 |
| Αργοναύται - Κομνηνοί: όλα όσα προηγήθηκα για το Μνημείο τιμής και μνήμης των Ποντίων στη Μακρόνησο |
O Σύλλογος Ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί» κατέθεσε στην Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατ. Στερεάς & Κυκλάδων – Τμήμα Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων & Κινητών Πολιτιστικών Αγαθών αίτημα (26-11-2018) για τοποθέτηση στον ιστορικό τόπο της Μακρονήσου μνημείου, αφενός υπέρ των νεκρών προσφύγων, Ελλήνων του Πόντου, κυρίως, αλλά και Ασσυρίων, και αφετέρου προς τιμήν των εθελοντικών οργανώσεων που προσέφεραν ουσιαστικές υπηρεσίες στο Λοιμοκαθαρτήριο του νησιού κατά την περίοδο 1922-1923.
Η όλη προσπάθεια υπήρξε μακροχρόνια και επίπονη. Ο εντοπισμός του σημείου άφιξης των ταλαιπωρημένων προσφύγων, μετά τον άγριο ξεριζωμό τους από τις πατρογονικές τους εστίες και την Γενοκτονία που υπέστησαν από το τουρκικό κράτος, στο νότιο άκρο της Μακρονήσου, όπου λειτούργησε και το Λοιμοκαθαρτήριο, υπήρξε αποτέλεσμα δεκαετούς έρευνας του Προέδρου του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί», Θεόφιλου Καστανίδη. Η επίπονη αναζήτηση από την πλευρά του σχετικών στοιχείων και τεκμηρίων οδήγησε στον προσδιορισμό όχι μόνο του χώρου Αποβίβασης και του Λοιμοκαθαρτηρίου (μεταξύ του Γ ́ Τάγματος Σκαπανέων (Γ ́ΕΤΟ) και των Στρατιωτικών Φυλακών Αθηνών (ΣΦΑ),) αλλά και στην ακριβή θέση του νεκροταφείου όπου ενταφιάστηκαν πολλοί από τους συμπατριώτες μας που δεν κατάφεραν να επιβιώσουν ζώντας περίπου ένα χρόνο στο ξερονήσι κάτω από άθλιες, απάνθρωπες συνθήκες.
Η έρευνα του Θ. Καστανίδη, μέσα από συγκριτική μελέτη στοιχείων, μαρτυριών, φωτογραφιών της εποχής, ανέδειξε επιπρόσθετα και μια άγνωστη μέχρι σήμερα πτυχή των όσων διαδραματίστηκαν στη Μακρόνησο, το νησί που δέχτηκε, εκτός των άλλων, και τους Έλληνες του Πόντου. Πρόκειται για την καταγραφή του σημαντικού ρόλου των Αμερικανίδων εθελοντριών - γιατρών της οργάνωσης American Women’s Hospital, που η συμβολή τους στην περίθαλψη των κατατρεγμένων προσφύγων υπήρξε πολύτιμη. Σημαντικά στοιχεία της επιτόπιας έρευνας επιβεβαιώθηκαν από πληροφορίες καταγεγραμμένες στο βιβλίο: «Certain Samaritans» της Αμερικανίδας γιατρού Esther Pohl Lovejoy, επί κεφαλής των Αμερικανίδων εθελοντριών γιατρών.
Διαθέτοντας πλέον πλήθος τεκμηρίων ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί», Θ. Καστανίδης, σε αρμονική συνεργασία με τον Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων, Κυριάκο Μπατσάρα, με την συμπαράσταση του τ. Αντρχη Πειραιώς και Νήσων κ. Τάκη Χατζηπέρου, απευθύνθηκαν στο αρμόδιο τμήμα του Υπ. Πολιτισμού και συγκεκριμένα στην κ. Μαρία Μανούδη, Προϊσταμένη του Τμήματος Προστασίας Νεωτέρων Μνημείων προκειμένου να διερευνήσουν τη δυνατότητα προώθησης της πρότασης τοποθέτησης μνημείου για τους πρόσφυγες και για τους εθελοντές που τους συνέδραμαν στη Μακρόνησο. Πολλές συναντήσεις και συζητήσεις ακολούθησαν την πρώτη επίσκεψη. Η κ. Μανούδη, ενστερνιζόμενη την όλη προσπάθεια, μελέτησε όλα τα στοιχεία του φακέλου, αναζήτησε, όταν κρίθηκε απαραίτητο, συμπληρωματικά δικαιολογητικά και όριζε κάθε φορά το επόμενο βήμα έχοντας την γενική επιστασία.
Στις επικοινωνίες που ακολούθησαν, τέθηκε η αναγκαιότητα κατάθεσης επιπρόσθετων συμπληρωματικών στοιχείων και συγκεκριμένα αποτύπωση του χώρου τοποθέτησης του γλυπτού, σχεδιαστική απεικόνιση του μνημείου (κάτοψη, όψη, τομή), ενδεχομένως φωτορεαλιστική απεικόνισή του, καθώς και προσχέδιο του προτεινόμενου μνημείου και απαραίτητη μελέτη και κατατέθηκαν όλα από την Έλλη Ντρούκα αρχιτέκτονα μηχανικό του Α.Π.Θ.
Ο φάκελος συμπληρώθηκε και με Απόσπασμα Πρακτικού της 6ης Συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Κέας και με την απόφασή του, σύμφωνα με την οποία το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κέας ενέκρινε ομόφωνα την τοποθέτηση του γλυπτού «...με την παράκληση να συμμετέχει εκπρόσωπος του Δήμου σε όλα τα στάδια υλοποίησης του εν λόγω εγχειρήματος».
Ακολούθησαν συνεδριάσεις του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων στις οποίες παραστάθηκαν και μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου «Αργοναύται - Κομνηνοί» (Σαλαπασίδου Βαρβάρα, Χαριτίδου Γεωργία και Πεχωρικίδου Μαρία), τα οποία έδωσαν διευκρινίσεις και απάντησαν σε όλα τα ερωτήματα των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων προκειμένου ν' αρθούν πιθανοί ενδοιασμοί και να γίνει κατανοητή η σημασία του μνημείου ως χρέος τιμής προς τους προγόνους μας.
Έτσι οδηγηθήκαμε στο ποθητό αποτέλεσμα, στην έγκριση δηλαδή του αιτήματος του Συλλόγου από το ΥΠΠΟΑ, αφού προηγήθηκε η έγκρισή του από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων στην υπ' αριθμ. 7 /27-2-2020 συνεδρίασή του.
Παραθέτουμε απόσπασμα της απόφασης του ΥΠΠΟΑ:
«Έχοντας υπ' όψιν...
Την έγκριση της τοποθέτησης γλυπτού στον Ιστορικό Τόπο της Μακρονήσου από τον Σύλλογο Ποντίων «Αργοναύται - Κομνηνοί» στο προτεινόμενο βραχώδες άκρο του κόλπου, απέναντι από το ακρωτήρι "Αγκάλιστρος" και συγκεκριμένα στα ΝΔ των στρατιωτικών φυλακών Αθηνών, στην απόληξη του κόλπου, όπου δεν εντοπίζονται κατάλοιπα εγκαταστάσεων του στρατοπέδου, στην "θέση 2", σύμφωνα με την υποβληθείσα μελέτη, διότι το μνημείο αυτό αναδεικνύει τον ιστορικό τόπο και συνάδει με το χαρακτήρα του, .......»
Απομένει πλέον το τελικό στάδιο της τοποθέτηση του μνημείου στον χώρο που προσδιορίσθηκε και σύμφωνα, βέβαια, με τις υποδείξεις και τους όρους, που έχουν ορισθεί από το ΥΠΠΟΑ, με δεδομένο και το ότι η Μακρόνησος έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟΑ) ως Ιστορικός Τόπος και όλα τα κτήρια των στρατοπέδων ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία.
Οφείλονται θερμές ευχαριστίες:
- Σε όλους τους δημόσιους λειτουργούς και συντελεστές του ΥΠΠΟΑ και κυρίως στις κ.κ. Μανούδη και Κουτσουράκη καθώς και σε όλα τα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων για την ιδιαίτερη ευαισθησία με την οποία αντιμετώπισαν το θέμα και για την κατανόηση του ιδιαίτερου συμβολισμού που έχει το μνημείο για τον Ποντιακό Ελληνισμό.
- Στον Πρόεδρο του Συλλόγου κ. Θεόφιλο Καστανίδη για την πρωτοπόρα ιδέα του, την πίστη του στην υλοποίησή της, τις άοκνες προσπάθειές του, την επιμονή του.
- Σε όλους τους ευγενικούς και πρόθυμους χορηγούς της κατασκευής και εγκατάστασης του μνημείου στη Μακρόνησο. Και για την επίβλεψη του έργου τον Πολιτικό Μηχανικό κ. Στέφανο Γαλανίδη.
- Τον Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων, κ. Κυριάκο Μπατσάρα, για τον ζήλο και την υποδειγματική συνεργασία του.
- Τον Πρόεδρο της ΠΟΕ και του Συλλόγου Ποντίων Λαυρίου Αττικής «Ο Μιθριδάτης» κ. Γιώργο Βαρυθυμιάδη για την συνδρομή του.
- Τα αξιότιμα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και την Δήμαρχο Κέας κα Ειρήνη Βελισσαροπούλου.
Τέτοια οράματα οπλίζουν με αισιοδοξία τους ανθρώπους, δίνουν ελπίδα, κυρίως στους νέους, ώστε να αγωνίζονται για τα όνειρά τους και αποδεικνύουν πως ποτέ δεν είναι αργά για να επιτελέσουμε το χρέος μας προς τους αδικοχαμένους προγόνους μας!
Σχετικά θέματα