 |
| Η σημερινή Τουρκία και οι Ποντιακές πόλεις της (μέρος Β) |
του Φαίδωνα Γιαγκόζη
Η σημερινή Τουρκία για μας τους Ελληνες έχει αρκετές αναγνώσεις. Για τους πολύ παλιούς -τους παππούδες μας- είναι η προαιώνια τουρκοκρατία της σκλαβιάς μας, των χαμένων πατρίδων και η ρίζα της προσφυγιάς μας. Για κάποιους νεότερους η Τουρκία είναι αυτή όπως τη βλέπουν στα τούρκικα σίριαλ της τηλεόρασης. Είναι ακόμη στα μάτια των τελευταίων μηνών η Τουρκία της πλατείας Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη, των τρελών δηλώσεων του Ερντογάν και οι ασταμάτητες διαδηλώσεις των αντιπάλων του πρωθυπουργού -που επιδιώκει την «αυστηροποίηση» της χώρας και το «φρένο» στον εισαγόμενο μοντερνισμό από τη Δύση.
Αυτή είναι γενικά η μεγάλη εικόνα της γειτονικής χώρας που μοιραζόμαστε μαζί της το «άι σιχτίρ», το «ιμάμ μπαϊλντί» και τα εδέσματα της δικιάς μας κυρίας Εκμεκτσίογλου στις γειτονιές των απέναντι ακτών του Αιγαίου.
Υπάρχει όμως και η μικρή εικόνα του καθημερινού ταξιδευτή με τη νοσταλγική ματιά, του φίλου καθηγητή Θανάση Καραθανάση, που τη μοιράστηκε με τους φοιτητές του. Λοιπόν, φίλε Θανάση, τι είδες;
… Ας συνεχίσουμε με τις όψεις των πόλεων. Ριζική μεταβολή σε όλες τις ποντιακές πόλεις. Παντού ανοικοδόμηση, μεγάλα ξενοδοχεία, πλατείς δρόμοι, εμπορική κίνηση εντυπωσιακή. Αναπαλαίωση κτιρίων, με παράδειγμα τις καταρρέουσες προ ετών καπναποθήκες του Καππαδόκη Ανταβάνογλου, που αναπαλαιώθηκαν κι έγιναν σύγχρονα πολυκαταστήματα με πεζοδρόμους στη Σαμψούντα.
Οι ναοί έχουν γίνει μουσεία, όπως στην Κερασούντα, ή τζαμιά στα Κοτύωρα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ιστορική Αγια-Σοφιά της Τραπεζούντας του 13ου αιώνα. Στην ίδια πόλη, τα ιστορικά κτίρια του κέντρου που ανήκαν σε Ρωμιούς αναπαλαιώθηκαν και έγιναν δημόσια κτήρια, όπως οι τράπεζες Φωστηρόπουλου, Θεοφυλάκτου, το Δημαρχείο και το παλιό Ελληνικό Προξενείο.
Εντύπωση έκαναν στους δικούς μας ταξιδευτές οι φιλοφρονήσεις και οι εξυπηρετήσεις από τους μουσουλμάνους, που πολλοί κυκλοφορούν με τις παραδοσιακές ενδυμασίες τους.
Στις καλλιέργειές τους οι Τούρκοι βρήκαν πρόθυμα χέρια στους Κούρδους που έρχονται από την Ανατολία. Στα χωριά του Πόντου ακόμη μιλιέται η βαριά ποντιακή διάλεκτος, κυρίως στην περιοχή του Οφεως. Οι δικοί μας μπόρεσαν να συνεννοηθούν με τους ντόπιους που τους άκουσαν να παίζουν λύρα και να τραγουδούν ποντιακά τραγούδια.
Στη Μερζιφούντα αναπαλαιώθηκε το κολέγιο «Ανατόλια» και χρησιμοποιείται ως μικτό τεχνικό λύκειο, ενώ ακριβώς απέναντί του καταρρέει το παλαιό κτίριο -παράρτημα του Κεντρικού- με το χαρακτηριστικό ρολόι.
Σ' όλη τη ζώνη του παραλιακού Πόντου, πουθενά δεν υπάρχουν γκράφιτι, οι δρόμοι είναι πεντακάθαροι, τα τραμ και το μετρό ξεχωρίζουν για την καθαριότητά τους. Ξεχωρίζει όμως παντού η γιγαντοαφίσα με φωτογραφίες του Ερντογάν. Τι σημαίνει αυτό;
Να προετοιμάζεστε να τον υποδεχτείτε ως πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ομως κάποιοι συμπατριώτες του ετοιμάζονται εδώ και αρκετό καιρό να τον υποδεχθούν με βόμβες μολότοφ και συνθήματα «Κάτω ο κλέφτης». Ο καιρός θα δείξει.
Διαβάστε επίσης
- Η σημερινή Τουρκία και οι Ποντιακές πόλεις της (μέρος Α)