 |
| Το "Λεύτερον Πάσχα" του Ν. Καπετανίδη στον Πόντο |
Το Μεγάλο Σάββατο 6-4-1919, η Εφημερίδα Εποχή είναι αφιερωμένη στη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Το κύριο άρθρο, που το υπογράφει ο Ν. Καπετανίδης, έχει τον ξεκάθαρο τίτλο: Προς την Εθνικήν Ανάστασιν: Η Φυλή η οποία εορτάζει αύριον με τους ενθουσιασμούς της πίστεως και με τους ευλαβείς αίνους την Αναστάσιν του Μάρτυρος Θεανθρώπου, εορτάζει επίσης και την ακλόνητον πίστην εις την δύβαμιν της εθνικής ψυχής η οποία μέσα εις όλους τους κατατρεγμούς και τα απέραντους νύκτας των παθών, ανέμενε την Εθνικής Ανάστασιν, ωσάν το ωραίον γλυκοχάραγμα μέσα εις το οποίον αντιλαλούν οι ήχοι των σημάντρων και οι δοξαστικοί ύμνοι του "Χριστός Ανέστη". Δια την Ελληνική φυλήν ο Γολγοθάς των μαρτυριών και των σταυρώσεων υπήρξε αδιάλειπτος σειρά συμφορών όπου πολύτιμα και άφθονα έχασεν ζωντανά στοιχεία του εθνικού συνόλου...
Ο Ελληνισμός διατρέχει και πάλι τη νύκτα των παθών. Έδωσεν και δίδει τα θύματα του και σκιάζεται από το βαρύ δράμα του εθνικού Γολγοθά. Αλλά κάθε θυσία, όσον πολύτιμος και αν είναι και κάθε απώλεια, όσο μαρτυρική και αν είναι, δυναμώνει και διοχετεύει εις την εθνικήν ψυχήν την βαθείαν και ακλόνητον πίστην προς την λαμπρηφόρον εθνικής Ανάστασιν...
Και τα σημειώματα, τα σχόλια του φύλλου αυτού, μιλάνε για τη Λαμπρή και εθνική Ανάσταση που ονειρεύονται οι Έλληνες του Πόντου. Τίτλος, Λεύτερον Πάσχα: Την ώρα κατά την οποία ευλαβής η ψυχή μας δροσίζεται από τα αρώματα και τα μύρα της πράου θρησκείας και γονατιστή προσεύχεται εις των βωμόν του θρησκευτικού και εθνικού μας ιδανικού, την ώραν αυτήν ζωηρές αναμνήσεις περασμένων ημερών μας έρχονται στο νου και την μεγάλη χαράν έρχεται να συντροφεύσει η θλιβερή λύπη. Γιατί το Πάσχα το οποίον με ίδιον τρόπον, με ίδια έθιμα και ίδια συστήματα εόρταζε ο λαός της άκρας αυτής του Ελληνισμού, η χαρούμενη Λαμπρή των Τραπεζούντιων και των περιχώρων, έχει κάποιαν βουβήν θλίψην με τον χωρισμόν των ξενητευμένων μας προσφύγων, των πλανωμένων εις τον Καύκασον και το Κουπάν... (Κουμπάν).
Μέσα από τα σχόλια που πάλλονται από το Εθνικό και θρησκευτικό ενθουσιασμό, η Εποχή, το Πάσχα του 1919, δίνει πολλά στοιχεία για τα έθιμα της Λαμπρής στον Πόντο, όπως ότι όλη η εκκλησία, το βράδυ της Ανάστασης, ήταν στολισμένη με λουλούδια, ότι πολλοί και ιδιαίτερα οι νέοι, συνήθιζαν να πυροβολούν στον αέρα τη στιγμή που ο ιερέας έλεγε το "Χριστός Ανέστη", ότι τα παιδιά γυρνούσαν στους δρόμους και τις πλατείες με το κόκκινο αυγό στο χέρι, για να τσουγκρίσουν με άλλα, κυρίως στην πλατεία Σεμερτζιλέρ Πασί και στην οδό Ουζούν Σοκάκ, όπου βρίσκονταν και τα γραφεία της εφημερίδας "Εποχή" και όπου γίνονταν αυγομαχίες για το ποιος έχει το πιο γερό αυγό (χότσκον), ότι οι Τραπεζούντιοι, εκτός από τα συγγενικά τους παιδιά, θυμούνταν, τη μέρα της Λαμπρής και τα ορφανά του Ελληνικού Ορφανοτροφείου, ότι στον Πόντο δεν έλεγαν ποτέ Πάσχα παρά μόνο Λαμπρή κ.ά. Ακόμη, ότι τη Μ. Παρασκευή, οι Τραπεζούντιοι στόλιζαν όλους τους τάφους με λουλούδια και ο ίδιος ο μητροπολίτης έψαλε τρισάγιο στους τάφους, εις ανάμνησιν των αγαπημένων νεκρών κατά τας αγίας ταύτας ημέρας.