Γερμανίδα συγγραφέας ταξίδεψε στην Θεσσαλονίκη να μάθει τα Ποντιακά |
της Σοφίας Προκοπίδου
"Πρώτη φορά έχω καταλάβει πως έχουμε συγγένεια εμείς, οι Γερμανοί με τους Πόντιους, όταν άκουσα στην ποντιακή γλώσσα ότι η "πατάτα" λέγεται "καρτόφα", και γερμανικά είναι "kartoffel"» , λέει, με χιουμοριστική διάθεση, η καθηγήτρια - φιλόλογος του Πανεπιστημίου του Μονάχου (LMU Munchen) και γνωστή στη χώρα της συγγραφέας, Αγγέλικα Ιορντλ (Angelika Jodl), στη συνέντευξη στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στην εκπομπή «Με σπαστά ελληνικά» του "Πρακτορείου 104,9 fm".
Έφτασε στη Θεσσαλονίκη πριν δυο μέρες αναζητώντας δασκάλους της Ποντιακής διαλέκτου, για να μάθει «τη γραμματική της αρχαίας ελληνικής γλώσσας που σώζεται στην ποντιακή», όπως λέει και διευκρινίζει: «Θα με βοηθήσει στη συγγραφή του νέου μου βιβλίου με κεντρική ηρωίδα - μια κοπέλα που διαμένει στην Γερμανία με ρίζες ποντιακές, από τον Καύκασο της Γεωργίας».
Η Γερμανίδα καθηγήτρια και συγγραφέας διδάσκει πολλά χρόνια τη γερμανική γλώσσα στους ξένους, γνωρίζει καλά τα μυστικά της διδασκαλίας, για αυτό, οι φοιτητές της, όπως αναφέρει, γίνονται λάτρεις της γερμανικής. «Στα μαθήματά μου κάθονται δίπλα οι λεγόμενοι "εχθροί": ο Ισραηλίτης με τον Παλαιστίνιο, ο Έλληνας με τον Τούρκο, ο Βόσνιος με τον Σέρβο, ο Ουκρανός με τον Ρώσο. Στη διάρκεια της διδασκαλίας δημιουργείται μεταξύ τους σχέση φιλίας και αγάπης . Νιώθω περήφανη που η γερμανική γλώσσα ενώνει διαφορετικούς ανθρώπους", τονίζει, με φανερό ενθουσιασμό η Angelika Jodl, που δεν έπαψε ποτέ να επινοεί νέες μεθόδους διδασκαλίας».
«Η γραμματική των αλόγων», είναι το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο, που αμέσως αγαπήθηκε από αναγνωστικό κοινό στη Γερμανία. Ο ήρωας του βιβλίου είναι Ρωσογερμανός, που επαναπατρίστηκε στην Γερμανία από τη πρώην ΕΣΣΔ. Φροντίζει τα άλογα στον ιππόδρομο, μιλά γερμανικά, αλλά δεν ξέρει τη γραμματική. Συναντά μια καθηγήτρια, άνθρωπο μοναχικό, που φοβάται τα ζώα και τα άλογα επίσης. Η συνάντησή τους, μέσω της γραμματικής και των αλόγων, καταλήγει στον έρωτα και σε μια σχέση δυνατή. Η ίδια η συγγραφέας, στην πραγματικότητα, αγαπά τα άλογα, έχει άλογο αληθινό, στην αυλή της μονοκατοικίας της, στα προάστια του Μονάχου. «Παίρνω άλογα κουρασμένα από βαριά εργασία χρόνων, στον ιππόδρομο. Δηλαδή παίρνω άλογα να τους "εξασφαλίζω τη σύνταξη", λέει με ένα πλατύ χαμόγελο. Το πρώτο άλογο έζησε μαζί μας χρόνια, όταν έφυγε στα ουράνια λιβάδια,. πήρα το δεύτερο. Είμαστε όλοι ευτυχισμένοι: το άλογο, ο άνδρας μου, εγώ και ο γιος μας!».
Αγγέλικα Ιορντλ - Σοφία Προκοπίδου |
Μιλώντας για την οικογένεια της, η Αγγέλικα μας εξιστορεί και την περίπτωση υιοθέτησης του γιου τους. «Πριν επτά χρόνια υιοθετήσαμε τον 25χρονο Κορεάτη από την Κίνα, το Μαν Τσι. Αρχικά, τον είχα μεταφραστή, όταν πήγα στην Κίνα να μάθω περισσότερο τί σημαίνει η Κίνα για του Γερμανούς. Έγραψα μετά ένα βιβλίο για την Κίνα με τα μάτια των Γερμανών, που δεν μπορούν ακόμα και σήμερα να μπουν στο πνεύμα αυτού του λαού», είπε. Η Αγγέλικα κάλεσε τον νεαρό Τσι στη Γερμανία για σπουδές και αργότερα, όταν λόγω γραφειοκρατίας, ο Τσι δεν μπορούσε να γραφτεί στο Πανεπιστήμιο, αποφάσισαν να τον υιοθετήσουν. «Υπάρχει αγάπη - αυτό είναι όλο», καταλήγει.
Μιλώντας για την Ελλάδα και το πώς έμαθε καλά ελληνικά, λέει ότι αφορμή στάθηκε η ... περιέργειά της και η φανερή διάθεση για επικοινωνία: «Νέο κορίτσι ακόμα, πήγα να εργαστώ σε ένα εργοστάσιο για να συμπληρώσω τα χρήματα για τις σπουδές μου... Εκεί από δεξιά μου είχα μια Ελληνίδα εργάτρια και από αριστερά μια Τουρκάλα. Οι γυναίκες σχεδόν δεν ήξεραν γερμανικά. Αχ, έτσι! είπα και αποφάσιζα να μάθω και τις δυο τις γλώσσες!
Την άλλη μέρα ήρθα με δυο βιβλία γραμματικής: "Γερμανό -Ελληνικό" και "Γερμανό - Τουρκικό"... Ζορίστηκα με τα ελληνικά, γιατί έχουν μοναδικό αλφάβητο, αλλά μετά πήρα φόρα, και σήμερα δεν σταματώ να μιλάω την ελληνική, όταν βρίσκομαι στη χώρα σας!"».
Επιστρέφοντας στη δημιουργία του νέου της βιβλίου, που το θέμα θα είναι μια ιστορία νεαρής κοπέλας που είχε αλλάξει δυο πατρίδες και τελικά καταλήγει "Γερμανίδα", λέει η Αγγέλικα. «Θα έχει τον Πόντο, τη Γεωργία και την Ελλάδα μέσα της, αλλά στο τέλος η ηρωίδα μου θα πει: θέλω να παντρευτώ κάποιον που δεν θα έχει πολυσύλλαβο επίθετο, όπως «χατζή,,,», αλλά μονοσύλλαβο, ή το πολύ - δισύλλαβο, όπως «Σμίντ», ας πούμε!", αναφέρεται στις ιδέες της και συμπληρώνει: «Η ιδέα αυτή μου ήρθε, όταν είδα στο πανεπιστήμιο, μια κοπέλα που μιλούσε με Ρώσους φοιτητές - ρωσικά, με Έλληνες - ελληνικά, με Γεωργιανούς - γεωργιανά , με Τούρκους - τουρκικά». Γνώρισα την κοπέλα και τους γονείς της, έμαθα την ιστορία της οικογένειάς της. Την εποχή του '90 είχαν φύγει από την Γεωργία στην Ελλάδα, λόγο πολιτικοοικονομικής κρίσης, δέκα χρόνια μετά την οικονομική κρίση στην Ελλάδα - μετανάστες στη Γερμανία».
Μιλώντας για την ιστορία της χώρας της, δηλώνει πως δεν ντρέπεται για τον παρελθόν της Γερμανίας, γιατί όπως λέει: «δεν έφταιγα , εγώ - προσωπικά, και όμως προσπαθώ σε όλη την ζωή μου να κάνω κάτι καλό για την ανθρωπότητα, έστω στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μου. Τους ανθρώπους ποτέ δε ξεχωρίζω από καταγωγή τους, αλλά από τον τρόπο σκέψεις, την καλοσύνη. Μισώ τον Χίτλερ, αλλά αυτό δεν αλλάζει την ιστορία. Από μικρή, θυμάμαι, μας έδειχναν στο σχολείο τα ντοκιμαντέρ με τα θύματα του φασισμού. Τα ξέρω όλα! Το μόνο που μπορώ, προς το παρόν, τώρα, είναι να προσφέρω στον κόσμο την αγάπη μου και την συμπαράσταση εκεί όπου χρειάζεται», καταλήγει με απόλυτη ειλικρίνεια.
Σχολιάζοντας τη σημερινή οικονομική κρίση στην Ελλάδα και το νέο κύμα Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία, πιστεύει πως «για την κρίση φταίει η Γερμανία και ο Σόιμπλε». «Ως μεγάλη βιομηχανική χώρα είμαστε υπεύθυνη για την κρίση στην Ελλάδα αυτό λέω, συγκεκριμένα - φταίω!» επισημάνει και συμπεραίνει: «Εμείς οι Γερμανοί ίσως ζηλεύουμε τους Έλληνες που μπορούν να συνδυάζουν την αγάπη για ζωή και την εργασιομανία. Όταν διαβάζω και ακούω πως είναι τεμπέληδες οι Έλληνες, με τρελάνει αυτό, αφού γνωρίζω ανθρώπους που εργάζονται σε δυο και τρεις δουλειές. Και τα καλά γερμανικά προϊόντα που πουλιούνται στην Ελλάδα είναι τις περισσότερες φορές κατασκευασμένα από τους Έλληνες εργαζόμενους μετανάστες...».
Τέλος, ξαναγυρίζοντας στο θέμα της εκμάθησης της ποντιακής διαλέκτου, λέει με μεγάλη χαρά πως με τη βοήθεια των φίλων βρέθηκε η καθηγήτρια Αλκμήνη Θεοδωρίδου, που προσφέρθηκε αφιλοκερδώς να της παραδίδει μερικά μαθήματα γραμματικής της ποντικής διαλέκτου. «Επέμενα να πληρώσω τα ιδιαίτερα μαθήματα, αλλά μου είπε το κάνει δωρεάν στη μνήμη των παππούδων της και των προγόνων της που διώχθηκαν από τον Πόντο».
Το μόνο που θέλω, λέει η Αγγέλικα, είναι να πω στην Αλκμήνη και σε όλους τους Έλληνες, «υγείαν και ευλοΐαν σ' ουλτ'ς έσουν» είναι η μοναδική ευχή στην ποντιακή που έμαθα και που σημαίνει: «υγεία και ευλογία όλοι να έχουν!».