Έλα απάν 'ς σο σύριγμα μ'! Η μουσική ιδιοφυΐα του Ματθαίου Τσαχουρίδη και το κάλεσμα για Πυρρίχιο στη σέντρα του γηπέδου της ΑΕΚ

Έλα απάν 'ς σο σύριγμα μ'! Η μουσική ιδιοφυΐα του Ματθαίου Τσαχουρίδη και το κάλεσμα για Πυρρίχιο στη σέντρα του γηπέδου της ΑΕΚ

 

Πως ο βιρτουόζος λυράρης κατάφερε να ενώσει στοιχεία σε μία από τις δυνατότερες στιγμές των εγκαινίων της OPAP ARENA – ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ, όταν 60 Πόντιοι χορευτές βγήκαν στη σέντρα του γηπέδου, για να χορέψουν Σέρρα

του Χρήστου Κωνσταντινίδη

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, η ΑΕΚ καθήλωσε το πανελλήνιο μπροστά στις οθόνες. Τα εγκαίνια της OPAP ARENA - Αγιάς Σοφιάς δεν «μάγεψαν» μόνο τους 33.000 Ενωσίτες που βρέθηκαν εντός του νεόδμητου γηπέδου και «μέθυσαν» από τον ενθουσιασμό της επιστροφής στη Νέα Φιλαδέλφεια, μετά από 19 χρόνια, αλλά και πάνω από 1,5 εκατομμύριο τηλεθεατές που παρακολούθησαν μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες την εκδήλωση που μετέδωσε ζωντανά η ΕΡΤ3, η οποία σύμφωνα με τις μετρήσεις, σημείωσε ρεκόρ τηλεθέασης.

Η ομάδα του «Δικέφαλου αετού» κατάφερε να ενώσει όλο τον προσφυγικό κόσμο με αυτήν τη γιορτή, στην οποία παρέλασαν 60 προσφυγικά σωματεία και με τη συγκίνηση που δημιούργησε, να αυξήσει την οπαδική της δυναμική. Γιατί η Ελλάδα αριθμεί εκατομμύρια πολιτών προσφυγικής καταγωγής, από Κωνσταντινούπολη, Μικρά Ασία, Ανατολική Θράκη, Καππαδοκία και Πόντο, οι οποίοι ένιωσαν τα φτερά του αετού να τους σκεπάζουν, και να τους στέλνουν ένα μήνυμα: ΕΔΩ ΑΝΗΚΕΤΕ.

Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο, διαχρονικό χαρακτηριστικό στοιχείο της ομάδας. Η ΑΕΚ συνδέει παρελθόν, παρών και μέλλον, ιστορία, γεγονότα και μελλούμενα, με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργεί μία αλυσίδα μνήμης, η οποία κρατά ζωντανή τις θύμησες από τις Αλησμόνητες Πατρίδες. Χωρίς αλυτρωτικές τάσεις και ιστορίες για αγρίους. Εξάλλου το ποντιακό μοιρολόι για την άλωση της Πόλης το λέει ξεκάθαρα. Η Ρωμανίαν και αν επέθανε, ανθεί και φέρει κι άλλο. Είναι ένας κύκλος ζωής, χωρίς τάσεις εκδίκησης, που δείχνει, ότι ο Ελληνισμός δεν πεθαίνει. Συνεχίζει να ανθοφορεί, να χτίζει και να προσφέρει στον πολιτισμό.

Από τις δυνατότερες στιγμές της βραδιάς ήταν όταν 60 Πόντιοι χορευτές βγήκαν στη σέντρα του γηπέδου, για να χορέψουν Σέρρα, τον πυρρίχιο, τον χορό της φωτιάς που μας έρχεται από τα βάθη της ιστορίας και την Αρχαία Ελλάδα. Το συγκεκριμένο τελετουργικό ήταν βασισμένο πάνω στο σύγχρονο μοτίβο που ακολουθούν οι Ποντιακοί Σύλλογοι όταν χορεύουν σε εκδηλώσεις. Πριν ξεκινήσει η όρχηση, τραγουδιέται ένα μοιρολόι με ελεγειακά χαρακτηριστικά. Μακρύν καϊτέν, το ονομάζουν οι Πόντιοι.

Στα εγκαίνια της Αγιάς Σοφιάς, το μοιρολόι που ακούστηκε από τον λυράρη Ματθαίο Τσαχουρίδη ονομάζεται «Έλα απάν ς' σο σύριγμα μ'» και σημαίνει «έλα πάνω στο σφύριγμά μου». Είναι στην ουσία ένα κάλεσμα που φέρνει στον μυαλό βουκολικές εικόνες από τα υψίπεδα του Πόντου, τα παρχάρια, όπου οι βοσκοί χρησιμοποιούσαν τα σφυρίγματα σαν ένα μέσο επικοινωνίας, για να προσδιορίσουν ηχητικά τον ακριβή μέρος της παρουσίας τους. Αυτό το σφύριγμα ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά τραγούδια του Νίκου Παπαβραμίδη, ο οποίος υπήρξε ένας από τους καλλιτέχνες, Πόντιους Α' γενιάς που καθόρισαν την εξέλιξη της ποντιακής μουσικής στην Ελλάδα.

Πόντιοι μεγαλύτερης ηλικίας θυμούνται τον Παπαβραμίδη, να παίζει το σύριγμαν, λίγα μέτρα βορειότερα, σε πανιωνικές εκδηλώσεις στη Νέα Ιωνία. Το τραγουδούσε στο Άγαλμα της Μητέρας, επί της Ελευθερίου Βενιζέλου, πριν να χορέψουν Σέρρα οι Πόντιοι χορευτές και σφύριζε. Το σφύριγμά του ακουγόταν μέχρι τη Λεωφόρο Ηρακλείου.

 

    

 

Πολλά χρόνια αργότερα, το 2018, έναν χρόνο μετά την εκκίνηση των εργασιών για την ανέγερση του γηπέδου της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια, στις 20 Ιουνίου, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας των Προσφύγων, ο αδελφός του Νίκου Παπαβραμίδη, Σταύρος, συμμετείχε σε μία τελετή που διοργάνωσε ο Σύλλογος Μικρασιατών Κωνσταντινοπουλιτών «ΡΙΖΕΣ» Χαλανδρίου, μαζί με μία άλλη Βουρλιώτισα πρόσφυγα Α' γενιάς, την Ευγενία Στραβαρίδου.

Στη συμβολική εκδήλωση οι δύο γέροντες, έσυραν χώμα από τις Αλησμόνητες Πατρίδες στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο αγωνιστικός χώρος, κοντά στη φυσούνα απ' την οποία εξέρχονται οι ποδοσφαιριστές.

Ο Σταύρος, ο μικρότερος αδελφός του Νίκου Παπαβραμίδη είχε ξετρελάνει τους πάντες με το κέφι και τη ζωντάνια του και έκανε τον αείμνηστο Στέλιο Σεραφείδη να πει, όταν του παρέδωσε την τιμητική πλακέτα, «αυτόν, αν το βάλουμε μέσα να παίξει, θα αντέξει για τρία ημίχρονα».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ήρθε η μουσική ιδιοφυΐα του Ματθαίου Τσαχουρίδη, για να ενώσει όλα αυτά τα στοιχεία και να καλέσει για πυρρίχιο στη σέντρα του γηπέδου της ΑΕΚ. «Έλα απάν 'ς σο σύριγμα μ'. Έλα απάν πούλι μ' 'ς σο λαλόπο μ'».