 |
| Η νομική υπόσταση της Γενοκτονίας |
του Νίκου Λυγερού*
Ο Raphael Lemkin ήταν νομικός κι όχι ιστορικός. Η επινόησή του της έννοιας της γενοκτονίας είναι νομική και όχι ιστορική. Η γενοκτονία είναι ο χαρακτηρισμός ενός εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας που καθορίζεται από συγκεκριμένες συνθήκες, αποδεκτές πλέον από τη Χάρτα του ΟΗΕ.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένα θέμα δεοντολογικό και όσοι το προβάλλουν το κάνουν είτε από έλλειψη γνώσεων είτε εσκεμμένα, διότι θέλουν να περάσουν άλλα μηνύματα. Σε κάθε περίπτωση, το Διεθνές Δίκαιο ξέρει ακριβώς τι είναι μια γενοκτονία και δεν περιμένει καμιά διευκρίνιση από κανέναν.
Δεν είναι, λοιπόν, ένα θέμα με ιστορικό υπόβαθρο. Δεν είναι καν θέμα προβληματισμού. Η έννοια της γενοκτονίας είναι διατυπωμένη για να επιτρέψει τη διαδικασία διόρθωσης, η οποία έχει ως αρχικά στάδια την αναγνώριση και στη συνέχεια την ποινικοποίηση. Πρόκειται, λοιπόν, περί ηθικής της κοινωνίας που προσπαθεί να συμμορφωθεί με τα ανθρώπινα δικαιώματα έως την καθιέρωση των δικαιωμάτων της Ανθρωπότητας. Ετσι βρισκόμαστε φυσιολογικά και ορθολογικά στο νομικό πλαίσιο. Κατά συνέπεια, ανήκει όντως στους βουλευτές να αποφασίσουν για την ορθότητα ενός νομοσχεδίου, για να μετατραπεί στη συνέχεια σε νόμο του κράτους. Οι συζητήσεις περί ιστορικότητας της όλης διαδικασίας είναι απλώς εκτός πλαισίου. Το γεγονός που χαρακτηρίζεται από τη λέξη «γενοκτονία» είναι βέβαια ιστορικό, δηλαδή ανήκει στην Ιστορία και κανείς δεν αμφισβητεί την ύπαρξή του.
Το θέμα δεν είναι αυτό. Ο προβληματισμός είναι αν αυτό το γεγονός έχει τα χαρακτηριστικά της γενοκτονίας. Και πάλι εδώ η απάντηση είναι απλή, αφού γνωρίζουμε τους όρους της έννοιας της γενοκτονίας μέσω του νομικού έργου του Lemkin. Τώρα είναι η απόφαση της ποινικοποίησης της άρνησης της αναγνώρισης της γενοκτονίας που πρέπει να μας απασχολεί, αλλά και αυτή δεν έχει καμία σχέση με τους ιστορικούς. Είναι μόνο και μόνο θέμα αξιοπρέπειας της κοινωνίας όταν υποστηρίζει ότι έχει ανθρώπινη υπόσταση. Μια κοινωνία που επιτρέπει τις βρισιές και τις αμφισβητήσεις για την ύπαρξη των θυμάτων που γενοκτονήθηκαν, δεν είναι ανθρώπινη. Μια κοινωνία δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από τους θεσμούς, πρέπει και αυτή να πάρει μια θέση και ν' αποφασίσει αν είναι υπέρ της βαρβαρότητας ή της Ανθρωπότητας. Αυτό είναι το δίλημμα και κανένα άλλο. Δεν είναι ιστορικός προβληματισμός, αλλά ιστορική απόφαση.
* καθηγητής
Πηγή: Ελευθεροτυπία