 |
| Η Γενοκτονία μέσα από το Πολιτικό Αρχείο του Εθνικού Συμβουλίου του Πόντου |
Μετά τον ξεριζωμό του 1922, μέρος του Πολιτικού Αρχείου του Εθνικού Συμβουλίου του Πόντου και των κατά τόπους επιτροπών των Ελλήνων του Πόντου (όπως της Κωνσταντινούπολης) διασώθηκε, μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1930, παραδόθηκε από τον διατελέσαντα αντιπρόεδρο του Συμβουλίου, Λεωνίδα Ιασονίδη, στο ιστορικό σωματείο «Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης».
Για μια εβδομάδα, αρχής γενομένης από το Σάββατο 16 Μαΐου 2020, η «Εύξεινος Λέσχη Θεσσαλονίκης» μας ενημερώνει με αποσπάσματα επιστολών και εκθέσεων αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων, οι οποίες εντοπίζονται στο εν λόγω Αρχείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι με την επιμέλεια-εποπτεία ειδικής επιτροπής της «Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης», με επικεφαλής τη δρα Ράνια Καλογερίδου (μέλος ΕΔΙΠ, Τμήματος Ιατρικής), το Πολιτικό Αρχείο του Εθνικού Συμβουλίου του Πόντου συντηρήθηκε με δαπάνες του κ. Ιβάν Σαββίδη, και, αφού ψηφιοποιηθεί, θα είναι στη διάθεση του κοινού.
Το πρώτο παρουσιαζόμενο έγγραφο είναι απόσπασμα έκθεσης που συνέταξαν πρόσφυγες της επαρχίας Ροδοπόλεως σχετικά με τους διωγμούς που έγιναν σε βάρος τους στην περίοδο 1916-1922. Αναρτάται φωτογραφία και μεταγραφή της πρώτης σελίδας του:
Μάρτυρες των γεγονότων της περιόδου ταύτης ευρίσκονται εν Κων/πόλει οι κ. κ. Κυριάκος Αμανατίδης Ιωάννης Ελευθεριάδης Κων/τίνος Αμανατίδης Κων/τίνος Ζωγράφογλης Αρχιμ. Πανάρετος Αρχιμ. Άνθιμος Ιερομ. Αμβρόσιος Αχμέτ ογλού Μουράτ εκ του χωρίου ‘Κουσερά’ Εν Πειραιεί: Ο Ιερεύς Κων/τίνος Ελευθεριάδης ο Ιωάννης Μωϋσιάδης και πολλοί εκ των εκεί προσφύγων. Εν Αιγίνη: Ο ηγούμενος Βαζελώνος Γερβάσιος ο Πολυχρόνιος Κουμασίδης Διωγμοί των Ελλήνων της Επαρχίας Ροδοπόλεως 1916-1922 Α.’ Περίοδος. Την 15ην Απριλίου του έτους 1916 αι στρατιωτικαί αρχαί του Καζά ‘Μάτσκας’ του Βιλαετίου Τραπεζούντος, διέταξαν να εκτοπισθώσι προς την περιφέρειαν Αργυρουπόλεως-Κιουμουσχανέ- οι κάτοικοι των Ελληνικών χωρίων, Σανογιά, Παπάρζα, Χαμουρή, Σαχνόη, Θέρσα, Κουνάκα, Στάμα, Τσαχαριάντων, Μελινάντων, Σαπάντων, Φαργανάντων, Ζαβέρα, Κρένασα, Αδoλή, Γιανακάντων, Ποντίλλα, Γιανάντων, Χορτοκοπίου, Αγίας, Κουσπιδή, Σκόπιας, Λαραχανής, Αούρσης, Αουρζενά, Κούτουλα, και Σκαλίτα, ανερχόμενοι εις 13090 ψυχάς. Η διαταγή εξετελέσθη πλήρως εντός οκτώ ημερών. Άπασα η περιουσία των εκτοπισθέντων διηρπάγη υπό των στρατιωτών, των τσετέδων και των Μουσουλμάνων κατοίκων της περιφερείας. Πολλοί εκ των εκτοπισθέντων, φοβούμενοι μη θα σφαγώσιν καθ’ οδόν, ον τρόπον είδον σφαζομένους τους εκ Τραπεζούντος εκτοπισθέντας προ εννέα μηνών Αρμενίους κατά μήκος της διά των χωρίων αυτών διερχομένης αμαξιτής οδού Τραπεζούντος-Ερζερούμ, διέφυγον και εκρύβησαν εις τα δάση.