστάσιος Σοφιανίδης, ο 7ος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Ελληνορωμαϊκής Πάλης Γιώργος Κυριακίδης και ο 2ος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Φοιτητών στην Ελληνορωμαϊκή Πάλη Νίκος Σοφιανίδης, ο παλαίμαχος Τραπεζούντιος, διεθνής ποδοσφαιριστής του Απόλλωνα Καλαμαριάς, Γιώργος Νυφαδόπουλος και ο διεθνής ποδοσφαιριστής Γιώργος Μίρτσος, οι οποίοι τιμήθηκαν για την προσφορά τους στον αθλητισμό και πολιτισμό από το Σύλλογο.
Και ο κατάλογος συνεχίζεται με προσωπικότητες από τον επιστημονικό και πνευματικό χώρο, όπως, ο Προέδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, Καρδιολόγος Γεώργιος Παρχαρίδης, ο αείμνηστος Νευροχειρουργός και ποιητής του Ποντιακού τραγουδιού Χρήστος Αντωνιάδης, η αμερικανίδα υπήκοος, ποντιακής καταγωγής Συγγραφέα Thea Halo, ο Στρατηγικός Σύμβουλος - Καθηγητής Νίκος Λυγερός, ο Συγγραφέας - Καθηγητής Ιστορίας του Α.Π.Θ. Κωνσταντίνος Φωτιάδης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Λαογραφίας του Δ.Π.Θ. Μανώλης Σέργης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Α.Π.Θ. Θωμάς Σαββίδης, ο Επίκουρος Καθηγητής του Δ.Π.Θ. Ηλίας Πετρόπουλος, ο Πολιτικός Επιστήμονας, Κοινωνιολόγος, Συγγραφέας Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ο Ιστορικός - Κοινωνιολόγος Αντώνης Παυλίδης, η Λέκτορας του Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Κομοτηνής Αγγελική Σαρέλη, η Άννα Θεοφυλάκτου, κόρη του γιατρού Θεοφύλακτου Θεοφυλάκτου που διετέλεσε το 1928 Γενικός Διοικητής Θράκης, με Υπουργό Μακεδονίας – Θράκης τον Λεωνίδα Ιασωνίδη, ο Σωτήριος Γεωργιάδης, Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς, ο Συγγραφέας Γιώργος Ανδρεάδης, η Συγγραφέας Έφη Γρηγοριάδου, ο Στιχουργός του λαϊκού τραγουδιού Λευτέρης Χαψιάδης, ο αείμνηστος Θεατράνθρωπος Μιχάλης Κυνηγόπουλος, ο Ζωγράφος Τριαντάφυλλος Ηλιάδης, ο καταξιωμένος Χοροδιδάσκαλος και Ηθοποιός Ξενοφών Σοφιανίδης, ο μοναχός Λεόντιος Δρίζης Λογγοβαρδίτης, από την ιερά μονή Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας Πάρου, ο μοναχός πατέρας Παύλος Λαυριώτης, από την ιερά μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, η Αρχαιολόγος – Ερευνήτρια της Ποντιακής Λαογραφίας Λένα Καλπίδου, η Φιλόλογος Τασούλα Καμπουρίδου, ο Δάσκαλος, με τη σημασία του όρου, Κώστας Ζουρουφίδης, ο Ηθοποιός Λάζος Τερζάς και ο Καλλιτέχνης Πλούταρχος Κανετίδης, υπηρέτης της ποντιακής διαλέκτου.
Οι άνθρωποι όμως που έγραψαν ιστορία με την παρουσία τους στις εκδηλώσεις της Αγίας Μαρίνας, είναι οι δύο γιοι και η εγγονή του αρμοστή της Κοινωνίας των Εθνών, αυστραλού στην καταγωγή, συνταγματάρχη του αγγλικού στρατού Ceorge Divine Treloar (Τριλόουαρ), αρμόδιο για την περίθαλψη των προσφύγων της Θράκης, του οποίου το όνομα φέρει το Θρυλόριο.
Έτσι τον Ιούλιο του 2007 ο David και ο John Treloar, η εγγονή του Ελεανόρ και η σύζυγος του David, Έλεν, έρχονται στο χωριό, με την πολύτιμη βοήθεια του καθηγητή λαογραφίας Μανόλη Σέργη και γράφουν τη συνέχεια της ιστορίας του πατέρα τους στην Ελλάδα, στη Θράκη και κυρίως στο Θρυλόριο. Γιατί εκτός του ότι ανασύρουν μνήμες, φέρνουν μαζί τους και τα πειστήρια μιας σκληρής εποχής, της προσφυγιάς και του ξεριζωμού, όπως αποτυπώνονται μέσα από 100 ανέκδοτες φωτογραφίες που ο Treloar, είχε την πρόνοια να τραβήξει την εποχή της δράσης του στη Θράκη.
Οι πολύτιμες αυτές φωτογραφίες όπως και οι φωτογραφίες Πόντου και Μικράς Ασίας της Άννας Θεοφυλάκτου, τις οποίες χάρισε στο Σύλλογο η σπουδαία αυτή κυρία, αναγνωρίζοντας το έργο του και τέλος η Έκθεση Φυτολογίου με θέμα «Χλωρίδα Θρυλορίου» που έγινε σε συνεργασία με τον καθηγητή κ. Θωμά Σαββίδη και το Τμήμα Βοτανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συγκαταλέγονται στα σημαντικά του αποκτήματα.
Και για να μην ξαναρχίσουν απ’ την αρχή οι νεότεροι, αλλά για να συνεχίσουν παραλαμβάνοντας το νήμα από εκεί που θα τους το παραδώσουμε, αποφασίσαμε το πρόγραμμα - έντυπο της Αγίας Μαρίνας, να αποτυπώνει τα ψήγματα της πορείας μας προς την πολιτισμική μας αυτογνωσία. Έτσι το έντυπο του 2007 διηγείται την ιστορία του ονόματος του Θρυλορίου, του 2008 είναι αφιερωμένο στον ποντιακό γάμο, του 2009 στον ιστορικό «Πιστωτικόν Συνεταιρισμό Θρυλορίου, του 2010 στα καφενεία του χωριού και του 2012 στη σχολική ζωή του χωριού από το 1924 ως τις μέρες μας.
Με την πλούσια πολιτιστική δράση του ο Σύλλογος, κατορθώνει να αναδείξει με κάθε τρόπο την πολιτιστική κληρονομιά των προγόνων του, τόσο στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης, όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το γεγονός αυτό κάνει την ευθύνη και το ρόλο του στα ποντιακά πράγματα ακόμη πιο σημαντικό. Πρέπει πλέον να ενδιαφερθεί και πέρα από τα όρια του χωριού, να νοιαστεί για τα πιο σοβαρά προβλήματα του ποντιακού ελληνισμού, όπως είναι η διεθνής αναγνώριση της Γενοκτονίας, η ένταξη της ποντιακής ιστορίας στα σχολικά βιβλία, η διάσωση της ποντιακής διαλέκτου και των ιστορικών μας μνημείων στον Πόντο και πολλά άλλα που μόνο μέσα από ένα αποτελεσματικό δευτεροβάθμιο όργανο θα επιτευχθεί η επίλυσή τους. Έτσι στη Γενική Συνέλευση της 5ης Ιανουαρίου του 2004, αποφασίζεται η εγγραφή του Συλλόγου στην Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας, την οποίας γίνεται ιδρυτικό μέλος και πρωτοστατεί στις αλλαγές που συντελούνται στον Ποντιακό χώρο και στην επίτευξη των μεγάλων του στόχων.
Πως όμως πετυχαίνει ένα τόσο σημαντικό έργο, πως υπηρετείς τον πολιτισμό τριάντα ολόκληρα χρόνια, πως ξεχρεώνεις απέναντι στους προγόνους; Η απάντηση αναδύεται από τα βάθη της ψυχής.
Το έργο πετυχαίνει στοχεύοντας χρόνο με το χρόνο πιο ψηλά, με πολύ δουλειά, με μερακλήδες εθελοντές, με καλούς δημοσιογράφους και με χορηγούς που θεωρούν τη χορηγία υποχρέωση και όχι ανταπόδοση.
Τον πολιτισμό τον υπηρετείς με πάθος αμείωτο, με αγάπη περισσή και με σημαία τις ανθρώπινες αξίες.
Όσο για το χρέος απέναντι στους προγόνους αυτό δεν ξεχρεώνει ποτέ, γιατί είναι εκεί τα παιδιά σου να σου το θυμίζουν.
Το πιο βροντόφωνο «ευχαριστώ» είναι λίγο για να εκφράσει τις ευχαριστίες του Συλλόγου σε όσους συνέβαλλαν στην επίτευξη των στόχων του, μέλη, χορηγούς, μέσα ενημέρωσης, φίλους και λάτρεις του πολιτισμού.
Τίποτε όμως δεν θα υπήρχε χωρίς την ευαισθησία και την έμπνευση της παρέας που δημιούργησε τον Σύλλογο. Θα μου πείτε μπορεί να γινόταν αργότερα, από κάποιους άλλους και θα συμφωνήσω. Δε θα είχε όμως την έμπνευση των συγκεκριμένων νέων, την ψυχή και τα συναισθήματά τους, τη λαχτάρα και την αγνότητά τους, τα χρώματα της εποχής τους. Θα ήταν κάτι άλλο. Σήμερα στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου είναι μέλη, παιδιά των ιδρυτών του, που σηματοδοτούν τη συνέχεια. Οι μητέρες τους Σούλα Σαββίδου και Σοφία Τσατλίδου απαντούν πως αισθάνονται γι’ αυτό. «Είμαστε περήφανες που βλέπουμε σήμερα τα παιδιά μας να είναι στο Σύλλογο.
Εύχομαι και τα δικά τους τα παιδιά αύριο, να είναι παρόντα εδώ και να συνεχίσουν αυτό που ξεκινήσαμε εμείς με τόσα όνειρα» λέει με συγκίνηση η Σούλα και απαντάει το ίδιο φορτισμένη η Σοφία «Σαν ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου είμαι περήφανη που βλέπω τα παιδιά μου να συνεχίζουν ότι εμείς αρχίσαμε. Όσο μπορώ θα συνεχίσω να βοηθώ το Σύλλογο». Και στο ερώτημα αν νιώθουν το Σύλλογο σαν κάτι δικό τους, η απάντηση βγαίνει με δυναμισμό και με έναν λόγο «Όχι σαν κάτι δικό μας, είναι δικός μας. Όταν ερχόμαστε στο Σύλλογο είναι σαν να ερχόμαστε στο σπίτι μας. Ξαναζωντανεύει η πρώτη παρέα».
Βλέποντας την παρέα να αναπολεί με συγκίνηση την εποχή του ενθουσιασμού και του πάθους, το ερώτημα που μου προκύπτει οδεύοντας προς τον επίλογο αυτού του ταξιδιού, είναι τι να σημαίνουν άραγε τα τριάντα χρόνια του Συλλόγου για τον καθένα τους.
«Πάντα συγκινούμαστε όταν ακούμε για τις δραστηριότητες του Συλλόγου, γιατί είμαστε οι πρωτεργάτες, αυτοί που τον ξεκινήσαμε και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, έγινε το όνειρό μας πραγματικότητα. Ο Σύλλογος έχει μέλλον. Αν και υπάρχει κρίση, θα κρατήσει τον κόσμο πιο ενωμένο, γιατί μέσω του Συλλόγου θα ξεχνάει τα προβλήματα του, θα χαίρεται και θα έρχεται πιο κοντά. Ο Σύλλογος έχει μέλλον » λέει η Νίτσα Τσατλίδου.
«Όταν υπάρχει συνέχεια σε κάτι που ξεκινάς νιώθεις τόσο μεγάλη ικανοποίηση που λες καλά έγινε και ξεκίνησε. Το ίδιο λέμε και εμείς σήμερα, βλέποντας που έφτασε ο Σύλλογος.
Ο Σύλλογος πιστεύω ότι θα κρατήσει τη νεολαία κι ας υπάρχει κρίση. Η κρίση είναι για όλο τον κόσμο και είναι οικονομική, εμείς δεν θέλουμε να υπάρχει κρίση αξιών, τις αξίες θέλουμε να κρατήσει ο Σύλλογος και πιστεύω ότι θα το κάνει», απαντάει ο Νίκος Τσατλίδης.
Ο Σύλλογος πιστεύω ότι θα κρατήσει τη νεολαία κι ας υπάρχει κρίση. Η κρίση είναι για όλο τον κόσμο και είναι οικονομική, εμείς δεν θέλουμε να υπάρχει κρίση αξιών, τις αξίες θέλουμε να κρατήσει ο Σύλλογος και πιστεύω ότι θα το κάνει», απαντάει ο Νίκος Τσατλίδης.
«Είναι μεγάλο προνόμιο να έχουμε έναν Σύλλογο που μας δίνει την ευκαιρία να είμαστε κοντά ο ένας στον άλλο. Τόσα χρόνια βοηθούμε στο Σύλλογο, το ίδιο θα συνεχίσουμε να κάνουμε και τα επόμενα» είναι η απάντηση της Αγάπης Αποστολίδου.
«Δεν φανταστήκαμε ποτέ ότι ο Σύλλογος θα γινόταν τόσο ξακουστός και είμαστε περήφανοι που τα πράγματα εξελίχθηκαν έτσι. Τα τριάντα χρόνια μας γυρίζουν στα παλιά, μας φέρνουν αναμνήσεις και συναισθήματα» λέει η Σοφία Τσατλίδου και συμπληρώνει η Σούλα Σαββίδου «Και δε φανταστήκαμε ποτέ ότι θα έφτανε αυτή η ώρα, ότι εμείς μετά από τριάντα χρόνια θα γιορτάζαμε την ίδρυση εκείνου του Συλλόγου και θα είχαμε κοντά μας τα παιδιά μας».
Ακούγοντας τις απαντήσεις αρχίζω να ψελλίζω το ίδιο ερώτημα στον εαυτό μου, αλήθεια Χρύσα τι σημαίνουν για σένα τριάντα χρόνια Σύλλογος; Τι σημαίνουν……. Σημαίνουν πάθος για τη ζωή, αγάπη για τους ανθρώπους, χρέος στη ράτσα, διάθεση να γίνει όμορφος ο κόσμος μας, ανιδιοτελή προσφορά, απίστευτες ώρες δουλειάς, προσωπικές θυσίες, την δυσκολία των ανθρώπων να σε νιώσουν, αλλά και την ευκολία τους να σου προσφέρουν αληθινή αγάπη αν σε πιστέψουν, πλούτο συναισθημάτων, επικοινωνία ανθρώπινη, απολογισμό που μετράει θετικό πρόσημο, μα πάνω από όλα το φως από τα μάτια των παιδιών.
1983 – 2013 τριάντα χρόνια Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων Θρυλορίου, τριάντα όμορφα χρόνια που σηματοδοτούν το ξεκίνημα μιας νέας περιόδου, που ευχόμαστε να δώσει ακόμη περισσότερα. Να τα εκατοστίσουμε.
Χρύσα Μαυρίδου
Πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας
Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς».