 |
| «Σ' αυτό τον αγώνα για δικαιοσύνη τα 1.500.000 θύματα της Αρμενικής Γενοκτονίας στέκονται δίπλα μας». |
Συνέντευξη στον Γιώργο Κιούση
«Ο φόβος του αρμενικού ζητήματος έχει διαμορφωθεί και εμπεδωθεί μέσα στην τουρκική κρατική κουλτούρα». Εκατό χρονια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων συμπληρώνονται το 2015, έτος-ορόσημο για τους Αρμενίους, που θα καθορίσει τις νέες κατευθύνσεις της δράσης για διεθνή αναγνώριση και προβολή, την αποκατάσταση του δικαίου και την άρση των συνεπειών της Γενοκτονίας.
«Θα ασχοληθούμε με την αρμενική κοινωνία και ιδιαίτερα τη νέα γενιά, να της δοθεί ακριβής και επαρκής πληροφόρηση για το ιστορικό γεγονός της Γενοκτονίας των Αρμενίων, τα αίτια και τις συνέπειές της, και να αναπτύξουμε νέους μηχανισμούς διατήρησης και μετάδοσης της μνήμης. θα δώσουμε βαρύτητα στη συνεργασία με τα σχολεία τόσο της Αρμενίας όσο και της διασποράς».
Μιλάμε με τον Χάικ Τεμογιάν, διευθυντή του Μουσείου-Ινστιτούτου Γενοκτονίας των Αρμενίων (ΜΙΓΑ) και γραμματέα της κεντρικής κρατικής επιτροπής που συντονίζει τις εκδηλώσεις για την εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Βρέθηκε στην Αθήνα έπειτα από πρόσκληση του Σ.Πο.Σ. Νοτίου Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και συμμετείχε σε επιστημονική ημερίδα αφιερωμένη στο ζήτημα της ποινικοποίησης της άρνησης της Γενοκτονίας.
- Τι ετοιμάζετε;
«Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν αφορά μόνον την Αρμενία, τον αρμενικό λαό και τη διεθνή κοινότητα, αλλά είναι κομμάτι της μνήμης και της ιστορίας της Τουρκίας και του τουρκικού λαού. Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν μπορεί να μην ανησυχεί την τουρκική ελίτ. Οι ίδιοι οι πατέρες-ιδρυτές της σημερινής Τουρκίας είχαν άμεση εμπλοκή στη Γενοκτονία των Αρμενίων, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την εκμετάλλευση των συνεπειών της. Εδώ βρίσκεται ο κωδικός πρόσβασης στα ίδια τα θεμέλια της τουρκικής κρατικής οντότητας, τον οποίο οι τουρκικές αρχές φοβούνται να αποκαλύψουν. Ο φόβος του αρμενικού ζητήματος έχει διαμορφωθεί και εμπεδωθεί μέσα στην τουρκική κρατική κουλτούρα. Ο φόβος έχει διάφορες εκφάνσεις, αρμενοφοβία, φόβος σε σχέση με τη Γενοκτονία, σε σχέση με τη Συνθήκη των Σεβρών κ.λπ. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η απώλεια του μύθου που περιβάλλει την ίδρυση του τουρκικού κράτους βρίσκεται στον πυρήνα αυτού του φόβου. Η αρμενική πλευρά δεν θα παραιτηθεί ποτέ από τις διεκδικήσεις της, την επανόρθωση για τις ηθικές, υλικές, ψυχολογικές και άλλες ζημίες που υπέστη. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι, αργά ή γρήγορα, θα συγκρουστεί με την ανάγκη άρσης των συνεπειών της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Σήμερα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η μη δημοκρατική, ακόμη, Τουρκία θα βρει τη δύναμη μέσα της να επανεξετάσει και να επαναδιατυπώσει την ιστορία της».
- Η σημερινή Τουρκία;
«Παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή και διαπιστώνουμε ότι στην προετοιμασία της τουρκικής πλευράς μεγάλη θέση καταλαμβάνουν οι προπαγανδιστικές ενέργειες, για την προβολή μιας θετικής εικόνας της Τουρκίας, ή την υπονόμευση των πρωτοβουλιών της αρμενικής πλευράς, το 2015. Τούτο αποδεικνύουν οι πρωτοβουλίες ανακαίνισης των ερειπωμένων αρμενικών ναών, το σόου για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της εκστρατείας στα Δαρδανέλια, η διάθεση οικονομικών πόρων σε επιστήμονες και πανεπιστημιακές έδρες κ.λπ. Ενας είναι ο σκοπός: να περιοριστεί ή να εξασθενήσει η προσοχή της διεθνούς κοινότητας προς το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων».
Εκδηλώσεις
- Οι εκδηλώσεις σας;
«Τόσο στην Αρμενία όσο και τη διασπορά θα πραγματοποιηθούν ποικίλες εκδηλώσεις σε σχέση με την εκατονταετηρίδα. Ηδη οι οργανωτικές επιτροπές σε όλες τις χώρες προχωρούν στην κατάρτιση των προγραμμάτων. Ως γραμματέας της κεντρικής κρατικής επιτροπής, βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με τις οργανωτικές επιτροπές και τους πρέσβεις μας που είναι διαπιστευμένοι στις χώρες αυτές. Θα διοργανωθούν επιστημονικά συνέδρια, εκθέσεις, συναυλίες, διαλέξεις. Προχωρούμε στη δημοσίευση επιστημονικών έργων και συνεισφέρουμε σε όλες τις εκδηλώσεις που έχουν εγκριθεί από την κρατική επιτροπή. Το ΜΙΓΑ προετοιμάζει είκοσι περιοδικές εκθέσεις, με διαφορετική θεματολογία και με εξ ολοκλήρου νέο περιεχόμενο, που θα παρουσιαστούν σε διάφορες χώρες. Τα τελευταία 6-7 χρόνια, οι συλλογές του μουσείου διπλασιάστηκαν χάρη στην εντατική προσπάθεια συγκέντρωσης, κατά κύριο λόγο, πρωτότυπου υλικού. Το καλοκαίρι του 2015 το Μουσείο - Ινστιτούτο θα φιλοξενήσει το ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Γενοκτονολόγων. Μετά την ευρεία ανακαίνισή του, το ΜΙΓΑ αποκτά νέα ταυτότητα, όχι μόνο για τη μελέτη της Γενοκτονίας των Αρμενίων, αλλά ως το σημαντικότερο επιστημονικό κέντρο μελέτης της Γενοκτονίας γενικότερα».
- Επεκτείνεται το Μουσείο;
«Οι εργασίες βρίσκονται σε πολύ προχωρημένη φάση. Για ευνόητους λόγους δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε όλα μας τα σχέδια. Κυρίως για λόγους ασφαλείας, καθώς γνωρίζουμε ότι η τουρκική και η αζερική πλευρά θα προσπαθήσουν να παρεμποδίσουν το έργο μας. Αναπτύσσεται μια νέα εκθεσιακή αντίληψη στο πλαίσιο της επέκτασης του κτηριακού συγκροτήματος. Πρόκειται για απαιτητικό σε χρόνο και χρήμα έργο, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι το 2015 ο επισκέπτης θα δει μια απολύτως νέα σε αντιλήψεις και μετάδοση γνώσεων παρουσίαση της Γενοκτονίας των Αρμενίων».
Εκθεση βιβλίου
- Ετοιμάζετε και έκθεση βιβλίου;
«Οι συνεργάτες του ΜΙΓΑ θα συμμετάσχουν σε σειρά διεθνών επιστημονικών συνεδρίων, σε τουλάχιστον δύο πρωτεύουσες του εξωτερικού θα διοργανωθούν περιοδικές εκθέσεις, ενώ με το τμήμα εκδόσεών μας θα συμμετάσχουμε σε διεθνείς εκθέσεις βιβλίων κ.λπ. Τον Απρίλιο έλαβε χώρα το ετήσιο διεθνές επιστημονικό συνέδριο του ΜΙΓΑ, το οποίο ήταν αφιερωμένο στην εκατονταετηρίδα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στο συνέδριο, με θέμα "Το Μέτωπο του Καυκάσου, Γενοκτονία, Πρόσφυγες και Ανθρωπιστική Βοήθεια", συμμετείχαν πολλοί επιστήμονες από το εξωτερικό. Εγκαινιάστηκε επίσης περιοδική έκθεση με το ίδιο θέμα, όπου περιελήφθησαν ενδιαφέροντα θέματα που παρουσιάζονται πρώτη φορά.
Το ΜΙΓΑ διευρύνει επίσης τις διεθνείς του συνεργασίες. Υπογράψαμε σειρά συμφωνιών με ερευνητικά και επιστημονικά κέντρα μελέτης των γενοκτονιών, πανεπιστημιακές έδρες και μουσεία. Βάσει των συμφωνιών αυτών, θα βοηθήσουμε τα συνεργαζόμενα ιδρύματα να εκπονήσουν εργασίες σχετικές με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, ενώ θα ενταθούν και τα προγράμματα ανταλλαγών».
«Ο φόβος του αρμενικού ζητήματος έχει διαμορφωθεί και εμπεδωθεί μέσα στην τουρκική κρατική κουλτούρα». Εκατό χρονια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων συμπληρώνονται το 2015, έτος-ορόσημο για τους Αρμενίους, που θα καθορίσει τις νέες κατευθύνσεις της δράσης για διεθνή αναγνώριση και προβολή, την αποκατάσταση του δικαίου και την άρση των συνεπειών της Γενοκτονίας.
«Θα ασχοληθούμε με την αρμενική κοινωνία και ιδιαίτερα τη νέα γενιά, να της δοθεί ακριβής και επαρκής πληροφόρηση για το ιστορικό γεγονός της Γενοκτονίας των Αρμενίων, τα αίτια και τις συνέπειές της, και να αναπτύξουμε νέους μηχανισμούς διατήρησης και μετάδοσης της μνήμης. θα δώσουμε βαρύτητα στη συνεργασία με τα σχολεία τόσο της Αρμενίας όσο και της διασποράς».
Μιλάμε με τον Χάικ Τεμογιάν, διευθυντή του Μουσείου-Ινστιτούτου Γενοκτονίας των Αρμενίων (ΜΙΓΑ) και γραμματέα της κεντρικής κρατικής επιτροπής που συντονίζει τις εκδηλώσεις για την εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Βρέθηκε στην Αθήνα έπειτα από πρόσκληση του Σ.Πο.Σ. Νοτίου Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος και συμμετείχε σε επιστημονική ημερίδα αφιερωμένη στο ζήτημα της ποινικοποίησης της άρνησης της Γενοκτονίας.
 |
| Ο Χάικ Τεμογιάν, διευθυντής του Μουσείου-Ινστιτούτου Γενοκτονίας των Αρμενίων |
- Τι ετοιμάζετε;
«Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν αφορά μόνον την Αρμενία, τον αρμενικό λαό και τη διεθνή κοινότητα, αλλά είναι κομμάτι της μνήμης και της ιστορίας της Τουρκίας και του τουρκικού λαού. Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν μπορεί να μην ανησυχεί την τουρκική ελίτ. Οι ίδιοι οι πατέρες-ιδρυτές της σημερινής Τουρκίας είχαν άμεση εμπλοκή στη Γενοκτονία των Αρμενίων, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την εκμετάλλευση των συνεπειών της. Εδώ βρίσκεται ο κωδικός πρόσβασης στα ίδια τα θεμέλια της τουρκικής κρατικής οντότητας, τον οποίο οι τουρκικές αρχές φοβούνται να αποκαλύψουν. Ο φόβος του αρμενικού ζητήματος έχει διαμορφωθεί και εμπεδωθεί μέσα στην τουρκική κρατική κουλτούρα. Ο φόβος έχει διάφορες εκφάνσεις, αρμενοφοβία, φόβος σε σχέση με τη Γενοκτονία, σε σχέση με τη Συνθήκη των Σεβρών κ.λπ. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η απώλεια του μύθου που περιβάλλει την ίδρυση του τουρκικού κράτους βρίσκεται στον πυρήνα αυτού του φόβου. Η αρμενική πλευρά δεν θα παραιτηθεί ποτέ από τις διεκδικήσεις της, την επανόρθωση για τις ηθικές, υλικές, ψυχολογικές και άλλες ζημίες που υπέστη. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι, αργά ή γρήγορα, θα συγκρουστεί με την ανάγκη άρσης των συνεπειών της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Σήμερα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η μη δημοκρατική, ακόμη, Τουρκία θα βρει τη δύναμη μέσα της να επανεξετάσει και να επαναδιατυπώσει την ιστορία της».
- Η σημερινή Τουρκία;
«Παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή και διαπιστώνουμε ότι στην προετοιμασία της τουρκικής πλευράς μεγάλη θέση καταλαμβάνουν οι προπαγανδιστικές ενέργειες, για την προβολή μιας θετικής εικόνας της Τουρκίας, ή την υπονόμευση των πρωτοβουλιών της αρμενικής πλευράς, το 2015. Τούτο αποδεικνύουν οι πρωτοβουλίες ανακαίνισης των ερειπωμένων αρμενικών ναών, το σόου για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της εκστρατείας στα Δαρδανέλια, η διάθεση οικονομικών πόρων σε επιστήμονες και πανεπιστημιακές έδρες κ.λπ. Ενας είναι ο σκοπός: να περιοριστεί ή να εξασθενήσει η προσοχή της διεθνούς κοινότητας προς το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων».
Εκδηλώσεις
- Οι εκδηλώσεις σας;
«Τόσο στην Αρμενία όσο και τη διασπορά θα πραγματοποιηθούν ποικίλες εκδηλώσεις σε σχέση με την εκατονταετηρίδα. Ηδη οι οργανωτικές επιτροπές σε όλες τις χώρες προχωρούν στην κατάρτιση των προγραμμάτων. Ως γραμματέας της κεντρικής κρατικής επιτροπής, βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με τις οργανωτικές επιτροπές και τους πρέσβεις μας που είναι διαπιστευμένοι στις χώρες αυτές. Θα διοργανωθούν επιστημονικά συνέδρια, εκθέσεις, συναυλίες, διαλέξεις. Προχωρούμε στη δημοσίευση επιστημονικών έργων και συνεισφέρουμε σε όλες τις εκδηλώσεις που έχουν εγκριθεί από την κρατική επιτροπή. Το ΜΙΓΑ προετοιμάζει είκοσι περιοδικές εκθέσεις, με διαφορετική θεματολογία και με εξ ολοκλήρου νέο περιεχόμενο, που θα παρουσιαστούν σε διάφορες χώρες. Τα τελευταία 6-7 χρόνια, οι συλλογές του μουσείου διπλασιάστηκαν χάρη στην εντατική προσπάθεια συγκέντρωσης, κατά κύριο λόγο, πρωτότυπου υλικού. Το καλοκαίρι του 2015 το Μουσείο - Ινστιτούτο θα φιλοξενήσει το ετήσιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Γενοκτονολόγων. Μετά την ευρεία ανακαίνισή του, το ΜΙΓΑ αποκτά νέα ταυτότητα, όχι μόνο για τη μελέτη της Γενοκτονίας των Αρμενίων, αλλά ως το σημαντικότερο επιστημονικό κέντρο μελέτης της Γενοκτονίας γενικότερα».
- Επεκτείνεται το Μουσείο;
«Οι εργασίες βρίσκονται σε πολύ προχωρημένη φάση. Για ευνόητους λόγους δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε όλα μας τα σχέδια. Κυρίως για λόγους ασφαλείας, καθώς γνωρίζουμε ότι η τουρκική και η αζερική πλευρά θα προσπαθήσουν να παρεμποδίσουν το έργο μας. Αναπτύσσεται μια νέα εκθεσιακή αντίληψη στο πλαίσιο της επέκτασης του κτηριακού συγκροτήματος. Πρόκειται για απαιτητικό σε χρόνο και χρήμα έργο, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι το 2015 ο επισκέπτης θα δει μια απολύτως νέα σε αντιλήψεις και μετάδοση γνώσεων παρουσίαση της Γενοκτονίας των Αρμενίων».
Εκθεση βιβλίου
- Ετοιμάζετε και έκθεση βιβλίου;
«Οι συνεργάτες του ΜΙΓΑ θα συμμετάσχουν σε σειρά διεθνών επιστημονικών συνεδρίων, σε τουλάχιστον δύο πρωτεύουσες του εξωτερικού θα διοργανωθούν περιοδικές εκθέσεις, ενώ με το τμήμα εκδόσεών μας θα συμμετάσχουμε σε διεθνείς εκθέσεις βιβλίων κ.λπ. Τον Απρίλιο έλαβε χώρα το ετήσιο διεθνές επιστημονικό συνέδριο του ΜΙΓΑ, το οποίο ήταν αφιερωμένο στην εκατονταετηρίδα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στο συνέδριο, με θέμα "Το Μέτωπο του Καυκάσου, Γενοκτονία, Πρόσφυγες και Ανθρωπιστική Βοήθεια", συμμετείχαν πολλοί επιστήμονες από το εξωτερικό. Εγκαινιάστηκε επίσης περιοδική έκθεση με το ίδιο θέμα, όπου περιελήφθησαν ενδιαφέροντα θέματα που παρουσιάζονται πρώτη φορά.
Το ΜΙΓΑ διευρύνει επίσης τις διεθνείς του συνεργασίες. Υπογράψαμε σειρά συμφωνιών με ερευνητικά και επιστημονικά κέντρα μελέτης των γενοκτονιών, πανεπιστημιακές έδρες και μουσεία. Βάσει των συμφωνιών αυτών, θα βοηθήσουμε τα συνεργαζόμενα ιδρύματα να εκπονήσουν εργασίες σχετικές με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, ενώ θα ενταθούν και τα προγράμματα ανταλλαγών».
Πηγή: Ελευθεροτυπία