 |
| Οι παλιές νοικοκυρές διδάσκουν Ποντιακά παραδοσιακά έθιμα |
της Όλγας Τσιούλφα
Φύλλα από τριαντάφυλλα ή μαϊντανό, κρεμμυδόφυλλα, ξύδι και αλάτι, σπάγκος, ένα παλιό καλσόν και φυσικά τα αυγά. Αυτά είναι τα απαραίτητα υλικά για το παραδοσιακό βάψιμο των αυγών. Διαδικασία που ακολουθεί πιστά κάθε χρόνο η Ελευθερία Μαυρίδου, από το Θρυλόριο. Έμαθε αυτή τη διαδικασία από μικρή, παρέα με τη μητέρα και τη γιαγιά της και την επαναλαμβάνει κάθε χρόνο, επιλέγοντας να βάψει τα αυγά του Πάσχα με παραδοσιακό τρόπο. Έτσι θυμάται τα παιδικά της χρόνια και φυσικά προσφέρει στους επισκέπτες της πασχαλιάτικα βαμμένα αυγά, απαλλαγμένα από τα χημικά. Κάθε Μεγάλη Πέμπτη βάφονται τα αυγά και φέτος επέλεξε μαζί με την κόρη της Χρύσα Μαυρίδου, να ανοίξει το σπίτι της στο "Χ" για να δείξει τον τρόπο.
Τα κόκκινα πασχαλινά αβγά αποτελούν παράδοση αιώνων του ορθόδοξου κόσμου, αφού συμβολίζουν όχι μόνο το αίμα του Χριστού αλλά και τη χαρά της Ανάστασης. Το βάψιμο τους, γίνεται ανήμερα τη Μεγάλη Πέμπτη και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του εθιμοτυπικού των ημερών, όπως και το τσούγκρισμα που γίνεται την ημέρα της Ανάστασης. Ωστόσο, από πού προήλθε η επιλογή του κόκκινου χρώματος, δεν είναι ξεκάθαρο, καθώς υπάρχουν διάφορες ερμηνείες και μύθοι. Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, το Πάσχα βάφουμε κόκκινα τα αβγά, επειδή συμβολίζουν το αίμα του Χριστού, που έδωσε για τη σωτηρία του κόσμου. Τα αβγά βάφονται την Μεγάλη Πέμπτη, η οποία θεωρείται η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, τότε που ο Χριστός προσέφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά της αμαρτίας.
Την ημέρα αυτή οι νοικοκυρές εκτός από το βάψιμο των αυγών φρόντιζαν να κρεμούν ένα κόκκινο πανί στην αυλή του σπιτιού τους. Δείγμα πένθους για τη θυσία του Θεανθρώπου αποτελεί αυτή η παράδοση, που ακολουθεί επίσης κάθε χρόνο η Ελευθερία Μαυρίδου. Τη Μεγάλη Πέμπτη σταυρώθηκε ο Χριστός, και αυτή την ημέρα βάφουμε τα αυγά και κρεμάμε στην αυλή μας ένα κόκκινο πανί, λέει στο "Χ". "Αυτά τα θυμόμαστε από τους γονείς μας, θυμάμαι ότι η μητέρα μου μάζευε τα κρεμμυδόφυλλα και όταν πλησίασε το Πάσχα έβαφε τα αυγά. Είχε μεράκι η μητέρα μου και από εκείνη έμαθα και εγώ, όσο πρόλαβα".
Η διαδικασία ξεκινά με το βράσιμο των κρεμμυδόφυλλων μέσα σε μία κατσαρόλα νερό, που περιέχει αλάτι και ξύδι. Νωρίτερα τα αυγά θα πρέπει να έχουν βγει από το ψυγείο προκειμένου να πάρουν θερμοκρασία δωματίου για να μη σπάσουν στη διαδικασία του βρασίματος. Ακολουθεί το προσεκτικό πλύσιμο τους και έπειτα η βύθιση στην κατσαρόλα με τα κρεμμυδόφυλλα. Όσες νοικοκυρές έχουν μεράκι μπορούν να κάνουν και σχέδια, όχι με αυτοκόλλητα, αλλά με φυσικό τρόπο. Εκεί ακριβώς χρειάζονται τα φύλλα από τα τριαντάφυλλα, τον μαϊντανό ή οποιαδήποτε άλλα επιθυμεί η νοικοκυρά. "Το φύλλο τυλίγει το αυγό και αυτό δένεται μέσα σε ένα καλσόν με σπάγκο. Έτσι μπαίνουν στο χρωματισμένο νερό και αποκτούν σχέδια που εντυπωσιάζουν κυρίως τα μικρά παιδιά, αλλά και τους μεγαλύτερους. "Αυτό κάναμε στα σπίτια μας τη Μεγάλη Πέμπτη, τη Μεγάλη Παρασκευή πηγαίναμε όλη η οικογένεια στην εκκλησία, ακολουθούσαμε τον επιτάφιο", είπε η συμπολίτισσα μας. Η ίδια περιέγραψε την λαχτάρα με την οποία όλη η οικογένεια έκανε τις προετοιμασίες για το άγιο Πάσχα. Με την ίδια λαχτάρα συνεχίζει και σήμερα να βάφει με τον παραδοσιακό τρόπο τα αυγά της Λαμπρής, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν στο εμπόριο πολλές έτοιμες βαφές. "Συνεχίζω και το κάνω με τον τρόπο που το κάναμε παλιά, γιατί οι γονείς μας ήξεραν, οι μπογιές έχουν χημικά. Σπας το αυγό και βλέπεις το ασπράδι να είναι κατακόκκινο, ενώ με αυτό τον τρόπο μπορείς να το φας άφοβα", λέει.
Η Ελευθερία Μαυρίδου θα γιορτάσει τις ημέρες του Πάσχα με την οικογένεια της καμαρώνοντας, γιατί βάζει το λιθαράκι της στη διατήρηση των ηθών και των εθίμων μας. Αυτό εξάλλου είναι ένας από τους λόγους που αγαπά ιδιαίτερα τον τόπο της, το Θρυλόριο.