 |
| «Τα τραγωδίας ‘κί τελείν’νταν», ξεσήκωσαν την πρωτεύουσα |
του Χρήστου Λαγαρία
Η σχέση του νεοέλληνα με την παράδοση αποτελούσε ανέκαθεν τροφή για σκέψη, όπως ακριβώς και η σύνδεση της Αθήνας με την περιφέρεια. Κανείς δεν μπορεί, ωστόσο, να αμφισβητήσει πόσο σημαντικό είναι να προβάλλεται η παράδοση του κάθε τόπου στην πρωτεύουσα αναδεικνύοντας, έτσι, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και κάνοντάς τα γνωστά στην πρωτεύουσα.
Όσον αφορά, ωστόσο, την περιοχή μας ειδικότερα, είναι κοινώς αποδεκτό ότι η Θράκη διαθέτει πλούσιο πολιτιστικό και λαογραφικό απόθεμα, που ενισχύθηκε και εμπλουτίστηκε από την έλευση των προσφυγικών πληθυσμών. Η μελέτη βέβαια αυτού του αποθέματος ουδόλως εκμεταλλεύτηκε και ανέδειξε συστηματικά η τοπική κοινωνία, αφήνοντας αυτό το έργο σε φωτεινές «εξαιρέσεις» ερευνητών που ορμώμενοι από το μεράκι και την αγάπη τους για το αντικείμενο προσπαθούν να σώσουν από τη λήθη του χρόνου κάτι από τον λαϊκό μας πολιτισμό. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα προσπάθειας είναι η μουσική έκδοση «Τα τραγωδίας ‘κί τελείν’νταν» της οποίας την τοπική έρευνα την μουσική επιμέλεια και τη διεύθυνση παραγωγής πραγματοποίησε ο ερευνητής και μουσικός Γιάννης Παγκοζίδης με καταγωγή από το Κίζαρι.
Μετά των πρώτη παρουσίαση της έκδοσης στο χωρίο Κίζαρι και στην Κομοτηνή το 2016, είχε έρθει η ώρα για το κοινό της Αθήνας.
Μάγεψαν με τα παραδοσιακά τραγούδια τους Γιάννης και Ιωάννης Παγκοζίδης
Το πρώτο μέρος των εκδηλώσεων έλαβε χώρα στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του κορυφαίου επιστημονικού ποντιακού ιδρύματος στην Ελλάδα, την «Επιτροπή Ποντιακών Μελετών» το πρωί της Κυριακής 4 Φεβρουαρίου 2018.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τις προσφωνήσεις των προέδρων και ακολούθησε η κεντρική ομιλία του κ. Γιάννη Παγκοζίδη, ο οποίος ανέπτυξε εκτενώς το περιεχόμενο, καθώς και το χρονικό της ανωτέρω μουσικής έκδοσης, ενώ στο περιθώριο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας μελών και φίλων του ιδρύματος.
Στο τέλος της εκδήλωσης ο ίδιος παίζοντας λύρα, μαζί με τον πρωτεξάδελφο του συνονόματο κ. Ιωάννη Παγκοζίδη, μάγεψαν με παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια τους λάτρεις της μουσικής, μεταξύ των οποίων παρευρέθηκε και ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου των απανταχού Κιζαριωτών του νομού μας κ. Στέφανος Διαμαντίδης, ο οποίος ευχαρίσθησε την ΕΠΜ με σύντομο χαιρετισμό του.
Μία εκδήλωση με παρουσίες από τον χώρο των γραμμάτων, της επιστήμης και των τεχνών
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ,στην κεντρική αίθουσα εκδηλώσεων του ιστορικού ποντιακού Σωματείου «Αργοναύται - Κομνηνοί» στην Καλλιθέα, πραγματοποιήθηκε η ολοκληρωμένη παρουσίαση της έκδοσης, με συνδιοργανωτές τον σύλλογο ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί» και τον πολιτιστικό σύλλογο των απανταχού Κιζαριωτών «Ο Πόντος».
Η πρώτη παρουσίαση της έκδοσης στην Αθήνα υλοποιήθηκε με επιτυχία, όπως φανέρωσε η προσέλευση στην αίθουσα, καθώς ήταν κατάμεστη από σημαντικούς πρεσβευτές των γραμμάτων, της επιστήμης και των τεχνών όπως η κ. Λένα Καλπίδου, αρχαιολόγος, έφορος του μουσείου ποντιακού Ελληνισμού της ΕΠΜ, η κ. Ροζάννα Λαδά, εθνομουσικολόγος, ο κ. Νίκος Διονυσόπουλος μουσικολόγος και επιμελητής μουσικών εκδόσεων, η κ. Αθηνά Συναρέλλη έφορος του κεντρικού Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών, ο κ. Θεοδόσης Καλλιάδης, και πολλά στελέχη φορέων και συλλόγων της Αττικής που έδωσαν το «παρών» σε αυτήν την σημαντική προσπάθεια ανάδειξης της τοπικής παραδοσιακής μουσικής στην Αθήνα. Από αυτήν δεν έλειψαν και Ροδοπίτες συμπολίτες μας, όπως η κ. Μαρούλα Ξενοδοχίδου από τους Υφαντές.
Παρόντες ήταν και στελέχη του συλλόγου Κιζαριωτών, που εργάζονται και ζουν στην Αθήνα, οι κ.κ. Δημήτρης Κ. Κουσίδης και Κώστας Γ. Τσιαβδαρίδης, οι οποίοι βοήθησαν τα μέγιστα στην οργάνωση της εκδήλωσης, ενώ το πρόγραμμα προλόγισαν ο πρόεδρος του συλλόγου των Αργοναυτών κ. Θεόφιλος Καστανίδης, ο πρόεδρος του συλλόγου Κιζαριωτών κ. Στέφανος Διαμαντίδης, ο κ. Χρήστος Ι. Γαλανίδης, πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
Για την έκδοση, η οποία περιλαμβάνει 30 μουσικά κομμάτια (από το αρχείο του Γιάννη Παγκοζίδη) με καταγραφές τεσσάρων γενεών Ποντίων από το Κίζαρι με συνοδεία λύρας, έκαναν λόγο η κ. Μιράντα Τερζοπούλου, Λαογράφος-Εθνολόγος, η κ. Μυροφόρα Ευσταθιάδου, Διδάκτωρ Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, η κ. Γιώτα Ιωαννίδου, ηθοποιός-συγγραφέας και ο κ. Γιάννης Παγκοζίδης, επιμελητής και υπεύθυνος της έκδοσης.
Συγκίνησαν το κοινό κόρες παλιών λυριτζήδων από το Κιζάρι
Συγκίνηση προκάλεσαν στο κοινό οι κ.κ. Μαρίκα Δημητριάδου, Μαρία Χατουτσίδου, και Σοφία Χατουτσίδου, κόρες παλιών λυριτζήδων του χωριού Κίζαρι, που ζουν στην Αθήνα. Αξιοσημείωτη η βιωματική ομιλία της κ. Σοφίας Χατουτσίδου, η οποία περιέγραψε με θέρμη τη σχέση της με τον παππού της Λευτέρη Χατουτσίδη, τον παλαιότερο λυράρη του χωριού που γεννήθηκε στον οικισμό Κιθάραινα Τραπεζούντας του Πόντου το 1891, και συγκίνησε το ακροατήριο μέσα από τη βιωματική σχέση με τον παππού της.
Τέλος ο κ. Γιάννης Κ. Παγκοζίδης με τη λύρα του και ο κ. Ιωάννης Χ. Παγκοζίδης με το τραγούδι ολοκλήρωσαν αυτήν την σημαντική εκδήλωση που οργανώνεται για πρώτη φορά από επαρχιακό σύλλογο στην Αθήνα.
Και τις δύο εκδηλώσεις κάλυψε δημοσιογραφικά, ο υπεύθυνος του e-Pontos, κ. Θεόφιλος Κωτσίδης.
Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης