 |
| Mε επιτυχία το 1ο Επιστημονικό Συμπόσιο Ποντιακού Πολιτισμού |
του Θ. Ασβεστόπουλου
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Φεβρουαρίου το 1ο Επιστημονικό Συμπόσιο Ποντιακού Πολιτισμού. Η διήμερη αυτή εκδήλωση έδωσε βήμα στην επιστημονική κοινότητα της Ελλάδας, την καθ” ύλην αρμόδια σε θέματα ενδυμασίας, μουσικής και χορού, αναδεικνύοντας μέσα από τις εισηγήσεις με τρόπο έγκριτο και επιστημονικό τον πλούτο και την πολυμορφία του ποντιακού πολιτισμού.
Το συμπόσιο, το οποίο παρουσίασε η δημοσιογράφος Ρένια Τσιτσιμπίκου, άνοιξε το απόγευμα του Σαββάτου ο χοροδιδάσκαλος – ερευνητής Νικόλαος Ζουρνατζίδης, λέγοντας ότι η φιλοσοφία της συγκεκριμένης ημερίδας είναι να αναδείξει πως η παράδοση και ειδικά ο χορός είναι μία από τις δύο συνιστώσες που σηματοδοτούν την ύπαρξη των Ποντίων. Όπως τόνισε μάλιστα ο Ποντιακός χορός έχει ξεπεράσει τα σύνορα του ελληνικού κράτους.
«Πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα οι δύο πυλώνες της Ποντιακής παράδοσης, η ιστορία και ο χορός. Η πρώτη και η δεύτερη γενιά των Ποντίων στην Ελλάδα είχαν άλλες προτεραιότητες. Η πρώτη είχε την εγκατάσταση και την επιβίωση, ενώ η δεύτερη έπεσε σε άλλη μία μεγάλη συμφορά, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι το βάρος για την διαφύλαξη της παράδοσης έπεσε στην τρίτη γενιά Ποντίων. Το συμπόσιο φιλοδοξεί να βγάλει στην επιφάνεια τα προβλήματα ως προς την προβολή και την διατήρηση της παράδοσης, ώστε να βρεθούν λύσεις στη συνέχεια από άλλες εκδηλώσεις», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ζουρνατζίδης.
Κατά την έναρξη του συμποσίου απηύθυναν χαιρετισμό οι δύο παρόντες υπουργοί, ο Υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής και ο Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας.
«Έπειτα από μία μακροχρόνια σιωπή, τα τελευταία τριάντα χρόνια μπήκαμε σε μία δυναμική ανάδειξης του ποντιακού ζητήματος και θα πρέπει να δώσουμε το λόγο στην επιστημονική έρευνα», είπε ο κ. Κουρουμπλής, ποντιακής καταγωγής και ο ίδιος. Παράλληλα ευχήθηκε «ο ποντιακός χώρος, που όλοι βασανίσαμε με τις επιλογές μας, να βρει έναν κοινό τόπο». Ο Υπουργός Εσωτερικών τόνισε ότι ο ποντιακός λαός προτίμησε την θυσία για να υψώσει τις αξίες του Ελληνισμού και ότι αποτέλεσε το ανάχωμα του παγκόσμιου πολιτισμού στην εσχατιά της Μικράς Ασίας.
Από την πλευρά του ο Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας σημείωσε ότι οι παραδόσεις των Ποντίων δίνουν καρπούς πολιτισμού. Όπως μάλιστα υποστήριξε, «σαν λαός πάντα χρειάζεται να πατάμε στο χθες και να καταλαβαίνουμε τις παραδόσεις, ώστε να μπορέσουμε και να πορευτούμε και στο αύριο».
«Η πρώτη γενιά, αυτή που έφυγε από τον Πόντο και ήρθε στην Ελλάδα, έζησε όλες τις παραδόσεις κατά τρόπο γνήσιο και αυθεντικό. Σήμερα η δεύτερη και η τρίτη γενιά είναι δεμένες συναισθηματικά και μεταφέρουν τα βιώματα των γονιών και των παππούδων τους», είπε ο κ. Γαλανίδης, θέτοντας το ερώτημα, «τι κάνουμε σήμερα; Αφομοιωνόμαστε πολιτιστικά και εντασσόμαστε στην παγκοσμιοποίηση;», για να δώσει αμέσως την απάντηση, «Όχι! Κρατάμε την ταυτότητα μας, συνεχίζοντας τις παραδόσεις μας».
Στις εισηγήσεις της πρώτης ημέρας, ο κ. Βλάσης Αγτζίδης, Δρ. Σύγχρονης Ιστορίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έκανε τη ιστορική εισαγωγή με θέμα «Έλληνες στον Μικρασιατικό Πόντο». Περιγράφοντας εν συντομία την ιστορία του Ελληνισμού στον Πόντο, σημείωσε ότι η περιοχή του ανατολικού Εύξεινου Πόντου και του Καυκάσου, όπως απέδειξε η επιστημονική έρευνα, είναι ο γενέθλιος τόπος των ευρωπαϊκών λαών. Ολοκληρώνοντας την εισήγηση του ο κ. Αγτζίδης τόνισε ότι πολλές από τις αντιλήψεις και πρακτικές των Ναζί αντλήθηκαν από τον Κεμαλισμό.
Η κυρία Ρούλα Τοπτσίδου, χοροδιδάσκαλος και μέλος επί σειρά ετών στη διοίκηση ποντιακών οργανώσεων, ανέλυσε την γυναικεία ενδυμασία των Ελληνίδων του Πόντου.
Στη συνέχεια μίλησε η ερευνήτρια της ποντιακής ενδυμασίας και σχεδιάστρια Μαρία Διαμαντίδου, ενώ ο ερευνητής της Ελληνικής Λαΐκής Φορεσιάς Γιάννης Αμαραντίδης περιέγραψε τις ενδυμασίες των Ελλήνων του Πόντου στις αρχές του 20ου αιώνα.
Επίσης η κα Μαριάννα Φωτιάδου, Μ.Α. Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Υποψήφια Δρ. Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Άμστερνταμ, ανέπτυξε από την Ολλανδία το θέμα: «Οι ποντιακές ενδυμασίες ως πρόβλημα: χρήσεις, αναπαραστάσεις και αφηγήσεις».
Η δεύτερη μέρα του Συμποσίου, Κυριακή 7 Φεβρουαρίου, ξεκίνησε με την θεματολογία «Μουσική», η οποία αναπτύχθηκε το πρωί και είχε ως συντονιστή τον δημοσιογράφο – ερευνητή Στέλιο Ελληνιάδη.
Εισηγητές ήταν: 1) η Εθνολόγος, Πολιτισμική Ανθρωπολόγος και Ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Ζωή Μάργαρη, με θέμα «Ανακαλύπτοντας τον Πόντο στην Ελλάδα του 21ου αιώνα»,
2) ο συνεργάτης του Κέντρου Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής “Σίμωνα Καρά”, Δημήτρης Ματζούρης, με θέμα «Τουρκόφωνη παράδοση τουρκόφωνων και ποντιόφωνων χριστιανικών κοινοτήτων στον Πόντο»,
3) ο Καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λάμπρος Λιάβας, με θέμα «Ποντιακή μουσική και χοροί, παράδοση και νεωτερισμοί»,
4) ο Δρ. Μουσικής Πρακτικής και Εκτέλεσης – Εθνομουσικολόγος, Goldsmiths University of London Ματθαίος Τσαχουρίδης, με θέμα «Ποντιακή λύρα, από την παράδοση στην εξέλιξη».
Το 1ο Επιστημονικό Συμπόσιο Ποντιακού Πολιτισμού ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Κυριακής, όπου αναπτύχθηκε η θεματολογία «Χορός», με συντονιστή τον κ. Δημήτρη Τομπουλίδη, μέλος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, πρώην Δήμαρχο Μελισσίων, πρώην Πρόεδρο της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων.
Εισηγητές ήταν: 1) η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μαρία Κουτσούμπα, με θέμα «Χορευτικός, κριτικός και πολιτισμικός γραμματισμός μέσα από το παράδειγμα του ποντιακού χορού».
2) η Ομότιμος Καθηγήτρια Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Παν. Αθηνών, Βασιλική Τυροβολά, με θέμα «Πέρα από την ύλη (Συμβολισμός και Νοηματοδότηση στον Ποντιακό χορό)»
3) ο Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, Δάσκαλος Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού, Βασίλης Καρφής, με θέμα «Τεχνοτροπικά σχήματα στον ποντιακό χορό»
4) η Υποψήφια Δρ. Λαογραφίας Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μυροφόρα Ευσταθιάδου, με θέμα «Ελληνική διάλεκτος του Πόντου και ποντιακοί χοροί»
5) ο χοροδιδάσκαλος, ερευνητής και συγγραφέας Νικόλαος Ζουρνατζίδης, με θέμα «Η διαμόρφωση της χορευτικής ποντιακής παράδοσης στις δεκαετίες 1960, ’70, ’80»
Πηγή: Κανάλι Ένα