 |
| "Όλια τα "αχ" τ' εμέτερα εγένταν τραγωδίας" - Ένα βιβλίο και CD, απόδοση τιμής στον Ποντιακό πολιτισμό. |
“Γιατί οι άνθρωποι όταν τραγουδάνε, χορεύουν, παίζουν θέατρο, ονειρεύονται, μένουν ζωντανοί οι νεκροί κι οι πατρίδες αθάνατες”. Μ΄ αυτές τις λέξεις, δάνειο απ΄ την εισαγωγή του λογοτέχνη Κώστα Διαμαντίδη στη μετάφραση απ΄ τον ίδιο στα ποντιακά της Λυσιστράτης του Αριστοφάνη (έκδοση του Κέντρου Ποντιακών Μελετών), ο Μάκης Σεβίλογλου κλείνει το δικό του πρόλογο στην έκδοση του βιβλίου με CD που φέρει τον τίτλο "Όλια τα "αχ" τ' εμέτερα εγένταν τραγωδίας".
Μια έκδοση- αφιέρωμα, μουσικό, λογοτεχνικό και ιστορικό, στον Πόντο και τους ανθρώπους του, αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας και συνένωσης καλλιτεχνών και πνευματικών δημιουργών που καταφέρνουν μέσα απ΄ αυτό όχι απλώς να αποτίσουν φόρο τιμής σ΄ ένα χαμένο κομμάτι ελληνικής γης, αλλά να ενδυναμώσουν τη φλόγα της μνήμης και, το κυριότερο κατά τη γνώμη μου, να ξεναγήσουν και μας τους υπόλοιπους στον πολιτισμό του, όπως αυτός είναι αναλλοίωτα καταγεγραμμένος στην ψυχή όλων των γενεών και όπως αυθόρμητα και αυθεντικά ζωντανεύει και αναδύεται μόλις το δοξάρι αγγίξει τις χορδές της ποντιακής λύρας.
Μια έκδοση- αφιέρωμα που εκπλήσσει ευχάριστα καθώς φροντίζει η ξενάγηση στην οποία μας προσκαλεί να μην είναι μονόπλευρη, αλλά να συντίθεται από όλα εκείνα τα στοιχεία που και τεκμηριώνουν αλλά και αποκαλύπτουν ξεχωριστά και σημαντικά στοιχεία της ιστορικής διαδρομής αυτών των δικών μας ανθρώπων που ξεριζώθηκαν και εξεδιώχθησαν από την αρχαία πατρίδα με βίαιο και βάναυσο τρόπο, ποτίζοντας την εκατοντάδες χιλιάδες απ΄ αυτούς με το ίδιο τους το αίμα.
Κατάφεραν όμως, παρόλα τα δείνα και τις τρομακτικές δυσκολίες, να σταθούν στα πόδια τους, να πατήσουν γερά στη γη και όπως ο Γιώργος Κορδέλας (σκηνοθέτης, συγγραφέας και στιχουργός) αναφέρει στο έξοχο ποίημα του “Παιδί του Πόντου” που υπάρχει στην αρχή του βιβλίου
“Μάνα, του Πόντου τα παιδιά
χορεύουν με τη Μοίρα
Βογγάει η γης στο πάτημα
στη δοξαριά η λύρα
Μ΄ ένα κερί, στη Σουμελά
και πάλι σ΄ ανταμώνω
Μάνα, σε νιώθω πιο πολύ
τώρα, που μεγαλώνω”.
Όπως και αν το δει κανείς, όση απόσταση και αν θελήσει να κρατήσει από γεγονότα παλιά και περασμένα ακολουθώντας τη λογική και ανθρώπινη επιλογή, η ζωή προχωρά και καλά είναι να κοιτάς πίσω αλλά να μην μένεις κολλημένος στο παρελθόν, οι δύο τελευταίοι στίχοι απ΄ το απόσπασμα του ποιήματος του Κορδέλα “Μάνα, σε νιώθω πιο πολύ τώρα, που μεγαλώνω” εξηγούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο γιατί συγκεντρώθηκε αυτό το υλικό και μέσα από μια σοβαρή και καλά οργανωμένη συλλογική προσπάθεια οδήγησε στην έκδοση του "Όλια τα "αχ" τ' εμέτερα εγένταν τραγωδίας", ένα πραγματικά συγκινητικό έργο.
Όμως, οι παραπάνω στίχοι εξηγούν και κάτι άλλο. Γιατί οι Πόντιοι δεν αφήνουν να κοπεί αυτός ο αόρατος ομφάλιος λώρος που τους συνδέει με τις χαμένες πατρίδες, αλλά κόντρα στα σημεία των καιρών που φαίνεται να ισοπεδώνουν και να εξομοιώνουν τα πάντα στο βωμό της παγκοσμιοποίησης, κλείνουν ευλαβικά το γόνυ και κρατούν αναμμένους τους δικούς τους πατρογονικούς βωμούς, εναλλάσσοντας το μοιρολόι για ό,τι η μοίρα τους στέρησε με όσα η ζωή πια τους προσφέρει.
Αυτή τη μετάβαση απ΄ τη λύπη στη χαρά, απ΄ τον πόνο της απώλειας στην ευφροσύνη της δημιουργίας, απ΄ τη νοσταλγία του παρελθόντος στην προσμονή του μέλλοντος, περικλείει αυτό το συλλογικό έργο, τόσο μέσα στα κείμενα του όσο και μέσα στα 21 του τραγούδια. Ιστορικά στοιχεία, προσωπογραφίες ανθρώπων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ποντιακή μουσική, λογοτεχνικά κείμενα και προσωπικές μαρτυρίες, συνθέτουν μια εικόνα που αξίζει να βρίσκεται στην πινακοθήκη της συλλογικής ιστορικής μας μνήμης και όχι μόνο ενός κομματιού του ελληνισμού, των Ποντίων. Γιατί αν κάτι πρέπει να διδαχθούμε απ΄ την ιστορία μας είναι πως όπου έχασε ένα κομμάτι του ελληνισμού χάσαμε όλοι μας, και όπου κέρδισε, κερδίσαμε όλοι μας. Κι αυτό μπορεί πάρα πολλές φορές να μην περνάει καν απ΄ το μυαλό μας, αλλά ευτυχώς δεν το ξεχνά το θυμικό μας γι΄ αυτό είτε ακούμε λύρα, ποντιακή ή κρητική, κλαρίνο και ζουρνά, μπορεί να βρεθούμε απ΄ τη μια στιγμή στην άλλη να ΄χουμε σφιγμένο μες την παλάμη μας ένα χέρι που ίσως ανήκει σε κάποιον που έρχεται από διαφορετικό ιστορικό μονοπάτι, αλλά που τελικά βαδίζουμε μαζί στον ίδιο δρόμο.
Οι συντελεστές.
Παραγωγή: Σεβίλογλου Μάκης- Caspar Falke, Kyklosrecords.
Τα τραγούδια ερμηνεύουν και παίζουν οι:
Γιάννης Κουρτίδης, Αλέξης Παρχαρίδης, Γιώργος Σοφιανίδης, Κωνσταντίνος και Ματθαίος Τσαχουρίδης, Εύα Σταμπολίδου, Βαγγέλης Παντελίδης, Λευτέρης Ανδρεάδης, Θάνος Τσαμπερτίδης, Γιάννης Σανίδης, Κώστας Παρχαρίδης, Χάρης Τσακαλίδης Σταύρος Μιχαηλίδης, Στέφανος Σεβίλογλου και Κώστας Φουλίδης.
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο βιβλίο είναι των:
- Κώστα Φωτιάδη και Βλάση Αγτζίδη, ιστορικοί
- Κώστα Διαμαντίδη, λογοτέχνη
- Κωστή Δρυγιανάκη, μουσικού ερευνητή
- Κωνσταντίνου και Ματθαίου Τσαχουρίδη, μουσικολόγοι
- Νίκου Ζουρνατζίδη, ερευνητή ποντιακών χορών.
Το βιβλίο σχεδίασαν, επιμελήθηκαν και εμπλούτισαν με πρωτότυπα ντοκουμέντα, μαρτυρίες και δικά τους κείμενα η Νατάσα Μποζίδου και ο Μάκης Σεβίλογλου.
Ο σχεδιασμός του εξωφύλλου έγινε απ΄ το Γιώργο Κορδέλα και η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Γιάννη Αμοιρίδη.