 |
| Ποντιακή διάλεκτος: είκοσι διαφορετικοί τρόποι να πεις σ' αγαπώ... |
του Δημήτρη Πιπερίδη
Παγκόσμια ημέρα μητρικής γλώσσας, λέει, σήμερα... (σ.σ. χθες 21 Φεβρουαρίου 2019).
Παρακαλώ, γιορτάστε την χωρίς εμένα... Όχι γιατί δε μου αρέσουν τα πανηγύρια. Αλλά γιατί η δική μου γλώσσα-μάνα κείται από χρόνια στα κρεβάτια ετοιμοθάνατη (προσοχή: όχι αυτή που εξ ανάγκης πρωτομίλησα, τη μόνη που εισέπραττα στο φτιασιδωμένο μικρόκοσμο των παιδικών μου χρόνων, αλλά ή άλλη, αυτή που χωρίς να τη γνωρίζω, την κουβαλούσα στο γονιδίωμα μου και που τη γνώρισα και την αγάπησα πολύ αργότερα).
Ειλικρινά δεν ξέρω ποιος τη σκότωσε. Ήταν ο βίαιος αποχωρισμός της από την πατρίδα που τη γέννησε; (πόσο άραγε να αντέξει μια γλώσσα- πρόσφυγας σε έναν κόσμο μαθημένο να πνίγει στις πιο σκοτεινές θάλασσες τους πρόσφυγές του μαζί με τα όνειρά τους;). Ήταν οι δάσκαλοι με τις βίτσες από κρανιά, που έδερναν αλύπητα τα ξυπόλυτα χωριατόπουλα με τα ξυρισμένα κεφάλια, όταν επέμεναν να λένε «(ο)ξύγαλαν» αντί «γιαούρτι»; Ή μήπως ήταν η αδιαφορία των ίδιων των παιδιών της, που την παράτησαν με ευκολία, για να μπορέσουν απερίσπαστα να αποχαυνωθούν από τα HD θέλγητρα μιας έγχρωμης τηλεόρασης;
Όπως και να ’χει, πάει καιρός που η δική μου γλώσσα δεν είναι πλέον ζωντανή. Την πήραν μαζί τους στα παρχάρια του ουρανού οι γριές με τα ροζιασμένα χέρια και τα πικραμένα χαμόγελα, που την πρωτομίλησαν στις χαράδρες του Παρυάδη. Σαν τα κοράκια οι γλωσσολόγοι στις Οξφόρδες ξεσκονίζουν τα κιτάπια τους, για να την προσμετρήσουν στις νεκρές γλώσσες του κόσμου ετούτου. Ας κάνουν ότι τους φωτίσει ο θεός. Κι ας έρθει όποτε θελήσει η μέρα που κανείς πλέον δε θα νιώθει την ανάγκη να τη χρησιμοποιήσει. Ούτε άλλωστε σκοπεύω να την κλάψω, σαν μικροαστός- κροκόδειλος, που μοιρολογά από υποχρέωση το μακαρίτη για το παραθαλάσσιο οικοπεδάκι που του άφησε.
Γιατί βαθιά μέσα μου ξέρω πολύ καλά ότι η γλώσσα η δική μου είναι σαν και τη ράτσα που τη γέννησε: γεννημένη να ’ναι ελεύθερη. Δεν της ταιριάζει να τυραννιέται φυλακισμένη σε cult βιντεοταινίες, ούτε να τραγουδιέται από λύρες ανιστόρητες σε μαγαζιά με αισθησιακό φωτισμό. Η γλώσσα η δική μου θέλει πολύ ουρανό για να κελαηδήσει.
Κι αυτός ο κόσμος έχει πλέον πολύ λίγο ουρανό για γλώσσες που έχουν είκοσι διαφορετικούς τρόπους να πουν σε αγαπώ, αλλά κανέναν για να αναλύσουν την απόδοση του κεφαλαίου ή να περιγράψουν το τοκοχρεολύσιο…