 |
| Γεωργία: Έλληνες του Πόντου επέστρεψαν στα πατρογονικά εδάφη σε ένα μουσικό «προσκύνημα» |
της Αναστασίας Κοσμίδου
Στιγμές δέους, συγκίνησης και αροθυμίας (σ.σ. νοσταλγίας) διαδραματίστηκαν τον περασμένο Μάρτιο στο χωριό – με το άλλοτε διάχυτο Ποντιακό στοιχείο – Χασχάταλα (επίσημη ονομασία Σακίρε) στη Γεωργία – Έλληνες του Πόντου επέστρεψαν στα πατρογονικά εδάφη, πραγματοποιώντας ένα μουσικό «προσκύνημα» – φόρο τιμής στους προγόνους τους, αφιερωμένο παράλληλα στη μνήμη της Γενοκτονίας και του βίαιου ξεριζωμού των Ποντίων.
Μνήμη, ιστορία, αλησμόνητες πατρίδες, πατρογονικά εδάφη, ρίζες που «κόπηκαν» βίαια.
Έχοντας έννοιες όπως αυτές κληρονομιά και παρακαταθήκη, Έλληνες με καταγωγή από τον Πόντο επέστρεψαν στα «χώματα» των προγόνων τους, στο ερημωμένο πλέον χωριό Χασχάταλα της περιφέρειας Ντμανίσι στη Γεωργία, με σκοπό τη βιντεοσκόπηση τραγουδιού στην ποντιακή διάλεκτο, το οποίο υμνεί τον τόπο.
Όπως εξηγούν μιλώντας στο GRTimes συντελεστές του τραγουδιού και της «αποστολής» τα γυρίσματα του βιντεοκλίπ πραγματοποιήθηκαν στις 28 και 29 Μαρτίου, με φόντο τους ιερούς ναούς του χωριού και τα χαλάσματα των Ποντιακών σπιτιών, με τη βοήθεια εθελοντών που συμμετείχαν στο όλο εγχείρημα (σ.σ. με καταγωγή από το χωρίο) και τη συνδρομή ντόπιων κατοίκων.
Η ιστορία του έρημου χωριού της Γεωργίας
«Από το χωρίο Χασχάταλα κατάγεται η μητέρα μου και είχα συνδεθεί από μικρός με τον τόπο. Το επισκεπτόμουν τα καλοκαιρία, στο πανηγύρι της Παναγίας (28 Αυγούστου) μαζί με ανθρώπους που είχαν καταγωγή και όχι μόνο. Το χωρίο δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από μεταλλωρύχους, οι οποίοι είχαν καταγωγή από τη σημερινή Αργυρούπολη του Πόντου. Με βάση αυτά που μας μετέφεραν οι πρόγονοι μας, τη γη αυτή την αγοράσαν με χρυσά και αργυρά νομίσματα και το πρώτο μέλημα των κατοίκων ήταν να χτιστούν οι εκκλησίες και έπειτα τα σπίτια. Οι Πόντιοι έζησαν εκεί μέχρι και το 1939, όταν και μετακινήθηκαν προς την Ελλάδα και την Κύπρο, μη μπορώντας να δεχτούν την καταπίεση του ελληνικού στοιχείου – όταν απαγορεύτηκαν επί διοίκησης Στάλιν η διδασκαλία των ελληνικών και ορισμένοι εξορίστηκαν στα βάθη της Ασίας. Στο χωρίο που ερήμωσε, απέμεινε μόνο ένας κάτοικος, ο οποίος συντήρησε το σπίτι του» εξιστορεί ο κ. Νικολαΐδης.
Η σύλληψη της ιδέας του τραγουδιού και η δημιουργία
Το τραγούδι «Χασχάταλα» είναι σε στίχους του ποιητή και συγγραφέα Μιχάλη Νικολαΐδη και σε μουσική του μουσικοσυνθέτη Ιωάννη Τσουγκουζίδη, ενώ το ερμηνεύουν ο μουσικός και τραγουδοποιός Δημήτρης Καρασαββίδης καθώς επίσης και οι Γιολάντα Ελευθεριάδου, Δέσποινα Καρυπίδου.
Όσον αφορά την ιδέα της σύλληψης του ο στιχουργός, Μιχάλης Νικολαΐδης γνωστοποίησε στο GRTimes ότι ήταν μια αυθόρμητη διαδικασία, με κοινό στόχο για τους δημιουργούς, να τιμήσουν την καταγωγή και τους προγόνους τους.
«Το τραγούδι ήταν μια αυθόρμητη διαδικασία. Είχα γράψει κάποτε ένα τραγούδι για το χωριό του πατέρα μου και υπήρχε πάντα η επιθυμία να γράψω και ένα για το χωριό καταγωγής της μητέρας μου. Γνωριστήκαμε τυχαία με τον συνθέτη και συνειδητοποιήσαμε ότι έχουμε την ίδια καταγωγή. Και έτσι γεννήθηκε η ιδέα να γραφτεί ένα τραγούδι που θα τιμά το χωρίο Χασχάταλα» επεσήμανε ο στιχουργός μιλώντας στο GRTimes.
Το μουσικό προσκύνημα και οι στιγμές δέους
Στο πλαίσιο λοιπόν του βίντεο κλιπ, το οποίο θα «έντυνε» το τραγούδι, η ομάδα του Μιχάλη Νικολαΐδη, του Ιωάννη Τσουγκουζίδη, της Γιολάντας Ελευθεριάδου και της Δέσποινας Καρυπίδου, διοργάνωσαν αποστολή στο χωρίο, με δική τους πρωτοβουλία και έξοδα, στην οποία έλαβαν μέρος άτομα από Ελλάδα, Κύπρο, Ρωσία και Γερμανία με καταγωγή από το χωριό, αποτίνοντας συλλογικό φόρο τιμής.
«Επιθυμία μας ήταν να ενώσουμε τους συγχωριανούς, να τους ξαναφέρουμε στα μέρη τους και να ξανασυναντηθούν μεταξύ τους. Το μήνυμα που θέλαμε να στείλουμε είναι ότι πρέπει να κρατάμε την καταγωγή μας και να μην ξεχνάμε τις ρίζες μας. Το ταξίδι ήταν δαπανηρό, ωστόσο μας στήριξαν πολλοί εθελοντές. Συμμετείχαν 15 άτομα από Ελλάδα, Κύπρο, Ρωσία και Γερμανία» τόνισε ο ίδιος.
«Η αίσθηση δεν περιγράφεται. Πέρασαν 30 χρόνια από την τελευταία φορά που επισκέφτηκα το χωρίο και οι εικόνες έχουν μείνει βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μας. Ένας από τους σημαντικότερους στόχους και επιθυμίες μας είναι η διατήρηση των μνημείων του χωριού. Να ανακαινιστούν οι εκκλησίες, τα σπίτια και τα κοιμητήρια, ώστε να μπορούμε να τα επισκεφτούμε με τα παιδιά μας» συμπλήρωσε.
«Όταν φτάσαμε στο χωριό οι άνθρωποι μεγαλύτερης κυρίως ηλικίας φιλούσαν το χώμα. Ήταν πολύ συγκινητικές στιγμές. Μας υποδέχτηκε ο τελευταίος κάτοικος του χωριού, Ιωσήφ Θεοδοσίδης, ο οποίος συντηρεί μόνος του τα μνημεία του χωριού» εξιστορεί στο GRTimes ο Χάρης Ακριτίδης, ένας από τους συμμετέχοντες στο ταξίδι.
Η «θαυματουργή» εκκλησία και το δέντρο που φυτρώνει στη σκεπή
«Στο χωριό υπάρχουν 14 εκκλησίες. Οι πιο γνωστές από αυτές είναι του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου. Την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου επισκέπτονται συχνά προσκυνητές και ιδίως ζευγάρια που αδυνατούν να τεκνοποιήσουν. Μάλιστα την επισκέπτονται ακόμα και μουσουλμάνοι. Το αξιοπερίεργο είναι ότι στη σκεπή της εκκλησίας φυτρώνει ένα μεγάλο δέντρο, του οποίου οι ρίζες δεν φαίνονται ούτε στο εσωτερικό, ούτε και εξωτερικά του ναού. Κανένας δεν μπορεί να εξηγήσει αυτό το φαινόμενο, πώς μπορεί ένα δέντρο να φυτρώνει στη σκεπή του ναού» ανέφερε ο κ. Ακριτίδης.
Από την πλευρά του ο μουσικοσυνθέτης, Ιωάννης Τσουγκουζίδης τόνισε στο GRTimes σχετικά με τη σύνθεση του τραγουδιού ότι «γενικά το θέμα της γενοκτονίας των Ποντίων είναι πονεμένο και έχω γράψει αρκετά τραγούδια σχετικά με το θέμα. Αυτή τη φορά ήθελα να τιμήσω τον πατέρα μου. Στο συγκεκριμένο χωρίο είναι έντονο το ελληνικό στοιχείο, συναντά κανείς τα ερείπια των σπιτιών που άφησαν οι Έλληνες και μετέπειτα καταστραφήκαν. Την πρώτη φορά που πήγα δεν αισθανόμουν καλά. Έκλαιγα εκεί που πατούσα, γιατί είχαμε άλλες αναμνήσεις από τον τόπο και έτσι ήρθε η ιδέα του τραγουδιού».
Τέλος ο μουσικοσυνθέτης μοιράστηκε ότι η μεγαλύτερη συγκίνηση από το ταξίδι που πραγματοποίησαν ήταν «να βλέπω τον πατέρα μου να περπατάει στους δρόμους που μεγάλωσε».
Πηγή: GrTimes