 |
| Αθηνιώτισσα – Σουμελιώτισσα – Βερμιώτισσα – Απαλαχιώτισσα |
Του Δρα Χαράλαμπου Βασιλειάδη
Τι να σημαίνουν άραγε οι αριθμοί 1604 και 33; Οι αριθμοί δεν είναι απλές ανούσιες ποσότητες. Τους πρέπει αναγνώριση και ενίοτε σεβασμός μιας και μπορεί να κρύβουν μέσα τους ψυχή, αγώνες, πίστη, θυσίες.
Η ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο, σκαλισμένη μέσα στα βράχια του όρους Μελά (εξ ου και το Σουμελά), ιδρύθηκε το 386 από τους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο. Εκεί ενθρονίστηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά (αρχικά Αθηνιώτισσα μιας και πριν πετάξει στον Πόντο στεγαζόταν κάτω από την Ακρόπολη και στη συνέχεια στη Θήβα), η μια εκ των τριών εικόνων που ζωγράφισε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Από τότε πραγματοποιείτο ετήσιο Προσκύνημα και η Μονή γνώριζε τιμές και δόξες από τους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, μετέπειτα της Τραπεζούντας αλλά ακόμη και από αλλόθρησκους ηγέτες. Η Μονή λειτούργησε μέχρι την καταστροφή, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά του 1922-24.
Η εικόνα θάφτηκε σε παρακείμενο παρεκκλήσι για να επιστραφεί στην Ελλάδα, κατόπιν πρωτοβουλίας του τότε υπουργού Λεωνίδα Ιασωνίδη, και να βρει τον νέο της θρόνο στο όρος Βέρμιο όπου το 1952, με ενέργειες του αείμνηστου Φίλων Κτενίδη, εγκαινιάστηκε η νέα Μονή. Από την ίδρυση της νέας Μονής, το ομώνυμο Ιερό Ιδρυμα που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και είναι πλέον κάτοχος της ιστορικής εικόνας, τελεί ετησίως το καθιερωμένο Ιερό Προσκύνημα. Φέτος, τέλεσε το 1604 το Προσκύνημα παρουσία της αυτού Εξοχότητας, του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου.
Το 2010 έγινε το θαύμα! Οι τουρκικές αρχές, κατόπιν σχετικού αιτήματος του Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, έδωσαν το δικαίωμα επαναλειτουργίας της ιστορικής μονής στον Πόντο. Ηθελε η Τουρκία να παρουσιάσει μια ευρωπαϊκή εικόνα προς το εξωτερικό στην προσπάθεια αποτελεσματικής προσέγγισής της προς την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εξάλλου, και τα έσοδα από τον αναμενόμενο τουρισμό δεν θα ήταν διόλου ευκαταφρόνητα.
Ετσι κάθε χρόνο μέχρι και πέρσι, τελείτο Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου ώσπου έφτασε το πλήρωμα του χρόνου. Οι ισορροπίες άλλαξαν. Η δυναμική της ευρωπαϊκής προσέγγισης για την Τουρκία αποδυναμώθηκε από την οικτρή πραγματικότητα που επικρατεί στο εσωτερικό της χώρας και την ασκούμενη πολιτική της.
Τώρα πλέον οι ισορροπίες στην Τουρκία έχουν διαταραχθεί και οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει. Επικρατεί πλέον κύμα ρεβανσισμού αλλά και εθνικο-θρησκευτικού φανατισμού. Είναι προφανές. Τα προσωπεία λίγο ενδιαφέρουν πλέον. Αυτές οι εξελίξεις οδήγησαν τις τουρκικές αρχές, αυθαίρετα και προφασιζόμενοι λόγους ασφάλειας και τεχνικών εργασιών αποκατάστασης των κτισμάτων, να άρουν την άδεια λειτουργίας. Το παλλάδιο της Ρωμιοσύνης του Πόντου σώπασε και πάλι…
Αλλά δεν πτοούμαστε, δεν σταματάμε, δεν αποκαρδιωνόμαστε…
Οι ποντιακής καταγωγής Ρωμιοί των ΗΠΑ και Καναδά θεμελίωσαν και εδώ, στο Νέο Κόσμο, το δικό τους προσκυνητάρι. Η Παναγία Σουμελά εορτάζεται, τιμάται και δοξάζεται στη δική της «Ποντιακή γη», στους πρόποδες των Απαλάχιων Ορων στο NJ.
Οπως και να έχει λοιπόν, οι καμπάνες της Σουμελά δεν θα σιγήσουν ποτέ στις καρδιές μας. Κανένα φιρμάνι, κανένας «σουλτάνος» και κανένας γενοκτόνος δεν θα μας σταματήσει. Είναι χρέος μας, είναι τάμα και ανάγκη συνάμα να συνεχίσουμε.
Στο Βέρμιο, στο West Milford και σύντομα πάλι στον Πόντο, τα Προσκυνήματα θα συνεχίζονται και οι πιστοί θα συρρέουν για να δοξάσουν τη Μεγαλόχαρη, να τιμήσουν την Κοίμησή της, αλλά και για να ζητήσουν παρηγοριά και ευλογία. Και η πίστη του Ρωμιού είναι έμφυτη, είναι ειλικρινής, είναι πηγαία και αστείρευτη. 1604 Προσκυνήματα στον Πόντο και στο Βέρμιο. 33 στον Νέο Κόσμο, και η πορεία συνεχίζεται…
Πηγή: Εθνικός Κήρυκας