Για την Έδρα Ποντιακών Σπουδών, μιλούν Έλληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί και ερευνητές |
Το εναρκτήριο λάκτισμα λειτουργίας της Επώνυμης Έδρας Ποντιακών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, δόθηκε την Τετάρτη 31 Μαΐου 2017, το απόγευμα, στην κατάμεστη Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ.
Στόχος της επώνυμης έδρας Ποντιακών Σπουδών, που ιδρύθηκε τον Μάιο του 2017, είναι η διδασκαλία της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου, ενταγμένου στη μεγάλη ενότητα του Ελληνισμού της Ανατολής, κατά τους Νεότερους Χρόνους. Προπτυχιακά μαθήματα θα συμβάλλουν στη γνωριμία και τη σταδιακή εκπαίδευση και «ωρίμανση» των φοιτητών σε θέματα κοινωνίας, οικονομίας, ιδεολογίας, συνύπαρξης με άλλους λαούς κ.λπ. που αφορούν στον Ελληνισμό του Πόντου και όλης της Ανατολής, καθώς και της Παρευξείνιας Ζώνης, από την Άλωση της Πόλης και την κατάλυση της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών μέχρι και την Ανταλλαγή των πληθυσμών. Είναι απαραίτητο να επισημανθεί ότι μαθήματα Ιστορίας του Ελληνισμού της Ανατολής (ΙΕΑ) προσφέρθηκαν και στο παρελθόν (δεκαετίες 1990 και 2000) στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, με διδάσκοντες τότε, τους ομότιμους σήμερα, καθηγητές Άρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού και Κ. Φωτιάδη.
Επιπλέον, η Έδρα θα παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης μεταπτυχιακών μαθημάτων στον Τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, προσπάθεια που ήδη ξεκίνησε στο εαρινό εξάμηνο 2016-2017 από την ομότιμη καθηγήτρια Άρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού -πανεπιστημιακή δασκάλα πολλών εκ των νεότερων καθηγητών του Τμήματος- και από τον αναπληρωτή καθηγητή Ιάκ. Μιχαηλίδη. Σκοπός αυτών των μαθημάτων δεν είναι άλλος από τη δημιουργία ενός «φυτωρίου» νέων ιστορικών που θα ασχοληθούν στις μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές τους με ανερεύνητες πτυχές τής πλούσιας ιστορίας και του πολιτισμού των Ελλήνων του Πόντου.
Τόσο το διδακτικό όσο και το ερευνητικό έργο (εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων) της Έδρας Ποντιακών Σπουδών βασίζονται στην οικονομική στήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος «Ιβάν Σαββίδης», μετά το μνημόνιο συνεργασίας που συνυπέγραψαν το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Μάιος 2016).
Η επιστημονική ομάδα εργασίας της Έδρας Ποντιακών Σπουδών δε θα περιορισθεί μόνο στο διδακτικό και ερευνητικό έργο της. Ψηλά στις προτεραιότητές της θα είναι η ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασιών με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και αρχεία της Ελλάδας. Κυρίως όμως αυτό που προέχει είναι οι συνεργασίες με Πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και ιστορικούς του εξωτερικού γενικότερα, που ασχολούνται με συναφή επιστημονικά ζητήματα. Προβλέπονται επίσης η διοργάνωση και συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η πρόσκληση Ελλήνων και ξένων ερευνητών για διαλέξεις, εκδηλώσεις και μαθήματα, η διοργάνωση θερινών σχολείων και ανταλλαγής φοιτητών, η συνεργασία με την αρμενική και την εβραϊκή κοινότητα της πόλης μας και φυσικά η επικοινωνία με την ελληνική Διασπορά.
Στους στόχους της Έδρας είναι ασφαλώς τόσο η μελέτη και η επιστημονική προσέγγιση όσο και η ανάδειξη της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής. Αναμφισβήτητα, σημαντικά βήματα έχουν ήδη γίνει στην έρευνα και την τεκμηρίωση αυτού του σημαντικού θέματος, όμως υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν όπως λ.χ. να συμπεριληφθεί το ζήτημα σε ξενόγλωσσες εκδόσεις (βιβλία και περιοδικά), τομέας στον οποίο υστερούμε, καθώς η ύπαρξη σχετικών αναφορών στην ξένη βιβλιογραφία είναι ισχνή. Η μελέτη της παρουσίας και δραστηριοποίησης του Ελληνισμού στον Πόντο και σε όλη την Ανατολία (εθνική συνείδηση και έντονη οικονομική-πνευματική ανάπτυξη), εξηγεί αναμφίβολα την εχθρική στάση και τις ενέργειες της νεοτουρκικής και της κεμαλικής πολιτικής στις αρχές του 20ού αι. Πολιτική που έπληξε όχι μόνο τους Έλληνες, τους Αρμενίους και όλους τους χριστιανούς της Μ. Ασίας, αλλά και τους μουσουλμανικούς-μη τουρκικούς πληθυσμούς της ίδιας περιοχής.
Σχετικά θέματα