Εκατό χρόνια από τον θάνατο του εθνομάρτυρα, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Δημήτρης Πιπερίδης, Κώστας Καπετανίδης, Γιώργος Κικώτης, Βαλέριος Ασλανίδης μιλούν για την τεράστια μορφή του, στο πλαίσιο της Δέησης Πόντου και των αποκαλυπτηρίων του μνημείου που κατασκευάστηκε στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.
Γράφει ο Χρήστος Κωνσταντινίδης
Διήμερο Νίκου Καπετανίδη! Αυτός είναι ο τίτλος που θα μπορούσε κάλλιστα να μπει στις εκδηλώσεις που διοργάνωσε ο Σύλλογος Δράσης “Νίκος Καπετανίδης” στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τον απαγχονισμό του ήρωα δημοσιογράφου του Πόντου.
Κορυφαίοι καλλιτέχνες, όπως ο Αλέξης Παρχαρίδης, ο Γιάννης Κότσιρας, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, ο Τάσος Νούσιας, ο Τάκης Βαμβακίδης, υπό τη μουσική διεύθυνση του Χρήστου Παπαδόπουλου τίμησαν τον εθνομάρτυρα στη Δέηση Πόντου. Η παράσταση συγκλόνισε πάνω από 1000 θεατές που γέμισαν το υπαίθριο θέατρο της Μονής Λαζαριστών. Εκεί παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ζωντανά στο ελληνικό κοινό το τραγούδι «Λαϊκή Τραγωδία Νίκος Καπετανίδης» σε στίχους του δημοσιογράφου Γιώργου Γεωργιάδη και μουσική του Χρήστου Παπαδόπουλου.
Κώστας Φωτιάδης: «Κολοκοτρώνης και Καραϊσκάκης ο Καπετανίδης»
Στις εκδηλώσεις παρευρέθηκε ο ιστορικός της Γενοκτονίας, καθηγητής, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, ο οποίος στάθηκε στον χαρακτήρα και την μαχητική ιδιοσυγκρασία του εθνομάρτυρα. «Ο Νίκος Καπετανίδης είναι η κορυφαία προσωπικότητα του ποντιακού ελληνισμού. Είναι ο Κολοκοτρώνης και ο Καραϊσκάκης μαζί! Είναι ο άνθρωπος που με την πένα του, έδειξε τι σημαίνει ελευθερία. Είναι ο άνθρωπος που δεν φοβήθηκε, ενώ γνώριζε πολύ καλά, ότι τον περίμενε η αγχόνη.
Στα μαθητικά χρόνια μαζί με τον Κτενίδης ξεκίνησαν τη δημοσιογραφία. Έγραψαν και είχαν αμφότεροι ποιητικές συλλογές. Δούλεψαν μαζί στην “Επιθεώρηση” και σε άλλα περιοδικά όπως οι “Κομνηνοί”. Μετά το 1918 (και την αποχώρηση των Ρώσων) εκδίδει τη δική του εφημερίδα που είναι ό,τι πιο καλό έγινε στον 20ο αιώνα, στον ιστορικό Πόντο.
Η εφημερίδα με τα δυναμικά της άρθρα δείχνει την ιστορία μας και τους αγώνες του αλύτρωτου ελληνισμού στον Πόντο. Δεν υπάρχει άλλη προσωπικότητα του μεγέθους του Καπετανίδη. Νομίζω αργήσαμε πάρα πολύ να τον αναγνωρίσουμε.
Πρώτα στη Βέροια ονοματοδοτήσαμε έναν δρόμο. Μετά έγινε η πλατεία Καπετανίδη. Ο οργανωμένος ποντιακός χώρος δεν συγκινείται με θέματα ιστορίας και πολιτισμού. Και βρέθηκε ένα άτομο που με όλες τις αντιθέσεις που έχει με αυτούς τους χώρους, κατόρθωσε μόνος του να πετύχει την ολοκλήρωση του κορυφαίου μνημείου», ανέφερε.
Κώστας Καπετανίδης: «Ιστορική στιγμή για τον ποντιακό χώρο και την οικογένειά μου»
Παρών στο διήμερο δήλωσε και ο εγγονός του αδελφού του εθνομάρτυρα, Κώστας Καπετανίδης, ο οποίος αποκάλυψε, ότι η αναγνώριση του ήρωα ήταν η επιθυμία του παππού του. «Είναι μία ιστορική στιγμή τόσο για τον ποντιακό κόσμο όσο και για την οικογένεια Καπετανίδη. Γιατί η λαχτάρα του παππού μου, Κώστα, αδελφού του Νίκου Καπετανίδη, ήταν ακριβώς αυτό, να γίνει γνωστή η θυσία του και το έργο της ζωής του. Αυτό ήταν η εφημερίδα “Εποχή” η οποία για 3 χρόνια αποκάλυπτε την αλήθεια. Αρνήθηκε τη λογοκρισία του τουρκικού καθεστώτος. Γι' αυτόν τον λόγο το πλήρωσε με τη ζωή του 100 χρόνια πριν», δήλωσε.
Δημήτρης Πιπερίδης: «Η αντίσταση το νόημα της θυσίας του»
Ως σύμβολο χαρακτήρισε τον Νίκο Καπετανίδη ο θεατρικός συγγραφέας, Δημήτρης Πιπερίδης. «100 χρόνια μετά τιμούμε τη μνήμη του Νίκου Καπετανίδη με μία μεγάλη εκδήλωση με επιφανείς Έλληνες καλλιτέχνες και από τον ποντιακό χώρο, αλλά και το λαϊκό τραγούδι. Το πιο σημαντικό κατά τη γνώμη μου είναι να μην περιορίσουμε το μεγάλο νόημα αυτών των εκδηλώσεων στα μικρά μεγέθη τα δικά μας. Ο Νίκος Καπετανίδης είναι ένα σύμβολο. Τιμούμε τη διαχρονική δύναμη κάποιων, δυστυχώς όχι πολλών, ελπίζω ολοένα και περισσότερων, δημοσιογράφων, να αντιστέκονται στις επιταγές της εκάστοτε εξουσίας. Αυτό είναι το νόημα της θυσίας του Καπετανίδη. Ήταν ένας άνθρωπος που στήθηκε στο ικρίωμα για τα πιστεύω του και την εθνική του συνείδηση. Δεν υποχώρησε ούτε κατ'ελάχιστον, γιατί πίστευε, ότι αξίζει κανείς να πεθάνει για αυτό που είναι. Γι' αυτόν τον λόγο του αξίζουν εκδηλώσεις ακόμα μεγαλύτερες», τόνισε.
Μία μέρα μετά στο Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του, τον οποίο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γιώργος Κικώτης, ενώ παρουσιάστηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχαν σπουδαίοι καλλιτέχνες, όπως ο Αλέξης Παρχαρίδης, Γιώργος Δημητριάδης και Κώστας Ζώης, ενώ έγινε προσκλητήριο νεκρών με την αναφορά των 69 μαρτυρησάντων στην Αμάσεια τον Σεπτέμβριο του 1921.
Γιώργος Κικώτης: «Έπρεπε να αποδώσω στο βλέμμα πόνο, θλίψη αλλά και ηρωισμό»
Συγκινητικά ήταν τα λόγια του ανθρώπου που με τα χέρια του σμίλεψε τη μορφή του μεγάλου ήρωα και του έδωσε ξανά ζωή μέσα από το έργο του. Ο λόγος για τον γλύπτη, Γιώργο Κικώτη.
«Ήταν μεγάλη τιμή και πρόκληση για μένα, να φιλοτεχνήσω αυτόν τον ήρωα, αυτόν τον εθνομάρτυρα, τον Νίκο Καπετανίδη. Η ιδέα ήταν του Γιώργου Γεωργιάδη. Ξεκινήσαμε από τα Χριστούγεννα του 2020 να τη δουλεύουμε. Τότε έκανα κάποια σχέδια και πλάνα. Στην πορεία ξεκινήσαμε το έργο, στη συνέχεια βρέθηκαν χρήματα και χορηγοί. Αυτό που θέλω να τονίσω και μου άρεσε σε αυτό το έργο, ήταν ότι μία μορφή όπως ο Νίκος Καπετανίδης ένωσε όλους τους Έλληνες, ανεξαρτήτων κομμάτων και πιστεύω του, κάτω από το βλέμμα του. Αυτό είναι πάρα πολύ ευχάριστο. Σε αυτό το έργο συμφώνησαν όλοι! Γιατί το στήριξαν Έλληνες από το εξωτερικό. Μιλάμε για Αμερική, Καναδά, Γερμανία, Αυστραλία και Ρωσία, κυρίως. Ήταν πολύ συγκινητικό. Χαίρομαι πολύ που ανέλαβα να φέρω εις πέρας αυτήν την αποστολή», ανέφερε ο καλλιτέχνης, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του πάνω από 50 έργα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Καταλήγοντας ο Κικώτης στάθηκε στο βλέμμα του ανδριάντα, το... απέθαντο που λένε και οι στίχοι του Γιώργου Γεωργιάδη. «Έπρεπε να αποδώσω στο βλέμμα του Καπετανίδη αυτόν τον πόνο, τη θλίψη και τον ηρωισμό του ταυτόχρονα. Γιατί μπροστά στον θάνατο, δεν δίστασε και τον κοίταξε κατάματα. Δεν λύγισε. Ήταν πραγματικός ήρωας», είπε.
Βαλέριος Ασλανίδης: «Στέλνω μήνυμα, να είστε ενωμένοι»
Στο διήμερο παρευρέθηκαν πλήθος εκ των χορηγών που συνέδραμαν για την υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου. Ανάμεσά τους ο Βαλέριος Ασλανίδης, ολυμπιονίκης του τζούντο και πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας της Ανάπας στη Ρωσία, όπου και μαζεύτηκε και το μεγαλύτερο μέρος του ποσού που χρειάστηκε για την κατασκευή του μνημείου. Ο συμπατριώτης μας μιλώντας στο ακροατήριο της Δέησης, έστειλε μήνυμα ενότητας, επαναδιατυπώνοντας (πιο ξεκάθαρα αυτήν τη φορά όσον αφορά την απειλή κατά του ελληνισμού) όσα είπε στον Έλληνα ΥΠΕΞ, Νίκο Δένδια, όταν τον υποδέχτηκε στο οινοποιείο του, στο Βιτιάζεβο στις αρχές του Ιουνίου του 2021.
«Τα μέσα μου βράζουν. Η καρδιά μου χτυπά. Για μένα είναι μεγάλη τιμή που είμαι με εσάς μαζί. Δεν είμαι μόνο ο Βαλέριος Ασλανίδης. Είμαι ο εκπρόσωπος των Ελλήνων της Ρωσίας. Είμαστε και στη Μόσχα και στην περιοχή του Κράσνονταρ, αλλά και στη Σταυρούπολη. Είμαστε όλοι ενωμένοι. Στέλνω μήνυμα σε εσάς, ότι πρέπει να είστε ενωμένοι, όπως είμαστε εμείς στη Ρωσία. Ό,τι κάνουμε εμείς, το ξέρει και ο πρόεδρος (εννοεί τον Ιβάν Σαββίδη). Και αυτός μας δίνει εντολή τι πρέπει να κάνουμε. Εμείς πρέπει να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Τα εγγόνια μας να μην ξεχνούν από πού βγήκαμε. Πού είναι οι ρίζες μας. Ποιός έδωσε τη ζωή μας, για να ζούμε εμείς. Εγώ είπα στον Υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, ότι αν κάτι... σκεφτεί η Τουρκία, εμείς θα σηκωθούμε στο πόδι και θα έρθουμε».