 |
| Έσωσε χιλιάδες ζωές από την πείνα και τις αρρώστιες κατά τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής |
της Βίβιαν Μόρις
«Είναι απλό. Χωρίς εκείνον ίσως να μην είμαστε, πολλοί από μας, σήμερα εδώ».
Είναι η δήλωση της ομογενούς Λίτσας Αθανασιάδη, η οποία πρωτοστατεί σήμερα σε μια κίνηση που στοχεύει στο να τιμηθεί ο Αυστραλός George Devine Treloar, που φέρεται να έσωσε από την πείνα και τις ασθένειες 108.000 επιζώντες της Ελληνικής Γενοκτονίας, οι οποίοι έφθαναν κατά δεκάδες χιλιάδες στην Ελλάδα, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Γεννημένος το 1884 στην κωμόπολη της Βικτώριας Ballarat, ο George Devine Treloar υπηρέτησε με τον Βρετανικό Στρατό στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, φτάνοντας στον βαθμό του αντισυνταγματάρχη.
Το 1919 βρίσκεται πρώτα στη Ρωσία και ύστερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου ήταν υπεύθυνος για χιλιάδες πρόσφυγες από την Οκτωβριανή Επανάσταση και τον ρωσικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Ύστερα από δυο χρόνια και, πλέον, ως συνεργάτης της Κοινωνίας των Εθνών (League of Nations - προπομπού του ΟΗΕ), φθάνει στη Θεσσαλονίκη, όπου στις 6 Οκτωβρίου 1922, διορίζεται Ύπατος Αρμοστής των Προσφύγων για την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, θέση στην οποία υπηρετεί μέχρι το 1926.
Στο διάστημα αυτό πρωτοστατεί στην περίθαλψη Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα. Πρώτα εργάστηκε στην Κομοτηνή και αργότερα στη Θεσσαλονίκη.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι μέχρι το 1923 είχε φροντίσει για την εγκατάσταση 108.000 προσφύγων - όχι υπό ομαλές συνθήκες, όπως πληροφορούμαστε. Κινούμενος από σπάνια ανθρωπιστικά αισθήματα και επιδιώκοντας να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τους πρόσφυγες, ήλθε συχνά σε σύγκρουση με την αδιαφορία αξιωματούχων στη Γενεύη, αλλά και με ορισμένους υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους στην Ελλάδα.
Δεν πτοήθηκε όμως. Υπό την εποπτεία του κτίστηκαν τέλειοι οικισμοί οι οποίοι στέγασαν τους πρόσφυγες, ενώ ο ίδιος πρωτοστάτησε στην υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων και οραμάτων που στόχευαν στο να παρέχουν όλα τα απαραίτητα εφόδια στους πρόσφυγες προκειμένου να μπορέσουν να ορθοποδήσουν.
Χαρακτηριστικό είναι το κτίσιμο αιθουσών, κοντά στα σχολεία, με την ονομασία «Σπίτι του Παιδιού», όπου τα παιδιά πήγαιναν μετά το σχολείο και εκεί υπό την επίβλεψη δασκάλου, έκαναν τη σχολική τους εργασία και έτρωγαν μέχρι να γυρίσουν οι γονείς τους από τα χωράφια όπου δούλευαν.
Να σημειωθεί, ότι όλα αυτά ελάμβαναν χώρα σε μια δύσκολη εποχή που τα υλικά για το κτίσιμο των σπιτιών έπρεπε να βρεθούν εκεί, σε ό,τι πρόσφερε ο τόπος. Αναφέρεται ότι το πρώτο σπίτι που κτίστηκε στον πρώτο οικισμό ήταν από ντόπιες πέτρες που είχαν λαξευτεί ώστε να είναι τετράγωνες.
Γνήσιος ανθρωπιστής
Ο λόγος που έμεινε στην ιστορία ο Αυστραλός στρατιωτικός, είναι ότι υπήρξε ένας γνήσιος ανθρωπιστής, οι προσπάθειες, τα οράματα και τα επιτεύγματα του οποίου υπερέβησαν κατά πολύ τα πλαίσια του καθήκοντος.
Τον χειμώνα του 1922 ο τότε ταγματάρχης Treloar γράφει στον γενικό διοικητή Δυτικής Θράκης ότι στόχος του είναι να εγκατασταθούν οι πρόσφυγες εκεί ως παραγωγικοί γεωργοί: «Το σχέδιό μου προβλέπει τη δημιουργία νέων οικισμών. Εκείνοι, δηλαδή, που μένουν τώρα σε κυβερνητικές σκηνές να βοηθηθούν να κτίσουν τα δικά τους σπίτια όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε οι σκηνές να μεταφερθούν σε άλλες τοποθεσίες για να στεγάσουν άλλους πρόσφυγες».
«Το να δίνεις χωρίς αντάλλαγμα είναι λάθος» υπογραμμίζει.
«Με το σύστημα που εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή (από την ελληνική κυβέρνηση), οι πρόσφυγες προσαρμόζονται γρήγορα και καταντούν παράσιτα, χάνοντας κάθε κίνητρο για δουλειά και πιστεύοντας ότι "όποιο βοήθημα τούς προσφέρεται έρχεται από τον εύσπλαχνο Θεό". Αντάλλαγμα λοιπόν υπό τη μορφή εργασίας είναι ωφέλιμο, οπουδήποτε αυτό είναι δυνατό. Μ' αυτό το πνεύμα, κανένα βοήθημα δεν θα πρέπει να δίνεται σε όσους αρνούνται να εργαστούν ή να μετακινηθούν εκεί όπου υπάρχει εργασία».
Εκμεταλλευόμενος την πείρα που είχε από την ύπαιθρο της Αυστραλίας, ο Treloar προσπάθησε να μεταδώσει τον ενθουσιασμό του στους πρόσφυγες και να τους δείξει πώς να καλλιεργήσουν τη γη και να στηριχθούν στις δικές τους δυνάμεις και μόνο. Ήταν διατεθειμένος να βοηθήσει ο ίδιος, πιστεύοντας ακράδαντα ότι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη έκταση της εύφορης γης έπρεπε να αποδώσει τους καρπούς της το ταχύτερο δυνατόν.
Τον πρώτο οικισμό που χτίστηκε με δική του πρωτοβουλία και κάτω από τις δικές του οδηγίες οι ντόπιοι ονόμασαν προς τιμή του Θρυλόριο. Εκεί, η γη χωρίστηκε σε οικόπεδα έκτασης τριών στρεμμάτων που δίνονταν σε οικογένειες για να κτίσουν το σπίτι τους και να καλλιεργήσουν τη γη.
Ο ίδιος τους εφοδίασε με σπόρους και άρχισαν να καλλιεργούν σιτηρά για τις δικές τους ανάγκες και καπνό για να εξασφαλίσουν μετρητά. Με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε το 1924 ο πρώτος Πιστωτικός Συνεταιρισμός, ώστε οι γεωργοί να μπορούν να εμπορεύονται τα προϊόντα τους ενωμένοι και να επιτυγχάνουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Αυτό τους επέτρεψε να εξοικονομήσουν τα απαραίτητα χρήματα για να μπορέσουν να αποκτήσουν σύγχρονα γεωργικά εργαλεία.
Ο ίδιος προμηθεύτηκε όσο το δυνατόν περισσότερα εργαλεία και σε παραθαλάσσιες περιοχές, όπου υπήρχαν κατάλληλα δέντρα, συγκέντρωσε εκείνους που είχαν κάποιες γνώσεις κατασκευής πλοίων και άρχισαν να κατασκευάζουν ψαροκάικα. Όλα τα σχέδια για τα σκάφη σχεδιάζονταν πάνω στην υγρή άμμο, καταγράφει ο ίδιος.
Τα χειροποίητα χαλιά, χρησιμοποιώντας μαλλί από την Αυστραλία, ήταν ακόμη μία άλλη έμπνευση του Τreloar, που άνθισε σε αξιόλογη βιομηχανία.
Ευπαρουσίαστος, υψηλός, επιβλητικός, με ευθύ λόγο και προοδευτικές ιδέες, ο Treloar τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό για τα επιτεύγματά του.
Αδριάντας
Σήμερα, με πρωτοβουλία της προέδρου της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Ωκεανίας, Λίτσας Αθανασιάδη, και σε συνεργασία με την Ποντιακή Εστία Μελβούρνης και Βικτωρίας πρόκειται να στηθεί ανδριάντας του Treloar στο Ballarat.
«Οι προεργασίες έχουν αρχίσει εδώ και 15 μήνες με επαφές που είχα με το Δήμο Ballarat και, συγκεκριμένα, με την Julie Collins, η οποία βοήθησε ώστε να γίνουν οι κατάλληλες διαδικασίες για να εξασφαλιστεί η στήριξη του Δήμου για την επίτευξη του οράματος να στηθεί ανδριάντας του Treloar στον τόπο καταγωγής του μεγάλου ευεργέτη» πληροφορεί η Λίτσα Αθανασιάδη.
Η καμπάνια για τη συγκέντρωση χρημάτων που απαιτούνται για τον σκοπό αυτόν ξεκίνησε επίσημα την Παρασκευή, 6 Νοεμβρίου σε ειδική εκδήλωση που έλαβε χώρα στο οίκημα της Ποντιακής Εστίας, 540 Sydney Rd., Brunswick.
«Είναι μια κίνηση για να τιμήσουμε τον μεγάλο ανθρωπιστή και φιλέλληνα, George Devine Treloar, αλλά και να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κόσμο του Ballarat, που οι πρόγονοί τους, ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Treloar και στη δύσκολη αυτή περίοδο πρόσφεραν γενναιόδωρα στους πρόσφυγες ρούχα, τρόφιμα και είδη φαρμακευτικής» λέει η Λίτσα Αθανασιάδη.
Πηγή: Νέος Κόσμος