 |
| Αφιέρωμα στους θησαυρούς των Ποντίων στην Κοζάνη από την εκπομπή "Η Ζωή Αλλιώς" |
Το ταξίδι στην Κοζάνη δεν είναι εύκολο. Ούτε πολυδιαφημισμένο. Δεν θα το βρεις σε λίστα προτεινόμενων ταξιδιών. Δύσκολα θα βρεις και αφιέρωμα για αυτόν τον τόπο. Για αυτόν τον πονεμένο τόπο της Ελλάδας, όπου οι μνήμες του ξεριζωμού των Ποντίων είναι ζωντανές. Για έναν τόπο δύσκολο, που όταν ανταμώνεις με τους ανθρώπους του συναντάς τη λεβεντιά, το πάθος και την προσπάθεια. Την προσπάθεια πάντα με το χαμόγελο! Συναντάς την ψυχή!
Αυτή τη ψυχή είδαμε στον Σπύρο, όταν τον ακούσαμε να τραγουδάει και να χορεύει Ποντιακά. Τη δική του κατάθεση ψυχής διαβάσαμε στα μάτια του, όταν μας μιλήσουμε για τις προσπάθειές του στο να κάνει ότι μπορεί ώστε να διατηρήσει την ιστορία των προγόνων του ζωντανή και να την μεταλαμπαδεύσει στις νεότερες γενιές.
Για την αγάπη του και τη συγκίνησή του στο άκουσμα της ποντιακής λύρας, μας μίλησε όμως και ο Θέμης, ψαράς τώρα στη λίμνη Πολυφύτου. Έχει ζήσει την ξενιτιά και από τους παππούδες του που ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, αλλά και ο ίδιος ζούσε 20 χρόνια στη Γερμανία. Αποφάσισε όμως να γυρίσει πίσω στον τόπο των δικών του για την οικογένεια, τις μνήμες, τη φύση και να ακολουθήσει τελικά τη δουλειά του παππού του και του μπαμπά του. Και δεν το έχει μετανιώσει στιγμή.
Για τις μνήμες του Πόντου και τις Μικράς Ασίας μέσα από τις γεύσεις μας μίλησε και η Νανά. Για τη συγκίνηση που νιώθει όταν τρώει ένα ποντιακό φαγητό και πως αυτή τη συγκίνηση αποφάσισε να την μετατρέψει σε δουλειά. Οι επιρροές της από τη κουζίνα της γιαγιάς της αλλά και αυτές από τη στενή σχέση της με τον πατέρα Επιφάνιο και τη μοναστηριακή κουζίνα, έχουν κατατάξει την Νανά ανάμεσα στις πιο καταξιωμένες σεφ στην Ελλάδα.
Το μεράκι, τη λεβεντιά και τη διάθεση για ζωή, είδαμε όμως και στα πρόσωπα της κυρίας Βαρβάρας και της κυρίας Χιονάτης. Φτιάχνοντας μια παραδοσιακή βριχτή σπανακόπιττα, οι δραστήριες γυναίκες του ΚΑΠΗ Σέρβιων μας αφηγήθηκαν ωραίες ιστορίες της ζωής τους και της καθημερινότητάς του στον τόπο τους, πάντα με χαμόγελο και πειράγματα.
Κοζάνη όμως χωρίς κρόκο, δε γίνεται! Για τα μυστικά του πιο ακριβού μπαχαρικού στον κόσμο, τον κόπο αλλά και τη χαρά που προσφέρει η συγκομιδή του μας μίλησε η Φωτεινή, η Στέλλα και η κυρία Μαρία. Η αγάπη τους σε αυτά τα υπέροχα μωβ λουλούδια, τα απέραντα λιβάδια με κρόκο, οι φωτογραφίες στους τοίχους γενιές και γενιές πίσω στα χωράφια να μαζεύουν τον δικό τους «χρυσό» μας προκαλεί συγκίνηση και μας διδάσκει πως όταν αγαπάς πραγματικά αυτό που κάνεις όσο κοπιαστικό και να είναι μόνο χαρά μπορεί να σε γεμίζει.
Και για το τέλος αφήσαμε τον Μπάμπη και την παρέα του, να μας ταξιδέψουν στην ιεροτελεστία της απόσταξης του αγαπημένου τους ποτού. Μυηθήκαμε και εμείς, έστω για λίγες ώρες, σε αυτό το «πανήγυρι των ανδρών» που λέγεται ρακοκάζανο. Και είναι ένα πραγματικό πανηγύρι. Για εικοσιτετράωρα ολόκληρα οι άνδρες μαζεύονται γύρω από τα καζάνια, με το φαγητό, τη ρακί, τη μουσική και τη συζήτηση να ρέουν άφθονα.
Και κάπως έτσι κλείνει το ταξίδι μας στη ταξιδιάρικη τελικά Κοζάνη. Ταξιδιάρικη, γιατί οι άνθρωποί της μας ταξίδεψαν στην πονεμένη ιστορία της, τις γεύσεις της, τη μουσική της, τους χορούς της, με περηφάνια και λεβέντικη ψυχή. Με έναν πόνο που βρίσκει λύτρωση μέσα από τις θύμισες, το τραγούδι, τον χορό και τη μουσική!