 |
| Το μεγάλο ταξίδι ενός τέμπλου από τη Νικόπολη του Πόντου στα Κασσιτερά Ροδόπης |
Την βαθιά πίστη των κατοίκων της Λίτσασας στη Νικόπολη του Πόντου, και την σύνδεσή τους με τις χαμένες πατρίδες, δείχνει το σκαλιστό τέμπλο του ναού που πήραν από το ναό του Αγίου Γεωργίου, όταν ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και το μετέφεραν μαζί τους σε όλες τις στάσεις τους, από την Καλαμαριά, στα Κασσιτερά Ροδόπης και στη συνέχεια στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις Σάπες, όπου βρίσκεται και σήμερα. Με αφορμή της εκδηλώσεις για την συμπλήρωση ενός αιώνα από την εγκατάσταση των Ποντίων προσφύγων από την περιοχή της Νικόπολης στα Κασσιτερά των Σαπών, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Ποντίων Σαπών «Τα Κασσιτερά», στις οποίες συμμετείχαν πόντιοι από όλη την Ελλάδα, ο ναός έμεινε ανοιχτός το βράδυ της Παρασκευής 23 Αυγούστου, για όσους ήθελαν να γνωρίσουν από κοντά το τέμπλο και άλλα κειμήλια που έφεραν μαζί τους πρόσφυγες από τον Πόντο, κουβαλώντας τα μαζί τους ως ένα κομμάτι της παλιάς πατρίδας στην καινούρια.
Το μεγάλο ταξίδι του τέμπλου
Στο χώρο βρισκόταν ο κ. Στέλιος Κενανίδης, μέλος του Συλλόγου Ποντίων Σαπών «Τα Κασσιτερά» και καταγόμενος και ο ίδιος από την περιοχή, που περιέγραψε όλο το ταξίδι από τον οικισμό της Λίτσασας μέχρι τις Σάπες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν, στις 2 Ιουνίου 1924 υπογράφεται το πρακτικό του εράνου, που θεωρήθηκε στην Κερασούντα στις 16 Ιουνίου, και το τέμπλο, μαζί με τις εικόνες, ακολούθησε με το πλοίο Αρχιπέλαγος την πορεία που ακολούθησαν οι πρόσφυγες. Έτσι αρχικά βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη και μετά την απόφαση για μεταφορά, εγκαταστάθηκαν στα Κασσιτερά, φέρνοντας το τέμπλο μαζί τους αν και οι πληροφορίες είναι συγκεχυμένες για το αν τοποθετήθηκε σε ναό. Την περίοδο του εμφυλίου, κάτοικοι των γύρω οικισμών είχαν μετακινηθεί στις Σάπες, και το ίδιο έκαναν και οι κάτοικοι των Κασσιτερών, όμως με την λήξη του εμφυλίου δεν επέστρεψαν στον οικισμό τους, και έτσι το τέμπλο τοποθετήθηκε στον ναό των πολιούχων των Σαπών, που είχε χτιστεί στα αρχές της δεκαετίας του ’30. Το τέμπλο τοποθετήθηκε από τον ικανό τεχνίτη μαραγκό Φώτη Φωτακάκη, σε συνεργασία με τον Αλέκο Σταυρίδη, και σήμερα σώζεται σε άριστη κατάσταση, αν και κομμάτι του αφαιρέθηκε, για να μπορέσει να χωρέσει στην νέα εκκλησία. Η ηλικία του τέμπλου είναι άγνωστη, όμως εκτιμάται πως ήταν σχετικά καινούριο, για αυτό και οι πρόσφυγες αποφάσισαν να το πάρουν μαζί τους. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είχε χτιστεί το 1875, και υπολογίζεται πως το τέμπλο ήταν σύγχρονο της εκκλησίας.
Εκτός όμως από αυτό στο ναό υπάρχουν και πολλές εικόνες Αγίων που μετέφεραν πρόσφυγες από τον Πόντο, που έχουν τοποθετηθεί σε ειδικές θέσεις στο ναό. Όπως τόνισε ο κ. Κενανίδης, πολύ λίγα χωριά αποφάσισαν να κάνουν κάτι παρόμοιο, και είναι πολύ σημαντικό πως μέσα στη φτώχεια τους αποφάσισαν να μεταφέρουν το τέμπλο, βάζοντας τα χρήματα για την μεταφορά του. Παράλληλα με την ξενάγηση στο τέμπλο, στο χώρο της εκκλησίας υπήρχε έκθεση φωτογραφίας, κειμηλίων και αρχειακού υλικού, το οποίο αφορά τόσο τον οικισμό των Κασσιτερών, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες, όσο και στοιχεία και αρχεία από τις χαμένες πατρίδες, στην περιοχή της Νικοπόλεως. Μάλιστα το αρχείο αυτό, που φυλάσσεται στο κτίριο του Συλλόγου, είναι ανοιχτό για επισκέψεις, αλλά και σε φοιτητές και ερευνητές που θέλουν να μάθουν λεπτομέρειες για την ιστορία του Πόντου.
Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης