 |
| Oξφόρδη 1990: Το Α’ Διεθνές Συνέδριο για τον Ποντιακό Ελληνισμό |
του Βλάση Αγτζίδη
Με αφορμή το Διεθνές Συνέδριο που διοργανώνει η Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ, θυμήθηκα το πρώτο Διεθνές Συνέδριο για τον Ποντιακό Ελληνισμό που έλαβε χώρα στην Οξφόρδη το Νοέμβριο του 1990 με τίτλο: «The Odyssey of the Pontic Greeks».
H συγκεκριμένη αναφορά γίνεται με την (ώριμη πλέον) γνώση ότι η ποντιακή μνήμη δεν έχει ιδιαίτερο βάθος, παρότι –ενταγμένα στις σύγχρονες ανάγκες, με μπόλικες αφαιρέσεις– τα γεγονότα του 1914-1923 φαίνεται να καταλαμβάνουν κεντρική θέση στους προβληματισμούς.
Το συνέδριο στην Οξφόρδη έγινε σε μια ενδιαφέρουσα εποχή, όπου η έξοδος μεγάλων πληθυσμών από την υπό κατάρρευση EΣΣΔ ήταν μέγιστη επιστημονική πρόκληση για τους ευρωπαίους κοινωνικούς επιστήμονες. Οι Γερμανοί του Βόλγα, οι Εβραίοι και οι Έλληνες του Πόντου ήταν οι μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες που είχαν αρχίσει να μεταναστεύουν μαζικά. Το γεγονός αυτό αύξησε το επιστημονικό ενδιαφέρον για την συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα και κατά συνέπεια για το γενικότερο ιστορικό φαινόμενο.
Στο συνέδριο συμμετείχαν οι Anthony Bryer, Peter Mackridge, Patricia Fann, Άρτεμη Ξανθοπούλου, Απόστ. Καρπόζηλος, Μαρία Βεργέτη, Έφη Βουτυρά και εγώ.
Παράλληλα είχα επιμεληθεί και μια έκθεση φωτογραφιών και ντοκουμέντων που πλαισίωνε το συνέδριο.
Την εποχή εκείνη είχα ολοκληρώσει μια πρώτη φάση έρευνας του φαινομένου του σοβιετικού ελληνισμού και είχα ήδη δημοσιεύσει την πρώτη μου μονογραφία με τίτλο "Ποντιακός ελληνισμός: Από τη γενοκτονία και το σταλινισμό στην περεστρόϊκα (αρχές 1990)".
Ο τίτλος της δικής μου, αρκετά πρώιμης, εισήγησης στο συνέδριο ήταν: The Persecution of Pontic Greeks in the Soviet Union.
Οι εισηγήσεις σ’ εκείνο το συνέδριο αποτέλεσαν την ύλη ενός αφιερώματος του περιοδικού Journal of Refugee Studies που εξέδιδε το Oxford Unicersity Press. Ο τίτλος του αφιερώματος ήταν «The Odyssey of the Pontic Greeks».