 |
| Το λεξικό των Ποντίων που έφτασε μέχρι την Ιαπωνία |
της Γιώτας Φλώρου
Ως τη μακρινή Ιαπωνία έχει «ταξιδέψει» το λεξικό της Ποντιακής διαλέκτου, που έφτιαξε με μεράκι εν μέσω καραντίνας η Εύξεινος Λέσχη Βέροιας.
Όπως λέει στην «Espresso» ο πρόεδρος της λέσχης Νίκος Τουμπουλίδης, το λεξικό έγινε πραγματικότητα χάρη στο σπουδαίο και σημαντικό αρχειακό υλικό που άφησε πίσω του ο παιδαγωγός και λαογράφος Στάθης Αθανασιάδης, περισσότερο γνωστός ως «Γερο-Στάθης», ο οποίος γεννήθηκε στη Σάντα του Πόντου και έζησε στην Ημαθία.
Το υλικό αυτό, το οποίο περιλάμβανε αμέτρητες σελίδες με ποντιακές λέξεις γραμμένες μία μία με το χέρι, είχε στην κατοχή του ο πρώην πρόεδρος της λέσχης Κώστας Καμπουρίδης. Η συγκέντρωσή του μπορεί να πήρε χρόνια, όμως τα περιοριστικά μέτρα και οι ευκολίες των νέων τεχνολογιών έδωσαν τη δυνατότητα στα μέλη της λέσχης να ολοκληρώσουν την κοπιαστική δουλειά πιο γρήγορα από όσο περίμεναν. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας είναι ένα λεξικό 400 σελίδων που περιλαμβάνει περίπου 10.000 λέξεις. Κάθε λέξη εξηγείται στα νέα ελληνικά και χρησιμοποιείται σε μια πρόταση για να γίνει περισσότερο κατανοητή.
«Δεν θεωρούμε ότι το λεξικό μας είναι το πρώτο και το καλύτερο. Υπάρχουν και άλλα σημαντικά ποντιακά λεξικά. Εμείς το κάναμε γιατί έχουμε ένα χρέος στη συνέχιση της παράδοσής μας, να μεταλαμπαδεύσουμε τις αξίες, την ιστορία και τον πολιτισμό στα παιδιά μας, να κάνουμε μια αντίσταση, γιατί σε όλα λέμε “ναι”. Τουλάχιστον να μη χάσουμε την ταυτότητά μας, που είναι η ποντιακή μας γλώσσα. Δεν θέλουμε να πεθάνει η γλώσσα μας, που είναι η αρχαία ελληνική ιωνική διάλεκτος» αναφέρει ο κ. Τουμπουλίδης.
Σημαντική στη δημιουργία του λεξικού ήταν η συμβολή του εγγονού του Στάθη Αθανασιάδη, Χριστιανού, ο οποίος ζει στην Ιταλία. Το λεξικό κυκλοφόρησε στις αρχές του χρόνου και τα 500 αντίτυπα που ήταν διαθέσιμα έγιναν αμέσως ανάρπαστα. Όσο για τις αντιδράσεις Ποντίων και μη, αυτές ήταν κάτι παραπάνω από ενθουσιώδεις. «Με παίρνουν τηλέφωνο Πόντιοι που ασχολούνται με τη γλώσσα και μου λένε πως κάποιες λέξεις δεν τις είχαν ακούσει ποτέ» λέει ο πρόεδρος της λέσχης.
Έκπληξη αποτέλεσε το γεγονός ότι εκδήλωσε ενδιαφέρον να αγοράσει το λεξικό ένας… Ιάπωνας! «Όταν τον ρώτησα γιατί το θέλει, μου απάντησε πως τον έχει εντυπωσιάσει η ποντιακή γλώσσα. Του είπα να του το στείλω ως δώρο, αλλά αρνήθηκε. Ήθελε να το αγοράσει κανονικά» λέει ο κ. Τουμπουλίδης.
Πάντως, για όσους ενδιαφέρονται, το λεξικό θα κυκλοφορήσει ξανά το καλοκαίρι, ενώ σχεδιάζεται και η ηλεκτρονική του μορφή. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Εύξεινος Λέσχη Βέροιας είναι ένας πολύ δραστήριος σύλλογος, ο οποίος διαθέτει 17 τμήματα. Το τμήμα που ξεχωρίζει είναι αυτό της εκμάθησης της ποντιακής διαλέκτου.
Τα μαθήματα γίνονταν διά ζώσης, όμως λόγω της πανδημίας συνεχίζονται διαδικτυακά. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Τουμπουλίδη, οι ζωντανές παραδόσεις των μαθημάτων στα κοινωνικά δίκτυα παρακολουθούνται σε περισσότερες από 10 χώρες του πλανήτη, όχι μόνο από Έλληνες αλλά και από ξένους!
Πηγή: Newsbreak