 |
| Τουρκία: «Φωτιές άναψε» η συμμετοχή Πόντιων καλλιτεχνών στην γιορτή της πρωταθλήτριας Τράμπζονσπορ |
Η Τράμπζονσπορ είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της Τραπεζούντας, της «καρδιάς» του ιστορικού Πόντου. Φέτος κατέκτησε το πρωτάθλημα Τουρκίας, σπάζοντας μία ποδοσφαιρική παράδοση που θέλει πρωταθλήτρια μία από τις ιστορικές ομάδες της Κωνσταντινούπολης, όπως η Φενέρμπαχτσε, Γαλατάσαραϊ και Μπεσίκτας.
Η κατάκτηση του πρωταθλήματος από την Τράμπζονσπορ δεν χαροποίησε μόνο τους Μαυροθαλασσίτες φιλάθλους εντός της Τουρκίας. Πολλοί Πόντιοι εντός και εκτός της Ελλάδας διατηρούν ένα ιδιαίτερο δεσμό αγάπης προς την ομάδα της Τραπεζούντας. Μηνύματα χαράς και υπερηφάνειας ήρθαν και από αυτούς για την επιτυχία.
Σήμερα Σάββατο, στις 18.00, ήταν προγραμματισμένη η γιορτή της ομάδας, στο γήπεδό της στην Τραπεζούντα. Στην αφίσα που καλούσε τους φιλάθλους για να γιορτάσουν την επιτυχία διακρίνονταν μεταξύ άλλων δύο ονόματα: Απόλας (από το Απόλλων) Λερμί και Ματθαίος Τσαχουρίδης.
Για όσους ασχολούνται με την παράδοση του Πόντου τα δύο αυτά ονόματα είναι οικεία.
Ο Απόλας Λερμί είναι το καλλιτεχνικό όνομα του Αμπντουραχμάν Λερμί. Είναι ο καλλιτέχνης που έβγαλε από την αφάνεια τη μουσική παράδοση των ελληνόφωνων του Πόντου, που παραμένει ακόμη ζωντανή στην Τόνια και τα ορεινά της Τραπεζούντας. Οι πρόγονοί του ως μουσουλμάνοι εξαιρέθηκαν από τις ανταλλαγές πληθυσμού μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και διατήρησαν ζωντανή στα ορεινά χωριά τους την ελληνοφωνία, τη γλώσσα των προγόνων τους, τα ρωμέικα όπως οι ίδιοι αποκαλούν την ποντιακή διάλεκτο που μιλούν.
Γεννήθηκε το 1986 στην Τόνια, μετανάστευσε σε ηλικία 10 ετών στην Κωνσταντινούπολη και το 2011 κυκλοφόρησε το άλμπουμ με τον ελληνικό τίτλο «Καλαντάρ» (Καλαντάρι) που περιείχε το τραγούδι «Αγαπώ σε». Η τουρκική κοινή γνώμη άκουσε για πρώτη φορά τα ρωμέικα, τα ελληνικά, που είναι ακόμη ζωντανά στον Πόντο. Ακολούθησαν οι συλλογές «Σάντα» (από την ομώνυμη κώμη της Αργυρούπολης του Πόντου) και τα «Ρωμέικα».
Είναι επίσης ο δημιουργός του ύμνου της Τράμπζονσπορ.
Από την Ελλάδα με τον Λερμί συνεργάστηκε ο Ματθαίος Τσαχουρίδης, ο οποίος σύμφωνα με το πρόγραμμα και την αφίσα που κυκλοφόρησε επρόκειτο να δώσει το «παρών» στη γιορτή της Τράμπζονσπορ.
Η συμμετοχή του προκάλεσε πολιτικές αντιδράσεις από την πλευρά των εθνικιστικών κύκλων της Τουρκίας, που έκαναν λόγο για σκάνδαλο και εθνική προδοσία. To θέμα ανακίνησε με ανάρτησή του στο Twitter ο ηγέτης ενός μικρού εθνικιστικού κόμματος, του «Κόμματος της Νίκης», και γνωστός οπαδός της Φενέρμπαχτσε, Ουμίτ Οζντάγ, ο οποίος κάλεσε τη διοίκηση της Τράμπζονσπορ να ακυρώσει τη συναυλία του Τσαχουρίδη. Ο λόγος που επικαλείτο ο Τούρκος πολιτικός για να μην συμμετάσχει ο Τσαχουρίδης στον εορτασμό ήταν οι θέσεις του για τη Γενοκτονία των Ποντίων. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι αντιδράσεις «εθνικιστών οπαδών» της ομάδας, όπως αυτοπροσδιορίζονται οι ίδιοι. Το θέμα άρχισε να υποδαυλίζει με εθνικιστικού περιεχομένου δημοσιεύματα το OdaTV, μέσο ενημέρωσης γνωστό για τις κεμαλικές και εθνικιστικές του θέσεις.
Δεν έλειπαν ωστόσο και οι απαντήσεις από όσους έλεγαν ότι οι Τσαχουρίδης και Λερμί είναι φίλοι της ομάδας, έκαναν λόγο για έναν άξιο καλλιτέχνη που τιμάει την «μαυροθαλασσίτικη» μουσική, μιλούσαν για τη φιλία των λαών ή ακόμη περαιτέρω εκείνοι που έλεγαν ότι οι Ρωμιοί είναι κομμάτι του πολιτισμού της Τραπεζούντας.
Τελικά, οι πιέσεις των εθνικιστικών κύκλων απέδωσαν και ο Ματθαίος Τσαχουρίδης δεν εμφανίστηκε επί σκηνής. Μετά την εξέλιξη αυτή ακύρωσε τη συμμετοχή του και ο Απόλας Λερμί.
Για την ιστορία, ο Απόλας Λερμί, εκτός από τον Τσαχουρίδη, έχει συνεργαστεί στην Ελλάδα και με την Πέλα Νικολαΐδου, κόρη του δεξιοτέχνη της ποντιακής μουσικής, Στάθη Νικολαΐδη, με καταγωγή από τη Ματσούκα της Τραπεζούντας.
Στιχουργός ορισμένων τραγουδιών του είναι ο Βαχίτ Τουρσούν, από τον Όφη της Τραπεζούντας, που αφιέρωσε τη ζωή του για τη διάσωση της ποντιακής διαλέκτου της γενέτειράς του και συντάκτη του ρωμέικου λεξικού.
Πάντως εκ των πρωταγωνιστών της φιέστας της Τράμπζονσπορ ήταν ο Τάσος Μπακασέτας. Ο αρχηγός της Εθνικής Ομάδας, τυλιγμένος με την ελληνική σημαία, μπήκε στον αγωνιστικό χώρο υπό τους ήχους του «Ζεϊμπέκικου της Ευδοκίας» και χόρεψε για πάνω από ένα λεπτό.
Πηγή: CNN