 |
| Η. Πετρόπουλος: Η Ποντιακή διάλεκτος έχει εξέλιξη και δεν είναι μια νεκρή γλώσσα… |
του Θανάση Πολυμένη
Μία άκρως ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα την ποντιακή διάλεκτο που διδάσκεται στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, αλλά και στη Δράμα, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης 3 Απριλίου.
Η εκδήλωση έγινε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δήμου Δράμας, και πραγματοποιήθηκε σε συνδιοργάνωση από τους Συλλόγους: – Σύλλογος Ποντίων Δράμας «Οι Κομνηνοί» – Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντίων «Ακρίτες Νέας Κρώμνης» Δράμας – Πολιτιστικός Σύλλογος Ν. Αμισού Δράμας – Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Καλλιφύτου και Πολιτιστικός Σύλλογος Αρκαδικού «Άγιος Ευγένιος ο Τραπεζούντιος».
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, έγινε παρουσίαση του τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών της Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ), στο οποίο από τον Οκτώβριο του 2018, διδάσκεται αποκλειστικά η ποντιακή διάλεκτος.
Η ποντιακή διάλεκτος διδάσκεται από τον κ. Δημήτρη Πετρόπουλο (αν. καθηγητή του τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών) και την κα. Ιωάννα Σιταρίδου (αν. καθηγήτρια Ισπανικής και Ιστορικής Γλωσσολογίας του πανεπιστημίου του Cambridge, διευθύντρια προπτυχιακών σπουδών στο τμήμα Ιβηρο-Ρομανικής Φιλολογίας της Σχολής Σύγχρονων και Μεσαιωνικών Γλωσσών του Cambridge και διευθύντρια σπουδών στη Γλωσσολογία και στις Σύγχρονες και Μεσαιωνικές Γλώσσες στο Queens’ College του Cambridge).
Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης 15 από τους 21 φοιτητές της ποντιακής διαλέκτου, οι οποίοι βραβεύτηκαν, ενώ επίσης βραβεύτηκαν και όσοι διδάσκουν την ποντιακή διάλεκτο στην περιοχή της Δράμας.
Οι Δραμινοί που βραβεύτηκαν είναι οι κ.κ. Σάββας Παπαδόπουλος, δάσκαλος και συγγραφέας, Διαμαντής Λάζαρος, δάσκαλος και συγγραφέας, Βασίλης Χατζηθεοδωρίδης, δάσκαλος και συγγραφέας, Κωνσταντίνος Παπαζίδης, απόστρατος υποστράτηγος, Ευφροσύνη Χαραλαμπίδου, συντονίστρια εκπαιδευτικού έργου Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας, Παρθένα Λαρχανίδου, φιλόλογος, Ευγενία Δροσίδου, πτυχιούχος του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δράμας στο ΤΕΙ ΑΜΘ και Μυροφόρα Συμεωνίδου, φιλόλογος.
Στην ίδια εκδήλωση, τιμήθηκε επίσης και ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών κ. Αντώνης Παυλίδης.
Την παρουσίαση της εκδήλωσης είχε ο κ. Κωνσταντίνος Αφεντούλης, γλωσσολόγος – φιλόλογος.
Πετρόπουλος: Η ποντιακή δεν είναι μια νεκρή διάλεκτος
Ο «Πρωινός Τύπος», μίλησε με τον κ. Ηλία Πετρόπουλος, ο οποίος διδάσκει σήμερα την ποντιακή διάλεκτος στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι, η ποντιακή δεν είναι μια νεκρή διάλεκτος. Αναλυτικότερα, οι δηλώσεις του κ. Πετρόπουλου έχουν ως εξής:
Είναι σε καλό δρόμο η λειτουργία του μαθήματος της ποντιακής κ. Πετρόπουλε;
«Ναι, δόξα τω Θεό! Το πρώτο εξάμηνο τελείωσε με πολύ μεγάλη επιτυχία, καθώς είχαμε εγγραφές φοιτητών περισσότερες απ’ όσες ελπίζαμε και μέχρι σήμερα πηγαίνει καλά. Τα παιδιά είναι ευχαριστημένα και σήμερα ήρθαν σχεδόν όλοι εδώ. Εμείς είχαμε βάλει ως όριο 15 άτομα, αλλά τελικά εγγράφηκαν και παρακολουθούν 21 άτομα».
Πρόκειται για φοιτητές από άλλα τμήματα που παρακολουθούν το συγκεκριμένο μάθημα;
«Ναι, βεβαίως. Πρόκειται για φοιτητές που φοιτούν σε άλλα τμήματα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και μπορούν να παρακολουθούν τα συγκεκριμένα μαθήματα. Υπάρχουν σκέψεις, ώστε από την επόμενη χρονιά, τα μαθήματα να γίνουν ανοικτά για όλους. Προς το παρόν όμως παραμένει μόνο για τους φοιτητές του Δ.Π.Θ., προκειμένου να αποκτήσουμε κι εμείς σχετική εμπειρία της διδασκαλίας της ποντιακής διαλέκτου».
Ποιοι λόγοι έκριναν αναγκαία την επιστημονική διδασκαλία της ποντιακής διαλέκτου κ. Πετρόπουλε;
«Κατ’ αρχάς, η ποντιακή, είναι μια ελληνική διάλεκτος. Οπότε, φανταστείτε, ότι ενώ μαθαίνουμε όλες τις γλώσσες του κόσμου, αφήνουμε να χάνεται η δική μας πολιτιστική κληρονομιά. Τουλάχιστον εμείς, όσον αφορά την ποντιακή διάλεκτο, προσπαθούμε να τη διασώσουμε, να τη διατηρήσουμε και πάνω απ’ όλα, στα μαθήματά μας, προσπαθούμε να δώσουμε στους φοιτητές να καταλάβουν γιατί πρέπει να μάθουν την ποντιακή. Πρώτα χρειάζεται να γνωρίζουν γιατί πρέπει να μάθουν ποντιακά.
Οι λόγοι βεβαίως είναι πολλοί. Νομίζω ότι συμβάλουμε κατ’ ελάχιστον, στην επιστημονική προσέγγιση της διαλέκτου και προσπαθούμε να δίνουμε στους φοιτητές μας, όλες τις γλωσσικές ποικιλίες της ποντιακής. Γιατί η ποντιακή διάλεκτος δεν είναι μία. Και εννοώ, τα ιδιώματα και τις ιδιαιτερότητες που έχει η διάλεκτος.
Είναι πολύ σοβαρό και πολύ δύσκολο εγχείρημα αυτό. Ελπίζουμε πάντως, ότι σιγά-σιγά, με την προσπάθεια καθηγητών και φοιτητών, θα έχουμε κάθε χρόνο και καλύτερες εξελίξεις».
Γίνεται σε άλλα πανεπιστήμια της Ελλάδας;
«Γίνεται για πρώτη φορά και μόνο στο Δημοκρίτειο, από το Τμήμα μας, λόγω της ιδιότητάς του, Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, δηλαδή Μαύρη Θάλασσα. Είμαστε το μοναδικό καθ’ ύλην και κατ’ εξοχήν αρμόδιο τμήμα, που δικαιούται να κάνει αυτό το μάθημα, γιατί η ποντιακή διάλεκτος, ομιλείται σήμερα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Τουρκία, τη Ρωσία και την Κριμαία. Δηλαδή σε όλο το Ανατολικό μισό της Μαύρης Θάλασσας!»
Θέλετε να πείτε ότι ομιλείται η γλώσσα κανονικά και καθημερινά κ. Πετρούπολε;
«Κανονικά και καθημερινά! Αν πάτε στα χωριά της Τραπεζούντας, της Γεωργίας, στα χωριά της Νότιας Ρωσίας και στην Κριμαία, σε κάποια χωριά θα ακούσεις μόνο ποντιακά!»
Δεν είναι δηλαδή μια νεκρή διάλεκτος με την έννοια ενός λαογραφικού θησαυρού;
«Έχετε δίκιο, καλά κάνετε και το ρωτάτε. Η ποντιακή διάλεκτος δεν ήταν ποτέ νεκρή. Κάποιοι προσπάθησαν πριν από χρόνια, επιστήμονες γλωσσολόγοι, να επιβάλουν μάλιστα, την άποψη, ότι η ποντιακή είναι μια νεκρή διάλεκτος! Όχι! Όχι μόνο δεν είναι νεκρή, αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι η εξέλιξή της βρίσκεται, όχι τόσο πολύ στην Ελλάδα, όσο σήμερα στην Τουρκία, από τους ποντιόφωνους της Τουρκίας (όχι Πόντιους), στα χωριά της Τραπεζούντας και όχι μόνο».
Μιλήσατε για εξέλιξη κ. Πετρόπουλε. Η ποντιακή διάλεκτος παρουσιάζει δηλαδή εξέλιξη;
«Βεβαιότατα. Ως γλώσσα, με την έννοια ότι ομιλείται, ότι είναι ένα γλωσσικό εργαλείο που επιτρέπει στους ανθρώπους να επικοινωνούν μεταξύ τους, η ποντιακή εξελίσσεται κυρίως στην Τουρκία, στην περιοχή των ποντιόφωνων χωριών, παρά στην Ελλάδα και κάπου αλλού».
Πηγή: Πρωινός Τύπος