 |
| Βιβλίο Τούρκου συγγραφέα για τον λυράρη Παπαβραμίδη |
της Αγγέλας Φωτοπούλου
Μια λύρα, η κεμεντζέ του, ήταν το μόνο πράγμα που πήρε μαζί του ο Νίκος, τότε το ΄22, που τους φόρτωσαν όλους σωρηδόν στο καράβι, γεμίζοντάς το μέχρι τ΄αμπάρια, για να τους φέρουν στην Ελλάδα. Θα ΄ταν δεν θα ΄ταν τότε στα 15 του. Τη λάτρευε τη κεμεντζέ του ο Νίκος που γεννήθηκε στην Αργυρούπολη του Πόντου και μεγάλωσε στην Τραπεζούντα. Μικρό παιδί ακόμη είχε φτιάξει μια αυτοσχέδια κεμεντζέ-παιχνίδι με κλωστές από καρούλια και έκανε πως παίζει. Ο πατέρας του βλέποντας την αγάπη του για τη κεμεντζέ ζήτησε από έναν μαραγκό να φτιάξει μία και την έδωσε στον Νίκο, να πει την άλλη μέρα τα κάλαντα. Ο Νίκος έμαθε να παίζει όταν ήταν 10-12 χρονών και αφοσιώθηκε τόσο στην κεμεντζέ του που δεν ήθελε να πάει σχολείο. Κι όταν ο δάσκαλος το έμαθε, του είπε γελώντας: «Τα γράμματα φαντάγματα, υιέ μ’την λύραν παίξον». Ο Νίκος στην Ελλάδα, όπου ήρθε με μόνη «αποσκευή» την κεμεντζέ του, έμελλε να γίνει μεγάλος και τρανός λυράρης. Ο Νίκος Παπαβραμίδης με τ΄ όνομα. Οι νεότεροι μπορεί να μη τον ξέρουν, αλλά οι παλιοί τον θυμούνται και στην Τουρκία είναι γνωστός στους Μαυροθαλασσίτες που είναι λάτρεις της μουσικής του μιας και ο Παπαβραμίδης τραγουδούσε και στα τούρκικα. Μάλιστα υπάρχει και τραγούδι τούρκικο που λέει «κοίτα πώς παίζει η κεμεντζέ του Νίκου».
«To 1922 μας βάλανε σε ένα καράβι σωρηδόν, πολλές οικογένειες, και αφού μπήκαμε στο καράβι αυτό, στα αμπάρια, όλα κομπλέ, ξεκινάνε να μας φέρουν για την Ελλάδα» είχε αφηγηθεί στον δημοσιογράφο-συγγραφέα Θωμά Σίδερη ο υπεραιωνόβιος αδελφός του Νίκου, ο Σταυρίκος Παπαβραμίδης. Αναφερόμενος στον αδελφό του είχε πει: «Ήταν και λυράρης ο αδελφός μου, Νίκος Παπαβραμίδης με τ΄όνομα. Έπαιζε την ποντιακή λύρα και χαλούσε ο κόσμος. Τον φώναζαν συχνά και στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Έπαιξε και στα εγκαίνια της τηλεόρασης, τότε που έπαιξε για πρώτη φορά πρόγραμμα».
Ο Νίκος Παπαβραμίδης μπορεί να πέθανε το 1995, η μουσική και τα τραγούδια του όμως έμειναν. Ένας Τούρκος από τον Όφη της Τραπεζούντας, ο συγγραφέας-εκδότης Ομέρ Ασάν, χρόνια πριν, ακούγοντας τον Νίκο Παπαβραμίδη σε έναν δίσκο και μαθαίνοντας ότι ήρθε στην Ελλάδα έχοντας μαζί του μόνο τη λύρα του, εμπνεύστηκε να γράψει το διήγημα «Η κεμεντζέ του Νίκου» που είναι και ο τίτλος του βιβλίου του το οποίο κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ιάσων και παρουσιάζεται τις 2 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη (στις 17.30. στο Μακεδονία Παλάς). Στην παρουσίαση θα μιλήσουν ο ιστορικός - συγγραφέας Βλάσης Αγτζίδης, ο ιστορικός Θεοδόσης Κυριακίδης, θα παίξει λύρα ο Θοδωρής Κοτίδης, ενώ αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Νίκος Τυριτίδης.
Σχετικά θέματα