Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία παρουσιάζει την έκθεση «Σήκω ψυχή μου»!… Εικόνες και μουσικές των προσφύγων του ’22, στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Οι θεματικοί άξονες της έκθεσης
Βασικοί άξονες της έκθεσης είναι η ζωή πριν το 1922 στη Σμύρνη, την Ιωνία, την Καππαδοκία, τον Πόντο, την Κωνσταντινούπολη, την Προποντίδα, την Ανατολική και τη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία)· η Έξοδος, η απώλεια και το τραύμα της προσφυγιάς· η ζωή και η μουσική δημιουργία στη νέα πατρίδα· αλλά και ο τρόπος με τον οποίο οι δικές μας γενιές τραγούδησαν το συνταρακτικό γεγονός και την προσφυγιά.
Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στη δημιουργία της ατομικής και της συλλογικής ταυτότητας των προσφύγων, και ποια η σημασία της ως κινητήριας δύναμης του προσφυγικού ελληνισμού; Πώς καταγράφονται οι μνήμες της Καταστροφής στα τραγούδια των προσφύγων; Με ποιον τρόπο φτάνουν οι μνήμες έως τις μέρες μας και γίνονται αντιληπτές στην εθνική ζωή;
Τι περιλαμβάνει η έκθεση
Φωτογραφικά, οπτικοακουστικά και αρχειακά τεκμήρια σημαντικών φορέων διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης στη χώρα μας (Μουσείο Μπενάκη, Αρχείο της ΕΡΤ, Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, Αμερικάνικη Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, το ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ κ.ά.), καθώς και πλήθος τεκμηρίων που συνεισέφεραν τοπικοί σύλλογοι, οργανώσεις και ιδιώτες, συνομιλούν στην έκθεση με στίχους και ποικίλες μελωδίες: μοιρολόγια, παραδοσιακά τραγούδια και χοροί, μικρασιάτικα ρεμπέτικα αλλά και η νεότερη ελληνική μουσική παραγωγή, που επηρεάστηκε από τη μουσική πνοή των προσφύγων.
Η συνομιλία αυτή, κορυφώνεται με το πραγματικό και ζωντανό πάλκο όπου θα φιλοξενούνται νέοι δημιουργοί και ερμηνευτές κατά τη διάρκεια της έκθεσης, προτείνοντας στους επισκέπτες τις μουσικές διαδρομές των προσφύγων ως ένα –άλλοτε πένθιμο και άλλοτε πανηγυρικό– ηχητικό καθρέφτη των ίδιων των ζωών τους στις παλαιές και τη νέα πατρίδα.
Η έκθεση παρουσιάζεται στην Αθήνα στο Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (Βασ. Σοφίας 11) μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2023 και στη Θεσσαλονίκη στην πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (Νικολάου Γερμανού 1) μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2023.
Επίσης η έκθεση παρουσιάστηκε στη Μεγάλη Λέσχη Καβάλας, από τις 24 Οκτωβρίου έως και τις 12 Νοεμβρίου 2022, στο αίθριο το Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας από τις 9 Σεπτεμβρίου έως τις 16 Οκτωβρίου 2022 ενώ θα ακολουθήσουν τα εγκαίνια στις 1 Δεκεμβρίου στη Δημοτική πινακοθήκη Ιωαννίνων όπου και θα διαρκέσει η έκθεση μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2023.