 |
| Πόντος: Μια ιστορία από το μικρασιατικό Βορρά - Το νέο βιβλίο του Βλάση Αγτζίδη |
Ένα νέο βιβλίο του Βλάση Αγτζίδη ήρθε να προστεθεί στην υπάρχουσα βιβλιογραφία.
Όπως τονίζει και ο συγγραφέας, μια σειρά από ατυχείς σχετικές εκδόσεις μου για τον Πόντο αποκαθίστανται με μια έννοια με την έκδοση αυτού του τόμου. O φιλόξενος εκδοτικός οίκος «Παπαδόπουλος» μετά την έκδοση του βιβλίου μου «Μικρά Ασία. Ένας οδυνηρός μετασχηματισμός (1908-1922)», που έλαβε το 1ο βραβείο της Εστίας Ν. Σμύρνης, αποφάσισε να προχωρήσει στην έκδοση της μονογραφίας μου για τον Πόντο.
Η θεματολογία του νέου βιβλίου περιορίζεται στα του μικρασιατικού Πόντου και δεν συμπεριλαμβάνει την ιστορία των Ελλήνων στη Ρωσία και στην ΕΣΣΔ, πλην βεβαίως του φαινόμενου της εξόδου μεγάλου μέρους του ελληνορθόδοξου πληθυσμού κατά τον 19ο αιώνα και κυρίως μετά την έναρξη των εθνικών εκκαθαρίσεων από το 1914 και του περιβάλλοντος που δημιούργησε ο ρωσο-τουρκικός πόλεμος. Παρουσιάζεται η εποχή των ρωσικών επαναστάσεων (1917), οι οποίες είχαν άμεση επίπτωση στα πολεμικά και πολιτικά γεγονότα τόσο του Πόντου όσο και του Νότιου Καυκάσου (Καρς-Αρνταχάν).
Με βάση τα περιεχόμενα του νέου βιβλίου παρουσιάζονται τα θέματα: Έξοδος προς τη Ρωσία, τα κίνητρα, η πανσλαβιστική πολιτική, μέσα από το περιοδικό Εύξεινος Πόντος της Τραπεζούντας, οι Έλληνες της Ανατολής κατά την περίοδο του Τανζιμάτ, ο εθνικός Τύπος στον Εύξεινο Πόντο, ο Πόντος μετά το 1830 και η πολιτική της Ελλάδα, το Ανατολικό Ζήτημα, η ιστορικότητα του Ζητήματος, η δομή της οθωμανικής κοινωνίας, ο τουρκικός εθνικισμός, ο γερμανικός παράγων, τα εθνικά επαναστατικά κινήματα, τα πληθυσμιακά μεγέθη των Ελλήνων στο μικρασιατικό Πόντο, στην υπόλοιπη Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην τσαρική Ρωσία, η πρώτη φάση της Γενοκτονίας (1914-1918), οι μετακινήσεις των πληθυσμών, η Γενοκτονία των Αρμενίων, η Γενοκτονία στον Πόντο: «Le massacre blanc», η Γενοκτονία στην υπόλοιπη Μικρά Ασία και στην Ανατολική Θράκη, η στάση της Ελλάδας, η φιλογερμανική ουδετερότητα και ο Εθνικός Διχασμός, η ελληνική αντίσταση και οι επαναστάσεις στη Ρωσία, το αντάρτικο κίνημα, Ανατολικός Πόντος: η Προσωρινή Κυβέρνηση Τραπεζούντας, οι επαναστάσεις στη Ρωσία και οι επιπτώσεις στον Πόντο, η ελληνική μεραρχία του Καυκάσου, η Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ και η παρέμβαση Κωνσταντινίδη, η παράδοση του Καρς-Αρνταχάν και μια κριτική στην πολιτική Λένιν, η αποχώρηση των Ρώσων από Πόντο, η παράδοση του Καυκάσου στους Νεότουρκους, οι πολιτικές επιδιώξεις του ελληνισμού μετά το τέλος του πολέμου, Ελληνική δημοκρατία του Πόντου, Ιωνία και Ανατολική Θράκη, το Κεμαλικό κίνημα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, η δεύτερη φάση της Γενοκτονίας και η νίκη των κεμαλιστών, η διαχείριση του Ποντιακού Ζητήματος, η ελληνοαρμενική ομοσπονδία, το υπόμνημα Βενιζέλου και η πρόταση για δημιουργία κράτους Πόντου, εκλογές 1ης Νοεμβρίου 1920 και η οριστική εγκατάλειψη, η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου και η δεύτερη φάση της Γενοκτονίας στον Πόντο, μια μαρτυρία και μια διαμαρτυρία, το τέλος του Πόντου, η ήττα στη Μικρά Ασία και η καταστροφή της Σμύρνης, οι ευθύνες των συμμάχων, η Συνθήκη της Λωζάνης, μετά τη Συνθήκη: Ανταλλάξιμοι και Πρόσφυγες.