 |
| Ο τελευταίος ιερέας ενός χωριού στον Πόντο και η βοήθεια του στον ερχομό των προγόνων μας στην Ελλάδα |
της Σόνιας Ευθυμιάδου
Ένας όμορφος γάμος στον Μεσόκαμπο Φλωρίνης στις 24 Ιουλίου 2016 ήταν η αφορμή να συναντηθούν 5 άνθρωποι που, δίχως να είναι παιδιά ή εγγόνια ή δισέγγονά του, φέρουν το όνομα του ίδιου ξεχωριστού Πόντιου τον οποίο ευγνωμονούν τουλάχιστον 3 χωριά μας για τη βοήθειά του στη διάρκεια του ερχομού των προγόνων τους από τον Πόντο στην Ελλάδα.
Τα χαμογελαστά πρόσωπα στη φωτογραφία είναι με τη σειρά από αριστερά οι:
Ναλπαντίδης Μιχάλης του Νικολάου, Ναλπαντίδης Μιχάλης του Ιορδάνη, Ναλπαντίδης Μιχάλης του Ιορδάνη, Ευθυμιάδης Μιχάλης του Παντελή (το γένος του Παντελή είναι Ναλπαντίδη) και Ναλπαντίδης Μιχάλης του Ιορδάνη. Οι 4 πρώτοι από τον Μεσόκαμπο, ο τελευταίος από τον Λευκώνα Φλωρίνης (Πρέσπα). Ο μεγαλύτερος σε ηλικία Μιχάλης Ναλπαντίδης (ο μεσαίος στη φωτογραφία) είναι 88 χρονών, ενώ ο νεότερος (πρώτος αριστερά) είναι 34 χρονών.
Οι 5 τους βρίσκονται σε μια ιδιαίτερης σημασίας φωτογραφία, καθώς φέρουν όλοι τους το όνομα του ίδιου ανθρώπου (αυτός, άλλωστε, ήταν κι ο λόγος που φωτογραφήθηκαν μαζί), για τον οποίο γνωρίζουμε τα παρακάτω:
Ο παπα-Μιχάλης Ναλπαντίδης ήταν ο τελευταίος ιερέας του χωριού Παχτσατσίχ του Άκνταγ Μαντέν*, ο οποίος, καθώς είχε πολλά πρόβατα, κοπάδι ολόκληρο, βοηθούσε όλο το χωριό, όταν ζούσαν εκεί. Όταν ήρθε η φοβερή ώρα του ξεριζωμού, το χωριό χωρίστηκε. Η ομάδα με τον παπα-Μιχάλη ήρθε από την Σαμψούντα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των παλιών μας που έζησαν την ανταλλαγή, ο ρόλος του παπα-Μιχάλη ήταν καταλυτικός: αυτός ο άνθρωπος σε όλη τη διαδρομή έγινε ο προστάτης των αδυνάτων, προστάτεψε τις χήρες και τα ορφανά, τα πλάσματα που είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη από βοήθεια.
Εκτός, όμως, από ανθρώπους, ο παπα-Μιχάλης έσωσε και πολύτιμα εκκλησιαστικά βιβλία, φέρνοντάς τα κι αυτά στην Ελλάδα. Στον ιερό ναό του Αγίου Παντελεήμονος στον Μεσόκαμπο υπάρχουν τα περισσότερα από αυτά. Τα εξώφυλλά τους είναι ντυμένα με δέρμα, πολύ καλλιτεχνικά. Μια γωνιά, μάλιστα, δεν έφτανε το δέρμα κι είναι ραμμένη πάλι με δέρμα. Όσα βιβλία ήταν διπλά δόθηκαν στην εκκλησία του Λευκώνα, ενώ οι Κιβωτιανοί που ζούνε στη Βέροια έκαναν εκδήλωση, στη διάρκεια της οποίας εξέθεσαν τα βιβλία που πήραν από τον Μεσόκαμπο για προσκύνημα.
Δυστυχώς, ο σπουδαίος αυτός ιερέας πέθανε στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να προλάβει να έρθει στα δικά μας μέρη. Τέλος, το εξαιρετικό με τη φωτογραφία αυτή είναι πως αποτυπώνει την τεράστια ευγνωμοσύνη προς το πρόσωπο του παπα-Μιχάλη, που έγινε θρύλος για όλους τους προερχόμενους από το Παχτσατσίχ Πόντιους κι όχι μόνο για τους 5 λεβέντες που, προερχόμενοι βέβαια από τη γενιά του, έχουν την μέγιστη τιμή να έχουν το δικό του όνομα.
* το χωριό Παχτσατσίχ του Άκνταγ Μαντέν μοιράστηκε στα εξής τρία χωριά εδώ στην Ελλάδα: την Κιβωτό Γρεβενών, τον Λευκώνα της Πρέσπας και τον Μεσόκαμπο Φλωρίνης.